Пӗлтӗрхи уявра Утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче йӑлана кӗнӗ тӑрӑх Чӑвашри чылай ялта Питрав кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Яланхилле халӑх вӑл уява йышлӑн пухӑнать — православи тӗнӗпе ҫыхӑннӑ уяв пулин те ку кун хастар ӗҫченсене хисеп хучӗсемпе тата парнесемпе чыслаҫҫӗ, тӗрлӗ вӑйӑра, ӑмӑртура канаҫҫӗ. Элӗк районӗнчи Чӑваш Сурӑм яленче кӑҫал та ял халӑхӗ уява чӑтӑмсӑррӑн кӗтет. Ытларикуна лекнӗрен малтанах хатӗрленеҫҫӗ — тӑванӗсем патне ҫитес тесе вӑл кун ӗҫрен хӑталса тухаҫҫӗ, аякран таврӑнма плансем тӑваҫҫӗ. Шӳрпе те, сӑра та уявра пулать. Концертсӑр вара нихҫан та иртмен — вырӑнтисем те пулӗҫ, Шупашкартан та килӗҫ! Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑваш Енре ҫӗнӗ чӑвашла хаҫат туха пуҫларӗ. Ӑна «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей» партийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗ кӑларать. Хаҫачӗ халӑх хушшинче тӳлевсӗр, тепӗр майлӑ каласан — укҫасӑр, валеҫӗнет. |
Питӗшкасси ялӗ Элӗкрен 12 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ пулин те культура енчен вӑл пӗрре те катӑк мар — кунта ача сачӗ, шкул, тӗслӗхлӗ вулавӑш пур. 200 ҫынна яхӑн пурӑнать пулин те халӑхӗ кунта сӑпайлӑ, ӗҫчен, ыр кӑмӑллӑ. Кӗнеке вулама юратать. Вулавӑш пуян — тӗрлӗ енлӗ нумай кӗнеке кунта тупма пулать. Ҫӗнӗ кӗнекесене вара парнелесех тӑраҫҫӗ. Ак нумай пулмасть Элӗк районӗн депутатсен канашӗн депутачӗ Николай Петрович Якимов детективлӑ жанрпа ҫырнӑ 300 ытла кӗнеке илсе килсе панӑ. Вула та вула... Вулавӑш заведующийӗ сӑмахӗпе килӗшӳллӗн парнелекенсем тата та пур. Писӗп ялта пурӑнакан Алексеева Любовь Витальевнӑ та 50 тӗрлӗ чӑвашла тата вырӑсла кӗнеке килсе панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шӑмӑршари ПАИ посчӗ. Ольга Орлова сӑнӗ Хӗрсе кайтаракан вӑйӑсене 2006 ҫулхи раштавӑн 29-мӗшӗнчи хушупа чарнӑ — вӗсем валли ятарлӑ вырӑнсем уйӑрса панӑ, ытти ҫӗртре унашкал хупахсем уҫма чарнӑ. Ӑҫта чару — унта йӗркене пӑсни пулатах. Мускав облаҫӗнче сӗтевсем парса ӗҫленӗ ушкӑна право хуралҫисем епле тустарни пирки пурте илнӗ-тӗр — хаш-пӗр пысӑк чинлисем те пакунӗсене, вырӑнӗсене ҫухатрӗҫ, тӗрмене ҫакланчӗҫ. Ун пекех пысӑк тӗслех мар пулин те, унашкалли пирӗн Чӑвашра та тӗл пулать. Нумай пулмасть саккуна пӑснине Шӑмаршӑра тупнӑ. Автовокзал урамӗнчи «Автозапчасти» лавккара вӑйӑ салонне йӗркеленӗ иккен. Тӗрӗслевҫӗсем 23 аппарат тупнӑ. Вӗсем пырса кӗнӗ вӑхӑтра салонра 15 Тутарстан ҫынни пулнӑ. Администраторӗ — Азербайджан ҫынни, вӑхӑтлӑха Канашра пурӑнакан Насиров Фаик Нуру Оглы. Вӑйӑ аппарачӗсене пурне те пуҫтарса кайнӑ — конфискациленӗ, йӗрке пӑсакана штраф тӳллетернӗ (суд йышӑнӑвӗпе). Шӑмӑршӑ районӗн прокурор ҫумӗ Е.Е. Рябин пӗлтернӗ тӑрӑх районта хальхи вӑхӑтра урӑх хӗрӳ вӑйӑ тупма ҫук. