Утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Вӑрнар районӗнчи Ершепуҫ ял тӑрӑхӗнче «Ял кунӗсем» уява ирттернӗ. Стадионта иртнӗ мероприятие ытти ялсенчен, районсенчен те килнӗ.

Уяв лапамне илемлетнӗ. Унта алӗҫӗсене те кӑларса хунӑ. Кӳстӳмӗр ҫыннисем ӗлӗкхи тумсене, музей экспоначӗсене илсе килсе уйрӑм палатка лартнӑ.

Уява Ершепуҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Евгений Музяков уҫнӑ. Вӑрнар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев та халӑха ӑшӑ сӑмах каласа хавхалантарнӑ. Чи маттуррисене грамотӑсемпе чысланӑ.

Унта ялсем пуҫланса кайна ҫулсене ҫырнӑ юпасене вырнаҫтарнӑ. Калинино райповӗ шӳрпе пӗҫернӗ, шашлӑк ӑшаланӑ, ытти тутлӑ ҫимӗҫе сутнӑ. Ачасем батут ҫинче сикнӗ. Вӑйӑсем, конкурссем йӗркеленӗ.

Уява халӑх нумай пухӑннӑ. Каҫ пуличченех савӑннӑ вӗсем. Ҫамрӑксем тара ӳкичченех ташланӑ.

Сӑнсем (35)

Утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Каншел тата Пӑлаҫи Атӑк ялӗсем уява пухӑнаҫҫӗ. Каншелсем Питравра ял кунне 20 ҫул ытла уявлаҫҫӗ.

Каншелсемпе пӑлаҫи атӑксене «Малалла» хуҫалӑх ертӳҫи уявпа саламланӑ. Вӗсене ырӑ сӑмах калама ытти тӳре-шара та килнӗ. Хӑнасем ентешӗсене чылай ӑшӑ сӑмах каланӑ.

Икӗ ял чунран савӑнса концертпа киленнӗ. Сцена ҫине «Ҫӑлкуҫ» фольклор ушкӑнӗ тата ял тӑрӑхӗнчи пӗчӗк артистсем тухнӑ.

Уяв лапамӗнче ӑмӑртусем, конкурссем йӗркеленӗ, аттракционсем ӗҫленӗ. Ҫавӑнтах шашлӑк пӗҫернӗ, чей вӗретнӗ, пылак ҫимӗҫ сутнӑ.

Икӗ яла саламлама чӑваш эстрада артисчӗсем те килнӗ.

Сӑнсем (63)

ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьевӑн урапине каллех ҫул-йӗр правилине пӑснине асӑрханӑ. Хальхинче видеона утӑн 13-мӗшӗнче 17 сехет те 51 минутра Шупашкарти «Волжский-3» микрорайонтан Максим Горький проспекчӗ еннелле кайнӑ чухне ӳкернӗ.

Урапа кирлӗ йӗр ҫинче чарӑнман, светофор хӗрлӗ ҫутатнӑ чухне ҫул ҫине тухнӑ. Нумаях пулмасть Игнатьев урапи хула тулашӗнчи ҫул ҫинче йӗркене пӑснӑ-мӗн. Вӑл нумай машина пулнӑран вӗсене ҫул хӗррипе хӑваласа иртсе кайнӑ. Водитель тивӗҫлипе явап тытнӑ. ҪҪХПИ ӗҫченӗ ӑна 1500 тенкӗ штраф ҫырса панӑ.

«Пирӗн водительсен тата ҫуран ҫӳрекенсен культурине лайӑхлатмалла. Ҫул-йӗр правилине пӑхӑнни ҫеҫ инкекрен сыхлать», — ҫапла пӗлтернӗ Михаил Игнатьев утӑн 2-мӗшӗнче.

Тимӗр Акташ тунӑ сӑн

Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче нумай пулмасть Раҫҫей академи ӑслӑлӑхӗсен академикне, филологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрне, РФ тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченне Леонид Михалова 80 ҫул тултарнӑ ятпа саламланӑ. Кун пирки Тимӗр Акташ журналист пӗлтерет.

Ҫавра ҫул тултарнӑ ӑсчаха тӑван тӑрӑхӗнчи тӑванӗсем тата паллӑ ҫыннисем саламланӑ. «Академик Михалов Леонид Михайлович» кӗнеке авторӗсем те — ЧПГӐИ ӑсчахӗсем А.А. Трофимовпа Л.П. Петров — юбиляр пирки темиҫе ӑшӑ сӑмах тухса каларӗҫ. Ҫавӑн пекех салам сӑмахӗсемпе наци вулавӑшне Владимир Алмантай, Евгений Ерагин, Чӑваш Ен халӑх сӑвӑҫи Юрий Сементер ҫитнӗ.

Леонид Михайлов мероприятие ҫитнӗ кашни ҫынна тав турӗ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл хальхи вӑхӑтра тӗрӗк чӗлхисене те тӗпчеме пуҫлани пирки пӗлтерчӗ. Сӑмаха вӗҫленӗ май юбиляр наци вулавӑшне «Деловой немецкий язык» (чӑв. Ӗҫлӗ нимӗҫ чӗлхи) кӗнеке парнелерӗ.

