Шāматкун, кāрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш ачисен клубӗ (вӑл Шупашкарта ӗҫлет) тӑван чӗлхене вēренес шухашлā шӑпӑрлансене хӑй патӗнче пуҫтарӗ.
«Ҫыннӑн пӗр анне. Тӑван чӗлхе те пӗрре. Ӑна упрасси – пирӗн тивӗҫ. Чӗлхе чечекленесси пӗтӗмпех хамāртан килет.
Атте-анне чӗлхи – пирӗн тӑван чӗлхе. Тӑван чӗлхе – халӑх чунӗ», — тесе ҫырнӑ «Аталану» ассоциаци «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче.
Заняти Шупашкарти Ленин проспектēнчи 15-мӗш ҫyртра, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи 212-мēш пулēмēнче иртӗ. Унта икӗ ӳсӗмри ачасене йыхравлаҫҫӗ. Шкул ҫулне ҫитмен ачасен ушкāнēн занятийӗ 12 сехетре, аслā ушкāнāн вара 13 сехетре пуҫланē.
Тӗплӗнрех ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсене те кӑтартнӑ: 89051987795 тата 89603030880.
Нумаях пулмасть И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн Филологипе журналистика факультечӗ «Сенкер инҫет» регионсем хушшинчи олимпиадӑн онлайн-турне ирттернӗ. Унта 8-11-мӗш классенче вӗренекенсемпе колледжсенче ӑс пухакансем тупӑшнӑ.
Олимпиадӑн пӗрремӗш турне 300 ытла ача хутшӑннӑ. Ун чухне вӗсем аслӑ шкул хатӗрленӗ тест ӗҫӗсене дистанци мелӗпе пурнӑҫланӑ.
50 ытларах балл пухнисем иккӗмӗш тура лекнӗ. Вӗсн йышӗнче Комсомольскинчи 2-мӗш вӑтам шкулти Ксения Мурзаева, Марина Герасимова Марина тата Татьяна Ефимова пур.
«Сенкер инҫет» олимпиадӑ куҫӑн тапхӑрӗ кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче 11 сехетре пуҫланӗ. Вӑл Шупашкарти Университет урамӗнчи 38-мӗш ҫуртри 38-мӗш ҫуртри 1-мӗш вӗренӳ корпусӗнчи 434-мӗш аудиторире иртӗ.
Шупашкарта федерацин Атӑлҫи округӗнчи чи пысӑк шкулсенчен пӗрне уҫма палӑртаҫҫӗ. Ӑна ӑна кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче ӗҫлеттерсе ярасшӑн. Вӑл хулари «Ҫӗнӗ хула» микрорайонта пулӗ. Унта 1600 ача вӗренмелӗх вырӑн пӑхса хӑварнӑ.
«Унта вӗренекен ачасен йышне тишкеретпӗр халӗ. Унти пӗрремӗш класа кайма 400 ытла заявка панӑ. Ку вӑл 15-16 пӗрремӗш класлӑх», — тесе пӗлтернӗ Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗ Дмитрий Захаров.
Кӑҫалах «Садовӑй» микрорайонта шкул тума пуҫласшӑн. Ӑна 2022 ҫулта хута яма палӑртаҫҫӗ.
Аса илтерер: кӑҫал Шупашкарти «Волжский-3» микрорайонта 5-мӗш гимназин филиалне (1100 ача вӗренмелӗх), хулан кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче 61-мӗш шкулӑн филиалне (500 ача вӗренмелӗх) уҫнӑ.
Роспотребнадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енре ОРВИпе тата гриппа чирлекенсен йышӗ ӳснӗ. Иртнӗ эрнепе танлаштарсан, чирленисен йышӗ 1,8 хут нумайланнӑ.
Кӑҫал ОРВИпе тата гриппа чирленӗ 4447 тӗслӗхе шута илнӗ. Вӗсенчен 60 проценчӗ – 17 ҫула ҫитмен ачасем. 124 ҫын пульницӑна лекнӗ, вӗсенчен 93-шӗ – ачасем.
