Николай Иванов тунӑ сӑн

Шупашкар районӗнчи Шӑнкас ялӗнче пурӑнакан Ивановсен ҫемйи Ҫӗнӗ ҫула тӗплӗн хатӗрленнӗ. Вӗсем пӳрте шалтан кӑна мар, тулаш енчен те капӑрлатнӑ.

Николайпа Ирина Ивановсем ҫак илеме тӑвас тесе пӗр каҫ кӑна тӑрӑшман. Малтанах вӗсем ачасем валли ҫутатакан тӑвайкки ӑсталанӑ, юр кӗлеткене тата сысна кӗлеткине юртан тунӑ. Юнашарах елка лартса ӑна илемлетнӗ. Кунсӑр пуҫне пӳрт, карта-сарай таврашне йӑлтӑртатакан гирляндӑсем ҫакнӑ.

«Ҫынсене килӗшет, ҫакӑ савӑнтарать. Пурте пырса сӑн ӳкерӗнеҫҫӗ. Ачасем вара пӗрмай выляҫҫӗ, тӑвайккинчен ярӑнаҫҫӗ. Ӑна чылай вӑхӑт турӑмӑр, юра кӳршӗсенчен те вӑрлама тиврӗ», - йӑл кулса пӗлтернӗ Николай «Про Город» хаҫата.

«Раҫҫей хули – наци суйлавӗ» проект 2012 ҫултанпа пурнӑҫланса пырать. Ҫынсем тӗнче тетелӗнче истори тата культура эткерӗпе пуян, наци символӗ пулма тивӗҫ хулана сасӑлав мӗлӗпе суйлаҫҫӗ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: Шупашкар ку ята 2013 ҫулта тивӗҫнӗ. Хальлӗхе пирӗн хула списокра виҫҫӗмӗш, пӗрремӗш вырӑнта – Владикавказ, иккӗмӗш вырӑнта – Владивосток. Кӑҫал сасӑлав раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче вӗҫленет. Эппин, Шупашкаршӑн сасӑлама тепӗр 10 пур-ха.

Сасӑлава хутшӑнас тесен ҫак каҫапа каймалла: https://xn----etbdra6aacodma.xn--p1ai/cheboksary.

Питӗрти Наци литературисен вулавӑшӗнче (вӑл асӑннӑ хулари Пахча урамӗнчи 33-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) «Чӑваш литературин каҫӗ» иртӗ. Вӑл 18 сехетре пуҫланмалла. Мероприятие Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Уяв программи Диана Гаврилова ҫыравҫӑн «Ты лучше всех» (чӑв. Эсӗ пуринчен те лайӑххи) ҫӗнӗ кӗнекине хӑтланипе пуҫланӗ. Дина Гаврилова пирки Чӑваш халӑх сайчӗ унччен те ҫырнӑччӗ. Аса илтерер, вӑл Эстонире пурӑнать. Хӑй Пушкӑрт ҫӗрӗнче ҫуралнӑ чӑваш. Унӑн кӗнекисенче тӗп вырӑнта — асран кайми, чуна ӑшӑтса тӑракан ачалӑх, йӑх-тымар ҫыхӑнӑвӗ.

Питӗрти чӑваш шур сухалӗсенчен пӗри, Виталий Золотов, та унта хутшӑнмалла. Литература каҫне хатӗрленсе чӑваш кӗнекисен куравӗ те йӗркелӗҫ.

Куславкка районӗнчи пӗр ялта 52 ҫулти вӑйпитти 85-ри карчӑка пусмӑрланӑ. Халӗ пуҫиле ҫак ӗҫе РФ Следстви комитечӗн тӗпчевҫисемсуда ярса панӑ.

Усал шухӑшлӑ кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 85-ри карчӑк патне пырса кӗнӗ. Ӳсӗрскер малтан ӑна хененӗ. Кайран пӳрте кӗме хистенӗ. Унта вӑл кинемее пусмӑрланӑ.

