Шупашкарта троллейбусра 12 ҫулти арҫын ачана ток ҫапнӑ текен сас-хура массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче хӑвӑрт сарӑлчӗ. Пӑтӑрмахӗ эрнекун, раштавӑн 23-мӗшӗнче, хулан Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ районӗнчи «Йышлӑх урамӗ» чарӑнура пулса иртнӗ. 11-мӗш маршрутри троллейбуса ларнӑ чухне ури хытӑ ыратса кайнӑ яш тренировкӑран таврӑнать пулнӑ. Ӑна япӑххине кура васкавлӑ пулӑшу ҫийӗнчех чӗннӗ. Троллейбуса маршрутран кӑларнӑ.
Пӑтӑрмах пирки тӗпчевҫӗсем ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем арҫын ачана ток ҫапнине хальлӗхе палӑртман. Пӑтӑрмах сӑлтавне палӑртас тесе судпа медицина экспертизи тума йышӑннӑ. Инкек пирки тӗпчевҫӗсем арҫын ачаран, кондуктортан, троллейбус водителӗнчен, пӑтӑрмаха курнисенчен, вунна яхӑн ҫынтан, ыйтса пӗлнӗ.
Хура тинӗсре ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин Ту-154 самолетӗнче Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче пӗлтӗр лартнӑ «Дитя и волшебство» ӗҫӗн режиссерӗ Максим Иванов кӑна мар, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӳнер факультетӗнче вӗренекен Андрей Кочемасов та пулнӑ. Мускав каччи кунта куҫӑмсӑр майпа пӗлӳ туптанӑ.
Аса илтеретпӗр, самолет Сирине кайма тухнӑ, ҫул ҫинче вӑл катастрофӑна лекнӗ. Бортра журналистсем, РФ Ҫарӗн А.В. Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем пулнӑ. Маларах каланӑ Максим Иванов тата Максим Кочемасов та ушкӑнпа Сирие концертпа пуҫтарӑннӑ, ансамбльте юрланӑ.
Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫухатушӑн куляннине пӗлтернӗ. 12 сехетре Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ умӗнче Хурлану кунне халалланӑ митинг иртнӗ.
Хура тинӗсе ӳкнӗ РФ Хӳтӗлев министерствин ТУ-154 самолетӗнче Шупашкарта спектакль лартнӑ режиссер та пулнӑ. Аса илтеретпӗр, ҫав инкекре журналистсем, Александров ячӗллӗ юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем, ҫар ҫыннисем вилнӗ. Пысӑк хуйхӑ пирки ҫӗршыв Президенчӗ паян Хурлану кунӗ тесе йышӑннӑ.
Инкеке лекнӗ самолетра хрантсус композиторӗ Морис Равель кӗвӗленӗ «Дитя и волшебство» лирикӑлла фантазие Шупашкарти Оперӑпа балет театрӗнче лартнӑ Максим Иванов режиссер пулнӑ. «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» ҫулталӑк каялла ун пирки Дмитрий Моисеев ҫырнӑ тӑрӑх, вӑл — чӑваш каччи. Пушкӑртстанри Ӗпхӳ хулинче ҫуралса ӳснӗскер Мускаври ГИТИСран пӗлтӗр вӗренсе тухнӑ.
Максим Иванов ӗҫне куракан патне ҫулталӑк каялла Ҫӗнӗ ҫул умӗн ҫитернӗччӗ. «Дитя и волшебство» проект — Раҫҫейӗн Культура министерстви ҫамрӑк режиссерсене пулӑшассишӗн ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗскерччӗ.
Хӑйсене шӑнман пӑр ҫине лартса хӑварни пирки ШӖМе час-часах пӗлтереҫҫӗ. Пӗр кунра ав пилӗк ҫын ултавҫӑсен аллине ҫакланни ҫинчен хыпарланӑ. Пурте тӳлевсӗр сыр пуррине ӗненсе укҫа-тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 64 ҫулти хӗрарӑм та ултавҫӑсене ӗненнӗ. Лешсем ӑна 300 пин тенкӗлӗх сертификат пама шантарнӑ. Ун патне арҫын шӑнкӑравланӑ та хӑйӗнпе Мускаври тӗп банк финансисчӗ тесе паллаштарнӑ.
