Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 +5.3 °C
Пулӑ пуҫӗнчен ҫӗрет.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем

Чӑвашлӑх Ларура / Н. Плотников тунӑ сӑн
Ларура / Н. Плотников тунӑ сӑн

Паян, акан 24-мӗшӗнче, ЧР наци вулавӑшӗнче ЧНК ҫумӗнчи Ваттисен канашӗн черетлӗ ларӑвӗ иртрӗ.

Ларӑва Ваттисен Канашӗн ертӳҫи Виталий Петрович Станьял ертсе пычӗ. Чи малтанах вӗренӳ тытӑмӗнчи йывӑрлӑхсене ҫӗклерӗ. Хӑй хатӗрленӗ 8-мӗш класра чӑваш литературине вӗренмелли кӗнекене рецензентсем тиркесе тӑкнине сивлерӗ. Ҫак кӗнекенех 2003 ҫулта кӑларнӑ пулнӑ, ун чухне те рецензенчӗсем ҫавсемех пулнӑ имӗш. Анчах та малтан ырланӑ пулсан, хальхинче пичете тивӗҫлӗ мар тесе хак панӑ пулать — рецензентсене «ҫӗршыв» тата ытти сӑмахсене хальхи орфографи ыйтнӑ пек ҫырманни килӗшмен имӗш. Виталий Петрович каланӑ тӑрӑх ку пӗтӗмпех Юрий Виноградов хистенипе пулса тухнӑ. Ку ыйту хыҫҫӑн ача пахчисем тавра та, тӗн урокӗсене валли чӑваш литературин сехечӗсене илни пирки те, тӑван ен культури урокӗсене чакарни пирки те, вӗренӳ министерстви чӑваш чӗлхине вӗрентекенсене ачасен пӗлӗвне паллӑ лартса хаклама пӑрахма сӗннине те, чӑваш чӗлхипе экзаменсене пӗтерни пирки те калаҫрӗҫ. Ҫак пӗтӗм ыйтура — шкулсенче ачасене тӑван чӗлхерен сивӗтме, пӑрма тӑрӑшни сисӗнни пирки сӑмахларӗҫ.

Виталий Петрович ҫавӑн пекех Петр Краснов патне янӑ ҫыру ҫинче те чарӑнса тӑчӗ.

Малалла...

 

Чӑваш чӗлхи

«Тӑван чӗлхене юратакансем — чӑн-чӑн телейлӗ ҫынсем. Вӗсем ҫак вӗҫӗ-хӗррисӗр тӗнчен мӑнаҫлӑхне ӑнкарса чӑваш халӑх шӑпине, йӑли-йеркине, тӑван чӗлхен сапӑрлӑхне ӑша хываҫҫӗ, малалла пурӑнма вӑй-хал пухаҫҫӗ», — тесе шухӑшлаҫҫӗ Елчӗкри тӗп вулавӑш ӗҫченӗсем.

Тӑван чӗлхе эрнинче Елчӗкри тӗп вулавӑшра тӗрлӗ мероприяти иртет-мӗн.

Район шайӗнче ирттернӗ чӑваш чӗлхин уявӗнче, сӑмахран, вулавӑш ӗҫченӗсем «Чӑваш чӗлхи — чӗкеҫ чӗлхи» анлӑ кӗнеке куравӗпе паллаштарнӑ. Куравра Иван Яковлев чӑваш халӑхне пехиллесе хӑварнӑ чун халалӗ те тивӗҫлӗ вырӑн йышӑннӑ, Халӑха ҫутта кӑларасшӑн пӗтӗм пурнӑҫне халалланӑ ҫын хӑйӗн тивлетне Турӑ ирӗкӗ пек ӑнланса чӑвашсене таса чунлӑ та мал туртӑмлӑ пулма пилленӗ-ҫке.

Тӗнчипех паллӑ ӑсчаха, педагогика ӑслӑлӑхӗсен докторне, Патӑрьел ҫӗрӗ ҫинче амаланса-аталанса ӳснӗ Геннадий Волкова халалласа Лидия Филиппова ҫырнӑ «Пророк земли чувашской» кӗнеке хӑтлавне те йӗркеленӗ.

Ҫавӑн пекех кӗнеке куравӗнче чӑваш чӗлхин пуянлӑхне уҫса паракан тӗрлӗ тӗпчевҫӗн, сӑмах ӑстин тата Елчӗк тӑрӑхӗнчи ҫыравҫӑсен пултарулӑхӗпе паллашма май килнӗ.

Малалла...

 

Вӗренӳ Раиса Сарпи
Раиса Сарпи

Нумаях пулмасть Патӑрьел район администрацийӗн вӗрентӳ, социаллӑ аталану, хыпарлавпа тивӗҫтерӳ тата архив ӗҫӗн пайӗн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн Нӑрваш Шӑхаль вӑтам шкулӗнче 3–11 классем хушшинче «Сарпи вулавӗсем» пултарулӑх кунӗ иртрӗ.

«Уява чӑваш сӑвӑҫи, пирӗн ентеш Раиса Сарпи хутшӑнни конкурса хутшӑнакансене хавхалантарчӗ, савӑнтарчӗ», — хыпарлать район администрацийӗ.

Конкурса районти 18 шкултан ҫӗре яхӑн вӗренекен хутшӑннӑ. Ачасем Раиса Сарпи сӑввисене чӑвашла тата вырӑсла илемлӗ вулассипе тупӑшнӑ. 3–4-мӗш классем хушшинче Татмӑш шкулӗнчи Александр Михайлов (вӗрентекенӗ — В.В. Солдатова), 5–6-мӗш классем хушшинче Пӑлапуҫ Пашьел шкулӗнчи Ксения Чернова (вӗрентекенӗ — В.И. Козлова), 7–8-мӗш классем хушшинче Туҫа шкулӗнчи Ирина Захарова (вӗрентекенӗ — И.З. Табакова), 9–11-мӗш классем хушшинче Патӑрьелӗнчи 1-мӗш шкулти Полина Ильичева (вӗрентекенӗ — В.Ф. Федорова) ҫӗнтернӗ.

«Раиса Сарпи сӑввисем тӑрӑх кӗвӗленӗ юрӑсем» номинацире 1-мӗш вырӑна Нӑрваш Шӑхаль вӑтам шкулӗнче 8-мӗш класра вӗренекен Елена Адикина (вӗрентекенӗ — Н.

Малалла...

 

Культура

Чӑваш чӗлхи кунӗ тата Иван Яковлевич Яковлев ҫуралнӑ кунӗ тӗлне Чӑваш кӗнеке издательстви «Чӑваш халӑхне панӑ халала» тепӗр хут кӑларнӑ. Пӗлтӗр кӑларни питӗ хӑвӑрт саланса пӗтнӗ иккен. Хальхинче вӑл пилӗк чӗлхепе — чӑвашла, вырӑсла, нимӗҫле, хрантсусла, акӑлчанла — пичетленнӗ.

Асӑнса хӑварар: Иван Яковлев Халала 1918 ҫултах ҫырма шухӑшланӑ, ӑна вӑл 1921 ҫулта Чӗмпӗрте ывӑлӗсемпе Алексейпе тата Николайпа хатӗрленӗ. Халал 1955 ҫулчен Иван Яковлевич архивӗнче упраннӑ. Архив 1922 ҫултанпа истори ӑслӑлӑхӗсен докторӗн, А.И.Яковлев профессорӑн хваттерӗнче пулнӑ. Иван Яковлевӑн мӑнукӗ Ольга Алексеевна Яковлева 1955 ҫулта архивӑн тӗп пайне В.И.Ленин ячӗллӗ СССР Патшалӑх вулавӑшне панӑ. Ҫапла май Халал чӑваш халӑхӗ патне ҫитнӗ.

 

Вӗренӳ Сӑкӑтри шкул ҫурчӗ
Сӑкӑтри шкул ҫурчӗ

Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑт шкулӗн 11-мӗш класӗнче вӗренекенсем Н.К. Тинюкова вӗрентекенпе пӗрле Анатолий Емельяновӑн «Хура кӑрӑҫ» кӗнекине тишкернӗ.

Хайлаври тӗп сӑнарӑн, Крисла Ҫеменӗн, ӗҫченлӗхӗ ачасене килӗшет-мӗн. Анчах ҫемье ӑшшине упрас, ача-пӑчана тӗрӗс-тӗкел пӑхса ӳстерес тӗллев мар унӑн. Укҫа-тенкӗ пухасшӑн ҫунать. «Укҫа-тенкӗ чирӗ ернӗ Ҫемен ҫынлӑха ҫухатать, кил ӑшши пирки шухӑшламасть», — тесе вӗренекенсем Крисла Ҫеменне сивленӗ.

Ачасем Крисла Ҫеменне хура кӑрӑҫпа танлаштарнӑ. Хура кӑрӑҫ — вӑрманта ӳсекен ҫирӗп те хытӑ кӑмпа. Анчах ҫак кӑмпан та ҫитменлӗхӗ пур: вӗтӗ хурт ерет те ҫак кӑмпа пӗтет. Крисла Ҫеменӗ те хура кӑрӑҫ пекех ҫирӗп те тӗреклӗ. Аварие лексен те сывӑ юлать, Лариван платник хытах хӗнесен те вилмест. Чунӗ те, сывлӑхӗ те хура кӑрӑҫ пек ҫирӗп. анчах Крисла Ҫеменне укҫашӑн ҫунни тата ӗмӗтсӗрлӗх тӗп тӑваҫҫӗ — ҫемйи арканать. Укҫа чирӗ шала каять. Укҫа вырӑнне укҫа пулӗ-ха, анчах ҫын вырӑнне ҫын пулмасть. Вилнӗ арӑмне тӑратса лартаймасть Ҫемен.

Малалла...

 

Чӑваш чӗлхи

Чӑваш халӑх сайчӗ, Тӗнче тетелӗнчи «Сӑвар ТВ» каналпа «Шкул ТВ» канал, Чӑваш чӗлхин инҫет вӗренӳ центрӗ Чӑваш чӗлхи кунӗ тӗлне йӗркеленӗ «Чӑваш ачи, сассуна пар!» видеосӑвӑсен конкурсне пӗтӗмлетме вӑхӑт ҫитрӗ.

Ку ӑмӑртӑва пурӗ 173 ӗҫ ҫитрӗ. Вӗсенчен 157-шне хакларӑмӑр. Хаклав калӑпӑшӗ пысӑк пулнӑран кая юлса ҫитнӗ ӗҫсене хак пама ӗлкереймерӗмӗр. Анчах пӑшӑрханма кирлӗ мар — вӗсем те хутшӑнни пирки ӗнентерӳ хутне илӗҫ.

Хаклав ӗҫне виҫҫӗн ирттертӗмӗр: тӗнче тетелӗнчи «Сӑвар ТВ» телеканалӑн ертӳҫи Олег Цыпленков (вӑл видео пахаларӗ), Чӑваш халӑх сайчӗн тӗп администраторӗ Николай Плотников (ӳкернӗ чухне усӑ курнӑ фона хак пачӗ), Шупашкарти Ф. Павлов ячӗллӗ музыка училищин преподавателӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Надежда Кириллова (интонаци тӗлӗшӗпе хакларӗ). Хаксене парса тухнӑ хыҫҫӑн эпир ҫапла пӗтӗмлетӳ турӑмӑр: интонацишӗн 100%, видеошӑн — 70%, фоншӑн — 50%. Интонацие мала лартнине ҫакӑнпа сӑлтавларӑмӑр — ача е хутшӑнакан сӑвва лайӑх вулать пулсан видео пахалӑхӗ япӑхрах пулсан та ӑна тепре ним мар чаплӑ техникӑпа ӳкерме пулать. Тивӗҫлӗ шайра сӑвӑ калаймана вара вӗрентме — йывӑртарах, кунта нимӗнле техника та ҫӑлаймӗ.

Малалла...

