Пӑтӑрмахсем
![]() Ку ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче каҫхине Гагарин тата Энгельс урамӗсем хӗресленекен вырӑнта пулнӑ. «Тойота» урапа, правительство номерӗсемпе ҫӳрекенскер, ҫул урлӑ каҫакан хӗрача ҫине кӗрсе кайнӑ. Куракансем каланӑ тӑрӑх, шкулта вӗренекен 14-ри хӗрача светофор хӗрлӗ ҫутатнӑ чухне ҫул урлӑ каҫнӑ, хӑй телефонпа калаҫнӑ. Ҫул варрине ҫитсен вӑл каялла кайма тӑнӑ. Шӑп ҫав вӑхӑтра ӑна урапа ҫапса хӑварнӑ. Телее, вӑйлах суранланман вӑл. Ӑна киле ӑсатнӑ. Медицина тӗрӗслевӗ кӑтартнӑ тӑрӑх, 42-ри водитель урӑ пулнӑ. А021АА номерлӗ «Тойота» правительство автопаркӗн шутланать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Ҫӗнӗ Шупашкарти 40-мӗш ача пахчинчи шӑпӑрлансем наркӑмӑшланни пирки пӗлтернӗччӗ. Лару-тӑру лӑпланман, ҫивӗчленсех пырать. Ун чухне 13 ачана пульницӑна илсе ҫитернӗ. Халӗ вӗсен йышӗ ӳснӗ. Ача пахчинчи аслӑ ӳсӗмри ҫын та, воспитательре ӗҫлекенскер, наркӑмӑшланнӑ. Ҫак кунсенче пульницӑна тепӗр 12 ачана илсе пынӑ. Халӗ вӗсене сиплеҫҫӗ. Сывлӑхӗ начарах мар халӗ вӗсен. Кунашкал чиртен сипленмелли хатӗрсем пур. Антибиотиксемпе уколсем тусан ачасен сывлӑхӗ лайӑхланма тытӑннӑ. Выляма та пуҫланӑ вӗсем. Ӳт температури чакнӑ, анчах халех киле ямаҫҫӗ-ха — анализсем йӗркеллех мар. Халӗ ача пахчинче санитари тӗлӗшӗнчен тӗрӗслеҫҫӗ, инфекци ӑҫтан лекме пултарнине уҫӑмлатаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Ҫамрӑксен кунӗ умӗн, ӑна ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ, Ҫамрӑксен патшалӑх премийӗн лауреачӗсене палӑртаҫҫӗ. Кӑҫал кун пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Хушӑва ҫӗртмен 20-мӗшӗнче алӑ пуснӑ. Кӑҫал ӑслӑлӑх, техника тата производство енӗпе «Ҫӗнӗ техника хатӗрлекен Пӗтӗм тӗнчери инжиниринг компанийӗн» инженер-конструкторне Алексей Репина преми пама йышӑннӑ. Вӗрентӳ, воспитани, ҫамрӑксен политикин енӗпе «Чӑваш Ен студенчӗсем» ассоциацийӗн пайташӗсене Роман Васильева, Никита Веселова, Алина Лазаревӑна, Ксения Порфирьевӑна чысланӑ. Литература, культура тата ӳнер енӗпе ЧР Наци вулавӑшӗн сектор заведующийне Дарья Рябцевӑна преми панӑ. Журналистика енӗпе «Чӑваш Ен» ПТРКн редакторне Надежда Давыдовӑна чыслама йышӑннӑ. Сывлӑх сыхлавӗ енӗпе «Президент пепкелӗх центрӗн» анестезиолог-реаниматологне Анастасия Беловӑна, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн медицина факультечӗн студенчӗсене Валентина Виноградвӑна тата Дмитрий Виноградова чысланӑ. Тавралӑха сыхлас ӗҫ енӗпе «ЭКА» общество организацийӗн пайташне Александра Лобочковӑна чысланӑ. Хӑйсен ирӗкӗпе пурнӑҫлакан ӗҫ-хӗл енӗпе И. |
Политика
![]() Анатолий Аксаков депутат «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти РФ Патшалӑх Думине суйланмашкӑн хӑш-пӗр суйлав округӗнче хайӗн кандидачӗсене тӑратмасан та пултарать. Ҫӗршыв шайӗнчи политик валли тивӗҫлӗ кандидатсем ҫук тенипе мар. «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партие ҫул парасшӑн. Ку хыпара Regnum информаци агентстви ТАСС «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партинчи ҫын пӗлтерни тӑрӑх хыпарланӑ. Парти ку хыпара официаллӑ майпа