Пуҫтах тухса кайсанах кинемей йӗрке хуралҫисене пӗлетрнӗ. Часах арҫына тытса чарнӑ.

Раҫҫейӗн Следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын унччен те судпа айӑпланнӑ. 2014 ҫулта та вӑл ватӑ ҫынна пусмӑрланӑ. Ун чухне вӑл 72-ри хӗрарӑма куҫ хывнӑ. Тӗрмерен кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче кӑна тухнӑ. Ирӗкре йӗркеллӗн нумаях та пурӑнайман — хӗрарӑм шухӑшӗпе минренине пула пакунлисен аллине ҫакланнӑ.

Килес ҫул Раҫҫейре Театр ҫулталӑкӗ пулӗ. Ӑна Чӑваш Енре Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрне пухӑнса савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура иртнӗ эрнерех уҫнӑччӗ. Асӑннӑ культура учрежденийӗн директорӗ Валерий Клементьев театра хисеплӗ пӗр-пӗр ҫын ячӗпе хисепленсе тӑмалла тӑвасшӑн. Тата театра академи ятне партарас килет унӑн. Ҫак шухӑша вӑл «Чӑваш Ен» телекуравне нумаях пулмасть пӗлтернӗ.

«Пӗр-пӗр паллӑ юрӑҫ, музыкант, ҫын ячӗпе парас шухӑш пур», — терӗ Валерий Клементьев Марина Карягина тележурналистпа калаҫнӑ май.

Сӑмах май2 ҫакна палӑртар: паян Чӑваш Енре патшалӑхӑн 6 театрӗ ӗҫлет. Унсӑр пуҫне уйрӑм ҫынсем те уҫнӑ. Ун пекки — иккӗ. Ҫитес ҫул Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен тата Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗсене юсаса ҫӗнетӗҫ.

Кӑрлач уйӑхӗн 1-8-мӗшӗсенче Чӑваш Енри пульницӑсем ятарлӑ режимпа ӗҫлӗҫ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви вӗсем валли график хатӗрленӗ.

Раштав уйӑхӗн 30-мӗшӗнче – канмалли кун.

Раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче – шӑматкунхи график.

2019 ҫулхи кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче – канмалли уяв кунӗ.

Кӑрлач уйӑхӗн 2-6-мӗшӗсенче – шӑматкунхи график.

Кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче – канмалли уяв кунӗ.

Кӑрлач уйӑхӗн 8-мӗшӗ – канмалли уяв кунӗ.

Васкавлӑ медпулӑшу пульницинче, Республикӑри ача-пӑча клиника пульницинче тата Хулари 1-мӗш клиника пульницинче приемнӑй покойра кӑрлачӑн 1-8-мӗшӗсенче талӑкӗпех медпулӑшу парӗҫ.

Паян Чӑваш Енӗн финанс министрӗн ҫумне ҫирӗплетнӗ. Ку пукана Ольга Владимировна Метелева йышӑннӑ.

Ольга Метелевӑна министерствӑри яваплӑ пукана шанса парасси ҫинчен калакан йышӑнӑва ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин паян, раштавӑн 19-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута паянах Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнчи «Саккунсем» ярӑма вырнаҫтарнӑ.

ЧР Финанс министерствинче самай ҫӳллӗ те самай сумлӑ вырӑн йышӑннӑ Ольга Владимировна Метелева пирки ҫак йӗркесен авторӗ асӑннӑ ведомство сайтӗнчи хыпар тупаймарӗ. Анчах тӗнче тетелӗнчи уҫӑ ҫӑлкуҫсене тишкерсен Метелина унччен те Финанс министерствинче ӗҫлени паллӑ пулчӗ. Унта Ольга Владимировна хысна политикин пайӗн пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ.

Ӗнер, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Шупашкарта 4-мӗш маршрутпа ҫӳрекен троллейбус хӗрарӑма ҫапса кайнӑ. Шел те, кинемей ҫавӑнтах вилнӗ.

Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, 66 ҫулти хӗрарӑм Карл Маркс урамӗнче, Суту-илӳ ҫурчӗ тата ШӖМӗн ҫӗнӗ ҫурчӗ умӗнче, ҫул урлӑ каҫма юраман вырӑнта тӑрук сиксе тухнӑ. Видеона пӑхсан ҫакӑ паллӑ: ҫав вырӑнта виҫӗ ҫын каҫнӑ, пӗри каҫса ӗлкӗрнӗ, хыҫалти транспорт иртсе каясса кӗтнӗ, варринчи ҫын вара троллейбус айне пулнӑ.

Кинемей васкавлӑ медпулӑшу киличченех сывлама пӑрахнӑ.

Чӑваш Енри тӳре-шара кӑҫалхи Ҫӗнӗ ҫула хаваслӑ лару-тӑрура кӗтсе илмӗ.

Ҫулталӑкри чи асамлӑ уява ача-пӑча кӗтет кӑна мар, ӑна аслисем сӗтел хушшинче саркаланса палӑртаҫҫӗ. Тӗрлӗ предприяти-организацире, учрежденире ӗҫлекенсем Ҫӗнӗ ҫул умӗн корпоратив текен уява пухӑнаҫҫӗ. Пӗр-пӗр чаплӑ кафе-ресторантах хавасланаҫҫӗ вӗсем. Сӗтел ури авӑнмалла апат-ҫимӗҫ саккас панипех ҫырлахмаҫҫӗ, пӗри тепринчен шукӑль тумланса сӑрланма, ҫӳҫе хитрелетме ӑнтӑлать.

Чӑваш Енӗн Правительствинче вара кӑҫал саркаланса ларас темен. Кун пирки Александр Белов журналист пӗлтерет.

Ӗнер иртнӗ Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн Ҫӗнӗ ҫул умӗнхи сессине пухӑннӑ депутатсем те уявласа ларман — вӗсене корпоратив пулмассине систернӗ.

Иртсе пыракан ҫул Виталий Петрович Станьялшӑн кӑткӑс пулчӗ. Ҫурла уйӑхӗнче шалкӑм (инсульт) ҫапнипе ӑсчахӑмӑр та поэтӑмӑр Шупашкарти васкавлӑ пулӑшу сыватӑшне лекрӗ. Ун чухне ӗҫ-пуҫ мӗнле ҫаврӑнса тухасси те паллӑ марччӗ. Вӗрентекенӗмӗре ҫӑлса хӑварнӑшӑн Турра тата ҫывӑх ҫыннисене мухтав. Станьял пурнӑҫӗшӗн кӗрешнӗ, уншӑн тӑрӑшнӑ, уншӑн кӗлтунӑ, уншӑн пӑшӑрханнӑ ҫынсене пурне те тав.

Кӑшт-кашт самайланнӑ пек пулсанах Виталий Петровичӑн канӑҫсӑр чӗринче ҫак йӗркесем ҫуралнӑ. Йывӑр шухӑшсемпе витерӗннӗ сӑввисене вӑл кӗҫӗн хӗрне — Эрпинесе халалланӑ.

Сыватӑш сӑввисен ярӑмӗпе пӗрле кунта тата икӗ сӑвӑ пичетленет: вӗсенчи шухӑш-кӑмӑл малтанхисемпе пӗр килет.

Кӗҫех Ҫӗнӗ ҫул ҫитет. Унӑн пӗрремӗш кунӗнче Станьялӑмӑр сакӑрвунна каять. Вӑхӑчӗпе саламлӑпӑр-ха. Вӑл пирӗнпе!

Геннадий Дегтярёв

***

Пурнӑҫ хӑвачӗ сулчӑланчӗ,

Шевли килет йӑпӑртлӑха.

Пӑлхавлӑ уйрӑлу саманчӗ

Калать пекех: «Таси паха!»

Каясчӗ чыслӑ та тирпейлӗ,

Йӑлӑхтармасӑр ҫынсене,

Пӗри ӳксен тепри ҫӗклетӗр

Эпир пуҫланӑ ӗҫсене.

Малалла...