Хӗрарӑмсен кӑкӑр ракне вӑхӑтра тупса палӑртас тесе Чӑваш Енре «Маммологи онкопатрулӗ» ӗленине эпир маларах пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, маммографи цифра комплексӗсем пулӑшнипе 39 ҫултан аслӑрах хӗрарӑмсене тӗрӗслеҫҫӗ.

«КамАЗ» ҫине вырнаҫтарнӑ цифрӑллӑ маммограф республикӑри районсем тӑрӑх ҫӳрет. Иртнӗ уйӑхра кӑна 580 хӗрарӑма тӗрӗсленӗ. Кӑҫалхи икӗ кварталта вара 3700 ытла ҫын ҫав пулӑшупа усӑ курнӑ.

Маммографи тӗрӗслевӗ витӗр тухнӑ хӗрарӑмсенчен 74,4 проценчӗн 1-2-мӗш стадинчи рак иккен. Ку цифрӑна Республикӑн онкологи диспансерӗнче пӗлтернӗ. Кӑкӑр ракӗпе пирӗн республикӑра ҫулсерен 400 ытла хӗрарӑм чирлет иккен.

Онколог-тухтӑрсем ҫапах та лӑплантараҫҫӗ: усал шыҫҫа иртерех палӑртса ҫийӗнчех сиплеме пуҫласан ӑна ҫӗнтерме пулать.

Тӗрлӗ чӗлхе вӗрентекен Чӑваш Енри педагогсене хавхалантарма кӑҫал хыснара 1,4 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ. Вӑл укҫа пурне те лекмӗ. Унпа чӑваш чӗлхипе тата литературипе, тутар чӗлхипе тата литературипе, мордва чӗлхипе регионсем, халӑхсем хушшинче иртнӗ олимпиадӑсенче ҫӗнтернӗ тата мала тухнӑ ачасен вӗрентекенӗсене хавхалантарӗҫ.

Премие илес шухӑшлисен хучӗсене Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен министерствинче йышӑнса пӗтернӗ ӗнтӗ. Вӗсене ЧР Элтеперӗ ҫумӗнчи ятарлӑ канаш пӑхса тухӗ.

Маларах асӑннӑ олимпиадӑсенче, сӑмах май, кӑҫал пурӗ 19 ача ҫӗнтернӗ. Олимпиадӑсенче хутшӑнма вӗсене 22 педагог хатӗрленӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсемшӗн педагогсене 100-шер пин тенкӗ параҫҫӗ, мала тухнисемшӗн — 50-шар пин тенкӗ.

Паян Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче Кокель ячӗллӗ пӗтӗм тӗнчери XIII пленэр-симпозиум уҫӑлнӑ. Ӑна

Патӑрьел район администрацийӗнче ӗнентернӗ тӑрӑх, кӑҫалхи культура мероприятийӗн географийӗн нихҫанхинчен анлӑ. Унта Лӑпкӑ океан патӗнчен пуҫласа Хӗвеланӑҫ Европӑран килсе ҫитнӗ. Хакас Республикинчи, Хабаровск крайӗнчи, Чулхула облаҫӗнчи художниксем пленэра кӑҫал пуҫласа хутшӑнаҫҫӗ. Сумлӑ йышра Беларуҫри Витебск хулинчи Светлана Врублевская доцент та пур.

Пленэр Турханти вӑтам шкулта утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче куравпа тата «ҫавра сӗтелпе» вӗҫленӗ. Пленэр-симпозиума хутшӑннисен ӗҫӗсене пухса Шупашкарти художество музейӗнче те курав уҫӑлмалла.

Пленэра йӗркелесе пыраканӗ — культурологи докторӗ Владимир Васильев. Илемлӗх ертӳҫи — Раҫҫей халӑх художникӗ Ревель Федоров.

