Нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи Хурӑнвар Шӑхаль ялӗнче паллӑ чӑваш ҫыравҫи, поэчӗ, драматургӗ Анатолий Чебанов ҫуралнӑранпа 80 ҫул ҫитнине палӑртӗҫ. «Сувар» хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, унта Хусан, Шупашкар, Чӗмпӗр делегацийӗсем хутшӑнмалла. Анатолий Чебанова пирӗнтен чылайӑшӗ К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче чылай ҫул лартнӑ «Праскисем» тӑрӑх пӗлет.
Паллӑ кун ҫывхарнӑ май Тутарстанри чӑваш хаҫатӗнчи ӗҫтешӗмӗрсем Анатолий Чебанов пирки Арсений Тарасов драматургпа тата журналистпа калаҫнӑ. Арсений Тарасов Чебановпа «шел пулин те» «калаҫса курман». «Эпир, драматургипе тӑрмашас тенисем, кӑткӑс пьесӑсем ларттарасшӑн, хамӑра кура интеллигенци, ӑсланса, «тарӑн алтса», «ӗмӗрсем валли» ҫыратпӑр. Ҫав вӑхӑтра эпир пӗлместпӗр те – куракан пире йышӑнать-и, е ҫук-и?..» — шухӑшлать иккен калем ӑсти. Унтан вӑл: «Анатолий Чебанова ытти драматурга хакланӑ виҫе тӑрӑх хаклама та кирлӗ мар. Вӑл халӑх хушшинче пурӑнса, хутшӑнса, ҫынсен кӑмӑлне пӗлет.
Нумаях пулмасть Шупашкарта «КЭС-баскет» ятпа шкулти баскетбол лигин регионти тапхӑрӗ иртнӗ. Ҫавна май «Ҫӑлтӑрсен матчне» йӗркеленӗ. Унта «Бывшие школьники» (чӑв. Ӗнерхи шкул ачисем) тата сезонти чи вӑйлӑ вӑйӑҫӑсем пуҫтарӑннӑ.
«Ӗнерхи шкул ачисен» ушкӑнне Чӑваш Енӗн Правительствин пуҫлӑхӗ Иван Моторин ертсе пынӑ. VIP-дружинӑна ҫавӑн пекех физкультура тата спорт министрӗ Сергей Шелтуков, унӑн ҫумӗ Игорь Головин, Шупашкар хулин физкультура управленийӗн пуҫлӑхӗ Александр Малов, тата ыттисем кӗнӗ. «Ҫӑлтӑрсен» ушкӑнӗнче баскетбол енӗпе СССР тава тивӗҫлӗ спорт маҫтӑрӗ, 1992 ҫулхи Олимп чемпионки Светлана Антипова тата хальхи вӑхӑтри ӑста баскетболистсем вылянӑ. Вӑйӑ VIP-команда 38:37 шутпа ҫӗнтернипе вӗҫленнӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушнипе унти тӳре-шара пассажирсене коммерци маршручӗпе турттаракан автобуссен ӗҫне тӗрӗсленӗ. Кунта уйрӑм ҫынсен ГАЗелӗсемпе ҫавӑн йышши машинисем пирки каламалла. Чи хӑрушӑ маршрутсен шутне 61-мӗш тата 65-мӗш номерлисене кӗртнӗ.
Хӑрушӑ маршрутсен танлаштарӑмне транспорт хуҫисем машинӑна епле хӑвӑртлӑхпа хӑвалани тӑрӑх хатӗрленӗ. Критери вырӑнне пӗр сехетре 82 километртан ӳстернине кӗртнӗ.
Хӑвӑртлӑха ӳстернисем кӑҫалхи кӑрлачра 2016 ҫулхи раштавринчен 59 процент йышланнӑ. Ю.Г. Вангаев тата Н.Ш. Шарафутдинов уйрӑм усламҫӑсем тытса тӑракан маршрутҫӑсем хӑвалама уйрӑмах кӑмӑллаҫҫӗ иккен. 43-мӗш тата 49-мӗшпе (хуҫисем — «ГТП» общество тата В.И. Захаров уйрӑм усламҫӑ) ҫил вӗҫтерсе ҫӳремеҫҫӗ.
