cap.ru сайтри сӑн

Хӗрлӗ Чутай районӗнче пурӑнакан Семен Шорников 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Вӑл – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.

Вӑрҫӑра радист пулнӑ Семен Шорников пушӑн 3-мӗшӗнче 100 ҫул тултарнӑ. Ӑна саламлама тӳре-шара та килнӗ, вӗсем РФ президенчӗ Владимир Путинӑн саламлӑ открыткине панӑ.

Семен Шорников 1940 ҫулта ҫара кайнӑ, Турци чиккинче службӑра тӑнӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл колхозра боригадирта ӗҫленӗ, заготконтора директорӗ пулнӑ, унта столовӑй заведующийӗнче тӑрӑшнӑ.

cap.ru сайтри сӑн (Алексей Сурнаев сылтӑмран пӗрремӗш)

Пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 15 ҫулти хӗрачана япӑх пулса кайнӑ. Ачан пуҫӗ ҫаврӑннӑ, ӑш хыпнӑ, ӑшӗ пӑтраннӑ. Васкавлӑ медпулӑшу ун патне 8 минутран ҫитнӗ.

Алексей Сурнаев фельдшер хӗрачана часрах пӗрремӗш пулӑшу панӑ. Унтан ачана машинӑна хурса пульницӑна илсе кайнӑ. Вӑхӑтра пулӑшу пани ачан пурнӑҫне ҫӑлнӑ. Унӑн сахӑр диабечӗ пулнӑ.

Тухтӑрсем палӑртнӑ тӑрӑх, чылай чухне ашшӗ-амӑшӗ ҫак чирӗн пӗрремӗш паллисене шута илмест, ача кайран реанимацие лекет. Шӑпарлан нумай ҫиет, анчах хӑвӑрт начарланать, яланах шыв ӗҫет, «пӗчӗккипе» нумай каять пулсан тухтӑр патне ҫитмеллех.

УФСИН тунӑ сӑн

Ҫӗрпӳри юсанмалли 9-мӗш колонире тимӗр ещӗкре «вӑрттӑн вырӑн» тупнӑ. Вӑл учрежденири промышленноҫ зонинче пулнӑ.

Ещӗке уҫсан унта кӗсье телефонӗсем тупнӑ. Пӗтӗмпе – 39 телефон. Ҫавӑн пекех зарядка тумалли 20 хатӗр, штекерсем, 4 аккумулятор, кабель, наушник пулнӑ. Ку кӑна мар, телефонсемпе пӗрле «Саф-момент» ҫӗпре те пытарнӑ.

Ҫак япаласем колони территорине мӗнле майпа лекнӗ? Следовательсен ҫакна уҫӑмлатма тивӗ. Айӑплава пурнӑҫлакан федераци службин Чӑваш Енри управленийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, кун тӗлӗшпе служба тӗрӗслевӗ пулӗ.

Конференцине хутшӑннисем

Кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче хамӑрӑн паллӑ ентеш — сӑвӑҫ, прозаик тата куҫаруҫӑ Нестер Кириллович Ефимов (литературӑри псевдонимӗ - Янкас) ҫуралнӑранпа 111 ҫул ҫитрӗ. Ҫакна халалласа, нарӑс уйӑхӗн 27-мӗшӗнче районти Культура ҫуртӗнче "Янкас вулавӗсем" ӑслӑлӑхпа тавра пӗлӳ конференцийӗ иртрӗ.

Конференцине Н. Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗн "Эпир - Трак ен ҫыравҫисем" (сӑвви - Николай Ершовӑн, кӗвви - Иван Прокопьевӑн) юррипе уҫрӗҫ. Ҫак мероприятине Н. Янкасӑн пиччӗшӗн ывӑлӗ - Петр Митрофанович Митрофанов профессор, ветеринари ӑслӑлӑхӗсен докторӗ хутшӑнни те хӑйне евӗр пысӑк савӑнӑҫпа телей пулчӗ. Вӑл хӑйӗн пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинче чарӑнса тӑчӗ, пултаруллӑ ҫывӑх тӑванне — Н. Янкаса аса илчӗ, ентешсене унӑн ятне сумлӑн упраса пурӑннӑшӑн чӗререн тав турӗ. Районти Н. Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх ертӳҫи И. Прокопьев Петр Митрофанович кӑкӑрӗ ҫине Н. Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх паллине ҫирӗплетрӗ.