Михайлов Леонид Михалович Сӗнтӗрвӑрри районне кӗрекен Кивӗ Тукай ялӗнче 1935 ҫулта ҫуралнӑ. Шкула медальпе вӗренсе пӗтернӗ.

Малалла...

Алексей Свеклов тунӑ сӑн

Мобильлӗ вулавӑш кама чӑрмантарнӑ-ши? Паллах, вандалсене. Ҫавсем сӑтӑр туса ҫӳреҫҫӗ вӗт.

Вандалсем И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ умӗнчи мобильлӗ вулавӑша тустарнӑ. Ку каҫхине, утӑн 14-мӗшӗнче, пулса иртнӗ. Халӗ ҫав ирсӗрсене шыраҫҫӗ.

Ҫынсен ӗҫне хаклама пӗлменни, пӗр шелсӗр аркатнине мӗнле ӑнланма пулать-ши? Ку туристсен умӗнче чӑваш ятне ямасть-и? Вулавӑша ҫӗнӗрен тумашкӑн 3 пин тенкӗ ытла кирлӗ-мӗн.

Хула администрацийӗн культура управленийӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, вулавӑша ан ҫӗмӗрччӗр тесе ятарласа тепӗр енне кайса лартнӑ. Унта та ирсӗрсен алли ҫитнӗ-мӗн.

Ҫав вандалсене шыраса тупсан вӗсен явап тытма тивӗ. Саккунпа килӗшӳллӗн, вӗсен штраф тӳлемелле.

Аса илтерер: Шупашкарти мобильлӗ вулавӑшсене ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче лартнӑ.

Куславкка районӗнчи Куснар ҫыннисем шыв ҫитменнипе аптӑранӑ. Хальлӗхе, ҫумӑр ҫунӑ чухне, вӗсем шывсӑр лармаҫҫӗ-ха. Анчах шӑрӑх килсен шыв ҫукки питӗ лайӑх сисӗнет. Ун чухне урамӗпех шывсӑр юлаҫҫӗ-мӗн.

Куснар районти чи пысӑк ял шутланать. Унта 500 ытла кил. Шыв башни вара — пӗрре ҫеҫ. Паллӑ ӗнтӗ: вӑл кун чухлӗ кил валли ӗҫлесе ҫитереймест. Ара, вӑл кивелнӗ те ӗнтӗ. Пӑрӑхсене 30 ытла ҫул каяллах хунӑ. Вӗсем ҫӗрнӗ ӗнтӗ.

Фермер хуҫалӑхӗсене те шыв ҫитмест. Ялта вӗсем 17-ӗн. Вӗсем пахчине шӑварма тытӑнсан ҫынсем шывсӑр юлаҫҫӗ. Ҫынсем те пахча ҫимӗҫе шӑвараҫҫӗ-ха. Хӑшӗ-пӗри Энӗше шыв илме каять, теприсем — ҫӑл патне. Теприсем килте ҫӑл чаваҫҫӗ. Анчах шыв тарӑнра-мӗн. 15–18 метр тарӑнӑш та чавма тивет-мӗн.

Башня тума пулать, анчах администрацин кун валли укҫа ҫук-мӗн. Усламҫӑсем пулӑшма хыпӑнмаҫҫӗ пулмалла. Анчах лару-тӑру япӑхах мар-мӗн. Ял «Таса шыв — 2017» программӑна кӗнӗ. Пӑр вырӑнтан тапранмаллах.

Чӑваш таврапӗлӳҫисен пӗрлӗхӗн сайтӗнче Виталий Станьял хӑйсен енче Питрава мӗнле уявлани пирки пӗлтерет. Ҫав кунпа ҫамрӑксем ҫимӗк хаваслӑхне, уяв вӑййисене ӑсатса ярать.

Виталий Станьял хӑйсен енче, Шупашкар районӗнчи Вӑрман-Ҫӗктер тӑрӑхӗнче, Ҫимӗке Хравути поххи ятлӑ акатуйпа пуҫланине ҫырать. Кӑҫал вӑл Станьял ялӗ патӗнчи Чемен паттӑр картинче районти акатуйпа питӗ чаплӑ иртнӗ-мӗн. Чӑваш таврапӗлӳҫисен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Сергей Сорокин акатуй тӗлне тӑватӑ пашнеллӗ, 16 «яллӑ» хулаш хӳми картарнӑ.