 

Вӗренӳ Галина Зотова тунӑ сӑн
Галина Зотова тунӑ сӑн

Хӗрлӗ Чутай районӗнчи ют чӗлхе вӗрентекенӗсем Раҫҫейри Британи ҫулне халалласа темиҫе мероприяти те ирттерчӗҫ. Акан 23-мӗшӗнче районти кашни шкул вӗренекенӗ пӗр-пӗр уяв пирки хӑтлав (презентаци) тӑрӑх, е кӗске спектакль кӑтартса, сӑвӑ-юрӑ юрласа Британи тата Америка уявӗ пирки каласа пачӗ.

Кӑҫал Вильям Шекспир ҫуралнӑранпа 450 ҫул ҫитет, Хӗрлӗ Чутайри Татьяна Романова ун пирки каласа пачӗ, Шекспир сӑввине пӑхмасӑр вуларӗ. Роберт Бернс поэта халалласа чутайсемех ҫак уяв еплерех иртнине сӑнласа пачӗҫ, шотланди ташши, «Забыть ли старую любовь» Бернс сӑввисем вырӑсла тата акӑлчанла янӑрарӗҫ. Хрантсус чӗлхине вӗренекенсем Кристина Яхатина, Олеся Петрова тата Мария Филиппова Француз уявӗсемпе паллаштарчӗҫ. Лапаева Кристина Ҫветтуй Валентин уявӗ ирки каласа пачӗ. Питӗркасси шкул вӗренекенӗ Павел Михуткин пурте юратакан Раштав — Christmas уявӗн Британири пулӑмӗсемпе паллаштарчӗ.

Хусанушкӑнь вӗренекенӗ Марина Токшикова Пӗтӗм Тӗнчери Ҫӗр уявӗ пирки, Ҫӗр планетӑна упрасси пирки тӗплӗн чарӑнса тӑчӗ.

Малалла...

 

Ҫутҫанталӑк

Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Чӑваш Енре «Пӗтӗм Раҫҫейри вӑрман лартмалли кун» акци иртӗ.

Йывӑҫ-тӗм лартакансем ҫуркунне тата кӗркунне хӑйсен юратнӑ ӗҫне пуҫӑнаҫҫӗ. Вӗсем ӑна чунӗ ыйтнипе, ҫутҫанталӑка пулӑшас, тавралӑха илем кӳрес тесе пурнӑҫлаҫҫӗ.

Тӗрӗссипе, «Пӗтӗм Раҫҫейри вӑрман лартмалли кун» акцие вӑрмансене нумайлатас тӗлӗшпе кӑна ирттермеҫҫӗ. Ку халӑха экологи воспитанине, вӑрманта хӑйсене тытас культурӑна вӗрентме те пулӑшать.

Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкар вӑрман хуҫалӑхӗнче ятарласа хатӗрленӗ лаптӑкӗсем ҫине йывӑҫ-тӗм лартма палӑртнӑ. Кун валли хунавсене ҫителӗклӗ ӳстернӗ ӗнтӗ. Кӗркунне тата хӗлле йывӑҫ лартмалли вырӑна ҫуннӑ тата ӳкнӗ йывӑҫсенчен тасатнӑ, тӑпрана хатӗрленӗ, хунавсен шутне, вӗсем ӳсме пултараслӑхне тӗрӗсленӗ.

Акцие хутшӑнма пурне те йыхравлаҫҫӗ. Атӑл леш енне ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ирхи 8 сехетре тухса кайма палӑртнӑ. Малтан министерство ҫурчӗ умӗнче пухӑнаҫҫӗ. Адрес: Шупашкар хули, Ленинград урамӗ, 33-мӗш ҫурт. Унччен ҫак телефонпа шанкӑравласа регистрациленме ыйтаҫҫӗ: 8 (8352)48-45-42.

 

Культура Пухура
Пухура

Хӗрлӗ Чутайри «Человек и природа» (чӑв. Этем тата ҫутҫанталӑк) таврапӗлӳ музейӗнче районти таврапӗлӳҫсен пухӑвӗ иртрӗ.

Пухӑва районти культура пайӗн ертӳҫи Александр Самсонов, райадминистраци пуҫлӑхӗ Александр Башкиров, музей директорӗ Елена Чемалинова, районти таврапӗлӳҫӗсем, ветерансен канашӗн пайташӗсем, вӗрентекенсем хутшӑнчӗҫ. Малтанах пухӑннисем районти таврапӗлӳҫӗсен йышне улшӑнусем кӗртрӗҫ, таврапӗлӳҫӗсен канашне, унӑн ертӳҫи пулма ҫутӗҫ пайӗн ертӳҫине Алексей Порфирьева суйларӗҫ.

Елена Чемалинова районти музей историйӗпе кӗскен паллаштарчӗ: «2014 ҫулхи пуш уйӑхӗнче ӑна уҫнӑрӑнпа 35 ҫул ҫитрӗ, ҫак уява ҫу уйӑхӗн 16 -мӗшӗнче уявлама палӑртса хутӑмӑр. Музей йӗркелессипе вырӑнти учитель Валерьян Григорьевич Толстов-Атнарский чылай тӑрӑшнӑ, ӑна 1993 ҫулччен ертсе пынӑ. Музейра ӑна халалланӑ ятарлӑ кӗтес те пур. Хальхи вӑхӑтра кунта 4 пине яхӑн экспонат упранать, музей фончӗ ҫулленех хутшӑнать. Музейра ҫӗнӗрен те ҫӗнӗ куравсем йӗркелеҫҫӗ. Халӗ, сӑмахран, кунта тӗрлӗ материалсенчен ӑсталанӑ пуканесен «Кукол яркий хоровод» куравне йӗркеленӗ».

Малалла...

 

Афиша

Паян Чӑваш патшалӑх филармонинче 18:30 сехетре Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ 90-мӗш сезонне хупать. Концерт «Савӑнӑҫ юррисем» ятпа иртӗ, ӑна чӑвашсен паллӑ композиторӗ А.Шуҫӑм-Орлов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Аристарх Шуҫӑм — чӑваш композиторӗ тата дирижёр, ЧР тава тивӗҫлӗ ӳнер ӗҫченӗ, ЧР халӑх артисчӗ, РФ тава тивӗҫлӗ артисчӗ. Ҫӗрпӳ районӗнчи Уйкас ялӗнче ҫуралнӑ.

Вӑл хор ушкӑнӗсене йӗркелсе палӑрнӑ. Вӗсен йышӗнче — патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, телекурав тата радиохыпрлав хор комитечӗ, «Нарспи» ансамбль тата ыттисем те. Вӑл ертӳҫӗ пулнӑ чухне Патшалӑх хорӗ Чӑваш патшалӑх академи юрӑпа ташӑ ансамблӗ пулса тӑнӑ. Вӑл 1933 ҫулта «Авӑнмасӑр, вӑй хумасӑр» халӑх юррине ҫӗнетсе композитор пек палӑрма тытӑннӑ. Вӑл — «Ҫӗмӗрт ҫеҫки ҫурӑлсан» музыка камичӗн, «Шупашкарта» оперетта, «Ҫӑлтар витӗр ҫул» опера авторӗ.

 

Страницӑсем: 1 ... 3056, 3057, 3058, 3059, 3060, 3061, 3062, 3063, 3064, 3065, [3066], 3067, 3068, 3069, 3070, 3071, 3072, 3073, 3074, 3075, 3076, ... 3594
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (29.03.2024 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 3 - 5 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Мухтанмалли пур, анчах ăнăçусемпе мухтанма ан тăрăшăр. Сирĕн вăй пухма, ăна кăтартма тивĕ, тĕллевсене çĕнсе илес тесен тăрăшмалла. Ку эрнере ĕç ăшнех путатăр, яваплăх ÿссех пырĕ. Çынсенчен тимлĕх кăна ыйтса лартмалла мар, вĕсемшĕн те мĕн те пулин тумалла. Канмалли кунсене çемьепе, тăвансемпе ирттерĕр.

Пуш, 29

1925
99
Орлов Георгий Фёдорович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...