Паян пирӗн ҫӗршывра Студентсен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫавна май ӗнер, кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, республикӑн тп хулинчи «Шупашкар – Арена» пӑр керменӗнче хоккей выляссипе юлташла матч ирттернӗ. Пӑр ҫине Чӑваш Енӗн Правительствипе республикӑри студентсен пӗрлештернӗ ушкӑнӗ тухнӑ.

Министрсен Кабинечӗн хоккей ушкӑнне яланхиллех Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев ертсе пынӑ.

Студентсен командинче республикӑри аслӑ шкулсенче вӗренекен каччӑсем пулнӑ. Сав шутра — И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн «Мамонты – ЧГУ», Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн «Академия», Шупашкарти коопераци институчӗн «Коопер» тата Раҫҫейӗн халӑх хуҫалӑхӗн тата патшалӑх службин академийӗн Шупашкарти филиалӗн «С.К.А.Л.А» командин пайташӗсем.

Вӑйӑ туслӑх ҫӗнтернипе вӗҫленнӗ.

Нумаях пулмасть республикӑра ҫӳп-ҫап илсе тухнӑшӑн ялсенче пурӑнакансем те, хулара тӗпленнисем те пӗр хак тӳлеме пуҫларӗҫ. Ҫӗнӗлӗх сахал мар калаҫтарать, уйрӑмах – ял ҫыннисене. Унта квитанцисем килеҫҫӗ, ҫӳп-ҫап пӑрахмалли вырӑн вара халӗ те ҫук. Чылай ҫӗрте ҫӳп-ҫапа тиесе те каймаҫҫӗ. Мӗншӗн ял ҫыннин хулари ҫынпа пӗр тан тӳлемелле? Ялта пурӑнакансем хут таврашне ҫунтараҫҫӗ, ҫимӗҫ юлашкисене тислӗк купи ҫине пӑрахаҫҫӗ. Пӗр сӑмахпа, кашни кун тухса пемешкӗн ҫӳп-ҫап та ҫук.

ЧР Элтеперӗ Михаи Игнатьев та ҫак ҫитменлӗхе асӑрханӑ: чылай ял «ҫӳп-ҫап реформине» кӗтсе илме хатӗр мар, чылай ҫӗрте контейнерсем ҫук. Элтепер район пуҫлӑхӗсене ҫулталӑк вӗҫӗччен ҫак ыйтӑва татса пама хушнӑ.

ЧР Строитесльвто министерствине вара ялсенче пурӑнакан ҫынсем валли тӳлеве пӑхса тухма ыйтнӑ. Элтепер шухӑшӗпе, халӑхран мӗн чухлӗ ҫӳп-ҫап илсе тухнине шута илмелле.

Шупашкарти механикӑпа технологи колледжӗн экс-директорне суд тунӑ. Ӑна должноҫӗпе ытлашши усӑ курнӑшӑн айӑпланӑ.

РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 2014 ҫулхи раштав уйӑхӗнче ҫак директор техникумра вӗренмен выпускниксен даннӑйӗсене кӗртсе документ алӑ пуснӑ. Суя документра палӑртнӑ тӑрӑх, техникумран слесарь квалификацине илнӗ 22 ҫын вӗренсе тухнӑ-мӗн. Анчах вӗсем ҫак вӗренӳ заведенийӗнче пӗр кун та ӑс пухман.

Следстви пӗтӗмлетӗвӗпе килӗшӳллӗн, директор преступлени тунине ҫирӗплетнӗ. Ҫак ӗҫпе 50 ытла кӳнтеленрен ыйтса пӗлнӗ. Нумаях пулмасть судья приговор вуланӑ: техникумӑн экс-директорӗ унччен судпа айӑпланманнине шута илсе ӑна 40 пин тенкӗ штраф тӳлеттермелле тунӑ.

«Лиза Алерт» ҫӑлавпа шырав отрячӗ Канашра пурӑнакан 32 ҫулти хӗрарӑма шырать. Марина Кондратьева кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, вырсарникун, килтен тухса кайнӑ та халӗ те таврӑнман.

Марина Александровна 162 сантиметр ҫӳллӗш, туллирех кӗлеткелле. Ҫӳҫӗ ҫутӑрах, хулпуҫҫи таран. Килтен кайнӑ чухне вӑл ҫыхнӑ калпак, ҫутӑ хӑмӑр кӗске кӗрӗк, хура колготка, хура сӑран атӑ тӑхӑннӑ пулнӑ.

