Шупашкарта каллех Турцирен кӳрсе килне улма-ҫырлана тӗп тунӑ. Вӗсене «Николаевски» курттӑммӑн туянмалли пасарта тупнӑ.

Специалистсем унта ОМОНпах ҫитнӗ, мӗншӗн тесен усламҫӑсем вӗсене асӑрхасан суту-илӳ лавккисене васкасах хупма тытӑннӑ. Полици ӗҫченӗсем пасар территорине хупӑрласа илнӗ. Ара, лешсем улма-ҫырлана урапапа вӑрттӑн илсе тухма хӑтланнӑ-ҫке-ха.

Полицейскисем сутуҫӑсене шалтан питӗрӗнме те май паман. Ҫапла специлистсем кашни лавкканах тӗрӗсленӗ. Польшӑран илсе килнӗ панулми те тупнӑ. Тепӗр сутуҫӑнне Турцирен кӳрсе килнӗ 150 килограмм иҫӗм ҫырли туртса илнӗ. Усламҫа 23 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.

Прокуратура пӗлтернӗ тӑрӑх, хӑш-пӗр усламҫӑ яваплӑхран тарас тесе сутма юраман тавар ҫинчен маркировкӑна хӑйпӑтма тытӑннӑ. Вӗсене вара тавара маркировкӑсӑр сутнӑшӑн явап тыттарнӑ.

Тепри вара срокран тухнӑ апат-ҫимӗҫ сутнӑшӑн штраф тӳлӗ. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче 2,3 тонна панулми, 350 килограма яхӑн иҫӗм ҫырли туртса илнӗ.

Элӗк районӗнчи Вырӑс Сурӑм ялӗнче пушар тухни пирки сайтра пӗлтернӗччӗ. Ку инкек пирки ҫӗнӗ хыпарсем пур.

Пушарта вилнӗ хӗрарӑм, тӑватӑ ача амӑшӗ, пиллӗкмӗшне кӗтнӗ. Унӑн икӗ аппӑшӗ пур, анчах вӗсем, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ каланӑ тӑрӑх, ҫемьене пытарас ӗҫе хутшӑнман. Пӗри унччен аллине хуҫнӑ-мӗн. Тепри вилесене Шупашкара илсе килнӗшӗн расхутланӑ укҫа-тенке саплаштарнӑ.

Ҫемьене Элӗк районӗнче пытарасшӑн пулнӑ. Анчах хӗрарӑмӑн прописки Шупашкарта пулнӑран документсем тӗлӗшӗнчен пӑтӑрмахсем сиксе тухнӑ.

Вӗсене Шупашкарта ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче пытарнӑ. Расхутсене Мускав районӗн администрацийӗ саплаштарнӑ.

Ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Лару-тӑрӑва следовательсем уҫӑмлатаҫҫӗ.

Чӗрчунсем те инкеке лекеҫҫӗ. Вӗсене те пулӑшмалла. «Сӑрҫи» заповедник инспекторӗсем хир сысни ҫурине ҫӑлнӑ.

Пӗчӗк чӗрчун кӑмӑра ҫакланнӑ. Ку ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче пулнӑ. Асӑннӑ заповедник ӗҫченӗсем заповедникре ҫула тасатнӑ. Шӑп ҫавӑн чухне вӗсем кӑмӑра ҫакланнӑ хир сысни ҫурине асӑрханӑ.

Пӗчӗк чӗрчун капкӑнран тухассишӗн чакаланнӑ, кӑшкӑрнӑ. «Ҫӑлав операцийӗ» нумай вӑхӑта тӑсӑлман. Хир сысни ҫурине капкӑнран ҫӑлнӑ. Ӑна специалистсем тӗрӗсленӗ, сурансем асӑрхаман. Чӗрчунпа сӑн ӳкерӗнсен ӑна ирӗке янӑ.

Шупашкарта ҫынсене хула тӑрӑх турттаракан ГАЗельсемпе ытти маркӑллӑ ҫавӑн йышши транспорта шута илнӗ. Коммерци маршручӗ шутланакан маршрут тӑрӑх хутлаканскерсем хавӑртлӑха иртнӗ уйӑхра 1418 хутчен ӳстернӗ.

Хула мэрийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак пассажир транспорчӗ епле ӗҫленине тишкерме хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков хӑй хушнӑ.

