Базиль Кириллов

Ҫук ҫӑкалӑх ҫумӗнчи

Касман Турта Пуҫӗнчи

Арӑ-пирӗш тӑмпӑшал

Тунӑ пулать тӑм пӑшал.

Паллах, ҫук-ха тӑм писмен,

Анчах пӗтмен тӑмписмен.

Ҫукпа пӗрех ҫын ҫиен,

Анчах нумай ҫынҫиен.

Ҫынҫиен вӑл, хӑямат,

Сӑмахпа ялан кӑшлать.

«Хӗр ача ҫуратнӑ тет...»

Уҫӑмсӑрлӑх пӗтерет:

Ах анчах та ах анчах,

Кам ҫинчен пырать сӑмах.

Хамӑр ялти пуш хирте

Манӑн чунӑм пушхирте.

Хирте ӳсет хуртути,

Кӗмест унран хур тути.

Хумханать ҫирӗк тӑрри,

Сиккелет ҫирӗктӑрри.

Ӑнланмалла мар темле,

Кайӑкне пӗрлех ҫырар.

Тулӑх пулнипе ҫӗр-шыв

Килӗшет Тӑван Ҫӗршыв.

Виҫсӗмӗр те пӗртӑван.

Килмерӗ-ха пӗр тӑван.

Ҫинӗшӗнех хыт кукар

Пулмӑп-тӑмӑп хыткукар.

«Эс килетӗн тӗк курма

Савӑнатӑп-ха, кумма», —

Тесе ӑшшӑн ҫырнине

Хурав илтӗм ирхине.

«Тӗк курмашкӑн» ҫӳреме

Ӗҫсӗр мар эп, шеремет.

Килетӗн-тӗк ман пата

Ҫийӗн лайӑх апата,

Савӑнатпӑр, тупата.

Малалла...

Роспотребнадзор республикӑри шкулсемпе ача пахчисенче мӗнле апат ҫитернине тӗрӗсленӗ. Кун хыҫҫӑн республикӑри виҫӗ учреждение вӑхӑтлӑха хупнӑ.

Сӑмах май, 2017-2018 ҫулсенче тӗрӗслев вӑхӑтӗнче ачасене вӗри апат ҫитернӗ чухне йӗркене пӑснӑшӑн пӗтӗмпе 1,1 миллион ытла тенкӗлӗх штрафланӑ. Кӑҫал 108 ача пахчипе 54 шкула тӗрӗслев ҫитнӗ. Пӗтӗмпе 250 протокол ҫырнӑ. Вӗсенчен 90-шӗ – апатлану йӗркеленӗ чухне саккуна пӑснӑшӑн.

Тӗрӗслев хыҫҫӑн Елчӗк районӗнчи Кушкӑ шкулне, Патӑрьел районӗнчи Тӗреньелти шкул-ача пахчине, Етӗрне районӗнчи Советски шкулне вӑхӑтлӑха хупнӑ.

Йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсенчен 23 проценчӗ производство хатӗр-хӗтӗрӗ мӗнле ӗҫленипе ҫыхӑннӑ. Иккӗмӗш вырӑнта – меню хатӗрленӗ чухне йӗркене пӑсни.

Арӑмӗпе упӑшки хӑйсен хваттерне, Шупашкарти И.Франко урамӗнче вынаҫнӑскере, тара панӑ. Анчах унта вӑхӑтлӑх пурӑннӑ ҫын хваттерте хостел уҫнӑ.

Хайхискер ҫывӑрмалли 8 кравать лартнӑ, алӑк ҫине хваттерпе усӑ курмалли правилӑсене ҫырса ҫакнӑ, «Контактра» халӑх тетелӗнче хостел пирки пӗлтерӳ панӑ. Вӑл пӗр вырӑншӑн талӑкра 1500 тенкӗ ыйтнӑ.