Чирлес мар тесен мӗн тумалла? Роспотребнадзор акӑ мӗн сӗнет: ҫын нумай пухӑннӑ вырӑнсене ҫӳреме тӑрӑшмалла мар, медицина маски тӑхӑнмалла, тутана, сӑмсана, куҫа алӑпа тытмалла мар, урамран кӗрсен тата апатланас умӗн алла супӑньпе ҫумалла. Ҫавӑн пекех килте тусан сӑтӑрмалла, пӳлӗме уҫӑлтармалла, урама уҫӑлма тухмалла, апатлану тата кану йӗркине пӑхӑнмалла.
Ҫӗмӗрле хулинче 20 ҫулти водитель ҫул урлӑ каҫакан ачана ирттерсе яман. 3-мӗш класра вӗренекен шӑпӑрлан кустӑрма айне лекнӗ. Кун пирки ҪҪХПИ пӗлтерет.
Ку кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 15 сехет те 50 минутра Ленин урамӗнчи 24-мӗш ҫурт ҫывӑхӗнче пулнӑ. Водитель ҫул хӗресленекен вырӑнтан иртнӗ чухне ҫул урлӑ каҫакан ачана ирттерсе яман.
10 ҫулти арҫын ача светофор симӗс ҫутнӑ вӑхӑтра ҫул урлӑ каҫнӑ. Кустӑрма айне лекнӗскер суранланнӑ: сылтӑм чӗркуҫҫи, пуҫӗ аманнӑ. Ӑна Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине илсе кайнӑ.
Ӗнер, кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче, Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑрат шкулӗнче «Совет салтакӗ» квест ирттернӗ.
«Шкулти шыравҫӑсен отрячӗ паян кӗҫӗннисене валли квест ирттерчӗ. Квест теми Аслӑ вӑрҫӑпа ҫыхӑннӑ. Ачасем совет салтакӗсем епле тумпа ҫӳренине, мӗнле хӗҫ-пӑшалпа усӑ курнине пӗлчӗҫ. Ҫавӑн пекех вӑрҫӑ ҫулӗсенче салтаксене мӗнле орден-медальпе чысланине, амансан мӗнле пулӑшу кӳнине аса илчӗҫ», — пӗлтернӗ вӗренӳ учрежденийӗ тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче.
Шкулти «Ҫӗнӗ хум» прессцентр иртнӗ уйӑхра мультфильмсене чӑвашлатма пуҫланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Ачасем «Морошка» юмаха чӑвашлатнӑ. хаҫатне кӑларать, фоторепортажсем хатӗрлет, Прессцентр тӗрлӗ видеоролик хайлать, «Култаракан арча» видеожурнала ертсе пырать, ытти енӗпе те ачасем хастар.
Кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Энтриел ял тӑрӑхӗнче япӑх пурӑнакан ҫемьесенче рейд иртнӗ. Шӑпах ҫав вӑхӑтра ятарлӑ комисси пӗр ҫемьере амӑшӗ ачана ӳсӗр арҫынсемпе хӑварнине тупса палӑртнӑ. Ҫавӑн чухне ача пиҫсе кайнӑ.
Йӗпреҫ район администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, амӑшӗпе ачине Шупашкара Республикӑри ача-пӑча пульницине илсе кайнӑ.
Ятарлӑ комисси Йӗпреҫ хула тӑрӑхӗнчи 5 ҫемьене те ҫитсе курнӑ. Кунта, телее, япӑх тӗслӗхсем тупса палӑртман.