Сехетре 82 километртан ытларах хӑвалакан урапасен рейтингне те хатӗрленӗ яваплисем.

Танлаштарӑма виҫӗ пая уйӑрсах тунӑ. Кам ӑҫта лекни хӑвӑртлӑха пӗр уйӑхра миҫе хут ӳстернинчен килнӗ. Сӑмах май каласан, ҫула тухсан асар-писер васкакан водительсем уйрӑм усламҫӑ евӗр регистрациленнисем хушшинче те, организацисем ҫинче тӑраканнисем хушшинче те пур.

Тӗрӗксен паллӑ ӑсчахӗ Кашкар Махмучӗ ячӗпе ирттерекен Калавсен Пӗтӗм тӗнчери конкурсӗ кӑҫал 4-мӗш хут пулмалла. Ӑна икӗ ҫулта пӗрре иртет. Чӑвашра ӑна «ҪИП» (Ҫыравҫӑсен ирӗклӗ пӗрлешӗвӗ) пӗрлӗх йӗркелет.

Конкурс положенийӗпе килӗшӳллӗн калавсен теми ирӗклӗ, вӗсене ӑмӑрту жюрине ҫурла уйӑхӗн 15-мӗшӗччен ҫитермелле. Калав калӑпӗшӗ 1 пин сӑмахран пуҫласа 10 пин сӑмахран тӑма пултарать (А4 форматра 14-мӗш шрифтпа ҫапсан — 4–40 страница). Ӑмӑртӑва ку таранччен ниҫта та пичетленмен тата нимӗнле ӑмӑртусенче те ҫӗнтермен хайлавсем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Пӗр автор 2 калав таран тӑратма пултарать.

Ӑмӑрту положенийӗпе тӗплӗнрех пирӗн сайтра паллашма пулать.

Пӗтӗм тӗнчери конкурсӑн чӑваш пайне сумлӑ тӳресем хак парӗҫ: филологи ӑслӑхӗсен докторӗ, Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Виталий Родионов профессор, Чӑваш наци конгресӗн хисеплӗ президенчӗ Атнер Хусанкай, Петӗр Эйзин сӑвӑҫ, Николай Ларионов ҫыравҫӑ, Чӗмпӗрти Чӑваш наци культура автономийӗн ӗҫтӑвком ертӳҫи Олег Мустаев.

Малалла...

Светлана Енилина вице-премьер тата финанс министрӗ

Чӑваш Енри премьер-министра, Иван Моторина, пилӗк ҫын пулӑшса пырӗ. Маларах ку должноҫре иккӗнччӗ: хӑй вӑхӑтнче В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвне ертсе пынӑ Михаил Резников, Шупашкар хула администрацийӗнчен куҫнӑ Алла Салаеваччӗ. Сӑмах май каласан, каярах Алла Салаева Шупашкар хула администрацине тепӗр хут таврӑнчӗ.

Нумаях пулмасть, ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, вице-премьер пулма Михаил Игнатьев Элтепер ЧР экономика аталанӑвӗн министрне Владимир Аврелькина тата ЧР строительство министрне Олег Маркова ҫирӗплетрӗ. Вице-премьера финанс министрне Светлана Енилинана шанаҫҫӗ пуль тесе калаҫакансем пулчӗҫ, хӑй вӑхӑтӗнче ку списокра вӑл ҫуккинчен тӗлӗнчӗҫ. Ӗнерхи хушупа вара Светлана Енилинӑна та вице-премьер пуканне шанса панӑ.

Иртнӗ ҫул Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнине шутласа кӑларнӑ. Унӑнне кӑна мар, унӑн кил йышӗнчисенне те. Кӑна вӑл налук декларацийӗ тӑрӑх палӑрнӑ.

Михаил Игнатьевӑн тӗп вырӑнти тупӑш 3,5 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Унсӑр пуҫне Элтепер урӑх тупӑша 342 пин тенкӗ курнӑ. Михаил Васильевичӑн мӑшӑрӗ Лариса Юрьевна 481 пин тенкӗ ӗҫлесе илнӗ. Вӗсен ҫул ҫитмен ывӑлӗн тупӑшӗ 4 пин тенкӗрен кӑшт кӑна иртнӗ.

Игнатьевсен харпӑрлӑхӗнче 5 ҫӗр лаптӑкӗ. Ку пурлӑх пурӗ 58 пин ытларах тӑваткал метр йышӑнать. Кунсӑр пуҫне икӗ ҫурт тата 129,5 тӑваткал метр калӑпӑшлӑ хваттер пур. 282,6 тӑваткал метр йышӑнакан пурӑнмалли тепӗр лаптӑка та шута илнӗ. Михаил Игнатьев мӑшӑрӗн ҫӗр лаптӑкӗ, хваттер тата гараж боксӗ пур. Тата вӑл «Mercedes-Benz B 170» урапаллӑ.

«Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакльти сыпӑк

Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ тепӗр икӗ кунтан, ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, черетлӗ сезона хупассине маларах пӗлтертӗмӗр-ха. Ҫав кун вӑл кӑна мар, республикӑри тепӗр паллӑ театр та, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ, кураканпа кӗркуннеччен сывпуллашӗ.

Маларахри сезонсене ку учреждени ялан «Ялта»" спектакльпе уҫса хупнипе тепӗр куракана ывӑнтарнӑччӗ те. Кӑҫалхи 98-мӗш сезона Иоаким Максимов-Кошкинский пьеси тӑрӑх лартнӑ «Вӗри юнлӑ ҫемҫе чун» спектакльпе хупӗ.

Кунта Константин Иванов пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ. Унтах — «Нарспи» поэма епле ҫурални ҫинчен те. Иван Яковлев пирки те каласа кӑтартнӑ.

Тӗп сӑнара Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Валерий Карпов калӑпланӑ. Рольсенче ҫавӑн пекех — Оксана Драгунова (Праски), Сергей Павлов (И.Я. Яковлев), Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Сергей Иванов (Иоаким Максимов), Василий Иванов (Федор Павлов).

«Вӗршӗнсем» ушкӑн вӗҫевӗ

Шупашкар хула кунӗнче «Стрижи» (чӑв. Вӗршӗнсем) пилотаж ушкӑнӗ кӑҫал та килӗ. Хальхинче пилотсем ҫӗнӗ программӑпа килме шантараҫҫӗ.

«Стрижи» ушкӑн республикӑн тӗп хулин кунне уява килессине Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов эрнесерен иртекен паянхи планеркӑра пӗлтернӗ. Кӑҫалхинче тӑватӑ самолет мар, улттӑн пулӗҫ.

Аса илтеретпӗр, пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче пилотаж ушкӑнне Шупашкар аэропортӗнче хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов кӗтсе илнӗччӗ. «Стрижи» тӳперен аниччен Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар ҫийӗн вӗҫсе ҫаврӑннӑччӗ. Пилотаж ушкӑнне Шупашкарта ҫӑкӑр-тӑварпах кӗтсе илнӗччӗ. Леонид Черкесов кашни пилота ыталанӑччӗ. Музыка ансамблӗ наци юррине юрласа тата ташласа кӑтартнӑччӗ.

«Упа патӗнче хыр вӑрманӗнче» экологи сукмакӗ

Шӑмӑршӑ районӗнче вырнаҫнӑ «Чӑваш вӑрманӗ» наци паркӗнче «У медведя во бору» (чӑв. Упа патӗнче хыр вӑрманӗнче) экологи сукмакӗ йӗркеленӗ. Ун тӑрӑх ҫула тухакан туристсем валли нумаях пулмасть ҫӗнӗ объект вырнаҫтарнӑ.

Уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк территорийӗ шутланаканскерте хир сыснипе паллаштараҫҫӗ. «Кабан» (чӑв. Хир сысни) чарӑнура тӑхтаса тӑракансем ку чӗрчунӑн макетне тӳрех асӑрхӗҫ. Унсӑр пуҫне хир чӗрчун пурнӑҫӗпе, вӑл хӑйне епле тытма пулӑшнипе паллашма май килӗ.

«Упа патӗнче хыр вӑрманӗнче» сукмака наци вӑрманӗ 2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Баскакри вӑрман хуҫалӑхӗн территорийӗнче йӗркеленӗ.

Экологи сукмакӗпе кирек кам та ҫула тухма пултарать. Пӗччен те, ушкӑнпа та. Экскурси пӗрле ӗмӗтленекенсене (83546) 2-35-06 телефонпа шӑнкӑравласа пӗлтерме сӗнеҫҫӗ.