Хуҫисем ҫакна пӗлсен суда панӑ. Айӑпланакан судра хӑйӗн айӑпне йышӑнман. Хӑй каланӑ тӑрӑх, вӑл хваттере командировкӑна килнӗ ҫынсене ҫывӑрма янӑ. Хостелпе усӑ куракансен шучӗ 2-5 ҫын таран пулнӑ. Вӑл вӗсемпе субаренда килӗшӗвне пӗр талӑклӑха алӑ пуснӑ. Арҫын ӗнентернӗ тӑрӑх, вӑл пурӑнмалли кӗтесе хостел пек мар, хваттер евӗр усӑ курнӑ.

Суд хваттер харпӑрҫисене пурӑнмалли кӗтесе хӑна ҫурчӗ йӗркелемешкӗн тара пама чарнӑ. Арҫыннӑн вара приговор вӑя кӗнӗ хыҫҫӑн 10 кунран Франко урамӗнчи хваттерте хӑна ҫурчӗ йӗркелеме пӑрахмалла.

Вӑрнарти шыв управӗнче арҫын путса вилнӗ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кунта криминал ҫук.

Халӑх корреспонденчӗ «Про Город» хаҫата хыпарланӑ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче арҫын кимӗпе пулӑ тытма кайнӑ. Хайхискер Кӳстӳмӗр ялӗ ҫывӑхӗнче пулнӑ. Ҫынсем курнине ӗненес тӗк, арҫын пулӑ ытларах тытас тесе плотина ҫывӑхнерех ишсе пынӑ.

Кимӗ ҫаврӑнса ӳкнӗ. Пулӑҫӑ вара шывран ишсе тухайман, путса вилнӗ. Арҫын Кӳстӳмӗр ялӗнчен мар, вӑл урӑх ялта пурӑннӑ.

Шел те, пулӑҫӑн пурнӑҫӗ ытла та ир сарӑмсӑр татӑлнӑ. Вӑл 38 ҫулта кӑна пулнӑ. Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет.

ҪҪХПИ сӑнӳкерчӗкӗ

Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Хӗрлӗ Чутайра ҫул-йӗрпе патруль службин инспекторӗсем «Шевроле Лачетти» автомашинӑна чарнӑ. Руль умӗнче ӳсӗр ҫамрӑк хӗрарӑм ларнӑ. Салонра унӑн пӗчӗк ывӑлӗ те пулнӑ.

Инспекторсем ҫав хӗрарӑма тытса чарнӑ. Водитель медицина освидетельствованийӗ витӗр тухма килӗшмен. Чӑваш Енри ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак хӗрарӑм руль умне унччен те ӳсӗрле ларнӑ.

Руль умне эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн пӗчӗк ывӑлӗпе ларма шикленмен хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Автоледин куншӑн судра явап тытма тивӗ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта «Лашана шыва кӗртни» ятлӑ скульптура вырӑн тупма пултарать. Ҫак кунсенче хулари ӳнер канашӗн пайташӗсем Петр Пупин скульпторӑн проектне пӑхса тухнӑ. Скульптор ӑна «Спутник» микрорайонта вырнаҫтарма сӗнет.

Лаша ҫывӑхӗнче – виҫӗ ача. Ларӑва хутшӑннӑ ҫынсем вӗсенчен пӗринче Андриян Николаев космонавтӑн ача чухнехи сӑнне палӑртнӑ. «Грани» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫавна май скульптурӑна тата ятне улӑштарма та пултарӗҫ.

Петр Пупинӑн ҫак ӗҫӗ Кузьма Петров-Водкинӑн «Хӗрлӗ лашана шыва кӗртни» картинипе пӗр пекрех. Вӑл Третьковка галерейинче упранать. Пупинӑн ӗҫӗнче вара виҫӗ ҫаппа-ҫарамас ача лашана ҫӑваҫҫӗ.

Чӑваш политикӗ Юрий Осокин РФ Патшалӑх Думинчи Чӑваш Ен депутачӗсене парламентран пӗр тӑхтамасӑр кайма ыйтнӑ. Унӑн шухӑшӗпе, пирӗн ҫӗршыври наци регионӗсенче наци вӗрентӗвне хӗсӗрлекен саккун соавторӗсем пулнӑ депутатсем Раҫҫей парламентӗнче Чӑваш Ен интересӗсене хӳтӗлеме тивӗҫ мар.

