Ӗнер Шупашкарта тӗрӗк халӑхӗсен фестивалӗ уҫӑлнӑ. Унта Самар, Ӗрӗнпур, Липецк, Аҫтӑрхан, Челепи, Омск облаҫӗсенчи, Тутарстан, Калмӑк, Пушкӑртстан, Мӑкшӑ, Мордва республикисенчен, Алтай крайӗнчен килнӗ пултарулӑх ушкӑнӗсем Шупашкарти тӗп сцена ҫинче пултарулӑха кӑтартнӑ. Унччен куракансене тӗрӗк халӑхӗсен историйӗпе паллаштарнӑ, вӗсен йӑли-йӗрки ҫинчен каласа панӑ.
Паян пултарулӑх ушкӑнӗсем тӗрлӗ сцена ҫине тухнӑ. 18 сехетре вӗсен гала-концерчӗ пуҫланнӑ. Унтах чи пултаруллисене дипломсемпе наградӑлама палӑртнӑ. Чӑваш тӗррин музейӗнче паян тӗрӗк халӑхӗсен ҫавра сӗтелӗ иртнӗ.
Аса илтерер, фестиваль ҫурла уйӑхӗн 19-21-мӗшӗсенче иртет. Ӑна йӗркелеме Раҫҫейӗн культура министерстви, Раҫҫейӗн халӑх пултарулӑхӗн ҫурчӗ тата Шупашкар хула администрацийӗ пулӑшнӑ.
Ӗнер Шупашкарта акватлон енӗпе пуҫласа Раҫҫейри ӑмӑрту иртнӗ. Унта хутшӑнакансене тата курма пынисене Чӑваг Енӗн физкультура тата спорт министрӗ Шелтуков, Сергей Шупашкар хула пуҫлӑхӗн ҫумӗ Виктор Горбунов, Европӑри триатлон пӗрлешӗвӗн техника комитечӗн пайташӗ Андрей Гудалов тата Чӑваш Енри триатлон федерацийӗн президенчӗ Юрий Шлепнев саламланӑ.
Андрей Гудалов Шупашкарта триатлонӑн енӗсенчен пӗрне, акватлона, аталанма питӗ меллине палӑртнӑ.
Акватлон енӗпе иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри ӑмӑртӑва 160 спортсмен хутшӑннӑ. Арҫынсем хушшинче Чӑваш Енри спортсменсенчен 1 километра ишсе тата 5 километра чупса тупӑшнӑ 1994 ҫулхи Олег Отурин (вӑл спорт маҫтӑрӗн кандидачӗ), хӗрарӑмсенчен 1999 ҫулхи Марина Уткина виҫҫӗмӗш вырӑна тухнӑ. Александр Васильев тата Елизавета Зайцева юниорсем иикӗмӗш вырӑна тухнӑ.
Шупашкар хула кунӗнче хула ҫыннисене авиашоусӑр хӑварӗҫ. «Первый полет» (чӑв. Пӗрремӗш вӗҫев) пилотаж ушкӑнӗ вӗҫессине вӗсенчен килмен сӑлтавпа чарнӑ тесе маларах Чӑваш халӑх сайчӗ те, республикӑри ытти массӑллӑ информаци хатӗрӗ те пӗлтернӗччӗ. Ҫапах та хула ертӳҫисем Шупашкар ҫыннисене савӑнтарма май тупрӗҫех.
Хула мэрӗ Алексей Ладыков инстагмра шоуччен маларах пилотсем хулана килессине пӗлтернӗ. Ырӑ хыпара вӑл хула ҫыннисене уявпа саламланинчен пуҫланӑ. Унтан вӑл авиашоу ЯК-52 самолетсемпе вӗҫев ирттерессине пӗлтернӗ. Алексей Ладыков тӑватӑ самолет тенӗ те, тӳпере пилӗк самолет пулчӗ. Вӑйпитти арҫынсемпе пӗрлех хулари кӳлмек ҫийӗн соло номерсемпе маттур хӗр, Ирина Миронова, тӗлӗнтерчӗ-савӑнтарчӗ.
Россельхознадзор специалисчӗсем Лапсар ҫывӑхӗнчи тӑпра цинкпа вараланнине тупса палӑртнӑ. Унта чӑх-чӗп хапрӑкӗ каяш тухса тӑкнӑ. Шупашкарти Калинин районӗн сучӗ предприятие 40 пин тенкӗлӗх штраф тӳлеттерме йышӑннӑ.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан пӗр хӗрарӑм чӑх-чӗп хапрӑкӗнчен каяш тухса тӑкнине курсан чӑтайман – кун пирки Россельхознадзора пӗлтернӗ. Специалистсем 20 гектар ҫӗр ҫинчен 20 тӗслӗх илнӗ, тӗрӗслеме янӑ.
