Краснормейски районӗнчи Карай ялӗнче пурӑнакан 30 ҫулти арҫын тата унӑн 23-ри пӗлӗшӗ пӳрт-вакун вӑрланӑшӑн суд сакки ҫине ларассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, ют пурлӑха куҫ хывнисенчен пӗри, 30 ҫулти арҫын, Карай ял тӑрӑхӗн депутатсен пухӑвӗн депутачӗччӗ.

Ырӑ мар ӗҫе туссем кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче тунӑччӗ. Муркаш районӗнче ларнӑ куҫса ҫӳрекен пӳрт-вакуна вӗсем Элӗк районне илсе кайнӑ.

Пурлӑх хуҫине, ял хуҫалӑх кооперативне, 210 пин тенкӗлӗх, сиен кӳнӗ.

Пӳрт-вакуна вӑрланисен тӗлӗшпе суд пулнӑ. Арҫынсем унччен айӑпланманнине, пурлӑха хуҫине тавӑрса панине, хуҫи те вӗсене каҫарнине кура пуҫиле ӗҫе чарса лартнӑ. Арҫынсене суд иккӗшне 30-шер пин тенкӗлӗх штрафланӑ.

Ӗнер, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш Енре «Иван Яковлевич Яковлев – патриарх чувашской культуры» (чӑв. Иван Яковлев — чӑваш культурин патриархӗ ) темӑпа вулавӑш диктанчӗ иртнӗ. Диктант ҫырма республикӑри 170 лапамра — вулавӑшсенче тата вӗренӳ учрежденийӗсенче — май туса панӑ.

Акцие хутшӑнакансен Иван Яковлев пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ 20 ыйтӑва хуравлама тивнӗ. Тӗрӗс хуравшӑн 5 балл лартӗҫ.

Вулавӑш диктантне мӗнпур район хутшӑннӑ. Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче уйрӑмах хастаррисем Хӗрлӗ Чутай, Елчӗк, Тӑвай, Канаш, Комсомольски тата Элӗк районӗсем пулнине пӗлтереҫҫӗ. Хӑйсен пӗлевне студентсем, таврапӗлӳҫӗсем, культура ӗҫченӗсем, вулавӑш ӗҫченӗсемпе вулавӑша ҫӳрекенсем тӗрӗсленӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен ячӗсем ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗ хыҫҫӑн паллӑ пулӗҫ.

Ҫавра сӗтелте

Чӑваш Енре ҫывӑх вӑхӑтра «Арҫынсен репродуктивлӑ сывлӑхӗ тата нумай ҫул хастар пурӑнасси» программа хута кайӗ. Ун пеккине маларах Раҫҫейӗн 19 регионӗнче тата чикӗ леш енчи 4 ҫӗршывра йышӑннӑ.

Арҫынсен сывлӑхӗшӗн пӑшӑрханнипе пирӗн республикӑра та ҫине тӑрса ӗҫлеме тытӑнӗҫ. Сӑмах май, Чӑваш Енри арҫынсем хӗрарӑмсенчен вӑтамран 12 ҫул сахалрах пурӑнаҫҫӗ иккен.

Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче иртнӗ ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче те арҫынсен сывлӑхӗ пирки сӑмах хускатнӑччӗ. Пурнӑҫ тыткӑчисемшӗн Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев пӑшӑрханса калаҫнӑччӗ. Ларура пульницӑсенче урологсем ҫитменнине те асӑнса хӑварнӑччӗ.

Ӗнер пирӗн республикӑра арҫынсен сывлӑхӗн ыйтӑвне хускатса ятарлӑ ҫавра сӗтел ирттернӗ. Унта сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов профилактика енӗпе ытларах ӗҫлемеллине палӑртса хӑварнӑ.

ҪҪХПИ сӑнӳкерчӗкӗ

Канаш районӗнче пурӑнакан 45 ҫулти отставкӑри подполковник, ШӖМ пенсионерӗ судра явап тытнӑ. Пенсионер руль умне ӳсӗрле ларнӑ, ҪҪХПИ инспекторне ҫапнӑ.

Ку пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Канашра пулнӑ. Патрульпе пост службин ӗҫченӗ унталла-кунталла выляса пыракан машинӑна чарнӑ. Руль умӗнче ӳсӗр арҫын, ШӖМре ӗҫленӗскер, ларнӑ. Освидетельствовани тумашкӑн вӑл инспекторсене хӑйне сиплев учрежденине илсе ҫитерме ыйтнӑ. Унта ҫитсен хайхскер унтан тухса кайнӑ. Анчах ӳсӗр водителе ҪҪХПИ ӗҫченӗ чарнӑ, куншӑн ӑна лешӗ тӑнлав тӗлӗнчен чӑмӑрӗпе ҫапнӑ. Унтан ӳсӗрскер полицейские тата унӑн ӗҫтешне киревсӗр сӑмахсемпе ятлама пуҫланӑ.