комментарилеме тӑхтаса тӑрать иккен. Вӑл ҫӗртме уйӑхӗн 26–27-мӗшӗсенче иртекен съезда кӗтет. Округа «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташне памалли регионсен шутӗнче (кун пирки официаллӑ майпа хыпарламаннине тепӗр хутчен палӑртар) Чӑваш Ен те пур. Пирӗн тӑрӑхра «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» пайташӗ Анатолий Аксаков депутат валли ҫул уҫса памалла-мӗн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() Валерий Спиридонов програмист тата Серджио Канаверо нейрохирург Итали нейрохирургӗ Серджио Канаверо ҫитес ҫулхи Сурхури тӗлӗнче Раҫҫей программисчӗсенчен пӗрин пуҫне ылмаштарса лартасшӑн. Тӗнчере халиччен туман операцие пурнӑҫлас ҫак ҫутӑ ӗмӗт мӗнпе вӗҫленессине калама хӗн. Чӑваш халӑх сайчӗ кун пирки пуҫласа пӗлтернӗ чух Италири клиникӑсенчен пӗринче ӗҫленӗ хирург 30 ҫулти Валерий Спиридонова урӑх пуҫ лартса парасшӑннине, каччӑ хӑй кун пирки унран скайп урлӑ ыйтнине асӑннӑччӗ-ха. Аса илтеретпӗр, донор пуҫа клиника вилӗмӗ тӳссе ирттернӗ ҫынӑнне е вӗлермелле айӑпланӑ ҫынӑнне касса илмелле теҫҫӗ. Хирург ҫӗҫҫи айне пуҫ кастарма выртма хатӗр каччӑ ҫурӑм амиорофийӗ текен усал чирпе мӗн пӗчӗкрен аптӑрать иккен. Тӗлӗнмелле операцие нейрохирург Германире ирттерессине пӗлтернӗ. Пуҫ вырӑнне пуҫ лартасси 36 сехет таран тӑсӑлмалла. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() Раҫҫейӗн Патшалӑх Думин депутачӗ Ольга Епифанова ачаллисен отпускне тӑсса парасшӑн. Хальхи вӑхӑтри Ӗҫ кодексӗнче пӑхнӑ тӑрӑх, ҫулсерен паракан отпуск 28 кунпа танлашать. Кунта шӑматкунпа вырсарникун та кӗрет. Епифанова депутат ачаллисен кану вӑхӑтне 31 куна ҫитерттересшӗн. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫапла тусан ашшӗ-амӑшӗн ачисене тимлӗх ытларах уйӑрма май килӗ. Ыттисенчен ытларах кантармалли категори шутне депутат 14 ҫула ҫитмен ывӑл-хӗрне пӗччен ӳстерекен амӑшӗсемпе ашшӗсене кӗртнӗ. Ҫул ҫитмен ачасене ӳстерекен нумай ачаллӑ ашшӗ-амӑшне те 31 кун кантармалла. Саккун проектӗнче пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, ачаллисене отпуска хӑйсем хӑҫан каяс теҫҫӗ, ҫавӑн чухне илме ирӗк памалла. Хальхи вӑхӑтра пурне те графикпа пӑхнӑ вӑхӑтра яраҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Леонид Волков Чӑваш Енӗн Раҫҫей Президенчӗ ҫумӗнчи тулли праваллӑ элчине Леонид Волкова вӑхӑтлӑха ӗҫрен хӑтарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, ун пирки коррупципе ҫыхӑннӑ тесе пӗлтерчӗҫ, пуҫиле ӗҫ те пуҫарчӗҫ. Халӗ Леонид Волкова Чӑваш Енӗн Элтеперӗн йышӑнӑвӗпе ӗҫрен хӑтарнӑ. Тулли праваллӑ элчӗ пуканӗпе сывпуллаштарма ыйтса Л. Волков хай заявлени ҫырнӑ. Ун пек хута вӑл маларахах шӑрҫаланӑ-мӗн, анчах ун чух алӑ пусса паман. «Хама айӑплӑ тесе шухӑшламастӑп, эпӗ преступлени туман. Чӑваш Ене ертсе пыракансем манпа ҫавӑн пек хӑтланаҫҫӗ тесе шухӑшламан», — тенӗ Леонид Волков «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫата. Тата вӑл правӑна сыхлакансем тӗрӗс тӗпчев ирттерессине шаннине пӗлтернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
