Канаш районӗнче пӗр уйӑхри ачка пиҫсе кайнӑ. Шел, унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май килмен.
Пӑтӑрмаха паян иртнӗ ЧР Министрсен кабинечӗн ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ. Инкек пирки республикӑн сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов пӗлтернӗ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх инкек ытларикун Мӑкӑр ялӗнче пулнӑ. Йӗркеллӗ ҫемьере. Ҫемьере икӗ пӗчӗк ача иккен. Кил хуҫи арҫынни ӗҫлет, арӑмӗ ачасемпе ларать.
Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче хӗрарӑм пӗчӗк пепкине икӗ ҫулти ачипе пӳртре хӑварнӑ. Урама вӑл самантлӑха ҫеҫ тухса кӗнӗ-мӗн. Пӳрте кӗнӗ вӑхӑтра кӗҫӗннин сӑпки ҫунма пуҫланӑ. Ӳчӗ пиҫсе кайнӑ ачана пульницӑна васкавлӑн илсе кайни те ачан пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май паман.
Кӑҫал пирӗн республикӑра тулаш сӑлтава пула 30 ача вилнӗ.
Юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан 33 ҫулти арҫын 6-ри хӗрне тата пӗрле пурӑнакан хӗрарама хӗненӗ. Ачан тӑван амӑшӗ ҫук. Вӑл ҫу уйӑхӗнче эрех ӗҫсе вилнӗ. Хальлӗхе вара паллӑ мар: хӗрачана каялла ашшӗне парӗҫ е ҫук.
Ачана ҫав кунах пульницӑна илсе ҫитернӗ. Ахартнех, ашшӗ пӗчӗкскере пиҫиххипе хӗненӗ – кӗлетки ҫинче кӑвакарнӑ вырӑнсем пур. Арҫын ӑна пӗрре те хӗрхенмен – ҫӳҫне те тӑпӑлтарнӑ.
Пульницӑри пациентсем ачана ҫуса тасатнӑ, тумтир панӑ. Пациентсем каланӑ тӑрӑх, хӗрачана психологи пулӑшӑвӗ кирлӗ. Ашшӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ачалӑха сыхлакан пай ӗҫченӗсем халӗ хӗрачан шӑпине татса параҫҫӗ.
Ӗнер, юпан 20-мӗшӗнче, «Лучше всех!» (чӑв. «Пуринчен те лайӑхрах!») кӑларӑм черетлӗ хут экран ҫине тухрӗ. Хальхинче унта Шупашкарта пурӑнакан Макар Семенов ҫынсене тӗлӗнтерчӗ.
Макар 3 ҫулта кӑна-ха. Анчах вӑл пулӑсем пирки тепӗр ҫынран та ытларах пӗлет. Арҫын ача каланӑ тӑрӑх, вӑл пулӑ тытма юратать. Ашшӗ вара ҫапларах ӑнлантарать: ача ӗметленме кӑна юратать, ку таранччен вӑл пула тытман, шуйсене ҫес пуҫтарнӑ.
Макар тӑватӑ чӗлхе пӗлет: акӑлчанла, испанла, малазийла тата финла. Шупашкар ачи куракансене пулӑсем пирки мӗн пӗлнине каласа кӑтартнӑ. Максим Галкин телеертӳҫӗ ӑна тинӗс чӗрчунӗсене сӑнланӑ видео кӑтартнӑ, Макар вара вӗсен ячӗсене каласа пынӑ.
Амӑшӗ эрех-сӑра ӗҫет, ачисене воспитании памасть пулсан ӑна амӑшӗн прависӗр хӑвараҫҫӗ. Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм кунашкаллисен йышне чутах лекмен. Ҫемье шутра тӑрать. Халӗ хӗрарӑм тӳрӗ ҫул ҫине тӑма хӑтланать.
Ҫак хӗрарӑм эрехпе айкашнӑ, ниҫта та ӗҫлемен. Вӑл икӗ ачине тивӗҫлӗ воспитани паман.