Полицейские итлеменшӗн арҫынна 1,5 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Освидетельствовани тухманшӑн 30 пин тенкӗ тӳлеттермелле тунӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн руль умне 1,5 ҫул ларма юрамӗ. Суд ШӖМ пенсионерне полицейские хур кӑтартнӑшӑн, ҫапнӑшӑн тӗрмене хупмасӑр 2 ҫуллӑха айӑпланӑ.

Раҫҫейре ҫу уйӑхӗнче ҫӗнӗ саккунсем вӑя кӗрӗҫ. Кун пирки «Раҫҫей хаҫачӗн» порталӗнче пӗлтернӗ.

Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен ӗҫленӗшӗн тӳлемелли чи сахал виҫе (МРОТ) ӳсӗ. Вӑл 11 пин те 163 тенкӗпе танлашӗ (халӗ – 9489 тенкӗ).

Курорт тӳлевӗ вая кӗрӗ. Алтай крайне, Краснодар крайне тата Ставрополь крайне кайма шут тытнӑ туристсенчен талӑкра пӗр ҫынран 50 тенкӗ пухӗҫ. Ҫитес ҫул ку виҫе 100 тенкӗпе танлашӗ.

Малашне клиент валюта операцийӗ ирттернӗ чухне банксен хирӗҫлеме май паракан сӑлтавсем нумайланӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен банксем Раҫҫей саккунӗсене пӑхӑнмасӑр ӗҫлекен лотерея, казино йӗркелӳҫисен счечӗ ҫине укҫа куҫарма ирӗк пулмӗ.

Ҫавӑн пекех ҫу уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен пуҫласа футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне пула хӑрушсӑрлӑх мерисем вӑйланӗҫ. Ку Волгоград, Свердловск, Калининград, Чулхула, Ростов, Самар облаҫӗсене, Мӑкшӑ Республикине, Мускава, Питӗре, Хусана тата Сочие пырса тивӗ.

Ҫу уйӑхӗнчи канмалли кунсем ҫывхараҫҫӗ. Чылайӑшӗ ҫак тапхӑрта лайӑх ҫанталӑкпа киленсе шашлӑк ӑшалать. Ахӑртнех, нумайӑшне ҫак ыйту пӑшӑрхантарать: ҫанталӑк мӗнлерех пулӗ?

Ыран — ӗҫлемелли кун. Ку лайӑх та пуль, мӗншӗн тесен ыран ҫумӑр ҫӑвӗ. Вырсарникун ҫиллӗ пулӗ, ҫумӑр ҫумасть. Тунтикун вара сывлӑш температури кӑнтӑрла 16 градус ӑшӑ таран хӑпарӗ. Каҫ енне ҫурҫӗр районсенче ҫумӑр ҫукалӗ, ҫил лӑпланӗ.

Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче те типӗ ҫанталӑк пулӗ. Кӑнтӑрла 12–17 градус ӑшӑтӗ. Ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пушшех те ӑшӑтма пуҫлӗ: 18–23 градус пулӗ. Кӑнтӑр районсенче аслати пирвайхи хут авӑтӗ.

Ҫитес эрнен иккӗмӗш пайӗнчен пуҫласа сывлӑш температури 27 градус таранах хӑпарма пуҫлӗ, ҫумӑр ҫумӗ.

Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Модный приговор» (чӑв. Мода приговорӗ) телекӑларӑмра ӗнер Шупашкар хӗрарӑмӗ Елена-Мирослава Иванова пулчӗ. 38 ҫултискер 157 сантиметр тӑршшӗ, 48-мӗш виҫеллӗ ҫипуҫ тӑхӑнать, 70 килограмм таять. Виҫӗ ывӑл амӑшӗ Мускаври пиццеринче пуҫлӑх ҫумӗнче ӗҫлет. Ҫӗршывӑн тӗп хулине вӑл виҫӗ ҫул каялла тухса кайнӑ.

Хӗрарӑм унччен 15 ҫул усал упӑшкине чӑтса пурӑннӑ. Лешӗ пуян пулнӑ, анчах арӑмне хӗнеме юратнӑ-мӗн. 10 ҫултан Елена-Мирослава унпа пурнӑҫ пулмассине ӑнланса илнӗ, ҫапах та тепӗр 5 ҫул тӳснӗ.

