Тутарстанри Кайпӑҫ районӗнче пурӑнакан 44-ри арҫынна ют пурлӑха вӑрланӑшӑн айӑпланӑ. Кун пирки Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова пӗлтерет.

Вӑйпитти уйран утӑ вӑрласа Чутай районӗнчи «Чутей» ял хуҫалӑх кооперативне 5 пин те 600 тенкӗлӗх сӑтӑр кӳнӗ.

Пӗр кунхине ҫав арҫын хире машинӑпа икӗ хутчен вӗҫтерсе ҫитнӗ: малтанах тӑватӑ рулон, кайран тата тепӗр виҫҫӗ тиесе кайнӑ. Анчах уй куҫлӑ та вӑрман хӑлхаллӑ теҫҫӗ. Рулона куҫ хывнӑ ҫыннӑн урапине хуҫалӑх ӗҫченӗсем асӑрханӑ та часрах йӗрке хуралҫисене систернӗ.

Выльӑх-чӗрлӗх валли апат хатӗрлесшӗн ҫунакан арҫын утта туянас тесе хуҫалӑх кантурне те кайнине пӗлтернӗ. Никам пулман пирки ку ыйтӑва унӑн уҫӑмлатма май килмен-мӗн. Вара вӑл вӑрлас шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.

Арҫын судра айӑпа йышӑннӑ, куляннине пӗлтернӗ. Суд ӑна 10 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пирӗн республикӑра та суйлав иртесси пирки Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе хутчен те пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, ун чухне эпир республика пуҫлӑхне тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене депутатсене суйлӑпӑр.

Суйлава хатӗрленнӗ май йӗркене пӑсакансем те тупӑнаҫҫӗ. Шупашкар район прокуратури ҫавӑн пек тӗслӗхе асӑрхани пирки пӗлтерет. Сарапакасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ суйлав прави ҫинчен калакан федераци саккунне пӑсни пирки прокуратурӑна систерекен тупӑннӑ. Ку фактпа прокуратура тӗрӗслев ирттернӗ те ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ вырӑнти ял тӑрӑхне депутата суйланас шухӑшлӑ кандидатсенчен пӗриншӗн алӑ пустарса ҫӳрени ҫиеле тухнӑ. Хастар пуҫлӑх пирки прокуратура пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ та суда ярса панӑ.

«Чӑвашпа Чӗмпӗрӗн экономикӑпа политкультура анлӑшӗ: пӗтӗмлетӳ тата малашлӑх». Ҫак ятпа ӗнер Шӑмӑршӑра ҫавра сӗтел иртнӗ. Унта пирӗн республикӑн тата Чӗмпӗр облаҫӗн ертӳҫисем: Чӑваш Енӗн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев тата Чӗмпӗр облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ — Правительство пуҫлӑхӗ Сергей Морозов хутшӑннӑ.

Икӗ енлӗ хутшӑнусем пирки каланӑ май Михаил Игнатьев регионсем географи тӗлӗшӗнчен кӑна мар, ӑс-хакӑл енпе те ҫывӑххине палӑртнӑ. «Пирӗн иртнинче тата хальхинче пӗр пекки нумай», — тенӗ вӑл. Унтан вӑл 1968 ҫулта Иван Яковлев уҫнӑ Чӗмпӗрти учительсен чӑваш шкулӗн пӗлтерӗшне, унта ӑс пухнӑ Константин Иванов поэта аса илнӗ. Чӗмпӗр облаҫӗнче ытти халӑхпа танлаштарсан чӑвашсем йышпа виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннине палӑртнӑ Михаил Васильевич. Ҫавна май вӑл асӑннӑ облаҫ кӗпӗрнаттӑрне чӑваш этносне, чӗлхине тата культурине упраса хӑварма майсем туса панӑшӑн тав тунӑ.

Сӑнсем (27)

Красноармейски районӗнчи ыхракассисем ҫак куна тахҫантанпах кӗтнӗ. Унччен вӗсен ял патне хытӑ сийлӗ ҫул пыман. Ыхракассисене саламлама Михаил Игнатьев та килсе ҫитнӗ. Михаил Васильевич паян Трак тӑрӑхӗнче ӗҫлӗ ҫулҫӳревре пулнӑ.

Малтанах савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура Ыхракасси ҫулне уҫнӑ. Ку ҫула тумашкӑн 6 миллион ытла тенкӗ тӑкакланӑ. Унтан делегаци Яманак ялне ҫитнӗ.