Унтан Красноармейскинчи вӑтам шкул учителӗ В.М. Михайлов "Михайлов Александр Ефимович - карап ӑсти" темӑпа тухса калаҫрӗ. Районти Н. Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх ертӳҫи И. Прокопьев Ви­талий Михайлович кӑкӑрӗ ҫине наукӑна аталантарас ҫӗрти пысӑк тӳпешӗн - Н.

Малалла...

Полярти тӗпчевҫӗсем Thwaites Offshore Research (THOR) проекта хутшӑнакан полюс таврашне тӗпчекенсем статья пичетлесе кӑларнӑ, унта вӗсем тӗнчери ҫанталӑк ӑшӑнса пынине пула Антарктида ирӗлсех пынине кӑтартса панӑ.

Температура ӳсни пӑр сийне пӗтерет, ҫапла май нумаях пулмасть ӑсчахсем унччен пӑр айӗнче пытаннӑ ҫӗнӗ утрава тупса палӑртнӑ.

Тӗпчевҫӗсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ООН пӗлтернӗ юлашки кӑтартусемпе килӗшӳллӗн пирӗн планетӑн ӑшӑ виҫи, 2011-2015 ҫултисемпе танлаштарсан 0,2° С таран хӑпарнӑ. Ҫӗр чӑмӑрӗн паян кунхи пӑрланнӑ лаптӑкне 40 ҫул каяллахи кӑтартӑвӗсемпе танлаштарсан тинӗсри пӑр йышӗ кашни вунӑ ҫул хушшинче 12% чакать.

Пӑр ирӗлӗвӗн хӑвӑртлӑхӗ уйрӑмах 2015-2019 ҫулсенчи сӑнавсенче палӑрать, ҫавна май тӗнче ҫанталӑкӗ ӑшансах пыни пирки ним иккӗленӳсӗр калама май пур.

Юлашки анлӑ тӗпчев вӑхӑтӗнче Хӗвеланӑҫ Антарктидӑри ледник Туэйтс пӑрлӑхне тӗпченӗ, паянхи куна илес пулсан вӑл арканма пултаракансен йышне кӗрет. Хӑйӗн пысӑк калӑпӑшне пула вӑл тӗнче океанне хӑрушлӑх кӑтартса тӑрать.

«Территорине тӗпченӗ май эпир халиччен пӗлмен утрава асӑрхарӑмӑр, унӑн виҫи 634 000 тӑваткал фут (58,9 пин тв.

Малалла...

Чӑвашсен «Хавал» пуҫару ушкӑнӗ чӑваш чӗлхин 11-мӗш уйлӑхне хутшӑнма чӗнет. Кӑҫал вӑл утӑ уйӑхӗн 1–8-мӗшӗсенче «Сурские зори» кану базинче (вӑл Чӑваш Республикинчи Етӗрне районӗнче вырнаҫнӑ) иртӗ.

«Хавал» уйлӑх Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнчен тата ют ҫӗршывран килнисене чӑваш чӗлхине ӑша илтерет. Унта опытлӑ вӗрентекенсем пулӗҫ. Семинарсем, лекцисем, ҫавра сӗтелсемпе тренингсем йӗркелӗҫ. Чӑваш, миноритарлӑ ытти культурӑпа чӗлхесене аталантаракан кӑсӑклӑ ҫынсемпе паллашма май килӗ. Сӑр юханшывӗ хӗрринче пӗччен е ҫемьепе пӗрле канма та май туса парӗҫ.

Чӑваш чӗлхине хальхи коммуникативлӑ тата грамматика меслечӗсене тӗпе хурса вӗрентӗҫ. 3-10 ҫулсенчи ачасем валли уйрӑм программа пулӗ, 11 ҫултан аслӑраххисем валли те ятарлӑ программа йӗркелӗҫ.

Уйлӑха Мускаври урал-алтай чӗлхисен ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, филологи ӑслӑлӑх кандидачӗ Александр Савельев (Сантӑр Савкилта), Эктор Алос и Фонт (Шупашкар-Барселона) социолингвист, Айрат Тухватуллин (Хусан) истори факультетӗн доценчӗ, истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ; Арцём Федоринчик (Тимукка) (Шупашкар-Кейӳ) чӗлхеҫӗ-типолог, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ килсе ҫитӗҫ.

Малалла...

«Хавал» чӑвашсен пуҫару ушкӑнӗ чӑвашла ҫыракан лавккасене халӑх ытларах ҫӳренипе ҫӳременнине пӗлесшӗн.

Тӗнче тетелӗнчи «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче «Хавал» ушкӑн ыйтӑм ирттерет. Унта сӑмах «Пятёрочка» сеть пирки пырать.