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Кӗлӗмкасси Ял пӗтет тени пирки чылай илтме пулать. Йӗпреҫ районӗнчи Кӗлӗмкассинче вара пачах урӑхла — вӑл аталанать, ҫӗнӗлет. Халӑх та хушӑнса пырать — ҫамрӑксем хулана тармаҫҫӗ, вырантах юлаҫҫӗ, кунтах ҫӗнӗ йӑва ҫавӑраҫҫӗ. Пилӗк ҫул хушши вӑхӑта илес пулсанах — Канаш урамӗ анӑҫ еннелле самай вӑрӑмланнӑ — кунта 16 ҫӗнӗ ҫурт ҫитӗнсе ларнӑ. Хуҫисем электричество кӗртессе кӑна кӗтеҫҫӗ. Мӗн калас, вӑл та ҫитес вӑхӑтра пулӗ — юпасем лартнӑ, пралук караҫҫӗ. Электричество ҫитерсенех ҫитес вӑхӑтра хуҫисем ҫӗнӗ кил пӑттине пӗҫерӗҫ, хӑнана чӗнӗҫ. Кӗлӗмкасси ялне 18 ӗмӗрте никӗсленӗ. 1795 ҫулхи ҫырав ку ялта 119 арҫын тата 122 хӗрарӑм пурӑннине палӑртнӑ. Пурӗ вӑл вӑхӑтра 50 хуҫалӑх пулнӑ. 1858 ҫулта — 373 арҫын, 410 хӗрарӑм. 2002 ҫулхи ҫырав тӑрӑх Кӗлӗмкассинче 1058 ҫын пурӑннӑ: 508 арҫын, 550 хӗрарӑм. Ялта ача сачӗ, шкул, клуб, вулавӑш, музей пур. Ку ялтан тухнӑ: Ильин Виктор Алексеевич — паллӑ адвокат; Чернова Галина Петровна — тинтерех вӗренӳ министрӗ вырӑнне йышӑнакан; Маркиянов Орест Александрович — педагогика ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ; Маркиянов Геннадий Александрович — кӗвӗҫӗ, журналист; Тимофеев Никита Тимофеевич — 1938 ҫулта Йӗрпеҫ районӗн пуҫлӑхӗ пулнӑскер тата ыттисем. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чунҫӳрев сайчӗн сӑнӗ Паян ирхине, 6 сехетсем иртсен, Чунҫӳрев-2011 ҫула тухрӗ. Чунҫӳрев кашни ҫулах утӑ уйӑхӗн пусламӑшӗнче ҫула тухать. Тӗллевӗ — хамӑр халахӑн тымарӗсене тӗпчесси. Енчен те ытларах чухне ҫулҫӳрев маршручӗ Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхӗн ҫӗрӗпе иртетчӗ пулсан, кӑҫалхи маршрут кӑшт урӑхларах — ҫул Кавказ еннелле выртӗ. Чӑвашсем Дагестана ҫитсе Сементер, Варачан, авалхи Сӑвар, Беленджер хулисемпе паллашасшӑн, асӑнмалӑх юпа лартса хӑварасшӑн. Чунҫӳрев-2011 епле иртнипе эсир ун сайтӗнче (bulgar.chuvash.org) паллашма пултаратӑр. Унта ятарлӑ кун кӗнеки пулӗ. Ӑна вӑхӑтра ҫӗнетсе тӑрӗҫ — чунҫуревҫӗсем ӑҫта ҫитнине, вӗсен кӑмӑл-туйӑмӗ епле пулнине ҫутатса тӑрӗҫ. Мӗнех, сӑнӑр — пӗрремӗш чарӑну Шӑхасанта пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
2008 ҫулхи «Уявра» // «Сувар» хаҫат сӑнӗ Ыран, утӑн 3-мӗшӗнче Тутарстанӑн Нӑрлат хулинче чӑвашсен «Уявӗ» иртӗ. Кӑҫалхине шутласан вӑл 5-мӗш хут ӗнтӗ пулать. Нӑрлатсене саламлама чӑвашран артистсем чылайӑн кайӗҫ: Трактор тӑвакан керменӗ ҫумӗнчи «Сувар» ташӑ ансамблӗ, Елчӗк районӗн культурӑпа кану центрӗн «Елчӗк Ен» ансамбль, Патӑрьел районӗн культурӑпа кану центрӗн фольклор ушкӑнӗ, Чӑваш наци конгресӗн «Янра: юрӑ!» ушкӑнӗ, тата нумай-нумай уйрӑммӑн юрлакан юрӑҫсем. Ырри тӑрӑхсенчен те чылай пулӗҫ — вырӑнтисем пӗлтернипе пурӗ 21 регион ушкӑнӗсем пулӗҫ. Нӑрлат районӗнчи предприятисен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашма унта ятарласа Патӑрьел районӗн елчисем кайӗҫ — ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем, ял хуҫалӑх предприятисемпе культура учрежденисен ертӳҫисем тата ыттисем.
