Ҫӗршыв ертӳҫи Владимир Путин чӑваш хӗрарӑмне чыслама йышӑннӑ. Раҫҫей Федерацийӗн патшалӑх наградисене парасси ҫинчен калакан хушӑва вӑл утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнчех алӑ пуснӑ. Чӑваш Енӗн Гражданла оборона тата инкеклӗ ӗҫсен министерстви ун пирки ӗнер хыпарланӑ.

Патӑрьел районӗнчи Тури Чакӑ ялӗнче пурӑнакан Надежда Мулгачева «За спасение погибавших» (чӑв. Вилекенсене ҫӑлнӑшӑн) медале тивӗҫнӗ.

Инкек 2017 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пулса иртнӗ. Ялти пӗр арҫын ача велосипедпа ярӑннӑ чух пӗвене кӗрсе ӳкнӗ. Ача пулӑшу ыйтса хытӑ кӑшкӑрнӑ. Лавккана ял хӗрарӑмӗсемпе кайма тухнӑ Надежда сасса илтсе шыва чӑмнӑ. Йышри хӗрарӑмсенчен ишме пӗлекенӗ те вӑл ҫеҫ пулнӑ. Пӗрре чӑмсах ачана тупайман. Володя вӑл вӑхӑта шыв тӗпне кая пуҫланӑ. Ҫапах та хӗрарӑм ачана вилӗмрен ҫӑлса хӑварнӑ.

Раҫҫейри чи хӑрушсӑр региона палӑртнӑ. Регионсенчи ыйтусенче тӗпчекен институт хӑш тӑрӑхра епле пурӑннине шута илнӗ. Ятарлӑ танлаштарӑм палӑртнӑ тӑрӑх, Чукотка автономи округӗнче криминаллӑ лару-тӑру енчен питех те лӑпкӑ.

Рейтинга йӗркелекенсем ҫапӑҫакан-харкашакансемпе хӗнекен-вӗлерекенсене картса пынипех ҫырлахман. «Российская газета» (чӑв. Раҫҫей хаҫачӗ) пӗлтернӗ тӑрӑх, Росстатӑн, Федерацин налук службин, Тӗп прокуратурӑн, Шалти ӗҫсен министерствин, Федерацин казначействин, Раҫҫей банкӗн кӑтартӑвӗсене шута илнӗ. Тепӗр майлӑ каласан, преступлени тунине кӑна мар, шалу тата ӗҫсӗрлӗх виҫине, чухӑнлӑх индексне тата ыттине те тӗпе хунӑ. Чукотка тӑрӑхӗ пур енчен те хӑтлӑ регион пулса тӑнӑ.

Ҫурла уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Чӑваш Енре вӑйлӑ ҫил алхасӗ тесе асӑрхаттарать Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри управленийӗ. Унтисене республикӑн Гидрометцентрӗ ҫапла систернӗ.

Гидрометцентр пӗлтернӗ тӑрӑх, паян пирӗн тӑрӑхра ҫил ҫеккунтра 12-17 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ.

Вӑйлӑ ҫилпе электролини тата ҫыхӑну линийӗсем татӑлас хӑрушлӑх пулӗ. Вӑйсӑр ларакан конструкцисем персе анма пултарӗҫ.

Вӑйлӑ ҫил вӑхӑтӗнче тӳнме пултаракан вырӑнсенчен ҫынсен пӑрӑнмалла. Машинӑсене йывӑҫсем ҫывӑхне лартмалла мар.

Ҫак эрнере пирӗн республикӑра ҫанталӑк сивӗтессине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ. Ҫак кунсенчи самай сулхӑн ҫанталӑк, чӑн та, кӗркуннехине аса илтерет.

Китай инвесторӗсем, ахӑртнех, кун пеккине кӗтмен. Ара, республикӑри ҫынсем ют ҫӗршыв ҫыннисем хайсен тӑрӑхӗнче (Муркаш, Ҫӗрпӳ, Шупашкар районӗсенче) савут ҫӗклессине хирӗҫленӗ, Шупашкар районӗнчи Илпеш ялӗн ҫыннисем пикета та тухнӑ. Халӗ инвесторсем проекта ытти регионта пурнӑҫласси пирки шутлаҫҫӗ.