Ишӗлекен ҫурт-йӗрте пурӑнакансене хӑтлӑ хваттере куҫарӗҫ. Сӑмах япӑх тесе 2017 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗччен йышӑннисем пирки пырать. Республика программине 2019-2025 ҫулсенче пурнӑҫлама пӑхса хӑварнӑ. Асӑннӑ ӗҫлӗ хутӑн пӗрремӗш тапхӑрӗпе килӗшӳллӗн нумай хваттерлӗ 10 ҫуртра пурӑнакан 181 ҫынна 2019-2020 ҫулсенче хӑтлӑ хваттерсене куҫармалла.

Чӑваш Енӗн Стройминӗ паян пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑна 96,15 миллион тенкӗ килмелле. Кун пирки Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха реформӑламалли фондпа пирӗн республика хушшинче ятарлӑ килӗшӗве алӑ пуснӑ.

Ишӗлекен ҫурт-йӗртен куҫармалли программӑна 8 муниципалитет хутшӑнать: Элӗк, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар районӗсем, Улатӑр, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисем. Программӑпа килӗшӳллӗн 287 ҫуртра пурӑнакан 753 ҫынна куҫармалла. Ун валли 371,3 млн тенкӗ кирлӗ пулӗ.

Шупашкарти «Ковчег» зоокӗтесре ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче марал пӑланӗ ҫуралнӑ. Хальлӗхе вӑл амӑшӗпе пӗрле. Вӑл Красавчик тата Ляля ятлӑ пӑлансен ҫемйинче кун ҫути курнӑ.

Тин кӑна ҫуралнӑ пӑлан валли ят шыраҫҫӗ. Ӑна ҫынсем «Уҫӑ хула» порталта сасӑлав мелӗпе суйлӗҫ.

Маралсем 8 уйӑхран ҫӑмӑлланаҫҫӗ. Ытларах чухне вӗсем пӗр ҫура ҫуратаҫҫӗ. Палӑртмалла: маралсем читлӗхре сайра-хутра йыш хушаҫҫӗ. Ҫавӑнпа зоокӗтес ӗҫченӗсемшӗн ку пысӑк савӑнӑҫ. Чӗрчунӑн ҫак тӗсне Хӗрлӗ кӗнекене кӗртнӗ. Аҫисен мӑйрака пур, амисен – ҫук. Аҫисен мӑйраки хӗл вӗҫӗнче ӳкет, ун вырӑнне ҫӗнни ӳсет.

«Про Город» сайтран илнӗ сӑн

Утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче 19 сехет те 20 минутра М7 автоҫул ҫинче, Муркаш районӗнчи Ахмане ялӗ ҫывӑхӗнче, «зебра» урлӑ каҫакан ашшӗпе хӗрне «Фиат» машина водителӗ ҫапса кайнӑ. Шел те, 17 ҫулти хӗр ҫавӑнтах вилнӗ. Ашшӗне, йывӑр суранланнӑскере, пульницӑна илсе ҫитернӗ.

Фургонлӑ машина рулӗ умӗнче Тутарстан арҫынни ларнӑ. Вӑл Хусан енчен килнӗ. Водитель каланӑ тӑрӑх, ҫул урлӑ каҫакансене тӳрех асӑрхайман, вӗсем ҫине кӗрсе кайна.

ШӖМ хыпарланӑ тӑрӑх, водитель ӳсӗр пек курӑнман, медицина освидетельствованийӗ ирттерӗҫ. Халӗ аварири ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ.

Шупашкарта пурӑнакан арҫыннӑн алимент парӑмӗ самаях пухӑннӑ. Вӑл 13 ҫулти ачишӗн алимент тӳлемен. Хӑй вара чаплӑ машинӑпа ярӑнса ҫӳренӗ. Малашне ҫуран утма тивӗ, мӗншӗн тесен суд приставӗсем унӑн «Хендай Солярис» машинине арестленӗ, сутма тӑратнӑ.

Исполнительнӑй производство пуҫарсан та арҫын вырӑнтан тапранман, ачишӗн пӗр пус та укҫа паман. Ҫапла майпа унӑн 500 пин тенке яхӑн парӑм пухӑннӑ.