Кӑштахран пӗтӗмлетӳ килнӗ: 12 гектар ҫӗр цинкпа вараланнӑ-мӗн. Протокол ҫырса Калинин районӗн судне ярса панӑ. Суд пӑхса тхунӑ хыҫҫӑн йышӑну тунӑ. Кунашкал йӗркене пӑснӑшӑн 80 пин тенкӗ таран штраф тӳлеттерме е предприяти ӗҫне 90 талӑклӑха чарса лартма пултараҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Питтукасси ялӗ патне йӑлари хытӑ каяша вуншар ҫул турттарса вӑл тулса кайни темиҫе ҫул каяллах ҫынсене те, тӳре-шӑрана та пӑшӑрхантарма пуҫларӗ. Тинех вӑл ыйту татӑлма пуҫларӗ: йӑлари каяша ятарлӑ вырӑна, полигона, турттараҫҫӗ, Питтукасси свалкине рекультивацилеме йышӑнчӗҫ. Укҫине, Турра шӗкӗр, Мускавран уйӑраҫҫӗ. Малтанласа - 113,9 миллион тенкӗ. Ӑна авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен усӑ курмалла. Анчах кунта ӑнланманлӑх сиксе тухрӗ.
Малтан рекультивацилекене палӑртаймарӗҫ, кайран палӑртнине ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев хурларӗ, унтан Шупашкар хула администрацийӗ конкурсра суйланнӑ «Автодор» предприятипех килӗшӳ тума йышӑннине пӗлтерчӗ.
Ҫак лару-тӑрура Элтеперпе хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хушшинче ӑнланманлӑх сиксе тухасси пирки калаҫаҫҫӗ.
Шупашкара «мӑйракасӑр» троллейбус илсе килсе тӗрӗслессине унччен пӗлтернӗччӗ. Паян ӑна ҫула кӑларнӑ. Унпа хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков та ярӑннӑ.
Троллейбуса Сарӑтуран Шупашкара темиҫе кунлӑха ҫеҫ илсе килнӗ. Унашкал транспорт 16 миллион тенкӗ тӑрать, электричествӑсӑр 30 ҫухрӑма яхӑн каяйма пултарать. Анчах темиҫе ҫултан унӑн аккумуляторне улӑштармалла. Ку вара 6 миллион тенке кайса ларать.
Ҫӗнӗ транспортпа Владимир Иванов министр та ярӑнса курнӑ. Троллейбус «Ҫӗнӗ хула» микрорайона кайнӑ. Анчах Хӗвеланӑҫ поселокне ҫитсен Алексей Ладыков Ҫӗнӗ Шупашкара ҫитме тӗллевленнӗ. Ку кӑна мар – вӗсем «мӑйракасӑр» транспортпа Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн алӑкӗ умнех ҫитсе чарӑннӑ.
Унашкал транспорта пирӗн те туянӗҫ-и? Федераци хысни 16 миллион тенкинчен 6-шне саплаштарма шантарсан та – ҫук. Ыран троллейбус Сарӑту хулине кайӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Шупашкар хулин ҫуралнӑ кунӗнче, общество транспорчӗ ҫур ҫӗрччен ӗҫлӗ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ.
Документра палӑртнӑ тӑрӑх, увра 90 троллейбуспа 33 автобусран сахал мар ӗҫлӗҫ. 1-мӗш, 3-мӗш, 4-мӗш, 11-мӗш, 15-мӗш, 18-мӗш, 19-мӗш троллейбуссем ҫур ҫӗрчченех ҫӳрӗҫ. Кунсӑр пуҫне Хӗрлӗ тӳремрен пассажирсене ҫӗнӗ кӑнтӑр, ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ, кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗсене, Ҫырла пралукне, Кӑнтӑр, Алькеш, Ҫӗнӗ Лапсар поселокӗсене илсе ҫӳрӗҫ. Унта 3-мӗш, 7-мӗш, 10-мӗш, 15-мӗш, 16-мӗш тата 22-мӗш автобуссем ҫӳрӗҫ.