Китай компанийӗ савут ҫӗклеме 10 миллиард тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ, ӑна ҫитес ҫул виҫҫӗмӗш кварталта тума тытӑнмалла пулнӑ. Малтан сӗт савутне Муркаш тӑрӑхӗнче вырнаҫтарма палӑртнӑ, анчах халӑх хирӗҫленӗ. Ҫӗрпӳ тата Шупашкар районӗсенчи ҫынсем те инвесторсен проектне ырламан. Китай ҫыннисем савута Чулхула облаҫӗнче е Тутарстанра ҫӗклесси пирки шутлаҫҫӗ.

Ҫитменнине, инвесторсен урӑх чӑрмавсем те сиксе тухма пултаратчӗҫ: республикӑра сӗт ҫитмест, халӑх ӑна ытлах ӗҫмест.

Утӑ уйӑхӗ нормӑран 9 градус сивӗрех пулчӗ. Ҫурла уйӑхӗ вара мӗнлерех килӗ, ӑшӑпа савӑнтарӗ-и?

Паян тата ыран ренспубликӑна циклон килӗ, ҫумӑр ҫӑвӗ. Талӑкра Шупашкарта пӗр тӑваткал метр ҫине 11 литр шыв ӳкме пултарать. Ҫитес эрне пуҫламӑшӗнче тепӗр циклон ҫитӗ, кун хыҫҫӑн республикӑра ҫанталӑк уяртма пуҫлӗ.

Ҫурлан 7-26-мӗшӗсенче Чӑваш Енре уяр ҫанталӑк тӑрассине пӗлтереҫҫӗ. Ҫурлан 10-мӗшӗнчен сывлӑш температури нормӑпа килӗшӳллӗн пулса пырӗ, кайран унран та ирттерӗ. Уйӑх варринче шӑрӑх пулмалла – 25-27 градус.

Уйӑх вӗҫӗнче каллех циклон хуҫаланӗ. Ҫуллан юлашки 5 кунӗнче ҫумӑр ҫӑвӗ, ҫавӑнпа ҫӗрулмине авӑн уйӑхӗччен кӑларса пӗтерме тӑрӑшмалла.

Етӗрне районӗнчи Саруй ялӗ ҫывӑхӗнче, Сӑр хӗрринче, 10-14 ҫулсенчи 35 ача валли «Такуан» уйлӑх ӗҫлет. Тӗрӗсрех каласан, ӗҫленӗ. Ӑна утӑ уйӑхӗн 26-мӗшӗнче чарса лартнӑ. Кун пирки прокуратура пӗлетерет.

Ведомство полиципе перле тӗрӗслев ирттернӗ. Уйра икӗ палатка вырнаҫтарнӑ: пӗринче апатланнӑ, тепринче ҫывӑрнӑ. Ачасемпе пӗрле икӗ тренер пулнӑ, медицина ӗҫченӗ курӑнман. Унти ӗҫченсем гигиена енчен ятарлӑ вӗренӳ тата медицина тӗрӗслевӗ витӗр тухман.

Ачасене йӗркепе килӗшӳллӗн апатлантарман, апат-ҫимӗҫӗн ятарлӑ документсем пулман. Уйлӑх ертӳҫи тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ.

Чӗмпӗр облаҫӗнче Африка мурне тупса палӑртнине унччен пӗлтернӗччӗ. Ҫавна май ҫак регионтан сысна какайӗ кӳрсе килме пӑрахнӑ. Чулхула облаҫӗнче те Африка мурӗпе чирлӗ сыснасене тупса палӑртнӑ. Чир Чӑваш Ен патнелле ҫывхарма пултарать.

Ҫак кунсенче республика чиккинче 20 яхӑн сысна ҫури тиенӗ фермера тытса чарнӑ. Унӑн ятарлӑ документсем пулман. Усламҫа штрафланӑ, сысна ҫурисене вара вӑхӑтлӑх вырӑна пӗр уйӑхлӑха илсе кайнӑ. Вӗсене унта тӗрӗслӗҫ.