Кун хыҫҫӑн шӑнкӑравсем тӑтӑшах пулнӑ. Хайхи арҫын кашнинчех тӗрлӗ сӑлтав тупса счет ҫине укҫа куҫарма ыйтнӑ, кайран ӑна тавӑрса пама шантарнӑ. Ҫапла ватӑ хӗрарӑм ултавҫа 292 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Юлашки вӑхӑтра ҫынсене ҫапла майпа улталанӑ тӗслӗх нумайланнӑ. Ҫынсене тӗнче тетелӗ, телефон урлӑ улталаҫҫӗ, хваттер алӑкӗнчен шаккаса укҫа ыйтаҫҫӗ. ШӖМ хытарсах асӑрхаттарать: ун пек ҫынсене ӗненмелле мар!
«Чӑвашавтотранс» ҫӗнӗ автобус туяннӑ. Ахальли мар. Вӑл сусӑрсене илсе ҫӳремешкӗн меллӗ.
ЧР Транспорт министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, автобуса «Доступная среда» программӑпа килӗшӳллӗн туяннӑ. Ҫитес вӑхӑтра вӑл Шупашкарти урамсемпе ҫӳреме пуҫлӗ.
Автобусра – 22 вырӑн. Унтах кӳмепе лармалли пӗр вырӑн пур. Транспорта пӗтӗмпе 53 ҫын кӗме пултарать.
Сӑмах май, унашкал автобуссене унччен те туяннӑ. Ун пеккисем хулара ҫӳреҫҫӗ. Водитель чарӑнура сусӑр ларнине курсан алӑка уҫнӑ чухне ятарлӑ пусма антарать.
Йӑлана кӗнӗ йӗркепе Шупашкарта «Письмо Деду Морозу» (чӑв. Хӗл Мучи патне ҫырнӑ ҫыру) пултарулӑх ӗҫӗсен конкурсӗ иртнӗ. Унта ачасенчен 1 пин ытла ҫыру ҫитнӗ. Ҫав шутра ӳкерчӗксем, открыткӑсем, эссесем, юмахсем, сӑвӑсем ҫитнӗ.
Конкурса йӗркелекенсем тата хаклакансем асӑрханӑ тӑрӑх, ачасем хаклӑ парнесене сахалтарах ыйтаҫҫӗ. Вӗсем гаджетсемпе тетте пирки те питех ӗмӗтленмеҫҫӗ. Кунта, паллах, ҫак япаласене вӗсене ашшӗ-амӑшӗ туянса пани те витӗм кӳрет пулӗ-ха. Пӗчӗкскерсем арлан пирки ӗмӗтленеҫҫӗ, шӑллӗсемпе йӑмӑкӗсемлӗ пуласшӑн, унчченхине вӑрланӑ хыҫҫӑн класс валли ҫӗнӗ мечӗк туянасшӑн.
Хальхи ачасем ашшӗ-амӑшӗ, аслашшӗ-асламӑшӗпе кукашшӗ-кукамӑшӗ валли сывлӑх тата тӗнчере мир пултӑр тесе ӗмӗтленеҫҫӗ. 13 ҫулти пӗр хӗрача вара арҫын шухӑшлавӗ пирки тӗмсӗлет.
Республикӑри тӑхӑр сусӑра машина уҫҫи тыттарнӑ. Ӑна производствӑри инкеке пула тӗрлӗ вӑхӑтра урасӑр юлнисене панӑ. Машина уҫҫине тивӗҫнисем Шупашкарта, Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Муркаш, Куславкка тата Елчӗк районӗсенче пурӑнаҫҫӗ. Вӗсенчен ҫиччӗшӗ автомобиле иккӗмӗш хутчен илнӗ, мӗншӗн тесен унччен панӑ машинӑн вӑхӑчӗ тухнӑ.
Хальхинче сусӑрсене «Гранта» маркӑллине панӑ. Унӑн эксплуатаци вӑхӑчӗ — 8 ҫул. Социаллӑ страховани фончӗ бензин укҫине тата машинӑна пӗр хутчен тӗплӗн юсанине саплаштарать.
«Lada Granta» лекиччен эпӗ «Окапа» тата «Жигулипе» ҫӳренӗ», — каласа кӑтартнӑ сусӑрсенчен пӗри, сӑмахран. Инвалид кресли багажника вырнаҫнишӗн вӑл уйрӑмах савӑннӑ.
Сусӑрсем валли машина туянма кӑҫал 6,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Шупашкар хулинчи загс хӑйӗн ӗҫ пӳлӗмӗнче кӑна мар, Шупашкарти тӗрлӗ вырӑна ҫитсех ҫынсене пӗрлештерӗ. Ун пеккисене нумаях пулмасть пилӗк лапам палӑртнӑ. Тивӗҫлӗ хушӑва хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков нумаях пулмасть ҫирӗплетнӗ.
Пӗрлешес шухӑшлисем малашне «Победа» (чӑв. Ҫӗнтерӳ) мемориал комплексӗнче, «Лакрей вӑрманӗ» культурӑпа кану паркӗнче, Хӗрлӗ лапамра, Юрӑ хирӗнче тата Шупашкарти юханшыв порчӗ умӗнчи лапамра ҫырӑнайӗҫ. Унччен загссем ҫынсене хӑйсен ӗҫ пӳлӗмӗнче кӑна йышӑннӑ. Савӑнӑҫлӑ пулӑм валли палӑртнӑ вырӑнсене хитрелетессишӗн Шупашкар хула администрацийӗн культурӑпа туризм аталанӑвӗн управленийӗ яваплӑ.
Сӑмах май, маларах Хусанкай ячӗллӗ тата «Салют» культура керменӗсене те ҫырӑнмалли вырӑнсем тесе палӑртнӑ, анчах хальхи йышӑнупа вӗсене ку списокран кӑларнӑ.
Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче «Путешествие в мир турецкого языка» (чӑв. Турккӑ чӗлхи тӗнчинчи ҫулҫӳрев) интерактивлӑ заняти иртнӗ. Унта Шупашкарти медицина колледжӗнче пӗрремӗш курсра вӗренекен ҫамрӑксене йыхравланӑ. Вӗсене чӑваш чӗлхи вӗрентекен Надежда Малышева илсе пынӑ.
Турккӑ чӗлхипе паллаштаракан занятире музей экскурсовочӗ Дарья Мочалова турккӑ чӗлхипе тӗнчере 75 миллион ҫын калаҫнине пӗлтернӗ. Тепӗр майлӑ каласан, вӑл ҫӗр ҫинче чи вӑйлӑ аталаннӑ 15 чӗлхе шутне кӗрет. Студентсене турккӑсен культурипе, ҫутҫанталӑкӗпе, наци тумтирӗпе, апат-ҫимӗҫӗпе паллаштарнӑ. Ҫав чӗлхепе сывлӑх сунма, паллашма кирлӗ ансат сӑмахсене те ҫамрӑксене вӗрентнӗ. Турккӑ чӗлхине ӑша хывас шухӑшлисене Литература музейӗ кӑмӑлтан кӗтет.
Шупашкарти Мичман Павлов урамӗнче вырнаҫнӑ Ирина Солдатова ячӗллӗ ача-пӑчапа ҫамрӑксен спорт шкулӗн раштавӑн 22-мӗшӗнче уҫӑлнӑ физкультурӑпа сывлӑх комплексӗнче теннисла выляссипе республикӑри ӑмӑрту иртнӗ.
«Сӗтелҫи тенниса юратакансем пурте чӑн-чӑн парнеллӗ пулчӗҫ. Профессионал-спортсменсене те, спорт ветеранӗсене те спортпа туслӑ пулма тата сывӑ пурнӑҫ йӑли-йӗркине тытса пыма тепӗр май уҫӑлчӗ. Ҫӗнӗ комплексран ҫӗнӗ чемпионсемпе спорт мастерӗсем тухасса шанас килет. Чӑваш Енри сӗтелҫи теннисӑн иккӗмӗш пурнӑҫӗ пуҫланчӗ!», — хавасланнӑ ЧР Сӗтелҫи теннис федерацийӗн президенчӗ Максим Малов.
Ҫӗнӗ ФСКн лапамӗ – 1500 тӑваткал метр. Унта харӑсах 64 спортсмен валли вырӑн ҫитет, кун каҫипе — 680-а яхӑн.
-3.7 °C