Тен, эсир Марина Кондратьевӑна курнӑ е вӑл ӑҫта пулнине пӗлетӗр? Пӗр тӑхтамасӑр 112 номерпе шӑкӑравласа пӗлтерӗр.

Кӑҫал Чӑваш Енре ниҫта та ӗҫлемен 7 ҫынна хӑйӗн усламне уҫма укҫа-тенкӗ уйӑрса парӗҫ. Кун пирки ЧР Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви пӗлтерет. Кӑҫал субсиди 96 пин тенкӗпе танлашать.

Ҫак программӑпа усӑ курас килет-и? Апла сирӗн официаллӑ майпа ниҫта та ӗҫлемелле мар. Унтан заявлени ҫырмалла та бизнес-плана комиссие пӑхса тухма памалла. Плана ырласан ӑна пурнӑҫлама укҫа уйӑрса парӗҫ. Усламҫӑн ҫак ӗҫпе сахалтан та виҫӗ ҫул ӗҫлемеле, кашни кварталта расхутсен отчетне памалла. Субсидие каялла тавӑрса памалла мар.

Тӗплӗнрех Шупашкарти ӗҫлев центрӗнче (Водопровод урамӗ, 16-мӗш А ҫурт, 201-мӗш пӳлӗм) пӗлме пулать. Хыпар вӗсен сайтӗнче те пур е 58-29-41 номерпе шӑнкӑравласа ыйтмалла.

Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче Чӑваш Енри арҫын кӑштах «савӑнас» тенӗ-ши – психотроплӑ эмел ӗҫнӗ. Анчах куншӑн суда лекесси пирки шутламан та пуль вӑл.

Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче 16 сехетре Куславкка районӗнчи Тӗрлемесре пурӑнакан арҫын хӑйӗн килӗнче тухтӑр ҫырса памасӑрах психотроплӑ эмел ӗҫнӗ. Ывӑлӗ ҫакнашкал эмел ӑша янине кура амӑшӗ кун пирки кирлӗ ҫӗре пӗлтернӗ. Ҫапла майпа ывӑлӗ суд сакки ҫине ларнӑ.

ЧР прокуратурин пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, 1-мӗш суд участокӗн миравай судйи арҫын тухтӑр ҫырса памасӑрах наркотик е психотроплӑ япала ӗҫнӗшӗн айӑплӑ тесе палӑртнӑ. Приговорпа килӗшӳллӗн, унӑн 4 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Павел Александров тунӑ сӑн

Шупашкарти районсен хушшинчи ҫутҫанталӑка сыхлакан прокуратура «Чӑваш бройлерӗ» тӗлӗшпе суда тавӑҫпа тухнӑ, 2 255 989,51 тенкӗ шыраса илме ыйтнӑ.

Тавӑҫ Шупашкар районӗнчи Йӑршшу юханшывӗнче пулӑсем вилнипе ҫыхӑннӑ. Унта пулӑ нумай вилнӗ хыҫҫӑн тӗрӗслев органӗсем юханшыва пӑхса тухнӑ. Акӑ мӗн палӑрнӑ: Йӑршшура шыв таса мар пулнӑ, 13,8 ҫухрӑм тӑршшӗнче пулӑсем вилнӗ.

Чӑх-чӗп хапрӑкӗн производство корпусӗсен ҫывӑхне, вӑрман патне, чӑх каяшне тухса пӑрахнине тупса палӑртнӑ. Вӑл вара Йӑршшуна та лекнӗ. Ҫавна пула шыв тасамарланнӑ, пулӑсем вилнӗ.

Эксперт пӗтӗмлетӗвне ӗненес тӗк, юханшывра 8869 пулӑ вилнӗ, тӑкак 2 255 989,51 тенкӗпе танлашнӑ. Кунсӑр пуҫне хапрӑк таврашӗнчи ҫӗре тӗрӗсленӗ. Чӑх каяшне пула вӑл та сиенленнӗ-мӗн. Пӗтӗмпе – 7,7 гектар. Такак 184,8 миллион тенкӗпе танлашнӑ.

Суд «Чӑваш бройлерӗнчен» 2 255 989,51 тенкӗ шыраса илмелле тунӑ. Укҫа Шупашкар районӗн хыснине кайӗ. Ҫавӑн пекех хапрӑкӑн хӑйӗн шучӗпе вараланӑ ҫӗрсене техника рекультивацийӗ тумалла.

ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ЧР Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухассине хыпарланӑччӗ. Михаил Васильевич хӑйӗн сӑмахӗнче юлашки ҫулта ҫынсем ытларах пурӑнма тытӑннине палӑртнӑ.

2012 ҫултанпа ҫыннӑн пурнӑҫ тӑршшӗ 3,2 ҫул ӳснӗ, пӗлтӗр вӑтам кӑтарту 73,5 ҫулпа танлашнӑ. Элтепер 2024 ҫул тӗлне Чӑваш Енре пурӑнакансен пурнӑҫ тӑршшӗн вӑтам кӑтартӑвне 78 ҫула ҫитерме тӗллев лартнӑ.

Юлашки ултӑ ҫулта нумай пурӑнакансен йышӗ 25 процента яхӑн ӳснӗ, 100 ҫултан иртнисен йышӗ вара 2 хута яхӑн нумайланнӑ. Халӗ республикӑра 100 ҫул тултарнӑ 100 ҫын пурӑнать.

Ман арӑм амӑшне телефонпа Фарида юррин сӑмахӗсене вуласа ҫыртарнине курсан — тӗлӗнтӗм. (Ялта ватӑсен интернет ҫук.). Хуняҫапа хуняма, Вениамин Ефимовичпа Римма Ивановна, — вӗреннӗ ҫынсем, интеллигентсем темелле. Пурнӑҫ курнӑ. Пули-пулми япалапа вӗсене астараймӑн. Шалтипе тулаш мӗнне вӗсем аван пӗлеҫҫӗ. Тиркевлӗ куҫпа пӑхаҫҫӗ вӗсем чӑваш культури ҫине. Фарида вӗсен кӑмӑлне кайни мана юрӑҫ вӑрттӑнӗ пирки шухӑшлаттарчӗ.

Юрланипе мар – юрӑра хӑйне епле тытнипе илӗртет, ман шутпа, Фарида. Вокал палитри ун пуян мар – вӑл халӑхла, чуна тивмелле, юрлать. Шалтине, чӗре ҫумӗнчине ҫитересшӗн итлекен патне. Вылямасть, «артист» мар – чӑнтан/чӑнласа/чӑннипе юрлать. Чунтан юрлать. Сассине те, юррине те хуҫкаламасть – хӑй те хуҫкаланмасть. Шалти мӑнаҫлӑх, аристократизм сисӗнет юрӑҫ хӑйне епле тытнинче (сассинче, кӗлетки-сӑн-питӗнче…). «Тутар хӗрарӑмӗ хӑйне тутарла тытать, мӗнех тӗлӗнмелли пур кунта», – тейӗҫ мана. Сцена ҫинчи чавашӑн (хӑть театрта, хӑть эстрада ҫинче, хӑть политика сцени ҫинче…) темле шапӑлккалӑх, арҫурилӗх, ирттерсе хуҫкаланни… пур.

Малалла...

Ҫак вырсарникун, кӑрлач уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Шупашкарти А.Г. Николаев ячӗллӗ ача-пӑча паркӗнче «Хӗллехи экокартиш. Пӑр талккишӗ» ятпа экологи акцийӗ ирттерме палӑртнӑ. Кун пирки «Мой город Чебоксары» портал хыпарлать.

Усӑ курма пӑрахнӑ япаласене пуҫтармашкӑн паркра ҫак кун ятарлӑ йышӑну пукчӗ уҫӗҫ. Хула ҫыннисем унта хут, пӑкӑ, пластик кӗленче пырса пама пултараҫҫӗ. Унсӑр пуҫне кунта кивӗ кӗнекесем те йӑтса пыма е вӗсене урӑххисемпе улӑштарма пулать. Акци йӗркелӳҫисем пыракансене конкурссене, вӑйӑсене, викторинӑсене хутшӑнтарӗҫ, ӑпӑр-тапӑртан ал ӗҫӗсем тумашкӑн вӗрентме ӑсталӑх класӗсем ирттерӗҫ.

Палӑртса хӑвармалла, акци 11 сехетре паркри тӗп сцена умӗнче пуҫланӗ. Мероприяти хыҫҫӑн хут-хӑмӑр панисен хушшинче парне выляттарӗҫ.