Чӑваш Енри сысна комплексӗсенче, хуҫалӑхсенче плана кӗртмен тӗрӗслевсем пулӗҫ. Ҫавӑн пекех ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви хир сыснисен йышне йӗркелеме сӗннӗ. Салтаве пур: Чӗмпӗр облаҫӗнче Африка мурӗ хир сыснисенчен пуҫланнӑ, унта унччен вилнӗ ҫак чӗрчуна тупнӑ. Ҫавӑнпа асӑрхануллӑ пулмалла: вӑрмантан таврӑнсан пушмака ҫумалла, тумтире улӑштармалла. Вӑрманта ҫӳренӗ тумпа сыснасем патне кӗмелле мар.

forum.na-svyazi.ru сайтран илнӗ сӑнӳкерчӗк

«День и ночь» (чӑв. «Ир тата каҫ») ҫӗвӗ хапрӑкӗ Шупашкарти Гагарин урамӗнчи 36-мӗш ҫуртри 2-мӗш пӳлӗмре ӗҫленӗ. Анчах прокуратура унӑн ӗҫне чарса лартасшӑн.

Хапрӑк ӗҫлени ҫак ҫуртра пурӑнакансене килӗшмен, вӗсем прокуратурӑна ҫӑхавпа тухнӑ. Йӗркепе килӗшӳллӗн, пурӑнмалли ҫуртри цокольте, пӗрремӗш тата иккӗмӗш хутра производство пӳлӗмӗсем вырнаҫтарма юрамасть. Фирма харпӑрҫисем федераци сакунне пӑхӑнман, хапрӑк уҫса вырӑн таврашӗ ҫӗленӗ.

Ҫынсем прокуратурӑна ҫӑхав ҫырсан ведомство тӗрӗслев ирттернӗ. Халӗ прокуратура хапрӑк ӗҫне чарса лартма суда тавӑҫ таратнӑ

Комсомольски районӗнчи Урмаел ялӗнче «ц» саспаллине халалласа палӑк лартасшӑн. Вӑл районта пурӑнакан, «ц» саспаллипе калаҫакан тутарсене халалланӑ палӑк пулӗ.

«Эпӗ шутланӑ тӑрӑх, тен, «ц» саспаллипе калаҫакан мишерсен ячӗпе палӑк лартмалла. «Ц» саспалли пирӗн калаҫу чӗлхине кӑтартать. Ҫынсем шухӑша ырларӗҫ. Проекта йышӑннӑ, ҫитес вӑхӑтра Культура ҫурчӗ умне палӑка лартӑпӑр», - тенӗ Регионти тутарсен наципе культура автономийӗн канашӗн председателӗ Фарит Гибадтинов.

Вӑл тата акӑ мӗн палӑртнӑ: тутар чӗлхи диалектсемпе тӗрлӗ ушкӑнсене пӗрлештерет – мишерсем, тептярсем, Ҫӗпӗр тутарӗсем… «Ҫав вӑхӑтрах мишерсене калаҫу чӗлхипе уйӑраҫҫӗ, Эпир, тӗслӗхрен» «ц» саспаллипе калаҫатпӑр», - тенӗ Фарит Гибадтинов.

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Пӑрачкав районӗнчи «Заветы Ильича» ял хуҫалӑх производство кооперативӗнче комбайн ҫуннӑ. Пушарпа кӗрешекенсем патне инкек пирки 16 сехет те 25 минутра ҫитнӗ.

2010 ҫулта туса кӑларнӑ комбайн хирте ҫунма пуҫланӑ. Ҫулӑма асӑрхасан комбайнер ҫухалса кайман — сӳнтерме тытӑннӑ. Ҫулӑм сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа кӑҫал пирӗн республикӑра автомобильсем 51 хутчен ҫуннӑ. Шупашкарта 21 пушар тухнӑ, Ҫӗмӗрлере — 5, Муркаш районӗнче — 4, Ҫӗрпӳпе Вӑрмар районӗсенче — 3-шер, Комсомольски, Патӑрьел, Шӑмӑршӑ районӗсенче — 2-шер, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Елчӗк районӗсенче — 1-ер. Машинӑсен хуҫисем пушара пула 10,5 миллион тенкӗлӗх тӑкак тӳснӗ.