Яманакра «Красное Сормово» хуҫалӑхра 200 ӗне тытмалли вите хута кайнӑ. Унта ял ҫыннисемпе хӑнасем курма пынӑ. Ку яманаксемшӗн чӑннипех те савӑнӑҫлӑ пулӑм. Витене 2014 ҫултах тума тытӑннӑ. Хуҫалӑхра мӑйракаллӑ шултра выльӑх шучӗ — 709 пуҫ. Ҫитес вӑхӑтра ӗне шутне ӳстересшӗн.

Унтан хаклӑ хӑнасем «Таябинка» хуҫалӑха ҫитнӗ. Унта тыр-пул типӗтмелли тата упрамалли вырӑн хута кайнӑ. Ҫурта хӗрлӗ хӑю касса уҫнӑ хыҫҫӑн пурте ӑна пӑхса ҫаврӑннӑ.

Сӑнсем (67)

Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнче каҫару ыйтӑвӗпе комисси ӗҫлет. Унӑн черетлӗ ларӑвӗ ҫак эрнере иртнӗ. Хальхинче те унта вӑл е ку енпе айӑпланнисем хӑйсене каҫарма ыйтса ҫырнисене пӑхса тухнӑ.

Сӑмах май ҫакна каламалла: айӑпланнисем ыйтса ҫырнине малтан регионсенчи комиссисем пӑхса тухаҫҫӗ. Вӗсем шеллесе каҫарас тесе шухӑшласан федерацин субъекчӗсен кӗпӗрнаттӑрӗ ячӗпе ҫыру шӑрҫалаҫҫӗ. Пирӗн республикӑра ку ыйтӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ пӑхса тухать. Унтан Элтепер алли витӗр кӑларса кирлӗ хутсене Раҫҫей Президенчӗн патне ӑсатаҫҫӗ.

Чӑваш Ен Элтеперӗ ҫумӗнчи каҫару ыйтӑвӗпе ӗҫлекен комисси хальхи ларура 15 ҫын ыйтса ҫырнине тишкерсе тухнӑ, кашнин тӗлӗшпех вӑл е ку йышӑну тунӑ. Вӗсенчен хӑшӗсене каҫарма йышӑннӑ.

Шупашкарта 64 тенкӗлӗх пурлӑха пула тӗпчевҫӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Кун чухлӗ тенкӗлӗх вӑрланӑшанах пуҫиле майпа айӑпламаҫҫӗ-ха. Административлӑ майпа явап тыттараҫҫӗ. Юрӗ, йӗркипех каласа парар-ха.

Ҫак уйӑхӑн 17-мӗшӗнче вӑл Шупашкарти Ҫӗнӗкӑнтӑр раойнӗнчи лавккасенчен пӗринчен икӗ булка тата салат илсе тухас тенӗ. Тӳлемесӗрех. Ҫакна лавкка хуралҫисем сиснӗ. Пурлӑхӗ 64 тенкӗлӗх кӑна пулин те суту-илӳ точкинчи пурлӑхшӑн яваплӑскерсем полицейскисенех пӗлтерме йышӑннӑ. Лешсем 64 тенкӗлӗх тавара вӑрлакана тытса чарма персе ҫитнӗ.

64 тенкӗлӗх тавара пӗчӗк ача е выҫӑ студент куҫ хывнӑ пуль текенсем йӑнӑшаҫҫӗ. Ирпе апатланма шутласа лавккаран вӑрлама тӑни – 24 ҫулти ӳсӗр хӗр.

Вӑрлакана йӗрке хуралҫисем шалти ӗҫсен пайне илсе каяс тесе машинӑна лартма тӑнӑ. Лешӗн каяс килмен те вӑл малтан пӗр полицейские алӑран ҫыртса лартнӑ, кайран теприне.

Вӑрӑ ӗҫӗпе аппаланнӑшӑн ӑна административлӑ майпа айӑпласа пӗр пин тенкӗлӗх явап тыттармалла тунӑ. Пуҫиле ӗҫне вара влаҫри ҫынсене хирӗҫ тӑнӑшӑн пуҫарнӑ.

Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьевпа Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Серг

Ӗнер Чӑваш Енре Терроризма хирӗҫ ӗҫлекен комиссипе Оперативлӑ штабӑн пӗрлехи ларӑвӗ иртнӗ. Унта суйлава хӑрушсӑр ирттересси тата ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне пирки пӑтӑрмахсӑр кӗтсе илесси пирки калаҫнӑ. Ларӑва Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев тата Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Сергей Софронов ертсе пынӑ.