«Пятёрочка» ҫӗнӗ лавккасенче вырӑнти чӗлхесемпе те ҫырма пуҫларӗҫ. Ҫав шутра чӑвашла та! Паллах ӗнтӗ чӑвашла ҫырни пӗлтерӗшлӗ, анчах та Сирӗн суйлава чӑваш чӗлхипе усӑ курни витӗм кӳрет-и? Эсир ытларах «Пятёрочкӑна» ҫӳреме пуҫларӑр-и?» — тесе ҫырнӑ «Хавал».

Чӑн та, Кӳкеҫре Совет урамӗн вӗҫӗнче уҫӑлнӑ лавккара та чӑвашла ҫырнӑ. Чӑвашра чӑвашла ҫырнишӗн, пӗр енчен, тӗлӗнмелле те мар-ха. Ҫапах та пурте апла туманран чӑвашла ҫырнисене курсан савӑнатпӑр.

Чӑвашла ҫырнӑ лавккасене «Хавал» ыйтӑмне хутшӑннӑ 24 ҫынран 10-шӗ ытларах ҫӳреме пуҫланине пӗлтернӗ. 8-шӗ ҫук тесе пӗлтернӗ.

moygorod-online.ru сайтри сӑн

Паян ЧР прокуратури патӗнче ҫынсем черет тӑнӑ. Вӗсем Тӗп прокуратура комиссийӗ йӗркеленӗ йышӑнӑва лекессишӗн пырса тӑнӑ.

Шупашкара тӗп прокурорӑн ҫумӗсем Игорь Ткачев тата Сергей Зайцев килнӗ. Вӗсем паян каҫхи 8 сехетченех ҫынсене йышӑннӑ. Кашниех унта хӑйӗн ыйтӑвне татса парасса шанса пынӑ.

Общество деятелӗ Юрий Шакеев пӗлтернӗ тӑрӑх, прокуратурӑри йышӑнӑва вун-вун ҫын лекме тӑрӑшнӑ. Ытти ҫӑлкуҫа ӗненес тӗк, прокуратура умӗнче ҫӗр-ҫӗр ҫын черет тӑнӑ.

Йӗркелӗхе пӑхса тӑма ятарласа полици нарядне чӗннӗ.

gorodok-tlt.ru сӑн

«Известия» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ коронавирус ачасемпе ҫамрӑксене сайра хутра ерет. Ҫакна Китай Халӑх Республикинчи чирсене тӗрӗслекен тата вӗсен тӗлӗшпе профилактика ирттерекен центр тӗпченӗ.

Экспертсем чирленӗ 70 пин ытла тӗслӗхе тишкернӗ. 0-10 тата 10-19 ҫулсенчи ҫынсем чирлес хӑрушлӑх 1 процент ҫеҫ-мӗн. Анчах вирус ачасемпе ҫамрӑксемшӗн чӑннипех те хӑрушлӑх кӑларса тӑратманни пирки 100 проценчӗпех ҫирӗплетсе калама пулмасть-ха, ку ыйтӑва тӗплӗнрех тишкермелле.

Чулхулари патшалӑх университечӗн биологи тата биомедицина институчӗн директорӗ Мария Ведунова шутланӑ тӑрӑх, ачасемпе ҫамрӑксен организмӗ коронавирусран лайӑхрах хӳтӗленет. Кун пек ватӑ ҫынсем пирки калама ҫук: ҫулсем иртнӗҫемӗш ҫыннӑн организмӗ хавшаса пырать.

cap.ru сайтри сӑн

Шупашкарти Гастелло урамӗнче вӗрентекенсем валли ҫурт тума тытӑннӑ. Педагогсем валли хваттерсем ятарла хакпа пулӗҫ – 1 тӑваткал метрӗ 38,5 пин тенкӗ (халӗ вӑтамран 45 пин тенкӗ тӑрать). Ҫурта кӑҫал хута ямалла.

Кунашкал ҫурт Шупашкарта пӗрремӗш пулӗ. Хваттерсемсӗр пуҫне ҫуртра 60 вырӑнлӑх ясли тӑвӗҫ. Кунсӑр пуҫне машина лартмалли лапам, спорт лапамӗ, канмалли лапам пулӗҫ.

Халӗ застройщик каркаса монтаж тӑвать, ҫурт ӑшӗнче перегородкӑсем лартать. Программӑпа килӗшӳллӗн хӑпартакан тепӗр ҫурт «нуль» паллӑран иртнӗ. Ӑна 2021 ҫулхи ҫуркунне туса пӗтерме палӑртнӑ.