Пӗлме: ку уяв 1993 ҫулта пуҫланнӑ — чи малтанах ӑна Тутарстанӑн чӑвашсем нумаййӑн пурӑнакан районсенче ирттернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Александр Сироткин Ӗнер, утӑ уйӑхӗн пӗрремӗш кунӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкар хулин депутачӗсен 5-мӗш пухӑвӗн ларӑвӗ иртнӗ — унта Ҫӗнӗ Шупашкар пуҫлӑхӗн вырӑнне Александр Сироткина лартма йышӑннӑ. Сироткин Александр Васильевич 1964 ҫулхи чӳкӗн 10-мӗшӗнче ҫуралнӑ. 1990 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетне вӗренсе пӗтернӗ — «Автоматикӑпа телемеханика» ӑсталӑха алла илнӗ. 1982 ҫултанпа «Химпром» пӗрлешӳре вӑй хунӑ — малтан 127№ цехра слесарь пулса ӗҫленӗ, кайран, аслӑ пӗлӳ илнӗ хыҫҫӑн — инженер вырӑнӗнче. 1995-2997 ҫулсенче «Химпром» АУО-н пурлӑх тытӑмӗн уйрӑмӗнчи приватизаци бюровӗн начальникӗ, 1997-1999 ҫулсенче ҫак пӗрлешӳрех социаллӑ программӑсен, льготӑсен тата персонал тытӑмӗн услугисен пайӗн начальникӗ вырӑнӗнче. 1999 ҫултанпа Чӑваш Республикин Ҫӗнӗ Шупашкар хулин техника инвентаризацийӗн муниципиаллӑ унитарлӑ предприятийӗн директорӗ пулса ӗҫленӗ. 2001 ҫулта ӑна строительство, ҫул-йӗр тата комуналлӑ хуҫалӑх министерстви Хисеплӗ грамотӑпа чысланӑ. Халӗ ӗнтӗ, утӑн 4-мӗшӗнчен пуҫласа, вӑл Ҫӗнӗ Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ пулӗ. Асилтеретпӗр, пуҫлӑх пуканӗ, ҫу уйӑхӗнче пушаннӑччӗ — Тимофеев Владимир Григорьевич вӑл вырӑна хӑй ирӗкӗпе хӑварнӑччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ытларикун, ҫӗртмен 28-мӗшӗнче, Патӑрьел районӗн Кӗҫӗн Патӑрьелти «Олимп» комплекслӑ спорт площадкинче ҫамрӑксен канашӗн «Ҫамрӑксене шанмалла» V район фестивалӗ иртнӗ. Мероприятие уҫас умӗн хутшӑнакансене Патӑрьел район администрацин вӗренӳ начальникӗ Валерий Осипов, Тӑрӑн ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Константин Михеев саламларӗҫ. Вӗсен сӑмахӗ ҫамрӑксене хавхалантарчӗ — кашни ӑмӑртӑва вӑй-халне шеллемесӗр хутшӑнчӗҫ. Нӑрваш Шӑхаль ял тӑрӑхӗн чысне Ольга Митрофановӑн, Саша Григорьевӑн, Петя Адикинӑн, Юра Томатовӑн, Юрӑпа Надя Васильевсен, Полина Лаврентьевӑн, Аленӑпа Саша Смирновсен, Ирина Кошкинӑн хӳтӗлеме тиврӗ. Ӑмӑртусене пӗтӗмлетнӗ хыҫҫӑн Нӑрваш Шӑхаль ял тӑрӑхӗн ҫамрӑкӗсем малти вырӑна тухни паллӑ пулчӗ. Маттур! Малашне те ӳсӗмсем тума сунатпӑр! Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Огонек ялӗ Эрне пуҫламӑшӗнче, ҫӗртмен 27-мӗшӗнче, Йӗпреҫ районӗнчи Огонек ял вулавӑшӗнче вулав культурине ҫӗклес енӗпе «Ман вулас килет, ман пӗлес килет» ятпа ҫӗнӗ кӗнекесен кунӗ иртнӗ. Гладкова С.Н. библиотекарь ҫак кун тӗлне ятарласа ҫӗнӗ кӗнекесен куравне йӗркеленӗ — вулавҫӑсем унпа кӑсӑклансах паллашрӗҫ. Вулавӑша килнисене уйрӑмах Улькка Эльменӗн «Ҫирӗп чунлисем телейлӗ» кӗнеке кӑмӑла кайрӗ. Огонек посёлокра пурӗ 200 ҫына яхӑн пурӑнать. Вӑл Йӗпреҫрен 5 ҫухрӑмра вырнаҫнӑ. Огонек ял вулавӑшӗ Шӑрттан ял тӑрӑхӗн учрежденийӗ. Ҫулталӑкне кунта кӗнеке вулама 350 ҫын таран ҫӳрет. 4660 ытла кӗнеке, ҫулталӑкне вулакансене алла 7 пин ытла кӗнеке, хаҫат-журнал параҫҫӗ. Гладкова С.Н. кунта 1997 ҫултанпа вӑй хурать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (26.12.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 762 - 764 мм, -5 - -7 градус сивӗ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Василий Давыдов-Анатри, чӑваш халӑх сӑвӑҫи ҫуралнӑ. | ||
| Мишутин Николай Степанович, ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |