"Ҫамрӑксен хаҫатӗнчи" сӑн

Чӑваш эстрадине ҫиҫӗмле хӑвӑртлӑхпа вирхӗнсе кӗнӗ Владимир Егоров чаплӑ хитне – «Эпӗ мар» юрра – шӑрантарма пӑрахнине сисрӗр-и? Ҫапла, шӑв-шав ҫӗкленӗ юрӑ янӑрама пӑрахрӗ ҫав. Тавлашу ҫуратнӑ юрӑ пирки «Хыпар» тата «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» ҫырса кӑтартнӑ.

Владимир Егоров ҫак юрра хӑйӗн тесе юрланӑ: сӑмахӗсем те, кӗвви те хӑйӗн имӗш. Анатолий Никитин композитор тата унӑн мӑшӑрӗ Надежда Никитина ку хит пирки ӑнсӑртран пӗлнӗ: концертран таврӑннӑ чухне. Иккӗшӗ пӗр-пӗрин ҫине ӑнланмасӑртарах пӑхса илнӗ: ку юрра Анатолий Никитин иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче кӗвӗленӗ-ҫке, сӑвви – Александр Ильинӑн. Анчах вӑл «Мана мар» ятлӑ.

Композитор Владимир Егоровпа ҫыхӑннӑ. Лешӗ вара сиввӗн калаҫнӑ: малтан «докажи!» Ӗҫ-пуҫ чӑнах та суда ҫитнӗ. Ку 9 уйӑха тӑсӑлнӑ, Александр Егоров пӗр суд ларӑвне те килмен, ваккачӗ ҫеҫ пулнӑ. Кайран вакат юрӑ халӑхран тухнине ӗнентерме тӑрӑшнӑ. Анчах Никитинсем Чӑваш патшалӑх гуманитари институчӗн архивне ҫитнӗ – вӑл халӑх пулнине ҫирӗплетекен документ ҫук.

«Мана мар» юрра Анатолий Никитин хӑй те малтан юрланӑ. «Янташ» ушкӑн та репетицисем ирттернӗ. Ушкӑн юрӑҫисем ҫакна ҫирӗплетме суда пынӑ.

Малалла...

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан хӗрача паллӑ юморист, пародист тата телеертӳҫӗ Максим Галкин ертсе пыракан «Лучше всех» (чӑв. Пуринчен лайӑх) кӑларӑма хутшӑнма тивӗҫ пулнӑ. Аса илтерер: ку кӑларӑма Пӗрремӗш каналпа вырсарникунсерен каҫхине кӑтартаҫҫӗ.

Виктория Орлова фокуссем тума пултарать. Кӑларӑма вӑл вӗренпе хатӗрленӗ программӑпа хутшӑннӑ. Паллӑ телешоуна хутшӑнакан кирек епле ачана та кӑмӑллӑн йышӑнаҫҫӗ. Студие пуҫтарӑннӑ куракансем ӑна та тӑвӑллӑн алӑ ҫупса хавхалантарнӑ. Викторийӑпа пӗрле кӑларӑма ашшӗ-амӑшӗ, пиччӗшӗ тата Альберт Пластинин иллюзионист хутшӑннӑ.

Вика 11 ҫулта. Вӑл Ҫӗнӗ Шупашкарти 18-мӗш лицейри 5-мӗш «А» класра вӗренет.

Виктория Орлова ӳкерӗннӗ кӑларӑм паян эфира тухнӑ. Передача 19 сехет те 25 минутра пуҫланнӑ.

Ӗнер, юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗр водитель ҫын ҫине пырса кӗнӗ. Пӑтӑрмах 10 сехет те 20 минутра пулса иртнӗ.

Асӑннӑ хулари 10-мӗш Пилӗкҫуллӑх урамӗнчи 27-мӗш ҫурт патӗнче «ГАЗ-172451» автомобиль хыҫалалла чакнӑ. 39 ҫулти водитель ҫавӑн чухне ҫуран ҫӳрекен ҫын ҫине пырса кӗнӗ.

Руль умӗнчине тухтӑрсем тӗрӗсленӗ те арҫын ӳсӗр пулнӑ.

Патшалӑхӑн Чӑваш Енри инспекцийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, водителе ҫул-йӗр правилисене пӑснӑшӑн пӗлтӗр тата кӑҫал 7 хутчен явап тыттарнӑ.

Ӳсӗр водитель айӑпне пула аманнӑ ҫынна пульницӑна илсе кайнӑ.

Тепӗр тесен, кам айӑплине специалистсем татса парӗҫ. Чӑваш Ен Шалти ӗҫсен министерствин пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӗнерхи пӑтӑрмаха халӗ шӑпах тӗрӗслеҫҫӗ те.

Китай инвесторӗсем Чӑваш Енре савут ҫӗклеме палӑртнипе халӑх ниепле те килӗшмест. Шупашкар районӗсем ку ыйтупа каллех митинга тухасшӑн. Ҫапларах ҫырнӑччӗ Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе кун каялла.

Чӑн та, митинг ӗнер, юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Кӳкеҫри «Колосок» ача пахчи умӗнче иртнӗ. Анчах унта коммунистсемпе эсерсем («Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей») парти пайташӗсем пӗр чӗлхе тупайман иккен. Митинга ирттерекен коммунистсем Игорь Моляков депутата (вӑл — "Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей" парти пайташӗ) сӑмах парасшӑн пулман. Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Патшалӑх Канашне «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партирен суйланнӑ Вячеслав Рафинова тата Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхне Владимир Димитриева тухса калаҫма чарман.

Ҫакӑн пек пулса тухнине сӑнакансем коммунистсем влаҫ ҫыннисемпе пӗр шухӑшлӑ, вӗсем хӑйсемшӗн кӑна тӑрӑшаҫҫӗ, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» партие сиресшӗн тесе шанманни сисӗнет.

Шупашкарти икӗ ҫула тӑвакан организацисене палӑртнӑ. «Университетски-2» микрорайонти ҫула «ТУС», «Хӗвеллӗ» микрорайонтине «Дорэкс» строительство организацийӗсем тӑвӗҫ. Контрактсен хакӗсем — 243 тата 52 миллион тенкӗшер.

Патшалӑх закупкисен сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Университетски-2» микрорайонти ҫула саракана палӑртмалли аукциона «ТУС» акционерсен обществи кӑна хутшӑннӑ. Контракт хакӗ унччен палӑртнинчен чакман, вӑл — 243 миллион тенкӗ.

«Хӗвеллӗ» микрорайонти ҫула тума «Дорэкс» акционерсен обществине суйланӑ. Унти ҫула «Старатель» строительство компанийӗ те сарас тенӗ. Вӑл аукционта ҫӗнтереймен. «Дорэкс»-па 52 миллион тенкӗлӗх килӗшӳ тунӑ.

Аукционсем тӗлӗшпе Барнаулти «КС-Строй» организаци кӑмӑлсӑрланнӑ. Вӑл Федерацин монополипе кӗрешекен службин республикӑри управленине ҫӑхавланӑ. Монополипе кӗрешекенсем кӑлтӑк асӑрхаман.

Юпа уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ташӑ спорчӗн ӑмӑртӑвне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма хутшӑннӑ. Ташлакансем республика пуҫлӑхӗн кубокӗшӗн тупӑшаҫҫӗ.

Михаил Игнатьев шухӑшланӑ тӑрӑх, ташӑ спорчӗ республикӑра анлӑ сарӑлнӑ. «Чылай енчен ҫакӑнта пирӗн тренерсен, педагогсен, ашшӗ-амӑшӗн тата, паллах, ташлакансен хӑйсен тӳпи. Чӑваш ҫӗрӗ ҫинче ют регионсенчи ташӑҫӑсене тата тӳресене курма хавас. Ӑнӑҫу сунатӑп сире, ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем. Эсир — маттурсем. Малашне те ҫапла пултӑр!» — тенӗ Михаил Игнатьев.

Пӗтӗм Раҫҫейри ташӑ спорчӗн тата акробатика рок-н-ролӗн тӳресен комитечӗн пайташӗ, ӑмӑртӑвӑн тӗп тӳри Ирина Лисенкова йӗркелӳҫӗсене тата Михаил Игнатьев Элтепере тав тунӑ.

Ӑмӑртӑвӑ 7 ҫултан пуҫласа 20 ҫулччсенхисем тата аслӑраххисем пухӑннӑ. Вӗсем икӗ кун ташлӗҫ. Ташӑҫӑсене ҫуьне кура тӑватӑ ушкӑна пайласа хаклӗҫ.

Юпа уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнче Шупашкар районӗнчи Вӑрман-Ҫӗктерти шкулта ӑс пухакансем пулнӑ. Вӗсем правительствӑра тӑрӑшакансен ӗҫӗпе паллашма кӑмӑл тунӑ. Шкул ачисене республикӑн Правительство ҫуртне Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев йыхравланӑ.

Регион Пуҫлӑхӗ нумай пулмасть иртнӗ «Вӑрмансене упрас» акцие Шупашкар районӗнче хутшӑннӑ. Кадетсене лайӑх ӗҫленине кура Михаил Васильевич республика Правительствине пырса курма чӗннӗ.

Халӗ ачасен ӗмӗчӗ пурнӑҫа кӗнӗ. Вӗсем Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн Ертӳҫин ҫумӗн Валерий Филимоновӑн ӗҫӗпе кӑсӑкланнӑ. Михаил Игнатьев эрнесерен ирттерекен канашлӑвӑн залне те кӗрсе тухнӑ. Кадетсем Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн пайташӗсем ларакан пукансем ҫине ларса пӑхнӑ.

Кадетсем Правительство ҫурчӗн ҫӳлти хутӗнче те пулнӑ, патшалӑх наградисене памалли зала пӑхса ҫаврӑннӑ. Балкон ҫине тухса Шупашкар хулин историллӗ вырӑнӗсене курса хӗпӗртенӗ.

Красноармейски районӗнчи Еншик Чуллӑ ял тӑрӑхӗн администрацийӗн пуҫлӑхне штрафланӑ. Вӑл служба транспорчӗпе хӑйӗн тӗллевӗсемпе усӑ курнӑ. Хайхискер ӗҫпе ҫыхӑнман ыйтусене татса парас тесе служба машини ҫине ларса кайнӑ.

Тӗрӗслев ведомстви ӗҫе миравай суда ярса панӑ. Вӑл вара Еншик Чуллӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ айӑплӑ тесе йышӑннӑ. Кунашкал статьяшӑн нумайран та 500 тенкӗлӗх штрафлаҫҫӗ.

Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче Канашра ачасен IT-Куб цифра вӗренӳ центрӗнче «Яндекс.Лицей» вӗренӳ проекчӗн лапамне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Кун пирки ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтерет.

Курс – икӗ ҫуллӑха. Пӗрремӗш ҫулхине ачасем Python ятлӑ чӗлхе программированине вӗренеҫҫӗ. Вӑл – тӗнчери чи анлӑ сарӑлнисенчен пӗри. Иккӗмӗш ҫулхине промышленноҫ программированине ӑса хывӗҫ, вӗренӳ проекчӗсемпе ӗҫлӗҫ.

Палӑртмалла: «Яндекс.Лицей» - 2016 ҫулта старт илнӗ Яндексӑн вӗренӳ проекчӗ.

Ҫеҫпӗл Мишши премийӗн кӑҫалхи лауреачӗсем паллӑ. Кун пирки Шупашкарти Ҫеҫпӗл Мишши музейӗн ертӳҫи Антонина Андреева Фейсбукра пӗлтернӗ.

Лауреатсен йышӗнче — Александр Николаевич Тукмаков тата Магомед Ахмедович Ахмедов.

Александр Тукмаков — СССР летчик-космонавтӑн А.Г. Николаевӑн Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти мемориал комплексӗн ертӳҫи. Магомед Ахмедов — Далестанри писательсен союзӗн правленийӗн ертӳҫи, Дагестан поэчӗ. Малтан каланине Андриян Николаевӑн асра тытма нумай тӳпе хывнишӗн, мемориал комплексне аталантарассишӗн тӑрӑшнӑшӑн Ҫеҫпӗл Мишшин лауреачӗн ятне пама йышӑннӑ. Дагестан поэчӗ вара Ҫеҫпӗл Мишшин пултарулӑхне Дагестанра сарнӑшӑн, Чӑваш Енпе Дагестан туслахне аталантарнӑшӑн тивӗҫнӗ.

Лауреатсене Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн учредительсем палӑртнӑ.