Нумаях пулмасть ун патӗнче тӗрӗслевпе пулнӑ. Хӗрарӑм тӳрӗ ҫул ҫине тӑрасшӑн: ӗҫе вырнаҫнӑ, эрех ӗҫмест, хваттерте таса, ачасем валли ҫывӑрмалли, вылямалли, урок тумалли вырӑнсем пур. Шӑпӑрлансене тӑхӑнмалли те туянса панӑ, апат-ҫимӗҫ ҫителӗклӗ.
Халӗ ҫемьене шутран илес ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Паян, юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫынсене йышӑннӑ. Правительство ҫуртне тӗрлӗ ыйтупа ҫичӗ ҫын ҫитнӗ.
Вӑрмар районӗнче пурӑнакан Надежда Степанова Ямпай ялӗнчи ачасеншӗн чунӗ ыратнипе Шупашкара пынӑ. Михаил Васильевича вӑл Ямпай ачисен Вӑрмарти шкула ҫуран ҫӳреме тивнине кулянса та кӑмӑлсӑрланса пӗлтернӗ. Хӗрарӑм ӗнентернӗ тӑрӑх, ачасен чукун ҫул тата кӗпер урлӑ каҫма тивет. «Шкул автобусӗ пирӗн яла ҫул япӑх пирки пыраймасть», — тенӗ хастар хӗрарӑм, 2 ача амӑшӗ.
Михаил Игнатьев Ямпай ялӗсене лӑплантарнӑ. Ҫӗнӗ ҫул умӗн Чӑваш Ене 15 шкул автобусӗсем тата илсе килмеллине пӗлтернӗ. Пурӗ 15 автобус ҫитӗ. Ҫавсенчен пӗрне Вӑрмар районӗнчи ачасене шкула илсе ҫӳрме уйӑрӗҫ. Ҫула та ҫывӑх вӑхӑтра йӗркелесе ҫитермелле.
Шупашкарти ачасем васкавлӑ пулӑшу музейӗнче пулнӑ, васкавлӑ пулӑшу бригадисен ӗҫне йӗркелесе тӑракан оперативлӑ пай ӗҫӗпе паллашнӑ. Реаниматологсем Симуляци центрӗнче ӑсталӑх сехечӗсем ирттернӗ. Васкавлӑ пулӑшу машинипе те ачасем кӑсӑклансах паллашнӑ.
«Республикӑн синкер медицини тата васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗ» хысна учрежденийӗнче нумаях пулмасть шкул ачисен икӗ ушкӑнӗ пулнӑ. Тӑваттӑмӗш тата ҫиччӗмӗш классенче вӗренекенсем музея та кӗрсе курнӑ, хальхи вӑхӑтри оборудованипе те паллашнӑ. Вӗсене дефибрилляторсем те, Жане тимӗр шприц та, йывӑҫ тонометр та, унчченхи пысӑк раци те кӑсӑклантарнӑ.
Экскурсие, сӑмах май, кирек кам та каяйрать. Анчах маларах систерсе хумалла. Телефон номерӗсене те кӑтартнӑ: 23-55-95, 23-55-72.
Чӑваш Енри шкул ачисем Питӗрте пулнӑ.
Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи шкул ачисене Питӗрте пухасси 2013 ҫултанпа йӑлана кӗнӗ. Ҫавӑ «Культура» наци программипе килӗшӳллӗн йӗркелеҫҫӗ. «Град Петров» культурӑпа ҫутӗҫ программипе килӗшӳллӗн кӑҫаь Питӗре 6,5 пин ытла ачана кӑтартма палӑртнӑ. Вӗсем — вӗренӳре лайӑх ӗлкӗрсе пыракансем, спортра, тӗрлӗ пултарулӑх ӑмӑртӑвӗнче палӑрнисем. Ҫапла пӗлтереҫҫӗ йӗркелӳҫӗсем. Инҫе ҫула ҫывӑхлатма тӑкакланнине Раҫҫей Культура министерстви саплаштарнӑ.
Ҫурҫӗр тӗп хулипе Чӑваш Енри 60 ача паллашнӑ, ҫав шутран 30-шӗ — Канашран.
Ачасем Нева проспекчӗпе, Кермен тата Сенат лапамӗсемпе, ытти паллӑ вырӑнта уҫӑлса ҫӳренӗ. Эрмитажра вӑхӑта самай ирттернӗ, Мариински театрта...
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Урхас Кушкӑ ялӗнчи шкулта ӑс пухакан ачасен ашшӗ-амӑшӗ «Про Город» хаҫатран пулӑшу ыйтнӑ. Шкулта юсав ӗҫӗсем пынӑ май авӑн уйӑхӗнче ачасен ача пахчинче вӗренме тивнӗ. Юсав вӗҫленменнине кура шӑпӑрлансене юпа уйӑхӗнчех кӗрхи каникула янӑ.
«Ачасем юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗнче каникул хыҫҫӑн шкула пӗрремӗш кун кайрӗҫ. Унта питӗ сивӗ, ҫавӑнпа вӗсем парта хушшине курткӑпах, калпакпах ларнӑ», - ҫапла каласа кӑтартнӑ ашшӗ-амӑшӗ.
Шкул директорӗ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, шкулта юпан 14-мӗшӗнче каҫхине ӑшӑ янӑ, тепӗр кун валли ҫурт ӑшӑнса ҫитеймен. Ертӳҫӗ санэпидемстанци тата прокуратура шкулта йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсене тупманни пирки те каласа хӑварнӑ.
Нумаях пулмасть, юпан 9-мӗшӗнче, Ҫӗнӗ Шупашкарта килсӗр-ҫуртсӑр йытӑ ачана тапӑннӑ. Чӗрчун ӑна ҫыртма хӑтланнӑ, телее, 11 ҫулти арҫын ача тарма пултарнӑ.
Богдан каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, йытӑ нимӗҫ овчарки евӗрскер пулнӑ. Вӑл киле каҫхи 7 сехетре тренировкӑран таврӑннӑ. Ӑнсӑртан йытӑ вӗрме пуҫланӑ. Вӑл ачана уринчен ҫыртма хӑланнӑ, юрать, шӑлаварне ҫеҫ лектернӗ.
Йытӑ шӑлавартан ҫаклансан ача ӳкнӗ. Йытӑ татах тапӑннӑ: ҫурӑм ҫине йӑвантарнӑ та питӗнчен ҫыртма тӑнӑ. Арҫын ача ӑна пӗтӗм вӑйран тӗксе янӑ. Ҫав вӑхӑтра арҫынпа хӗрарӑм иртсе пынӑ, вӗсем ачана йытӑран хӑтӑлма пулӑшнӑ.
Чӑваш Енри 25 пин ача «День чтения вслух» (чӑв. Сасӑпа вуламалли кун) республикӑри акци иртнӗ. Унта 25 пин ача, ҫул ҫитмен ҫамрӑксем, шкул ҫулне ҫитменнисен учрежденийӗсенче ӗҫлекен воспитательсем, вулавӑшра тӑрӑшакансем хутшӑннӑ. Мероприятие литературӑна тата кӗнекене халалланӑ.
Сасӑпа вуламалли пӗтӗм Раҫҫейри кунра ҫынсем хӑйсем илемлӗ вуланине кӑтартма, теприсем вуланине кӑтартма пултараҫҫӗ.
Республикӑри акцие ашшӗ-амӑшӗ, ачасем, педагогсем, ӗҫ ветеранӗсемпе вулавӑш ӗҫченӗсем хутшӑннӑ. Вулавӑшсенче ҫыравҫӑсемпе тӗлпулусем, литература марафонӗсем, кӗнеке паттӑрӗсемпе театрализациленнӗ ҫулҫӳревсем, ӑсталӑх сехечӗсем йӗркеленӗ.
Вулавӑш ӗҫченӗсемпе вулакансем В. Бианкин «Лесная газета» тата «Лесные были и небылицы», Л. Воронкован «Девочка из города», В. Драгунскин «Денискины рассказы», М. Зощенкон «Лёлька и Минька», Н. Ишентейӗн «Ырӑ ӗҫсен команди», Л. Каминскин «Удивительные приключения Вити Бровкина», Л. Кассилӗн «Улица младшего сына», В. Катаевӑн «Цветик-семицветик», Н. Мишутинӑн «Пашкин кораблик», Н. Носовӑн «Живая шляпа», В. Осееван «Волшебное слово», «Динка», «Три товарища», А.
-2.7 °C