Ҫӗртмен 29-мӗшӗнче ҫӗршывӑн пур тӑрӑхӗсенче Раҫҫей олимп кунӗ иртӗ. Кӑҫалхи спорт уявне вара 2014 ҫулта Сочире ирттерме палӑртнӑ XXII хӗллехи олимп вӑййине Раҫҫейӗн пӗрлехи ушкӑнӗ хутшӑннине халалланӑ. Вулакан ҫак сӑмахсенче йӑнӑш шырама та пултарӗ пуль, анчах чӑн та ҫапла. Ҫук-ҫук, пирӗн ҫӗршыв ушкӑнне спорт вӑййисенчен никам та пӑрма шутламан, ытти ҫулсенче те вӗсем яланах хутшӑннӑ. Тӳре-шара ҫапла йышӑннӑ пулсан вӗсен шухӑшӗпе килӗшесси ҫеҫ юлать.

Чӑваш Енте Олимп кунне йӑлана кӗнӗ тӑрӑх спорт лаптӑкӗсенче ирттерӗҫ. Ҫак кун республикӑра спорт енӗпе 400 мероприяти ирттерме планланӑ, унта спортпа туслӑ, ҫирӗп сывлӑхшӑн ҫунакан 10 пин ҫын хутшӑнӗ.

Спорт уявне Шупашкарти кӳлмекре хастаррӑн ирттерме палӑртнӑ. Вӑл кунхине ветерансем хушшинче ҫӑмӑл атлетика ӑмӑртӑвӗ иртӗ. Урамри баскетболпа чемпионат тата республика ӑмӑртӑвӗ пулмалла. Унсӑр пуҫне велосипедпа 3 ҫухрӑм ярӑнӗҫ (кӑмӑл пур пулсан унта пурте хутшӑнма пултарать), ҫавӑн чухлех хӑварт утассипе ӑмӑртӗҫ.

Ҫӗртмен 20–23-мӗшӗсенче Шупашкарти «Олимпийский» стадионта ҫӑмӑл атлетикӑпа япӑх илтекен спортменсем хушшинче чемпионат иртнӗ.

Ӑмӑрту пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх ҫӗнтерӳҫесем Болгари ҫӗршывӗн София хулинче иртекен XXII ҫуллахи Сурдлимп вӑййине хутшӑнӗҫ. Пирӗн 3 ентеш те — Анастасия Мамлина, Иван Пакин тата Андрей Андреев — иртнӗ кунсенчи ӑмӑрту пӗтӗмлетӗве тӑрӑх унта кайма ҫул уҫнӑ. Мамлина, Пакин, Андреев — олимп резервӗ йышне кӗрекен 1-мӗш ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗн вӗренекенӗсем.

Шупашкарта иртекен ҫӑмӑл атлетика ӑмӑртӑвне пурӗ Раҫҫейри 247 вӑйлӑ спортсмен хутшӑннӑ. Вӗсем хушшинче хастарлӑхпа палӑрма пултарнӑшӑн эпир хамӑр ентешсене чун-чӗререн саламлатпӑр!

Хаваслӑ самант

Ӗнер, ҫӗртмен 25-мӗшӗнче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн студенчӗсене «Чи лайӑх вӗренекен 2013» сертификатпа чысланӑ пулнӑ. Уяв церемонине Республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлавӗн тата социаллӑ аталану министерствин ертӳҫи Алла Самойлова та килсе ҫитнӗ.

Республика пуҫлӑхӗ асӑннӑ сертификатсене университетран вӗренсе тухнӑ чи маттур 100 ҫамрӑка алла тытарнӑ. Ҫав 100 студент хушшинче ҫирӗм пӗррӗшӗ медецина факультетне пӗтереҫҫӗ. Михаил Игнатьев ҫамрӑк ӑстасене вӗренӳ ҫулне лайӑх пӗтернӗ ятпе саламланӑ, ҫак пултаруллӑ студентсем пурнӑҫ ҫулӗ ҫинче тивӗҫле вырӑн тупасса шанса каланӑ.