Сивӗ ҫанталӑк тӑнӑ май республикӑра каллех ҫынсем шӑнса вилнӗ. Кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче Шупашкарти Хусанкай урамӗнче Етӗрнере пурӑнакан 25 ҫулти каччӑ виллине тупнӑ. Вӑл унта мӗнле лекнине хальлӗхе пӗлмеҫҫӗ. Шупашкартан шапаша кайма хатӗрленнӗ вӑл.
Нарӑсан 6-мӗшӗнче Бауман урамӗнче 33-ри арҫын шӑнса вилнӗ. Вӑл нарколог патӗнче шутра тӑни, эрех ӗҫни паллӑ. Арҫын урамра майкӑпа труҫҫи вӗҫҫӗнех выртнӑ.
Патӑрьел районӗнчи Начар Упи ялӗнче 48-ти арҫын шӑнса вилнӗ. Вӑл ферма ҫывӑхӗнче выртнӑ. Сӑкӑт ялӗнче вара 61-ти арҫын арӑмне кил умӗнче тупнӑ. Вӑл та шӑнса вилнӗ.
Ҫак ҫынсене пусмӑрласа вӗлерменни паллӑ. Вӗсен тӗлӗшпе тӗрӗслев пырать.
Чӑваш Енре 14 ҫулти хӗрачана шырани пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Надежда Столярова Шупашкарти ҫул ҫитменнисен социаллӑ реабилитаци центрӗнчен тухса тарнӑ пулнӑ.
Телее, хӗрача тупӑннӑ. Ӑна центра йӗркеллех илсе ҫитернӗ, вӑл сывӑ. Халӑх тетелӗнче ҫырса кӑтартнисене тишкерес тӗк, Надежда Столярова ҫул ҫитменнисен социаллӑ реабилитаци центрӗнчен пӗрре кӑна мар тухса тарнӑ.
Аса илтерер: РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, центрта пурӑнакан хӗрача иртнӗ ҫулхи раштавӑн 25-мӗшӗнче ҫухалнӑ. Ӑна нарӑс уйӑхӗн 6-мӗшӗнче тупнӑ.
Чӑваш Енре ОРВИпе тата гриппа чирлекенсен йышӗ чакмасть-ха. Иртнӗ эрнере 8245 ҫын чирленӗ. Ытларахӑшӗ – 17 ҫул тултарман ачасем.
Чир сарӑлнине пула Чӑваш Енри икӗ шкула карантина хупнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Шупашкарти шкулсенче темиҫе класс вӗренмест. Красноармейски районӗнчи 2 шкул – карантинра. Унта пӗтӗмпе 68 ача вӗренме ҫӳремест. Шупашкарти 45-мӗш шкулта та чирлекенсем нумай. Ӑна та карантина хупнӑ.
Шупашкарти 43 класс вӗренмест. Ҫӗнӗ Шупашкарта 10 класс тата ача пахчинчи пӗр ушкӑн карантинра. Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи пӗр класа та карантина янӑ.
Роспортебнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, ытларах Шупашкарта пурӑнакан ҫынсем чирлеҫҫӗ.
Патшалӑх ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачасене пурӑнмалли кӗтеспе тивӗҫтерет. Ҫак кунсенче Шупашкарти темиҫе тӑлӑх хваттерлӗ пулӗ.
ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗнче Шупашкарта 49 тӑлӑха хваттер уйӑрса парӗҫ. Мускав районӗнче 17 тӑлӑх ҫӗнӗ хваттер уҫҫине тивӗҫӗ. Вӗсем хитре, ҫӗнӗ ҫуртра пурӑнма пуҫлӗҫ.
Алексей те кӗҫех ҫӗнӗ вырӑнта пурӑнма пуҫлӗ. Вӑл ашшӗ-амӑшӗсӗр тӑрса юлнӑ. Амӑшӗ вилнӗ. Ашшӗне ашшӗн правинчен хӑтарнӑ. Алексее тата унӑн шӑллӗне тӑванӗсем ҫемьене илме килӗшмен, ҫавӑнпа вӗсем интернатра пурӑннӑ.