![]() Ҫимӗкре Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Шулюра ял уявӗ кӗрленӗ. Халӑх шкул стадионне пухӑннӑ. Ял халӑхне уявпа саламламашкӑн тӳре-шара ҫитнӗ. Район пуҫлӑхӗ Александр Степанов районти ҫитӗнӳсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ. Вӑл маттур ентешӗсене чысланӑ. Общество ӗҫне хастар хутшӑннӑшӑн Шулю ял старостине Иван Крыцова тав ҫырӑвӗ панӑ. Владимир Храмовпа Тамара Окайкинӑна парнесемпе хавхалантарнӑ. Ял уявӗнче чи лайӑх ҫынсене палӑртнӑ, юбилярсене саламланӑ. Шупашкарта чӑваш эстрада артисчӗсем килнӗ. Шулю шкулӗн вӗренекенӗсем вара ташӑсемпе савӑнтарнӑ. Чишкинсен ҫемйин ансамблӗ уява тата савӑнӑҫ кӳнӗ. Ҫак кун шулюсен асӗнче чылайлӑха юлӗ. Уявран кашниех тулли кӑмӑлпа киле утнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Кӑҫал чӑваш писателӗ Никифор Мранька ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитет. Ҫавна май Канаш районӗнчи Атнаш вулавӑшӗнче «Чӑваш прозин улӑпӗ» буклет кӑларнӑ. Ку пысӑках ӗҫ мар пулин те вӑл ҫамрӑксемшӗн, ҫитӗнекен ӑрушӑн усӑллӑ. Буклетра пистелӗн кун-ҫулӗ тата пултарулӑхӗ пирки ҫырнӑ. Никифор Мранька драматург та, киносценарист та. Вӑл Октябрьти социализм революцине хутшӑннӑ, Граждан тата Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫисенче пулнӑ. Никифор Мранька Куславкка районӗнчи Пилешкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Грузчикре те, Ял канашӗн исполком председателӗнче те ӗҫленӗ. Вӑл киносценаристсен курсне пӗтернӗ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн кинохроника студийӗн директорӗ пулнӑ. Писатель район хаҫатӗнче те ӗҫленӗ. Пултарулӑх анине вӑл пӗчӗк драмӑсемпе тата публицистика пьесисемпе кӗнӗ. Унӑн чи пысӑк ӗҫӗ — «Ӗмӗр сакки сарлака» роман. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Тӗмен облаҫӗнчи Каскара поселокӗнче Акатуй иртнӗ. Унта Йӗпреҫ районӗнчи ушкӑн та кайнӑ. Савӑнӑҫлӑ уява Тӗмен облаҫӗн Думин председателӗн ҫумӗ Геннадий Корепанов национальноҫ ӗҫӗсен комитечӗн председателӗ Евгений Воробьев хутшӑннӑ. Вӗсем регион парламентарийӗнчен чӑвашсене культурӑпа наци йӑлисене сыхласа хӑварнӑшӑн, ытти халӑхпа туслӑ ҫыхӑну йӗркеленӗшӗн пысӑк тав сӑмахӗ каланӑ. Акатуй виҫӗ лапамра иртнӗ. Концерт К.Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх лартнӑ постановкӑран тытӑннӑ. Йӗпреҫ районӗнчи «Эревет» фольклор ансамблӗ чӑваш халӑх юррисене шӑрантарнӑ. Спортпа туслисем тӗрлӗ тӗсре вӑй виҫнӗ. Ҫавӑнтах чӑваш наци апачӗпе сӑйланнӑ, алӑстисен ӗҫӗсемпе киленме май пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (14.05.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 11 - 13 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Золотницкий Николай Иванович, чӑваш чӗлхе пӗлӗвӗн никӗсне хываканӗ, тӗпчевҫӗ, этнограф вилнӗ. | ||
| Оболенцев Никита Иванович, ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш ССР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫленӗ ҫуралнӑ. | ||
| Репьях Станислав, украин сӑвӑҫи, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ҫуралнӑ. | ||
| Дементьев Пётр Васильевич, СССРта авиапром ӗҫне пуҫаракансенчен пӗри вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |