Ҫу уйӑхӗн 30-31-мӗшӗсенче пирӗн республикӑра Раҫҫейри халӑхсен «Атӑл асамачӗ» поэзи фестивалӗ иртӗ. Ӑна чӑвашсем валли букварь хатӗрленӗ, чӑваш шкулӗсем уҫнӑ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул, чӑваш литературин никӗслевҫи Константин Иванов ҫуралнӑранпа 128 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Мероприятие ирттерме Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви пулӑшать. Пуҫаруҫисем — Чӑваш наци музейӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗ, ЧППУри И.Я. Яковлев музейӗ, Чӑваш наци вулавӑшӗ, А.Г. Николаевӑн мемориал комплексӗ, Халӑх туслӑхӗн ҫурчӗ.

Мероприятие Аҫтӑрхан облаҫӗнчи, Пушкӑртстанри, Мари Элти, Дагестанри, Чӗмпӗр облаҫӗнчи, Мӑкшӑ Республикинчи, Чӑваш Енри халӑх поэчӗсем, халӑх юррин ансамблӗсемпе фольклор коллективӗсем хутшӑнӗҫ.

Чӑваш литературин никӗслевҫи Константин Иванов ҫуралнӑранпа 128 ҫул ҫитнине халалласа поэтӑн Шупашкарти Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ патӗнчи палӑкӗ умне чечек хунӑ.

Унта Чӑваш Енӗн культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Константин Яковлев, министр ҫумӗ Елена Чернова, министерствӑн структура пайӗсен ертӳҫисем, поэтсемпе литераторсем, театрпа концерт учрежденийӗсен пуҫлӑхӗсем, пултарулӑх интеллигенцийӗ, вӗренекен ҫамрӑксем хутшӑннӑ.

Мероприятие уҫнӑ чух сӑмах каланисенчен пӗри, Валерий Туркай, Константин Иванова юратасси ҫулсерен вӑйланса пынине палӑртнӑ. Константин Яковлев вара К. Иванов кӗске ӗмӗрне асра хӑвармалла пурӑнса ирттернине асӑнса хӑварнӑ. Мероприяти хӑйне евӗр флешмобпа вӗҫленнӗ.

Утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Етӗрнери 9-мӗш номерлӗ пӗр мандатлӑ суйлав округӗпе Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутачӗн хушма суйлавӗ иртӗ. Вӑл Етӗрнепе Хӗрлӗ Чутай районӗсен тата Элӗк районӗнчи ултӑ ял тӑрӑхӗн территорийӗсенчи (Мӑн Выла, Крымзарай, Ураскилт, Тавӑт, Тени, Шӗмшеш ял тӑрӑхӗсенче) суйлавҫӑсем валли иртет.

2016 ҫулта иртнӗ суйлавра эпир Чӑваш Патшалӑх Канашӗн депутатне Николай Малова суйланӑ. Кайран Николай Малов Раҫҫей Патшалӑх Думин депутачӗ пулса тӑнӑ.

Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ пулма 4 кандидатран пӗрне суйлӗҫ. Депутат мандачӗшӗн кӗрешӗве тухнисем: Владимир Леонидович Офаринов (1961 ҫулта ҫуралнӑ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партин пайташӗ), Владимир Николаевич Иванов (1957 ҫулта ҫуралнӑ, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташӗ), Алексей Юрьевич Сапожников (1987 ҫулта ҫуралнӑ, либерал-демократсен партин пайташӗ) тата Андрей Иванович Игнатьев (1988 ҫулта ҫуралнӑ, Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташӗ).

Патӑрьел райӑнӗнчи Сителте выпсарни кун ял-йышӑм тӑванлӑхпа ентешлӗх уявне паллӑ тума пуҫтарӑннӑ.

Ҫак паллӑ кунпа ял-йыша сумлӑ та хаклӑ хӑнасем – районти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ Димитрий Выросов, «Сидели» общество ертӳҫи Александр Иванов, вырӑнти депутат Юрий Степанов, кӳршӗ ялӑн хисеплӗ гражданинӗ Иван Тихонов, Сителте ҫуралса ӳснӗ хӑна Иван Журавлев саламланӑ.

Ирина Ляковапа Оксана Хомуткина культура ӗҫченӗсем йӗркеленипе чӑваш тумлӗ хӗрсемпе каччӑсем вӑйӑ картине тӑрса илемлӗ те илӗртуллӗ юрӑсем шӑрантарнӑ.

Ял халӑхӗшӗн самай тӑрӑшнӑ, нумай ҫул хушши тӳрӗ кӑмӑлтан депутат тивӗҫӗсене пурнӑҫланӑ Юрий Прискин ячӗпе волейбол турнирӗ ирттернӗ. Унта ялти спорта кӑмӑллакансенчен йӗркеленӗ пилӗк командӑра тупӑшнӑ. Ытти спорт ӑмӑртӑвӗ те кӑсӑклӑ иртнӗ. Уяв хӗвел хыр вӑрманӗ хыҫне аничченех тӑсӑлнӑ.

Раҫҫейри регионсем хушшинче инвестици климачӗн кӑтартӑвӗпе Наци рейтингӗнче Чӑваш Ен малта пыракан вунӑ субъект йышне кӗнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Рейтинг кӑтартӑвӗпе ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери экономика форумӗнче паллаштарнӑ.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев рейтинг пӗтӗмлетӗвӗсем пирки ҫапла каланӑ: «Эпир тӑваттӑмӗш ҫул ӗнтӗ Наци рейтингӗнче инвестици илӗртӳлӗхӗн ӗҫ кӑтартӑвӗпе чи ӑнӑҫлӑ ӗҫлесе пыракан РФ вунӑ регион хушшинче тӑратпӑр. Усламҫӑсемпе влаҫ килӗштерсе ӗҫлени паллӑ. Регионта ӗҫ климачӗ лайӑх пулнине кура предпринимательсем пирӗн тӑрӑха инвестици хывма килӗшеҫҫӗ, условисем лайӑх тесе вӗсем ҫирӗплетеҫҫӗ. Пур пӗрех хальлӗхе ӗҫлемелли те сахал мар-ха. Предприятисемпе организацисем уҫас текенсем йышлӑ мар-ха. Кун пирки те уҫҫӑмлӑнах каламалла, чӑн япала. Эпир Наци рейтингӗнче мала тухатпӑр-ха, анчах та пире ытларах та ытларах инвестици хывакансем кирлӗ. Эпир вӗсене хапӑл тусах кӗтетпӗр. Производствӑсем уҫмалла, халӑх валли пысӑк укҫаллӑ ӗҫ вырӑнӗсем хатӗрлемелле», — тенӗ.

Шӑматкун, ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Питӗрти чӑвашсен пӗр ушкӑнӗ унти Пески районӗнчи Христос чӗрӗлӗвӗн чиркӗвӗнчи кӗлле хутшӑннӑ. Ҫав кун ваттисен праҫникӗ пулчӗ.

Питӗр чӑвашӗсем Сергий ҫар ҫыннине (сӑмах чӑвашсенчен пуҫласа Совет Союзӗн Геройӗн ятне тивӗҫнӗ Сергей Николаевич Бутяков пирки пырать) халалласа литурги, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче вилнӗ чӑвашсен ҫар ҫыннисен ячӗпе панихида иртнӗ.

Питӗрти чӑвашсем кӗлле пынӑ чиркӗве 1781—1787 ҫулсенче П.Е. Егоров архитектор классицизм мелӗпе тунӑ. 1934 ҫулта чиркӗве сирпӗтсе янӑ.

Петр Егоров Чулхула кӗпӗрнийӗнчи Етӗрне уесӗнче 1731 ҫулта ҫуралнӑ.

Питӗрти чӑвашсем халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, чиркӳре халӗ юсав ӗҫӗсем пыраҫҫӗ, ӑна малтанхи евӗр сӑн кӗртесшӗн.

«Хыпар» издательство ҫурчӗпе Шупашкар районӗнчи «Тӑван Ен» хаҫата пӗрлештересшӗн. Цифра аталанӑвӗн, информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствин йышӑну проектне (ӑна хатӗрленӗ чух ведомство ЧР Информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министерстви ятлах пулнӑ-ха) Чӑваш Енӗн нормативлӑ право акчӗсен порталне ӗҫлӗ хута ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнче вырнаҫтарнӑ.

Реорганизаци, министерствӑри тӳре-шара шухӑшланӑ тӑрӑх, массӑллӑ информаци хатӗрӗсене тупӑшлӑрах ӗҫлеме май парӗ. Унта ертӳҫӗсен йышне чакарсан ҫулталӑкне 716 пин те 785 тенкӗ те 37 пус перекетленӗ.

Укҫа-тенкӗ тенӗрен, ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне «Хыпар» издательство ҫурчӗн кулленхи кредитор тӑкакӗсем (вырӑсла каласан, текущая кредиторская задолженность) 3 млн та 930 пин тенкӗпе танлашнӑ, «Тӑван Енӗн» — 171 пин тенкӗпе.

Сӑмах май, «Хыпар» издательство ҫурчӗ хальхи вӑхӑтра вунӑ ытла тӗрлӗ хаҫат-журнал кӑларать. Вӗсенчен хӑшӗсем ҫӗршывӗпех саланаҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне Тутарстанри парламентран ҫыру килнӗ. Унта чӗлхе ыйтӑвне хускатнӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, вӗренӳ ҫинчен калакан федераци саккунне улшӑнусем кӗртме сӗннине чарса лартма ыйтнӑ.

Шкулсенче тӑван чӗлхе предмета ачасене хӑйсен кӑмӑлӗпе вӗрентме ҫӗршыв Президенчӗ пӗлтӗрхи утӑ уйӑхӗнче Йошкар-Олара канашлу ирттернӗ чух каланӑччӗ. Республикӑсенчи тӑван чӗлхене ачасене хистесе вӗрентмелле мар текен шухӑша вӗренӳ ҫинчен калакан саккунтах йышӑнса хӑварасшӑн. Мускавран килекен ҫак сӗнӳ кирек хӑш наци хастарне те пӑшӑрхантарни вӑрттӑнлӑх мар.

Чӑваш парламентӗнче Тутарстанри ӗҫтешӗсен сӗнӗвне сессире пӑхса тухни вырӑнлипе вырӑнсӑрри пирки аптӑраҫҫӗ-мӗн. Александр Белов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫакна унтисем саккун проектне федералсем малалла сӳтсе явнипе сӑлтавлаҫҫӗ иккен.

Ҫитес эрне ӗҫлекенсешӗн вӑрӑм пулӗ. Ун чухне 6 кун ӗҫе утма тивӗ, мӗншӗн тесен шӑматкун кантармаҫҫӗ.

Анчах пӑшӑрханмалли ҫук: ҫӗртме уйӑхӗн 10-12-мӗшӗсенче (вырсарникунран пуҫласа ытларикунччен) кантарӗҫ. Ку Раҫҫей кунне уявланипе ҫыхӑннӑ.

Шӑматкун, ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗ, ӗҫлемелли кун пулӗ. Ӗҫ кунӗ 1 сехет кӗскелӗ. Шӑматкунхи канмалли куна 11-мӗшне куҫарӗҫ.

Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗ, Республика кунӗ, вырсарникуна лекӗ. Анчах канмалли куна регионти саккунпа килӗшӳллӗн урӑх куна куҫармӗҫ.

"Чеб.ру" сайтри сӑнӳкерчӗк

Кӑҫал Чӑваш Енре 11 ача пахчи тума пуҫлӗҫ. Шупашкарти «Ҫӗнӗ хула» тата «Садовый» микрорайонсенче икшер ача пахчи тума тытӑнӗҫ. «Университетский-2», «Кувшинка», «Солнечный» микрорайонсенче тата Сосновка поселокӗнче пӗрер пулӗ.

Канаш хулинче, Комсомольски районӗнчи Урмаелте, Шупашкар районӗнчи Атайкассинче те ҫӗнӗ ача пахчисем хӑпартӗҫ. Вӗсене хута ямашкӑн пӗтӗмпе 893,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Сӑмах май, Шупашкар 550 ҫул тултарнӑ тӗле хулара 10 ача пахчи уҫма палӑртнӑ. Ҫакна та палӑртмалла: кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче РФ Правительстви ҫӗнӗ ача пахчисем хута яма, 2 уйӑхран пуҫласа 3 ҫула ҫитнӗ ачасем валли вырӑнсем тума 1,3 миллиард тенкӗ уйӑрнӑ.