Алексей халӗ аслӑ пӗлӳ илет. Вӑл хваттер уйӑрса пани пирки пӗлсен питӗ савӑннӑ, хӗпӗртенипе куҫҫульленнӗ.
Кӑҫал Хулари 2-мӗш ача-пӑча пульници ҫумӗнче инфекци пульници хута ярӗҫ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ корпусӑн проектне ҫирӗплетнӗ, укҫа-тенкӗ уйӑрнӑ.
Ҫӗнӗ инфекци пульнцинче 56 пациент валли вырӑн пулӗ. Сӑмах май, паян Хулари 2-мӗш ача-пӑча пульници ҫумӗнче шӑпӑрлансем валли 140 вырӑнлӑ стационар ӗҫлет.
Иртнӗ ҫул инфекци стационарне пулӑшу ыйтса килекенсен йышӗ 16 процент ӳснӗ. Пациентсенчен ытларахӑшӗ унта ӑнсӑртран лекет. Чылайӑшӗ – пӗчӗк ача. Вӗсенчен 43,7 проценчӗ – ҫулталӑк тултарман ачасем.
НАР | 05 |
Кӑрлачӑн 30-мӗшӗпе нарӑсӑн 3-мӗш кунӗсенче пирӗн сайтра эсир ҫак кӑсӑклӑ хыпарсемпе паллашма пултартӑр (чи нумай пӑхни тӑрӑх вырнаҫтарнӑ):
• Пирӗнтен ӗмӗрлӗхех Василий Дедушкин уйрӑлса кайни чылайӑшне хурлантарчӗ;
• Теприсем харӑсах миллионер пулса тӑни чылайӑшне кӑсӑклантарчӗ;
• Чеченсемпе чӑвашсем мӗнле фильм ӳкерме шутласа хуни пирки пӗлтертӗмӗр;
• Шупашкарта чӑнкӑ номерлӗ «Мерседес» мӗнпе тӗлӗнтернине хыпарларӑмӑр;
• Академи драма театрӗнче мӗнле паллӑ поэтӑн юбилейне палӑртнине пӗлме пултартӑр;
• Чӑвашла вӗренмелли пособи тата кам хатӗрлеме шутлани пирки каласа патӑмӑр;
• Вилнӗ ҫынна асӑнма кайсан та шар курма пултарни пирки систертӗмӗр;
• Миллионлӑх парӑма кӗме мӗнле туй ирттермелли пирки каласа патӑмӑр;
• Гуманитари институчӗ хӑйӗн кӑларӑмӗнче мӗнле шӑтӑк курка пирки каласа пани ҫинчен хыпарларӑмӑр;
Шупашкарти ача-пӑча пульницинче сакӑр уйӑхри ача выртать. Ӑна амӑшӗ пӑрахса хӑварнӑ. Ачана унта иккӗмӗш хут илсе килнӗ ӗнтӗ. Амӑшӗ ун патне пӗрре те килсе курман.
Амӑшӗ 18 ҫулта кӑна. Ачине вӑл килте пӗччен иккӗмӗш хут пӑрахса хӑварнӑ. Кӳршисем пӑшӑрханса ӳкнӗ, полици чӗннӗ.
Тӑванӗсем ӳкӗтленине ҫамрӑк амӑшӗ хӑлхана чикмест. Ачи патне килме яланах шантарать, анчах сӑмсине те килсе кӑтартмасть. «Кам валли ҫуратнӑ-ши? Ачине выҫӑ лартни те пӗрре мар пулнӑ. Уншӑн вара пӗрех, арҫынсем кӑна пулччӑр», - тенӗ тӑванӗ «Про Город» хаҫата. Анчах вӗсем ӑна амӑшӗн правинчен хӑтарасшӑн мар, тӳрленессе шанаҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (24.04.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 10 - 12 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Кутузов Зиновий Михайлович — Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ агрономӗ ҫуралнӑ. | ||
| Мадуров Фёдор Иванович, паллӑ кӳлепеҫӗ ҫуралнӑ. | ||
| Денисов Петр Владимирович, истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор, этнолог вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |