Ку сӑмахсем тӳрӗ пӗлтерӗшпе те, ытарлӑ пӗлтерӗшпе те тӗп-тӗрӗс. Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче эпир чӑваш сӑввин ӑстин ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑватпӑр. Ҫак куна халалласа тӗрлӗрен тӗлпулусем, поэзи уявӗсем иртеҫҫӗ. Чи кирли вара, ман шутпа, — ҫак кун Миттан хӑйӗн халӗ Патӑрьел районне кӗрекен тӑван Аслӑ Арапуҫӗнчи вил тӑприне чечексемпе пуҫ тайни. Шупашкарта сӑвӑҫ пурӑннӑ ҫурт ҫинчи асӑну хӑми те ҫак кун тӑлӑх юлмасть.
Ҫак пархатарлӑ ӗҫӗн пӗлтерӗшне тата тарӑнраххӑн ӑнланса илме ҫакна аса илни те ҫителӗклӗ: акӑ, чӑваш халӑхӗн чылай маттур ывӑлӗн-хӗрӗн вилтӑприйӗсем те пулин ӑҫти пач паллӑ мар — кайса чечек хурас тесен те хума ҫук. Ҫак чуна ыраттаракан черетлевре – чӑваш наци юхӑмӗн маттур ҫулпуҫӗ Алюн Кевӗрли, чӑваш литературин пуҫламӑшӗнче тӑнӑ Турхан Яккӑвӗ, Турхан Хӗветӗрӗ, Тайӑр Тимкки, хастар пӑлхавӑрҫӑ Тимахви Николаев-Хури, ҫӗр ҫул каяллахи чи хивре вӑхӑтра «Хыпар» хаҫатӑн редакторӗ пулнӑ Акахви Гаврилова, паллӑ ҫыравҫӑсем — Мӗтри Юман, Нестӗр Янкас, Митта Петӗрӗ тата пиншер те пиншер ят… Шучӗ те ҫук!
Шел, тӑван ҫӗр ҫинех пытарнисене те чылай чух чысласа ҫитерейместпӗр ахӑр.
Шупашкара Иранри генконсульствӑн Хусанти элчисем килнӗ. Делегацие ертӳҫӗ тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Алибеман Эгбали Зарч ертсе пынӑ.
Делегаци ЧР Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа тӗл пулнӑ. «Сирӗн республикӑн тӗп хули — Шупашкар, Иранра та унашкал хула пур. Вӑл Чабоксар ятлӑ», — тенӗ Алибеман Эгбали Зарч.
Хула Каспи тинӗсӗ хӗрринче вырнаҫнӑ. Эппин, унта Атӑл тӑрӑх ҫитме пулать. Палӑртмалла: унта кайма виза кирлӗ мар. Ку туризма, ытти тытӑма аталантармалли сӑлтав мар-и вара? Михаил Игнатьев Чабоксар элчисене Шупашкарӑн ҫуралнӑ кунне йыхравланӑ. Тата тӗп хуламӑр 2019 ҫулта 550 ҫул тултарнӑ уява килме сӗннӗ. Михаил Игнатьев ун чухне ҫавра сӗтелсем ирттерме, предприятисене ҫитсе курма, ҫыхӑнусем йӗркелеме майсем пуррине пӗлтернӗ.
Шупашкарти нумай ачаллӑ 108 ҫемьене ҫӗр памалла. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.
Саккунпа килӗшӳллӗн, нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр лаптӑкӗ уйӑрса параҫҫӗ. Анчах ӑна суйлама ирӗк ҫук.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Шупашкарта 108 ҫемье ҫӗр лаптӑкӗ илмешкӗн заявлени ҫырнӑ. Вӗсенчен 82-шӗ унта ҫурт-йӗр хӑпартасшӑн. 21 ҫемье харпӑр хуҫалӑх йӗркелесшӗн. Ытти ҫемье ҫав ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче дача ҫӗклесшӗн.
Ҫӗр лаптӑкӗ илес тесен ҫемьесен нумай функциллӗ центра каймалла.
Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм суд залӗнче пристава киревсӗр сӑмахсем каласа вӑрҫнӑ, унтан сумкипе ӑна пуҫӗнчен ҫапнӑ.
Нумаях пулмасть ҫак хӗрарӑма явап тыттарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, 42 ҫултискерӗн халӗ хулана тирпей-илем кӗртес тӗлӗшпе ӗҫлеме тивӗ.