Паян Шупашкарти Алкешри Роза Люксембург урамӗнчи 5-мӗш ҫуртра «Антошка» ача пахчи уҫӑлнӑ. Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма Чӑван Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ.
Республика кунӗ тӗлӗнче Шупашкарта икӗ ача пахчи уҫнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: Шупашкартан Ҫӗнӗ Шупашкара кайнӑ вырӑнта ҫӗкленнӗ ҫӗнӗ районта, Ҫӗнӗ хула текенскерте, ӗнер «Новоград» ят панӑ (чӑв. Ҫӗнӗ хула) ача пахчи уҫӑлнӑччӗ. Маларах Садовый микрорайонта «Йӑрӑ ача» хута ячӗҫ.
Кашни ача пахчине уҫмах Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, республикӑн вӗрентӳ министрӗ Юрий Исаев, хулари тӳре-шара хутшӑннӑ, сӑмах каланӑ.
Аса илтерер: кӑҫал хулара тӑватӑ ача пахчи уҫӑлмалла. Ыран «Радужный» микрорайонта 160 пепкене вырнаҫмалӑх уҫӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Питтукасси ялӗ патӗнчи йӑлари хытӑ каяшсен свалкине хупнӑ хыҫҫӑн ӑна рекультивацилесе ҫӗре йӗркене кӗртмеллине унччентерехех калаҫма пуҫларӗҫ. Республикӑн тӗп хулин шутланнӑ май ҫав ӗҫшӗн явапли — Шупашкар. Ӗҫе пурнӑҫлакан подряд организацине палӑртма икӗ хутчен конкурс ирттерни те ӑнӑҫсӑр вӗҫленнӗччӗ. Нумаях пулмасть уҫӑ аукционта «Автодор» предприятие суйланӑ. Ҫак эрнери тунти кун Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе ирттерекен канашлура Питтукассинчи йӑлари хытӑ каяшсен свалкине рекультивацилессине те хускатнӑччӗ. Унта Михаил Игнатьев ку подряд организацине шанмасӑр калаҫнӑ. Паян Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков кануран тухсах свалка ыйтӑвӗпе хулари тӳре-шарапа канашлу ирттернӗ. Унта «Автодорах» ӗҫе кӳлӗнтермелли пирки калаҫса кайнӑ.
Ҫакна та пӗлтерер: рекультиваци валли федераци хыснинчен 113 миллион тенкӗ ытла уйӑрнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Унпа авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗччен усӑ курмасан тупрана туртса илӗҫ, республикӑна 11 миллион тенкӗ ытла штраф тӳлеттерӗҫ.
Ҫитес уйӑхӑн 10-мӗшӗнче Пӗрлехи сасӑлав кунӗ иртмелле. Аса илтерер, ун чухне чӑваш парламентне тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑхсен пухӑвне 70 депутата суйламалла. Суйлав 21 муниципалитетра иртмеллине те эпир пӗлтернӗччӗ.
Вырӑнти хӑй тытӑмлӑха депутатсене Улатӑрпа Ҫӗмӗрле хулисенче, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри тата Елчӗк районӗсенче суйлама тивмӗ.
Шупашкарта РФ Патшалӑх Думине депутата Леонид Черкесов суйланнӑ хыҫҫӑн пушаннӑ юлнӑ вырӑна черетлӗ «халӑх тарҫине» палӑртӗҫ. «Тарҫӑ» пулма хальлӗхе «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партирен Владислав Григорьев усламҫӑ, РФКП-рен – Николай Перцев усламҫӑ, РЛДП-тан – РФ Патшалӑх Думин депутачӗн пулӑшуҫи Кристина Алексеева, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫейрен» – юрист бюровӗн пуҫлӑхӗ Алексей Григорьев, Пенсионерсен партийӗнчен Сергей Зотов техник тата тепӗр виҫӗ кандидат суйлав кӗрешӗвне хӑйсем тӗллӗн тухнӑ: ниҫта та ӗҫлемен Александр Арланов тата икӗ Александр Борисов. Юлашкинче каланисенчен пӗри – электросварщик, тепри ниҫта та ӗҫлемест.
Канаш хулинчи Депутатсен пухӑвне депутата 14 ҫын суйланасшӑн тапаҫланать, Ҫӗнӗ Шупашкара — 11, Улатӑр районне – 5, Канаш районне —10, Пӑрачкав районне — 4, Ҫӗрпӳ районне — 5, Шупашкар районне — 11, Шӑмӑршӑ районне — 10, Етӗрне районне — 16.
-2.7 °C