Хӗрарӑмӑн амӑшӗ Светлана Федосеева каланӑ тӑрӑх, кӗске юбкӑсене унӑн хӗрӗ яланах килӗштернӗ, халӗ те ҫав йӑлана пӑрахаймасть.

Стилистсем виҫӗ ача амӑшне ҫулне кура тата модӑпа килӗшӳллӗн тумлантарчӗҫ.

Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, эрне кун, Шупашкарти Чӑваш патшалӑх культура институчӗн керменӗнче 16 сехетре Юрий Скворцовӑн «Амаҫури» калавӗ тӑрӑх ӳкернӗ кӗске метрлӑ фильма кӑтартӗҫ.

Ку ӗҫӗн режиссерӗ — Николай Семенов, операторӗ — Илтимӗр Ефремов, сценари авторӗ — Владимир Карсаков.

Этем чунне тарӑннӑн уҫса пама пултаракан ҫыравҫӑн хайлавӗ тӑрӑх кино ӳкерме шикленменни — хӑех паттӑрлӑх. Ҫапла харсӑрланнисем — маларах эпир асӑннӑ аслӑ шкулта кино ӳкеркенсен ӑсталӑхӗн вӗренекенсем тата унта ӗҫлекенсем.

Кинори ӗҫ вӑрҫӑ хыҫҫӑн пулса иртнӗ май авалхи ҫурта, савӑт-сапана, тумтире шыранӑ. Ку енӗпе Аэлита Бельская продюсер маттур пулнӑ. Вӑлах Митя рольне вылякан ачана тупнӑ. Фильма Муркаш районӗнчи Шаптакра ӳкернӗ. Амаҫури сӑнарне Зоя Илларионова калӑпланӑ.

Акӑлчан чӗлхипе Раҫҫейӗн регионӗсем хушшинче ирттернӗ «Skyeng Super Cup Winter 2018» онлайн-олимпиадӑра Чӑваш Енри ачасем ҫав чӗлхене ытти ҫӗрте тӗпленнӗ тантӑшӗсенчен аванрах пӗлнине ҫирӗплетсе панӑ.

«Skyeng Super Cup» олимпиадӑна патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тата тӑххӑрмӗш хыҫҫӑнхи тӗрӗслев вӑхӑтӗнчи ӗҫсене тӗпе хурса хатӗрленӗ иккен.

Олимпиадӑна 2250 хулапа ялти 130 пин шкул ачи хутшӑннӑ. Вӗсем пурте — 5-11-мӗш классенче вӗренекенсем. Тӗрӗслев Раҫҫей ачисем акӑлчан чӗлхине ҫирӗп виҫҫӗрен кӑшт аванрах пӗлнине кӑтартса панӑ. Ачасем 100 бал пухма май пурринчен вӑтамран 62 балл пухнӑ.

Чӑваш Енри хӗрачасемпе арҫын ачасем акӑлчан чӗлхине 61,5 баллӑх пӗлеҫҫӗ. Ку вӑл Раҫҫейри вӑтам кӑтартуран аванрах.

Ӗнер иртнӗ Чӑваш Енӗн Правительствин ларӑвӗнче транспорт реформипе ҫыхӑннӑ ӗҫлӗ хута пӑхса тухнӑ. Муниципалитетсем хушшинчи автомобиль тарнспортен йӗркелесе тӑрасси ҫинчен калакан документа унччен те тишкернӗччӗ. Анчах ӑна ун чух йышӑнса пӗтерменччӗ, мӗншӗн тесен ытти хуларан килсе Шупашкар витӗр каякан маршрутсемпе ыйту ҫуралнӑччӗ.

Шупашкарта темиҫе автостанци: Ҫӗнӗ салара, Вокзал ҫумӗнче, Хулаҫум тата Тӗп автовокзалсем. Пӗтӗмпе 22 маршрута пӗтересшӗн, 9-ӑшне ылмаштарасшӑн.

Улшӑну «Шупашкар – Ҫӗнӗ Шупашкар» маршуртпа ҫӳрекеннисене пырса тивмӗ. 226, 232, 263, 266, 337-мӗш маршрутсене вара хупӗҫ. 334-мӗш маршрутпа Шупашкар тӑрӑх ҫӳрекеннин маршручӗ раснарах пулӗ.

Ҫӗнӗлӗхсем 2018 ҫулхи раштав уйӑхӗн 1-мӗшӗччен пурнӑҫа кӗреймӗҫ. Мӗншӗн тесен маршрут хуҫисене 180 кунтан кая юлмасӑр систерсе хумалла.