Авӑн уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫӗршывӗпех суйлав иртмелле. Республикӑра та пулӗ вӑл. Ун чухне пирӗн республика ертӳҫине тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсене — Депутатсен районсемпе хуласенчи пухӑвӗсене тата ял тӑрӑхӗсенчи пухусене – депутатсем суйламалла.

Суйлав хӑрушсӑр ирттӗр тесе епле мероприятисем ирттермеллине яваплсием палӑртса хунӑ иккен. Суйлава хатӗрлесе ирттерме пурӗ 8 пин ытла ҫын хутшӑнать. Суйлав участокӗсен пӳлӗмӗсене пушарпа кӗрешекенсем кӑна мар, терроризмпа кӗрешекенсем те пахалаҫҫӗ.

Канашра пурӑнакан 38 ҫулти арҫынна суд 13 ҫуллӑха ҫирӗп режимлӑ колоние ямалла тунӑ. Вӑл 2013-мӗш, 2014-мӗш ҫулсенче темиҫе хутчен те хӑйӗн хӗрӗ ҫумне ҫулӑхнӑ. Лешӗ ун чухне 5 ҫулта пулнӑ. Пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнчи тӗслӗхӗнче арҫын хӗрӗнкӗ пулнине палӑртать РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри Следстви управленийӗн пуҫлӑхӗн пулӑшуҫи Олег Дмитриев.

Ҫакӑн пек ирсӗрленекен ашшӗ килте никам ҫуккипе усӑ курнӑ е арӑмӗ тепӗр пӳлӗмре ҫывӑрнӑ чух хӑйсен тӑван ачи ҫумне ҫыпӑҫса ҫӳренӗ. Ашшӗ тӑван хӗрӗ ҫумне ҫулӑхнине унӑн арӑмӗн хӗр-тусӗ асӑрханӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн ирсӗрлӗх ҫиеле тухнӑ.

Психиатрсем арҫын сывлӑхне тӗрӗсленӗ те унӑн пӗчӗк хӗрачасем ҫумне ҫулӑхас йӑла пуррине асӑрханӑ. Ҫавна кура арҫыннӑн колонире айӑплава ирттернипе пӗрлех психиатр патӗнче сипленме тивӗ. Кун пек йышӑнӑва та суд кӑларнӑ.

Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамра вертолет вырнаҫтарма шухӑшланине, ӑна ҫурлан 13-мӗшӗнче илсе килнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ . Ӑна, аса илтеретпӗр, Раҫҫейӗн Геройӗ Николай Гаврилов парнеленӗ. Вертолета Паттӑрсен аллейинче вырнаҫтарнӑ.

Ӗнер, ҫурлан 18-мӗшӗнче, малтан пӗлтернӗ пекех Шӑнкӑртамра «МИ-2» вертолета савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Унта республика тата федераци шайӗнчи пуҫлӑхсем, чиркӳ ҫыннисем, депутатсем пырса ҫитнӗ. Раҫҫейӗн Геройӗ Николай Гаврилов хӑй те пулнӑ. Палӑка уҫма кайнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев палӑк вырӑнӗ ӗмӗрлӗх мухтав элемӗ кӑна мар, халӑх пӗрлӗхне те палӑртмалла тесе шухӑшланине пӗлтернӗ. Михаил Васильевич авиацин генерал-лейтенантне Николай Гаврилова тав тунӑ. Мемориал комплексне тума тӳпе хывнӑ ытти ҫынна та Михаил Игнатьев тав тунӑ.

Кӑҫал Ҫӗнтерӳ 70 ҫул тултарнӑ ятпа чылай ялта паттӑрсене халалласа палӑксем, обелисксем уҫаҫҫӗ. Кӑ чӑнах та ырӑ йӑла. Кун пек паттӑрсен ячӗсем чул ҫине ӗмӗрлӗхе ҫырӑнаҫҫӗ.

Красноармейски районӗнчи Тури Типҫырма ялӗ пысӑках мар. Анчах вӑрҫӑ ҫакна пӑхса тӑнӑ-и? Ун чухне кашни яла, кашни киле хурлӑх кӗнӗ. Акӑ намаях пулмасть, ҫурлан 15-мӗшӗнче, Тури Типҫырма ҫыннисем паттӑр ентешӗсене халалласа обелиск уҫнӑ.

Савӑнӑҫлӑ мероприятие вырӑнти тӳре-шара ҫитнӗ. Сӑмах каланӑ хыҫҫӑн пурте салтаксене аса илсе пуҫ тайнӑ, обелиск умне чечексем хунӑ. Унтан пултарулӑх ушкӑнӗ юрӑсемпе кӑмӑла ҫӗкленӗ.

Сӑнсем (15)