Ку пӑтӑрмах 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пулнӑ. Суд пынӑ чухне хӗрарӑм, ӳсӗрскер, кӑшкӑрашма тытӑннӑ. Пристав ӑна лӑпланма ыйтнӑ. Ку пушшех те урса кайнӑ: хайхискере вӑрҫма пуҫланӑ, сумкипе пуҫӗнчен ҫатлаттарнӑ.
Влаҫ представительне хур кӑтартнӑшӑн хӗрарӑмӑн патшалӑха 180 сехет ӗҫлесе татмалла. Пуҫиле ӗҫ тӗлӗшпе приговор вуланӑ: унӑн тепӗр 120 сехет ӗҫлемелле. Суд залӗнче кӑшкӑрашнӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
«Граждан пуҫарӑвӗ» эксперчӗсем ҫул-йӗре лайӑхлатмалли проектпа паллаштарнӑ. Чӑваш Енре пурӑнакансене «шӑтӑк-путӑклӑ ҫулсен карттине» хатӗрлеме сӗнеҫҫӗ.
Пӗтӗм Раҫҫейри проекта темиҫе эрне каялла хута янӑ. Ку таранччен карттӑна шӑтӑк-путӑклӑ 3 пин ытла ҫула кӗртнӗ. Шупашкар хулинчи ҫулсем тӗлӗшпе те ҫӑхавсем ҫитнӗ. Экспертсем вӗсене япӑх хак панӑ. Картта ҫине Патрис Лумумба, Менжинский урамӗсем, База тата Лапсар проезчӗсем кӗнӗ.
«Граждан пуҫарӑвӗ» пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки ҫулта Шупашкарта япӑх ҫулсене пула 109 авари пулнӑ. Республикӑра вара ҫак сӑлтава пула 487 инкек сиксе тухнӑ. Вӗсенче 67 ҫын вилнӗ, 614 ҫын суранланнӑ.
Ҫулсем мӗншӗн япӑхланнине те палӑртнӑ. Ку строительство нормисемпе йӗркине пӑхӑнманнипе, шыв юхмалли хатӗрсем япӑх ӗҫленипе ҫыхӑннӑ.
Республикӑра пурӑнакансем япӑх ҫулсем пирки ҫак адреспа пӗлтерме пултараҫҫӗ: www.dorogi-onf.ru. Е 29-82-98 номерпе шӑнкӑравласа пӗлтермелле. Электронлӑ почтӑна яма та пулать: hotline@roadcontrol.ru.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха реформӑлассипе ӗҫлекен патшалӑх корпорацийӗн фончӗн правленийӗн председателӗпе — генеральнӑй директорӗпе Константин Цицинпа тӗлпулнӑ.
Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, граждансене пурӑнма юрӑхсӑра тухнӑ ҫуртсенчен хӑтлӑ хваттере куҫарассипе йышӑннӑ программӑри ыйтусене сӳтсе явас ӗҫе ҫавӑн пекех ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин хутшӑннӑ.
Чӑваш Енри халӑхӑн пурнӑҫ условийӗн шайне лайӑхлатас ыйтупа патшалӑх корпорацийӗ регионпа тачӑ ҫыхӑну тытса ӗҫле. 2008-мӗш ҫултанпа фонд республикӑра пурӑнакансен ҫурт-йӗр ыйтӑвӗсене татса пама пӗтӗмпе 10 млрд тенкӗ куҫарса панӑ. «Регионти хӑш-пӗр муниципалитетра программӑна туллин пурнӑҫласа та ӗлкӗрнӗ. Ҫав вӑхӑтрах Ҫӗмӗрлере тата Шупашкарта ыйтӑва туллин татса паманни сисӗнет. Кӑҫал авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне программӑна вӗҫне- хӗрне ҫитерме тӗллев лартнӑ. Ку енӗпе никамӑн та иккӗленӳ пулмалла мар», — тенӗ Михаил Игнатьев.
Шупашкарти Лакрей вӑрманне малашне пули-пулми кӗреймӗн. Иртен-ҫӳрене «СкиБарс2» автоматизациленӗ тӳлевпе тӗрӗслев тытӑмӗ урлӑ ирттерме пуҫлӗҫ.