Сӑнсем (21)

Общество институчӗсен йышӗ ҫумӑр хыҫҫӑнхи кӑмпа евӗр ӳсет теҫҫӗ хӑшӗсем. Чӑн та, ҫапла калама сӑлтавӗ те ҫук мар-тӑр ҫав. Хальхи вӑхӑтра кашни министерство-ведомство ҫумӗнче общество канашӗсем йӗркеленнӗ. Ҫын правине пӗри хӳтӗлет, ачасенне — тепри. Усламҫӑсене те кӳрентерме парасшӑн мар — вӗсене хута кӗрекен те пур. Республикӑн Общество палатине пуҫарнӑранпа икӗ ҫул хыҫа юлчӗ. Халӗ, акӑ, унӑн ҫӗнӗ йышӗ йӗркеленчӗ.

Паян вара ҫӗнӗ йыш хӑйӗн йӗркелӳ ларӑвне пухӑнчӗ. Йыш 21 ҫынтан тӑрать. Хӑшӗсем ҫӗнӗ ҫынсем, унчченхи йышран юлнисем те пур.

Паянхи ларура пӑхса тухнӑ ыйтусем пурте суйлавпа ҫыхӑнчӗҫ. Сӑмахран, палатӑн ертӳҫипе ҫумне, ҫыруҫине суйларӗҫ. Сӑмах май, ку должноҫсене унччен пулнисенех хӑварчӗҫ. Ҫапла вара Общество палатине Леонд Шимин ертсе пырӗ, унӑн ҫумӗ пулса Светлана Лясина тӑрӑшӗ, ҫыруҫӑ ӗҫӗнче — Николай Косыев. Общество палати комитетсене те унчченхиллех хӑварма йышӑнчӗ. Вӗсем тӑватӑ тӗрлӗ пулӗҫ: экономика аталанӑвӗ; социаллӑ политика; культура, вӗренӳ, этноконфесси хутшӑнӑвӗсем тата информаци политики енӗпе; ҫынсен прави тӗлӗшпе.

Йӗркелӳ ларӑвне ЧР Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ — республика Элтеперӗн Администрацийӗн пуҫлӑхӗ Александр Иванов тата ЧР Патшалӑх Канашӗн Председателӗ Юрий Попов хутшӑнчӗҫ, Общество палатин витӗмне пысӑка хурса хакларӗҫ.

Малалла...

Ӗнер Шупашкарти Университет урамӗнчи 11-мӗш ҫуртра пурӑнакансем хытах сехӗрленнӗ — виҫҫӗмӗш тата тӑваттӑмӗш подъездсенче пурӑнакансем тӗтӗм шӑршине сиснӗ иккен. Аялти хутра пурӑнакансене сывлама уйрӑмах йывӑр пулса кайнӑ.

Хӑраса ӳкнӗскерсем часрах урама чупса тухнӑ. Вӗсемпе пӗрле — асӑннӑ ҫуртра вырнаҫнӑ аптека, банк, парикмахерски ӗҫченӗсем. Кӗҫех пушарнӑйсем те персе ҫитнӗ — ара, вӗсене пӗр арҫын путвалтан тӗтӗм тухни пирки хыпарланӑ-ҫке. Ҫӑлавҫӑсем икӗ автоцистерна шывпа тата пушар пусмипе ҫитсе тӑнӑ. Вырӑнта вӗсем путвала анса пӑхнӑ та ҫулӑм асӑрхаман. Кайран управляющи компани ҫыннисем ку ҫуртра пӑрҫаран дезинсекци ирттернине пӗлтернӗ. Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх ӗҫченӗсем ун пирки ҫынсене асӑрхаттарнӑ теҫҫӗ-мӗн, лешсем вара курман, илтмен, пӗлмеҫҫӗ иккен.

Шупашкарта пурӑнакансем хваттерсенче тата общежитисенче хӑнкӑла сарӑлни пирки пӑшӑраханаҫҫӗ иккен. Regnum информаци агентстви хыпарланӑ тӑрӑх, Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енти управленине ҫакӑн пирки ҫичӗ хутчен пӗлтернӗ имӗш. Шел те, анчах информацире мӗн чухлӗ вӑхӑт хушшинче ҫавӑн чухлӗ систернине каламан. Хӑнкӑласем канӑҫсӑрлантарни пирки хыпарлакансем общежитисенче тата унччен общежити, каярах вӗсене хваттере ҫавӑрнӑ ҫуртсенче пурӑнакансем хушшинче ытларах тӗл пулаҫҫӗ иккен.

Асӑннӑ управленин пай пуҫлӑхӗ Михаил Смирнов хӑнкӑла ӗрченине этемпе ҫыхӑнтарать. Хӑйӗн ӗҫӗнчи профессионал каланӑ тӑрӑх, хуласенче социаллӑ пурнӑҫпа экономика лару-тӑрӑвӗ тата демографи лару-тӑрӑвӗ улшӑннӑ май санитарипе гигиена тӗлӗшӗнчен япӑх условире ҫынсем йышлӑ пурӑнакан вырӑнсем пулса каяҫҫӗ иккен. Ытти кирек епле сӑтӑрҫӑ евӗрех хӑнкӑла та вӑхӑт иртнӗҫем халӗ вӗсене пӗтерме усӑ куракан наркӑмӑша парӑнми пулма пултарать иккен.

Чи пӑшӑрхантараканни тата шухӑшлаттараканни ҫав пӗчӗк чун тӗрлӗ чир-чӗре сарни. В гепатита та, сӑмахран, ним мар ертет иккен.

Малалла...

Шупашкар районӗнчи «Ылтӑн пучах» уйлӑхра пулса иртнӗ пӑтӑрмах пирки эпир хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, унта вожатӑйсем канма пынисене ҫывӑрма памасӑр тӑрӑхланӑ иккен.

Халӗ ку факт пирки пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ҫавна май тӗпчевҫӗсем унта ӗҫлекенсемпе тата учреждени ертӳҫисемпе калаҫнӑ иккен. Вожатӑй пулса ӗҫленӗ каччӑн кӗнтели тесе ыйтса пӗлнӗ ҫынран карас телефонӗпе нотубука тытса илнӗ. Унта пӑтӑрмаха ӳкерсе те ҫырса илнӗ самантсем пулнӑ-мӗн. Тӗпчевҫӗсем ача-пӑча уйлӑхӗнче шырав ирттернӗ май хӑш-пӗр ӗҫ хучӗсене пуҫтарса илнӗ. Эпир ӑнланнӑ тӑрӑх, ҫавсем тӑрӑх та тӗпчевҫӗсем тӗрӗслӗҫ. «Уйлӑх ертӳҫисен тыткалӑрӑшне право тӗлӗшӗнчен хак парӑпӑр», — тесе пӗлтернӗ Следстви комитечӗн Чӑваш Енти управленийӗн пресс-службин пуҫлӑхӗ Олег Дмитриев.

Сӑмах май, ку факта тӗрӗсленине республика прокуратури ҫирӗп сӑнаса тӑма шантарать. Пӗр ӗне пӗтӗм кӗтӗве варалать теҫҫӗ те, прокурорсем районсемпе хуласенче вырнаҫнӑ мӗнпур уйлӑха тӗрӗслеме палӑртнӑ.

Пӑтӑрмах пирки илтнӗ хыҫҫӑн Чӑваш Енри ачасен тӗп хӳтӗлевҫи Вячеслав Рафинов та ӗнер «Ылтӑн пучаха» ҫитсе килнӗ.

Малалла...

Тунтикун, ҫӗртмен 24-мӗшӗнче, Шупашкарта ҫӑмӑл атлетикӑпа Раҫҫей шайӗнчи ӑмӑрту пуҫланчӗ. Чӑваш Енӗн спортсменсем ӑмӑртун пӗрремӗш кунӗнчех 4 медале тивӗҫнӗ пулнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ — ылтӑн, пӗрри — кӗмӗл медаль.

Чӑваш Енӗн минспортра пӗлтернӗ тӑрӑх йӗтре тӗртмелли секторта чи лайӑх кӑтартусене пирӗн ентеш, спорт мастерӗ Евгения Смирнова кӑтартнӑ пулнӑ. Вӑл снаряда 16 метр 42 сантиметр инҫӗше текнӗ.

Чӑрмавсем урлӑ каҫса чупнинче вара финала тӳрех пирӗн икӗ спортменка тухнӑ пулнӑ. Екатерина Блескина — 13,55 секунд кӑтартупа ылтӑн медале тивӗҫнӗ, Екатерина Павлик вара 13,96 секунд кӑтартупа кӗмӗл медаль ҫӗнсе илнӗ.

Тепӗр ылтӑн медале Татьянова Ефимова тивӗҫнӗ пулнӑ. Вӑл 5 пин метр тӑршшӗ чупӑва 16 минут 39,54 секунд хушшинче тухма пултарнӑ.

Асӑннӑ ӑмӑрту виҫӗ кун пырӗ. Унта ҫӗршывӑн 60 регионти пӗтӗмпе 593 спортсмен хутшӑнӗ.

Ӑмӑртун пӗтӗмлетӗвӗсем тӑрӑх Раҫҫейӗн ҫамрӑксен пӗрлешӳллӗ командине йӗркелеҫҫӗ. Вӗсем вара патшалӑх чысне утӑн 11–14-мӗшсенче Финлядиг Тампер хулинче иртекен Европа чемпионатӗнче хӳтӗлӗҫ.

Республика кунӗ кӑлтӑксемсӗр иртмен иккен. «Чебоксар ? Нет» портал пӗлтернӗ тӑрӑх уяв тӗлне хатӗрленӗ хӑма ҫинче йӑнӑш кайнӑ пулнӑ — республика ятне «Чӑваш Ӗн» тесе лаплаттарса хунӑ.

Халӑх асӑрханӑ хыҫҫӑн салам хӑмисене хӑвӑрт кӑна хуҫса тухнӑ — хайхисем хӑрах «халхаллӑ» тӑрса юлнӑ.

Хыпаланнӑ-васканӑ май опечаткӑсем вӗсем яланах кайма пултараҫҫӗ. Асӑрхаман йӑнӑша пула хӑшӗ-пӗри ӗҫ вырӑнне те ҫухатать. Кунта вара пирӗн шутпа тимлӗрех пулмалла пулнӑ ӗнтӗ — тӑватӑ чӑваш сӑмахӗ хушшинче пӗр йӑнӑш туни ытла та ухмахла. Кӳренӳллӗ те. Уйрӑмах ҫак хӑмасене чылай тӳре-шара курнине, хакланине, ырланине шута илсен.

Картта сӑнӗ

Паянхи вӑхӑтра Тӗнче тетелӗсӗр этем хӑйӗн малалли пурнӑҫне курмасть тесен те йӑнӑш пулмӗ. Мӗншӗн тесессӗн Тӗнче тетелӗ ҫынна самай усӑ кӳрет. Мӗн пур ыйтусен хуравӗсемпе, кулленхи хыпарсемпе тата ыттипе те тивӗҫтерме пултарать-ҫке вӑл.

Ҫапла вара иртнӗ кунсенче Тӗнче тетелӗнче тата тепӗр ҫӗнӗлӗх йӑва ҫавӑрнӑ: малалла Шупашкарти троллейбуссен ҫӳревне online сӑнама пулӗ. Ҫӗнӗ ресурса Google карттин никӗсӗпе йӗркеленӗ.

Мӗнле усӑ кӳрет-ши ҫӗнӗлӗх? Тӗслӗхрен, ҫын чарӑнура обществӑлла траспорт кӗтсе тӑнӑ чухне хӑйне кирлӗ троллейбус халӗ ӑҫтарах пынине курма пултарать. Унсӑр пуҫне кунтах хулара пӑкӑланнӑ ҫулсене те асӑлхама май пур — ку хыпар уйрӑмах урапа водителӗсене ҫӑмӑллӑх кӳрӗ.