Юрий Осокин электронлӑ петици хатӗрленӗ. Вӑл Тутарстана та наци вӗрентӗвӗшӗн кӗрешме чӗнсе каланӑ. «Республикӑсенче наци чӗлхисем вырӑс чӗлхипе пӗр тан, чӗлхе, раса, наци енӗпе нимӗнле дискриминаци те пулмалла мар. Фашистла вӑрҫӑ умӗнхи Нюрнбег саккунӗсене тумашкӑн пирӗн фашистла режим мар», - ҫырнӑ Юрий Осокин.

Сӑмах май, вӑл унччен ЧР Элтеперне Михаил Игнатьева та хӑйӗн должноҫӗнчен кайма чӗнсе каланӑ. Аса илтерер: РФ Патшалӑх Думинче Чӑваш Ен интересӗсене Олег Николаев, Алена Аршинова, Леонид Черкесов, Валентин Шурчанов, Анатолий Аксаков депутатсем хӳтӗлеҫҫӗ. Олег Николаевпа Алена Аршинова наци чӗлхисене хӑйсен ирӗкӗпе вӗренме май паракан саккун проекчӗн соавторӗсем пулнӑ.

Паян, ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш Ене пирӗн экс-президент, РФ Федераци Канашӗн председателӗн пӗрремӗш ҫумӗ Николай Федоров ӗҫлӗ визитпа килнӗ. Вӑл полици ӗҫӗ-хӗлӗпе паллашнӑ, министерствӑн ҫӗнӗ зданийӗсене кӗрсе курнӑ.

Чӑваш Енри полици ӗҫӗпе Николай Васильевича Сергей Неяскин министр паллаштарнӑ. Вӑл йӗркене пӑсасран мӗнле профилактикӑсем ирттерни пирки, республикӑри ҫынсене хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

ЧР ШӖМӗн ҫӗнӗ икӗ зданийӗ Шупашкарти Карл Маркс урамӗнче 45-мӗш ҫуртра тата Дзержинский урамӗнчи 4-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Вӗсене пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче уҫнӑ. Николай Федоров ҫав ҫуртсене ҫитсе курнӑ. Вӑл шалти ӗҫсен органӗсен музейӗнче тата экспертпа криминалистика центрӗн музейӗнче ҫӗнӗ хатӗр-хӗтӗре хакланӑ.

Чӑваш Енре пурӑнакан 2000 яхӑн ҫын ӑшӑшӑн тата ӑшӑ шывшӑн тӳлемен. Ҫавна май вӗсем хваттерӗсене сутаймӗҫ.

«Энергосбыт Т Плюс» компани пӗлтернӗ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне Чӑваш Енре тата Мари Элта пурӑнакансем предприяти умӗнче 158 миллион ытла тенкӗ парӑма кӗнӗ. Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта тӗпленнӗ 1926 ҫын ӑна парса татма васкамасть-ха.

Компани суд приставӗсен службине вӗсен тӗлӗшпе мера йышӑнма ыйту янӑ: парӑмҫӑсем куҫман пурлӑхпа ҫыхӑннӑ ӗҫ-пуҫа пурнӑҫлаймӗҫ.

«Про Город» сайтӗнчен илнӗ сӑнӳкерчӗк

Ҫӗнӗ Шупашкарти нумай ачаллӑ пӗр ҫемьере пысӑк инкек пулнӑ. Тӑватӑ ача ашшӗсӗр тӑрса юлнӑ.

Вырсарникун, ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарти Коммунистсен урамӗнчи пӗр хваттерте 30 ҫулти арӑмӗ 31-ти упӑшкине вӗлернӗ. Вӗсен ҫав кун ӗҫкӗ пулнӑ, ун хыҫҫӑн хӗрарӑм арҫынна ҫӗҫӗпе чиксе вӗлернӗ. Нумай ачаллӑ ашшӗ ҫавӑнтах йывӑр сурансене пула куҫне ӗмӗрлӗхех хупнӑ.

Ҫемьере – тӑватӑ ача. Вӗсем 2-8 ҫулсенче.