Шупашкарта кӑҫал пӗрремӗш класа каякансен ашшӗ-амӑшӗ валли «хӗрӳ лини» ӗҫлеттерме пуҫланӑ. Шӑнкӑравсене вӗренӳ управленийӗнче 23-42-45, 23-42-53 телефон номерӗсемпе ирхи 8 сехетрен пуҫласа 12 сехетчен йышӑнаҫҫӗ. «Хӗрӳ лини» кӑрлачӑн 29-мӗшӗ таран ӗҫлӗ.
Пӗрремӗш класа каякан ачасене Шупашкарта кӑҫалтан «Е-услуги. Образование» (чӑв. Е-пулӑшусем. Вӗрентӳ) сервис урлӑ ҫырӑнтараҫҫӗ. Хӑш кун ҫырӑнасси хӑш микрорайонта пурӑннинчен килет.
Кӑрлачӑн 29-мӗшӗнче Калинин районӗнчи шкулсене (пурӗ 18 вӗренӳ организацийӗ) ҫырӑнма май килӗ; кӑрлачӑн 30-мӗшӗнче — Ленин районӗнчи шкулсене; кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче — Мускав районӗнчи шкулсене; нарӑсӑн 1-мӗшӗнчен — хулари мӗнпур шкула.
Территорие пӑхмасӑр пӗр-пӗр шкула суйлас текенсен заявленийӗсене утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен йышӑнма пуҫлӗҫ. Вӗсене вырӑн пуррине кура илӗҫ.
Ӗнер каҫхине Куславкка районӗнчи Тӗрлемесре пурӑнакан икӗ амӑшӗ полицие ҫитнӗ: вӗсен 13 ҫулти хӗрӗсем ҫухалнӑ-мӗн. Хӗрачасем шкул хыҫҫӑн киле таврӑнман. Кунашкалли унччен пулман, амӑшӗсем кулянса ӳкнӗ.
Полицейскисем ачасене ҫийӗнчех шырама тытӑннӑ. Вӗсем ӑҫта пулнине кӗске вӑхӑтрах палӑртнӑ: Хусанта! Тепӗртакран 13-ри икӗ хӗрачана Хусанти полицейскисемпе «Лиза Алерт» нимеҫисем чукун ҫул вокзалӗнче тупнӑ – вӗсем унта ҫывӑрнӑ.
Ҫав кун, кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче, хӗрачасем урока та кайман-мӗн, тӳрех электричкӑна ларнӑ та Хусаналла вӗҫтернӗ. Вӗсен унти хитре вырӑнсене питех курас килнӗ иккен. Хайхискерсем каҫченех уҫӑлса ҫӳренӗ, юлашки электричкӑран тӑрса юлнине те сисмен.
Ҫитменнине, телефон пӗрин ҫеҫ пулнӑ, вӑл та пулин сӳнсе ларнӑ, ҫавӑнпа вӗсем ашшӗ-амӑшӗ патне шӑнкӑравлайман. Ҫавна май хӗрачасем ирхи электричкӑна вокзалта кӗтсе илме шутланӑ.
Халӗ вӗсемпе тата ашшӗ-амӑшӗпе ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен ҫынсем ӗҫлеҫҫӗ. Шкул ачисене профилактика тӗлӗшпе шута тӑратӗҫ.
Шупашкарта кӑрлач уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 14 ҫулти хӗрача ҫухалнӑ. Вӑл киле таврӑнманнине кура тӑванӗсем пӑшӑрханса ӳкнӗ, полицие пӗлтернӗ. Хӗрачана нимеҫӗсем те шыранӑ.
Унтанпа пӗр эрне иртнӗ. Хӗрачана тупнӑ. Анчах, шел те, вӑл чӗрӗ мар. Кун пирки «Лиза Алерт» шырав отрячӗн ушкӑнӗнче пӗлтернӗ. 14-ри хӗрача виллине тупнине Следстви комитечӗ те ҫирӗплетнӗ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, халӗ ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ. Хӗрачапа мӗн пулса иртнине хальлӗхе тӗплӗн пӗлтермеҫҫӗ.
-6.7 °C