Ҫимӗк эрнисем Питравкка уявӗпе вӗҫленеҫҫӗ. Станьял палӑртнӑ тӑрӑх, халӗ чӑвашсен авалхи Питравкки вырӑс Петровкипе пӗрлешнӗ. «Питравкка тени «пӗтрекке» (кӑтра) тенинчен тухса кайнӑ теҫҫӗ, мӗншӗн тесен ҫав кун кашни ӑратне е кил-йыш Ҫут тӗнчене тав туса пӗтрекке така пусса чӳкленӗ. Пирӗн Ишлей-Шарпаш ушкӑнне кӗрекен 20 ял халӑхӗ Питравккана ӗмӗртенпех Салапай-Вӑрманкас тавринчи уҫланкӑсенче ирттернӗ. Кӑҫал ӑна Вӑрманкас ҫыннисем хӑйсен ялӗнчи авалхи вырӑна — Хуралту сӑрчӗ ҫине тавӑрчӗҫ», — ҫапла ҫырать Виталий Станьял.

Малалла...

Элтепер пулас шухӑшлӑ Ирина Алексеева

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 14-мӗшӗнче «Раҫҫей коммунисчӗсен коммунист партийӗ» политика партийӗн республикӑри уйрӑмӗ пӗтӗмӗшле пуху ирттернӗ. Унта пухӑннӑ парти пайташӗсем Чӑваш Ен Элтеперӗ пулма хӑйсен партийӗнчен кандидат кӑларма йышӑннӑ. Асӑннӑ парти ҫыннисем шухӑшланӑ тӑрӑх, ку должноҫре ӗҫлеме партин регионти уйрӑмӗн ертӳҫи Ирина Алексеева тивӗҫ.

Чӑваш Енӗн Тӗп суйлав комиссийӗ утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗ тӗлне политика партийӗсен регионти 13 уйрӑмӗ Элтепер пуканӗшӗн кандидат палӑртма пуху ирттернине пӗлтерет. 11 кандидат суйлав комиссине хӑйӗн шухӑшне пӗлтерсе хутсем тӑратнӑ. Ҫав шутра — республикӑна Элтепер пулса хальхи вӑхӑтра вӑхӑтлӑх ертсе пыракан Михаил Игнатьев та. Сӑмах май, Михаил Васильевич хӑйне кандидат евӗр шута илме хутсене тӑратни пирки эпир ӗнер пӗлтернӗччӗ.

Выляса-кулмалла мар, тарӑхсах, пӗтӗм вӑйран тенӗ пек. Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче пулса иртни пирки РФ Следстви комитечӗн республикӑри следстви управленийӗ пӗлтерет.

Шӑл тухтӑрӗ руль умне ӳсӗр ларнӑ тесе шухӑшланипе пӗри полицин дежурство пайне шӑнкӑравласа систернӗ. Ҫул-йӗр инспекторӗсем ӳсӗр тесе шухӑшлакан водителе тытса чарма васканӑ. Ӑна вӗсем ӑнлантарса пама хӑйсен машини патне пыма хушнӑ. Лешӗ кӑмӑлпа килӗшменнине кура вӑйпа илсе кайнӑ. Арҫын хӑйне хаяррӑн тытнине кура унӑн аллине ятарлӑ хатӗр тӑхӑнтартма йышӑннӑ. Усалланас енне кайнӑ арҫынна ҫакӑ та тытса чарайман имӗш. Инспекторсенчен пӗрне вӑл темиҫе хутчен урапа тапнӑ тата аллинчен ҫыртнӑ.

Инспекторсемпе ҫапӑҫакан арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе халӗ тӗпчесе пӗтернӗ.

Сӑмах май, вӑл тӑватӑ ҫул каялла та влаҫ ҫыннисемпе хирӗҫнӗ иккен. Ун чухне ӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 318-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе явап тыттарнӑ.

Атратьри практикӑри студент ватӑпа калаҫать

И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн историпе филологи факультечӗн 1-мӗш курс студенчӗсем Улатӑр районӗнчи Атрать ялӗнче фольклорпа диалект практикине ирттернӗ. Унта ҫамрӑксем ҫӗртмен 29-мӗшӗнчен пуҫласа утӑн 11-мӗшӗччен пурӑннӑ.

Вырӑс чӗлхипе литературин, тӗнчери художество культурин пулас вӗрентекенӗсем ял ҫыннисемпе калаҫнӑ май вырӑнти йӑла-йӗрке пирки ыйтса пӗлнӗ, ял кун-ҫулӗпе кӑсӑкланнӑ. Вырӑнти такмаксене, юрӑсене, халапсене, тухатмӑшсем пирки ҫӳрекен хӑрушла хыпар-хӑнара ҫырса илнӗ. Вырӑнти ҫынсен калаҫӑвӗн уйрӑмлӑхӗ те вӗсемшӑн кӑсӑклӑ пулнӑ. Практикӑри студентсем ял ҫыннисемпе калаҫма кӑмӑллине палӑртнӑ — лешсем мӗн илтни-пӗлни пирки хаваспах каласа кӑтартнӑ.

Вӗренекен ҫамрӑксене «Сӑрҫум» заповедника та кайса кӑтартнӑ. Атратьри культура ҫурчӗн пуҫлӑхӗпе Галина Марковнинӑпа калаҫни те студентсен асӗнче юлнӑ-мӗн.

Сӑнсем (11)