Машинӑна арестлесен те парӑмҫӑ хӑнк та туман. Ҫавӑнпа приставсем ӑна сутма тӑратнӑ. Халӗ укҫа-тенкӗ алимент шыраса илекен пайӑн депозит счечӗ ҫине килнӗ ӗнтӗ.

Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Шупашкарти Пархоменко урамӗнчи 50-мӗш ҫурт ҫунса кайнӑ. Икӗ хутлӑ ҫуртра тӑватӑ ҫемье валли вырӑн пулнӑ. Иккӗмӗш хутран кӑмрӑк ҫеҫ тӑрса юлнӑ.

Алексеевсем иккӗмӗш хутра пурӑннӑ. Пушар 22 сехет те 30 минутра пуҫланнӑ. Алексеевсен залӗнче урайӗнчен тӗтӗм тухма пуҫланӑ. Малтанах пралукран тухнӑ тесе ӑна татса янӑ. Ашшӗ огнетушительпе кӳршисем патне чупнӑ анчах кая юлнӑ ӗнтӗ – ҫулӑм алхаснӑ.

Тӗтӗм нумайлансах пынӑ. Алексеевсем ачисемпе, йыттипе пӗрле урама чупса тухнӑ, хӑйсемпе пӗрле паспорт ҫеҫ илейнӗ. Ҫемье халӗ пӗрремӗш хута пурӑнмалла тӑвасшӑн. Вӗсене пулӑшу кирлӗ. Хальлӗхе вӗсем тӑванӗсем патӗнче пурӑнкалаҫҫӗ.

Илпеш ялӗ. Н. Плотников тунӑ сӑн

Шупашкар районӗнчи Илпеш ялӗнчи ял хуҫалӑх ҫӗрне промышленноҫ категорине куҫарнӑ. Кун пирки халӑха пӗлтермен. Аса илтерер: унта Китай ҫыннисем сӗт савучӗ ҫӗклеме палӑртнӑ, анчах ҫынсем хирӗҫленӗ.

Халӗ илпешсем питӗ кӑмӑлсӑр. Китай инвесторӗсем Муркаш тата Ҫӗрпӳ районӗсенче савут ҫӗклес ыйтӑва хускатнӑ, анчах унта та халӑх хирӗҫ пулнӑ. Кун хыҫҫӑн китайсем каллех Илпеш тӑрӑхне таврӑнни вырӑнти халӑха питех те кулянтарать.

Кӑмӑлсӑрланнӑ халӑх митинга тухасшӑн. Вӗсем ӑна йӗркелеме ирӗк илнӗ. Утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 10 сехетре илпешсем Кӳкеҫ поселокӗнчи Ленин палӑкӗ умне пуҫтарӑнӗҫ. Унта килнисем ЧР Министрсен Кабинечӗ ку постановление саккуна пӑхӑнса тунипе туманни пирки калаҫӗҫ.

Пучинкере пурнӑҫ тапса тӑрать

Йӗпреҫ районӗнчи Пучинке ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне судпа айӑплама пултараҫҫӗ. Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын РФ Пуҫиле кодексӗн икӗ статйипе ята кӗнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Пӗрремӗшӗнчен, ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ; иккӗмӗшӗнчен, ӗҫлӗ хута пӑсса, хӑйне кирлӗ пек тӳрлетнӗ теҫҫӗ.

Ӗҫсене РФ Пуҫиле кодексӗн 285-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе тата 292-мӗш статйин 2-мӗш пайӗпе пуҫарнӑ.

РФ Следстви комитечӗн вырӑнти тӗпчевҫисем тата Шалти ӗҫсен министерствин Йӗпреҫ районӗнчи пайӗнче тӑрӑшакансем палӑртнӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ 2012 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче тӑванӗн Ҫирӗклӗре ҫӗр пур тесе суя хут хатӗрленӗ. Ҫав документа лешӗ Росреестра йӑтса кайса пурлӑха хӑй ячӗпе регистрацилеттернӗ.