Канаш районӗнче пурӑнакан 62 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ, ӑна кӗҫех суд пӑхса тухӗ.
Следстви версийӗ тӑрӑх, 2018 ҫулхи кӑрлач тата раштав уйӑхӗсенче, кӑҫалхи утӑ уйӑхӗнче пӗчӗк мӑнукне ясар шухӑшпа тапӑннӑ. Ку йӑлтах асӑннӑ районти пӗр ялта пулса иртнӗ. Арҫынна следстви вӑхӑтӗнче хупса усранӑ.
Следовательсем пуҫиле ӗҫе тишкернӗ чухне судпа психиатри экспертизи ирттернӗ. Вӑл ватӑ арҫын ӑс-тӑн енчен лайӑхах пулнине ҫирӗплетнӗ.
Ҫак эрнере Шупашкарта тепӗр ача пахчи уҫӑлнӑ. Хӗрлӗ хӑйӑва касма Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков, РФ Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Леонид Черкесов тата ытти тӳре-шара хутшӑннӑ.
«Планета детства» (чӑв. Ачалӑх планети) ят панӑ 207-мӗш номерлӗ ача пахчине. Вӑл Шупашкарти Сад микрорайонӗнче вырнаҫнӑ. Тата тӗрӗсрех каласан, унти Чаломей академик урамӗнче. Ҫӗнӗ микрорайонта пурӑнакансем ку учреждение тахҫанах кӗтнӗ. Кӑҫал, сӑмах май, пирӗн республикӑра тӑватӑ ҫӗнӗ ача пахчи уҫӑлнӑ. 2013 ҫултанпа вара 44 ача пахчи хута янӑ.
«Ачалӑх планетине» тума 148 миллион тенкӗ тӑкакланнӑ. Ку учреждение пурӗ 240 ача ҫӳрӗ. Унта пӗтӗмпе 12 ушкӑн пулӗ.
Тухтӑрсем Ҫӗрпӳре пурӑнакан 12 ҫулти ачан пурнӑҫӗшӗн кӗрешеҫҫӗ. Арҫын ача нумай хутлӑ ҫурт тӑрринчен ӳкнӗ. «Тухтӑрсем унӑн пурнӑҫне ҫӑлассишӗн йӑлтах тӑваҫҫӗ», - ҫапла ҫырнӑ ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Инстаграмри страницинче.
Инкек юпа уйӑхӗн 24-мӗшӗнче каҫхине пулнӑ. Ача ҫурт тӑррине епле лекнӗ? «Регламент тата йӗрке пур, яваплисем пур. Айӑплисем явап тытӗҫ», - ҫырнӑ Элтепер.
Тухтӑрсем арҫын ачан сывлӑхӗ йывӑррине палӑртаҫҫӗ. Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ, следовательсем ӗҫлеҫҫӗ.
Раҫҫей почти ачасен ӳкерчӗкӗсен эскизӗсемпе Ҫӗнӗ ҫул открыткисем кӑларӗ. Конкурса 7-17 ҫулсенчи ачасем хутшӑнаяҫҫӗ. Вӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫӗнтерӳ чӑрӑшне ӳкер» конкурса ӳкерчӗксем ярса памалла. Ӑна Ҫӗнтерӳ музейӗ тата Раҫҫей почти йӗркелет.
Ӳкерчӗксен Аслӑ Ҫӗнтерӳпе, 1945 ҫулхи Ҫӗнӗ ҫулпа, ҫыхӑнмалла. Ҫавна май конкурса Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 75 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Ӳкерчӗксене жюри хаклӗ. Вӗсен йышӗнче профессионал ӳнерҫӗ-иллюстраторсем, Раҫҫей Почтин тата Ҫӗнтерӳ музейӗн ӗҫченӗсем пулӗҫ.
Заявкӑсене ҫак сайтра йышӑнаҫҫӗ: http://elkapobedy.ru/konkurs.php. Ӗҫсене чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗччен ярса памалла. Ҫӗнтерӳҫӗсене раштав пуҫламӑшӗнче пӗлтерӗҫ. Палӑртмалла: ачасен ӳкерчӗкӗсен эскизӗсемпе кӑларнӑ открыткӑсен тиражӗ нумай пулмӗ.
Канаш районӗнче пӗр уйӑхри ачка пиҫсе кайнӑ. Шел, унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май килмен.
Пӑтӑрмаха паян иртнӗ ЧР Министрсен кабинечӗн ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ. Инкек пирки республикӑн сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов пӗлтернӗ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх инкек ытларикун Мӑкӑр ялӗнче пулнӑ. Йӗркеллӗ ҫемьере. Ҫемьере икӗ пӗчӗк ача иккен. Кил хуҫи арҫынни ӗҫлет, арӑмӗ ачасемпе ларать.
Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче хӗрарӑм пӗчӗк пепкине икӗ ҫулти ачипе пӳртре хӑварнӑ. Урама вӑл самантлӑха ҫеҫ тухса кӗнӗ-мӗн. Пӳрте кӗнӗ вӑхӑтра кӗҫӗннин сӑпки ҫунма пуҫланӑ. Ӳчӗ пиҫсе кайнӑ ачана пульницӑна васкавлӑн илсе кайни те ачан пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май паман.
Кӑҫал пирӗн республикӑра тулаш сӑлтава пула 30 ача вилнӗ.
Юпа уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан 33 ҫулти арҫын 6-ри хӗрне тата пӗрле пурӑнакан хӗрарама хӗненӗ. Ачан тӑван амӑшӗ ҫук. Вӑл ҫу уйӑхӗнче эрех ӗҫсе вилнӗ. Хальлӗхе вара паллӑ мар: хӗрачана каялла ашшӗне парӗҫ е ҫук.
Ачана ҫав кунах пульницӑна илсе ҫитернӗ. Ахартнех, ашшӗ пӗчӗкскере пиҫиххипе хӗненӗ – кӗлетки ҫинче кӑвакарнӑ вырӑнсем пур. Арҫын ӑна пӗрре те хӗрхенмен – ҫӳҫне те тӑпӑлтарнӑ.
Пульницӑри пациентсем ачана ҫуса тасатнӑ, тумтир панӑ. Пациентсем каланӑ тӑрӑх, хӗрачана психологи пулӑшӑвӗ кирлӗ. Ашшӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ачалӑха сыхлакан пай ӗҫченӗсем халӗ хӗрачан шӑпине татса параҫҫӗ.
Ӗнер, юпан 20-мӗшӗнче, «Лучше всех!» (чӑв. «Пуринчен те лайӑхрах!») кӑларӑм черетлӗ хут экран ҫине тухрӗ. Хальхинче унта Шупашкарта пурӑнакан Макар Семенов ҫынсене тӗлӗнтерчӗ.
Макар 3 ҫулта кӑна-ха. Анчах вӑл пулӑсем пирки тепӗр ҫынран та ытларах пӗлет. Арҫын ача каланӑ тӑрӑх, вӑл пулӑ тытма юратать. Ашшӗ вара ҫапларах ӑнлантарать: ача ӗметленме кӑна юратать, ку таранччен вӑл пула тытман, шуйсене ҫес пуҫтарнӑ.
Макар тӑватӑ чӗлхе пӗлет: акӑлчанла, испанла, малазийла тата финла. Шупашкар ачи куракансене пулӑсем пирки мӗн пӗлнине каласа кӑтартнӑ. Максим Галкин телеертӳҫӗ ӑна тинӗс чӗрчунӗсене сӑнланӑ видео кӑтартнӑ, Макар вара вӗсен ячӗсене каласа пынӑ.
Амӑшӗ эрех-сӑра ӗҫет, ачисене воспитании памасть пулсан ӑна амӑшӗн прависӗр хӑвараҫҫӗ. Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм кунашкаллисен йышне чутах лекмен. Ҫемье шутра тӑрать. Халӗ хӗрарӑм тӳрӗ ҫул ҫине тӑма хӑтланать.
Ҫак хӗрарӑм эрехпе айкашнӑ, ниҫта та ӗҫлемен. Вӑл икӗ ачине тивӗҫлӗ воспитани паман.
Нумаях пулмасть ун патӗнче тӗрӗслевпе пулнӑ. Хӗрарӑм тӳрӗ ҫул ҫине тӑрасшӑн: ӗҫе вырнаҫнӑ, эрех ӗҫмест, хваттерте таса, ачасем валли ҫывӑрмалли, вылямалли, урок тумалли вырӑнсем пур. Шӑпӑрлансене тӑхӑнмалли те туянса панӑ, апат-ҫимӗҫ ҫителӗклӗ.
Халӗ ҫемьене шутран илес ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Паян, юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ҫынсене йышӑннӑ. Правительство ҫуртне тӗрлӗ ыйтупа ҫичӗ ҫын ҫитнӗ.
Вӑрмар районӗнче пурӑнакан Надежда Степанова Ямпай ялӗнчи ачасеншӗн чунӗ ыратнипе Шупашкара пынӑ. Михаил Васильевича вӑл Ямпай ачисен Вӑрмарти шкула ҫуран ҫӳреме тивнине кулянса та кӑмӑлсӑрланса пӗлтернӗ. Хӗрарӑм ӗнентернӗ тӑрӑх, ачасен чукун ҫул тата кӗпер урлӑ каҫма тивет. «Шкул автобусӗ пирӗн яла ҫул япӑх пирки пыраймасть», — тенӗ хастар хӗрарӑм, 2 ача амӑшӗ.
Михаил Игнатьев Ямпай ялӗсене лӑплантарнӑ. Ҫӗнӗ ҫул умӗн Чӑваш Ене 15 шкул автобусӗсем тата илсе килмеллине пӗлтернӗ. Пурӗ 15 автобус ҫитӗ. Ҫавсенчен пӗрне Вӑрмар районӗнчи ачасене шкула илсе ҫӳрме уйӑрӗҫ. Ҫула та ҫывӑх вӑхӑтра йӗркелесе ҫитермелле.
Шупашкарти ачасем васкавлӑ пулӑшу музейӗнче пулнӑ, васкавлӑ пулӑшу бригадисен ӗҫне йӗркелесе тӑракан оперативлӑ пай ӗҫӗпе паллашнӑ. Реаниматологсем Симуляци центрӗнче ӑсталӑх сехечӗсем ирттернӗ. Васкавлӑ пулӑшу машинипе те ачасем кӑсӑклансах паллашнӑ.
«Республикӑн синкер медицини тата васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗ» хысна учрежденийӗнче нумаях пулмасть шкул ачисен икӗ ушкӑнӗ пулнӑ. Тӑваттӑмӗш тата ҫиччӗмӗш классенче вӗренекенсем музея та кӗрсе курнӑ, хальхи вӑхӑтри оборудованипе те паллашнӑ. Вӗсене дефибрилляторсем те, Жане тимӗр шприц та, йывӑҫ тонометр та, унчченхи пысӑк раци те кӑсӑклантарнӑ.
Экскурсие, сӑмах май, кирек кам та каяйрать. Анчах маларах систерсе хумалла. Телефон номерӗсене те кӑтартнӑ: 23-55-95, 23-55-72.
+23.3 °C