Специалистсем ваттисен пурнӑҫӗпе кӑсӑкланаҫҫӗ

Ҫын куҫӗнчен пӑхма пӗртте ҫӑмӑл мар пулин те халсӑрлансан ирӗксӗрех пулӑшу ыйтма тивет. Республикӑри социаллӑ пулӑшу кӳрекен служба ӗҫченӗсен тӗллевӗ шӑпах ҫавӑн пеккисемпе юнашар пуласси. Шупашкар районӗнче те ун пек центр пур. Вӑхӑтлӑ пулӑшу кӳрекен уйрӑмра тӑрӑшакансем ватӑсене киле тӗрлӗ таварпа эмел илсе пырса панинчен пуҫласа йӑлари ытти ӗҫе те туса пулӑшаҫҫӗ.

Ака уйӑхӗнче кӑна специалистсем 129 ватӑпа сусӑр патне ҫитнӗ. Вӗсенчен 28-шне эмел тата апат-ҫимӗҫ кайса панӑ. Кирлӗ хутсене хатӗрлеме те, пӳрт-ҫурта тирпейленӗ.

Чылай ватта хӑйсемпе сӑмахлакан ҫукки пӑшӑрхантарать. Пӗччен вӑхӑт та вӑрахӑн шӑвать. Ҫавна курах кинеми-мучисене культура учрежденийӗсене илсе ҫӳреҫҫӗ. Ака уйӑхӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрне «Ялта пулман пӑтӑрмах» спектакль кӑтартма илсе кайнӑ. Теприсемпе вара А.Г. Николаев летчик-космонавтӑн Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти мемориал комплексӗнче экскурсире пулнӑ.

Олег Мешков

Чӑваш Енри депутатсем пӗлтӗр мӗн чухлӗ ӗҫлесе илнине кӑтартнӑ. Хӑш депутат чи нумай укҫа ӗҫлесе илнӗ?

Декларацисене тишкерсен пӗрремӗш йӗркене «Букет Чувашии» компанин ертӳҫи Олег Мешков йышӑннӑ. Вӑл иртнӗ ҫул 21 миллион тенке яхӑн ӗҫлесе илнӗ. Унӑн тӑватӑ ҫӗр лаптӑкӗ. Мӑшӑрӗн ҫӗр лаптӑкӗ пур. Депутатӑн ҫавӑн пекех йывӑр тиевлӗ 9 машина, автобус пур. Арӑмӗн 9 фургон, тӑватӑ ҫурмаприцеп, икӗ автопогрузчик пур.

Иккӗмӗш вырӑнта — «Акконд» директорӗ. Вӑл 16 миллион тенкӗ ытла ӗҫлесе илнӗ. Виҫҫӗмӗш вырӑнта — Николай Угаслов. Унӑн тупӑшӗ — 14 миллион тенкӗ ытла. Арӑмӗ вара 135 пин тенкӗ ытла ӗҫлесе илнӗ.

Елена Бадаева пӗлтӗр 14 пин тенкӗ ытла илнӗ. Андрей Углов депутат, «Элара» савутӑн генеральнӑй директорӗ, 14 пин тенке яхӑн ӗҫлесе илнӗ.

Палӑртмалла: хӑш-пӗр депутатӑн катер, ҫӑлав плочӗсем, тракторсем, грузовиксем пур.

Республикӑра иккӗмӗш ҫуркунне ҫитнӗ. Ҫанталӑк ӑшӑтса пынӑ май юр майӗпен ирӗлет. Ака у йӑхӗнче ӳсен-тӑран чӗрӗлме тытӑннӑччӗ. Юр тем хулӑнӑш ҫуса лартни кӗрхи культурӑсене сиен кӳмӗ-и?

Ҫук. Ку тӑпрана хушма нӳрӗк ҫеҫ парӗ. Кун пирки «Советская Чувашия» хаҫат ҫырнӑ. Журналистсем ку ыйтупа «Россельхознадзорӑн» Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫин ҫумӗпе Ольга Беловӑпа калаҫнӑ. Кӗҫех юр ирӗлсе пӗтӗ, тӑпра нӳрӗк илӗ. Кӗрхи культурӑсемшӗн вара, вӗсем хальлӗхе вӑй илсех кайман-ха, ку хӑйне евӗр утиял пек пулӗ. Ара, кӗрхи культурӑсем ытларах шӑнтнинчен хӑраҫҫӗ вӗт.

Кӑнтӑр районсенче хуҫалӑхсем ҫуракине тухнине, культурӑсене апатлантарнине пӗлтернӗччӗ.

РФ Патшалӑх Думи ачасене экзотикӑллӑ ятсем хума чарнӑ. Ҫавӑн пекех ятра хисеп, паллӑсем, символсем, япӑх сӑмахсем пулмалла мар. Тӳрех каласа хӑварас пулать — ку саккун Раҫҫейри тӗрлӗ халӑхӑн тӑван ячӗсене пырса тивмест. Тӗслӗхрен, чӑваш ячӗсене.

Ку проекта Патшалӑх Думине ҫулталӑк каялла, 2016 ҫулхи ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, тӑратнӑ. Ӑна Валентина Петренко сенатор хатӗрленӗ. Халӗ ӑна йышӑннӑ. Ҫакна Ҫемье кодексне кӗртнӗ. Ачасен ятне ашшӗ-амӑшӗпе калаҫса ҫыртараҫҫӗ.

Анчах саккун ачасене икӗ хушамат пама чарман. Халӗ ҫемье ҫавӑрнӑ чухне те икӗ хушамат суйлама юрать. Ачана вара кунашкал хушамат ашшӗнчен е амӑшӗнчен куҫма пултарать. Ашшӗн тата амӑшӗн хушаматне пӗрлештерсе те ачана иккӗшне те пама юрать.

Ку саккуна йышӑниччен ЗАГС ӗҫченӗсен ачана регистрациленӗ чухне ашшӗ-амӑшне хирӗҫлеме юраман. Пӗр сӑмахпа, аслисен тӗпренчӗкне мӗнле ят хурас килнӗ – ҫапла ҫыртарнӑ.

Саккуна йышӑнмашкӑн ачана БОЧ рВФ 260602 (Биологический объект человека рода Ворониных — Фроловых, родившийся 26.06.2002) ят хуни хистенӗ. Ку ыйту 10 ҫул татӑлмасть. 2004 ҫулта ача документсемсӗрех пурӑннӑ. ЗАГС ҫак ята хурас мар тесе суда панӑ, вӑл ЗАГС енче пулнӑ.

Малалла...

Шупашкар арҫынни тунӑ экспоната Питӗрти «Русский левша» музейре вырӑн тупнӑ. Ӑна Сергей Казначеев хатӗрленӗ.

Шупашкар ҫынни Христос ҫуралнипе хисепленекен храмӑн копине тунӑ. Ку ӗҫпе вӑл 26 ҫул аппаланнӑ. Ҫак арҫын профессипе – музыка инструменчӗсен настройщикӗ.

Пӗррехинче унӑн аллине «Зодчий» журнал лекнӗ. Вӑл унта шӑпах ҫак храмӑн литографиллӗ стнаницине курнӑ. Ҫапла арҫын ку храма тимӗртен тума шухӑшланӑ.

Арҫын хӑйӗн хваттерӗнчи шкап хыҫӗнче мастерской йӗркеленӗ. Вӑл храма хӑйӗн чертежӗ тӑрӑх хатӗрленӗ. Сергей Казначеев тахҫан кӗмӗл укҫа пухнӑ. Шӑпах вӗсенчен вӑл храм ӑсталанӑ.

Альбина Юрату «Пилеш» ачисемпе.

Ҫыравҫӑ-поэтсем вулакансемпе тӗлпулу час-часах ирттерме тӑрӑшаҫҫӗ. Хӑйсен ӗҫӗпе, пултарулӑхӗпе, ҫӗнӗ кӗнекесемпе паллаштарма вӗсем вулавӑшсене, шкулсене, ача пахчисене тухса ҫӳреҫҫӗ.

Альбина Юрату сӑвӑҫ Ҫӗнӗ Шупашкарти «Пилеш» ача пахчине ҫӳрекенсемпе тӗл пулнӑ. Вӗсемпе поэт С. Маршак ячӗллӗ вулавӑшра курнӑҫнӑ.

Альбина Юрату халӑх тетелӗсенчен пӗринчи хайӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасемпе вӑл Чӑваш чӗлхин эрни иртнӗ май тӗл пулнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 27-мӗш ача пахчине ҫӳрекенсемпе ирттернӗ мероприяти поэта питӗ килӗшнӗ. Вӗсем те поэтпа пӗрле сӑвӑсем вуланӑ. Пӗчӗкскерсем пурнӑҫ пӗлтерӗшӗ пирки чунтан шухӑшланине палӑртнӑ.

Ачасемпе тӗл пулма май туса панӑшӑн Альбина Юрату вулавӑш ӗҫченӗсемпе воспитательсене тав тӑвать.

Финляндири Lionbridge Тампере компани чӑвашла лайӑх пӗлекен инҫет мелӗпе ӗҫлеме хатӗр 4 ҫынна шырать. Чӑваш чӗлхи вӗсемшӗн тӑван чӗлхе пулмалла, ҫавӑн пекех акӑлчанла лайӑх пӗлмелле. Эрнере 15 сехет ӗҫлемелле пулӗ. Компани шыракан ҫыннӑн сӑмахсене категорисем тӑрӑх пайламалла пулӗ — ку ют чӗлхе сӑмахӗ, ку ытти чӗлхесенчен кӗнӗскер, тата ыт. те.

Ӗҫе хутшӑниччен регистрациленмелле пулӗ тата пурне те малтан онлайн мелӗпе тӗрӗслӗҫ. Укҫана PayPal урлӑ тӳлӗҫ.

Ку пӗлтерӳ сире кӑсӑклантарса ячӗ пулсан ҫак электронлӑ адрессемпе ҫыхӑнма ыйтаҫҫӗ: aibike.yessimbekova@lionbridge.com е recruitmentWM.tampere@lionbridge.com.

Чылай вӑхӑт хушши эпӗ ҫынсен сывлӑхӗпе интересленетӗп. Ку тӗлӗшпе информаци самаях пуҫтартӑм.

Мӗн тӗлӗнтерет-ха?

Вӑтӑр-хӗрӗх ҫул каяллахи саманапа танлаштарсассӑн, хальхи вӑхӑтра ҫынсем хытӑрах чирлемеҫҫӗ-ши? Унччен шкулсенче сусӑр ачасем сахалччӗ пулас е ҫукпа пӗрехчӗ пуль, халӗ инвалид ачасем самайӑнах пулас. Вӑтӑр-хӗрӗх ҫул каялла ӑс-тӑн чирӗпе аптракансем, ура сӗтӗрсе ҫӳрекенсем, инсультлӑ ҫынсем вӑрҫӑ ветеранӗсем, тыл ӗҫченӗсем хушшинче, питӗ ватӑ ҫынсем хушшинче, эрех ӗҫме кӑмӑллакан ҫынсем хушшинче те сахаллӑнччӗ пулас.

Хӑшпӗр ҫынсем сӑнанӑ тӑрӑх (ача пахчисенче, шкулсенче ӗҫлекенсем сӑнанӑ тӑрӑх), ача пахчисенче тата шкулсенче чирлӗрех ачасен йышӗ иртнӗ ӗмӗрти 90-мӗш ҫулсенче ӳсме пуҫланӑ. Хӑшпӗр ҫынсем сӑнанӑ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра пуҫ тӗлӗшӗнчен аптранӑ ҫынсем пайтах пулас: инсультлисем, йӗркесӗртерех психикӑллисем, виҫеймесӗр ҫӳлтен ӳкнисем. «Ҫав ҫын самаях хаяр», — тенине те илтме пулать. «Ҫав ҫын темшӗн ҫакӑнса вилчӗ», — тенине пайтах илтнӗ. Ма ҫапла-ши? Сӑлтавӗ мӗнре-ши?

«Шупашкарта уксахлакан ҫынсем пайтах-шим?

Малалла...

Шупашкарти гайд-парка Мӑнкунта ҫӑмарта илсе пынӑ тата валеҫнӗ хӗрарӑма суд штрафланӑ. Ҫӑмарта тытса сӑн ӳкерӗннӗ арҫынсене вара айӑпламан.

Аса илтерер, ҫав ушкӑн чӑх ҫӑмарти тытса сӑн ӳкерӗннӗ, кашни ҫӑмарта ҫине пӗрер саспалли ҫырса хунине вуласан «Свободу Мальцеву» тени курӑннӑ. (Вячеслав Мальцев ятлӑ оппозиционера Мускаври Тверь сучӗ 15 талӑклӑха хупнӑ. Ҫав ҫын пуш уйӑхӗн 26-мӗшӗнче коррупцие хирӗҫ акцие хутшӑннӑ чух полицие пӑхӑнман имӗш). Йышра Елена (Алена) Блинова ятлӑ хӗрарӑм та пулнӑ. Митинга хутшӑннӑ тесе маларах ӑна ача пахчинчи ӗҫрен кӑларса янине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.

Мӑнкунта хӗрарӑм ҫӑмартана ҫынсене валеҫнӗ-мӗн. Шупашкарти Ленин район сучӗ ӑна 20 пин тенкӗ штраф хурса панӑ. Суд гайд-парка шӑпах Блинова ҫӑмарта илсе пынине, ун ҫине «Свободу Мальцеву» тесе вӑлах ҫырса хунине шута илнӗ-мӗн.

Ҫӗрпӳри шкул проекчӗ

Ҫӗрпӳ хулинчи Кӑнтӑр микрорайонта шкула генподрядчик пулса унти «8-мӗш ПМК» акционерсен обществи хӑпартассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, шкул 1000 ача вӗренмелӗх пулӗ. Ӗҫе строительсен кӑҫалхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗччен пурнӑҫламалла.

Халӗ вара тепӗр конкурс иртнӗ. Ӗҫе епле пурнӑҫланине тӗрӗслекене палӑртнӑ. «Стройторгсервис» предприяти ҫак тивӗҫе контракт хакне малтанласа палӑртнинчен 85 процент йӳнетсе ӗҫе кӳлӗнме килӗшнӗ. Ҫапла вара строительсен тӑрӑшӑвне хаклама малтан палӑртнӑ пек 5 млн 762 пин тенкӗ кирлӗ те пулмӗ. Конкурса пурӗ 10 организаци хутшӑннӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗ-организаци 827 пин тенкӗпе пахалӑхлӑ тӗрӗслев ирттересси аптӑракансем те пур-мӗн. Ҫитменнине, шкул пӗчӗк те пулмӗ.