Билетсене автоматизациленӗ тытӑм урлӑ сутнине кура кассӑсем аванрах ӗҫлеме пуҫласса, ҫынсене меллӗ пуласса шанаҫҫӗ. Анчах кунпа пӗрлех Шупашкар хула администрацийӗ паркӑн ӗҫне лайӑхрах тӗрӗслесе тӑрас ӗмӗтлине те пытармасть. Лакрей паркне кӗрекенсенчен укҫана аллӑн та илӗҫ, банк картти урлӑ та.
Ҫавӑн евӗрлӗ тытӑма халиччен Мускав, Ӗпхӳ, Архангельск, Красноярск, Чӗмпӗр, Чулхула, Сочи, Адлер, Кемӗр, Сургут, Саранск, Ижевск хулисенче ӗҫлеттерсе янӑ. Шупашкарта унччен Хӗрлӗ лапамри «Колесо обозрения» аттракционта хута янӑ.
Лакрей вӑрманӗнчи ҫӗнӗ тытӑм кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен кая юлмасӑр хута каймалла.
Кӑҫал Республика кунне Шупашкарта тата Пӑрачкав районӗнче паллӑ тӑвассине унчченех пӗлтернӗччӗ. ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӑрачкавсем уяв валли эмблема шухӑшласа кӑларнӑ.
Ӑна пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче Республика кунне хатӗрленес енӗпе ӗҫлекен йӗркелӳ комитечӗн анлӑ ларӑвӗнче пӑхса тухнӑ. Эмблемӑн тӗп шухӑшӗ — «Пӗр ҫемьере — тӑнӑҫлӑхра тата килӗшӳре».
Пӑрачкавсем эмблема ҫинче вӑййа тухнӑ икӗ хӗре, чӑваш тата вырӑн наци тумӗсене тӑхӑннӑскерсене, сӑнланӑ. Вӗсен тӑрринчи виҫӗ ҫӑлтӑр килӗшӗве, телее, хӗвеле кӑтартаҫҫӗ. Хыҫалти планра — Пӑрачкав районӗн географийӗ.
Шупашкарта ЕТК карточки сутлӑхран ҫухалнӑ. Пуш уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ҫынсем сехӗрленсе ӳкнӗ. Хӑшӗ-пӗри темиҫе ҫӗре ҫитнӗ — карточка ҫук. Тӗп офисра та тупайман ӑна.
«ЕТК» тулли мар яваплӑ обществӑн техника директорӗ Лев Швецов карточка уяв хыҫҫӑн пулассине пӗлтернӗ. Ҫынсем 10–20-шер карточка тӳрех туяннӑ. Ҫавна май пӗр ҫынна мӗн чухлӗ карточка пама юранине палӑртас патне те ҫитнӗ. Ҫынсем нумай туяннӑран Мускаври типографи пичетлесе ӗлкӗреймест.
Сӑмах май, «ЕТК» тулли мар яваплӑ общество юлашки икӗ-виҫӗ эрнере 70 пин ытла карточка сутнӑ. Вӑл сутлӑха тухсанах ҫынсем ӑна черет тӑрса илнӗ. Хӑшӗ-пӗри черет пӗтсен ЕТКна лӑпкӑн кайса илме ӗмӗтленнӗ. Анчах ун чухне карточка та юлман ав.
Саккунпа килӗшӳллӗн, кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне мӗнпур маршруткӑра карточкӑпа тӳлемелли терминал лартмалла. Анчах Шупашкарти икӗ маршрутпа ҫӳрекен микроавтобуссем ҫакна пурнӑҫламан. Вӗсем — 49-мӗш тата 51-мӗш маршруткӑсем.
Ҫакна пула Шупашкар хула администрацийӗ вӗсемпе килӗшӗве пӑрахӑҫласшӑн. Ара, вӗсем саккун йӗркине пӑсаҫҫӗ-ҫке-ха. Карточкӑпа (ЕТКпа) усӑ курса билет туянакансен йышӗ вара юлашки вӑхӑтра ӳснӗ. Иртнӗ уйӑхпа танлаштарсан, унпа халӗ 80 процент ытларах усӑ кураҫҫӗ.
Ку кӑтарту билета карточкӑпа усӑ курса туянни анлӑ сарӑлса пынине ҫирӗплетет. Эппин, кашни маршруткӑрах терминал пулни халӑхшӑн питӗ меллӗ.
+21.3 °C