Уйрӑм хушма хуҫалӑхсенчен пухакан сӗт хакне утӑ уйӑхӗнчен 1-мӗшӗнчен тытӑнса уннӑ пахалӑхне кура тӳлеме тытӑнмалла. Ку шухӑша Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура та палӑртнӑччӗ.

Иртнӗ эрнере Шупашкар районӗнче пулнӑ республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Павлов та ку шухӑша палӑртнӑ иккен. Район администрацийӗн ларусен залне ветеринарсене, сӗт пухакансене пухсах ҫавӑн пирки ӑнлантарнӑ.

Республикӑра ял хуҫалӑх предприятийӗсем сӗт сутасси ӳссе пырать иккен-ха, анчах уйрӑм хушма хуҫалӑхсенче ӗне тытакансем чакнӑ май сӗт сутасси те чакать-мӗн. Кунта ҫынсенчен сӗте йӳнӗрехпе туянни те витӗм кӳрет пуль тесе шухӑшлаҫҫӗ. Халӑхран сӗт пахалӑхӗ тивӗҫтерменни пирки те калаҫҫӗ. Пухаканӗсем ҫынсем сӗте шывпа тата ыттипе хушаҫҫӗ тесе калаҫҫӗ иккен, ҫыннисем вара сӗт пуҫтараканӗсем сахалтарах тӳлессишӗн вӗсем ҫине йӑвантарасшӑн тесе шухӑшлаҫҫӗ.

10 кунта пӗрре сӗт пахалӑхне тӗплӗн тӗрӗслесен, 10 кунта пӗр-икӗ хутчен сӗтри ҫу хисепне виҫсен йӗрке пуласса шанаҫҫӗ.

Хальхи вӑхӑтра Шупашкар районӗнче халӑхран сӗте 5 организаци пуҫтарать иккен.

Малалла...

Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗпе Буинскри патшалӑх драма театрӗ вун-вун ҫул туслӑ пурӑнаҫҫӗ. Ҫавӑнпа Ҫамрӑксен театрӗ «Театрлӑ Буинск — 2015» фестивале хутшӑнма хаваспах килӗшнӗ.

ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, унта Хусанти Г.Камал ячӗллӗ театр, К.Тиньчурин ячӗллӗ наци театрӗ, Мӑкшӑри наци драма театрӗ, Дмитровградри А.Островский ячӗллӗ драма театрӗ хутшӑннӑ. Ҫавӑн пекех Чуллӑ Ҫырти, Анат Камӑри, Атнинскри, Мензелинскри, Элметри театр ушкӑнӗсем ҫитнӗ. Спектакльсене чӑвашла, тутарла тата вырӑсла лартнӑ.

Театр хӑнасене хӑнасене парнесем, чечексем, наци тумне тӑхӑннӑ пуканесем парнеленӗ. Шупашкар артисчӗсем «Ылтӑн кӗрӳ» спектакль кӑтартнӑ. Икӗ ҫамрӑк юратӑвӗ пирки кӑтартнӑ постановка ыттисене те килӗшнӗ.

Буинскри тата ял тӑрӑхӗсенчи ҫамрӑк куракансене «Кот в сапогах» юмахпа паллашарнӑ. Мюзикла Егор Шашин композитор, Евгений Муравьев, Иосиф Дмитриев режиссер, Ольга Ежова, Алина Михайлова сцена ҫине кӑларнӑ. Сергей Никитин, Ольга Мацуцына, Полина Чамжаева, Владимир Григорьев, Дмитрий Петров артистсем сӑнарсене уҫса пани ачасене ҫав тери килӗшнӗ.

Чӑвашри тухтӑрсене Остесинтезӑн пӗтӗм тӗнчери ассоциацийӗн ертӳҫи, профессор, медицина ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ Сергей Сергеев ӗҫлеме вӗрентнӗ. Вӑл Республикӑри клиника пульницин травматологӗсене йывӑр операцисем тума хӑнӑхтарнӑ.

Ун пек чухне операции тӑвакан специалист тӗлӗнмелле ӑста пулни кӑна ҫителӗкӗср иккен, анестизиолог-реаниматологсем ыратнине туйми пулакан эмеле тӗплӗн суйлама пӗлнинчен те нумай килет.

Травматологи уйрӑмӗн заведующийӗ Владимир Федоров пӗлтернӗ тӑрӑх, Сергей Сергеев профессор остеиосинтеза Gamma-шӑнӑрпа сипленӗ. Шӑмма пациент ытти чире пула хуҫнӑ иккен. Кунсӑр пуҫне вӑл этем инсульт хыҫҫӑнхи операцие тӳссе ирттернӗскер лекнӗ. Апла пулин те профессор операцие ӑнӑҫлӑ ирттерме мйа упррине кӑтартса панӑ.

Шупашкар кӳлмекӗнче ҫӗнӗлӗхсем пуласса пӗлтереҫҫӗ. Иртнӗ шӑматкун хула администрацийӗн элчисем, культурӑпа спорт учрежденийӗсен ертӳҫисем, коммуналлӑ организацисем лару ирттернӗ. Унта вӗсем Шупашкар кӳлмекне мӗнле улшӑнусем кӗртессине, ҫынсене канма май туса парассине сӳтсе явнӑ.

Кӑҫал кӳлмекре 10 метрлӑ кимӗсемпе ярӑнма май пулассине пӗлтереҫҫӗ. Вӗсем аҫтахар е истори тапхӑрӗпе килӗшсе тӑракан ытти чӗрчун евӗр пулаҫҫӗ-мӗн.

Унччен кӳлмекре шурӑ акӑшсем пулнӑ. Кӑҫал вара хурисене те илсе килӗҫ. Акӑшсене ҫитермешкӗн ятарлӑ вырӑн уйӑрӗҫ. Ҫынсем унта вӗсене тӑрантарма пултарӗҫ.

Ҫавӑн пекех кӳлмекре саксем нумай лартӗҫ, информаци хӑмисем, кӑтарткӑчсем вырнаҫтарӗҫ. Кӳлмеке чечек кулмбисемпе капӑрлатӗҫ. Шупашкар хула аминистрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, кӳлмекре халӑх ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнчех туллин те кӑсӑклӑ канма пултарӗ. Унти ӗҫсене ака уйӑхӗн 25-мӗшӗ валли вӗҫлӗҫ.

Дарья Ивановна Сетямина

ЧР Вӗренӳ институчӗ физика предметне вӗрентес технологие аталантарас тӗллевпе республика шайӗнче конкурс ирттернӗ. Вӑл кӑрлач уйӑхӗн 26-мӗшӗнчен пуҫласа нарӑсӑн 26-мӗшӗччен иртнӗ.

Унта пӗтӗмпе 53 вӗрентекен хутшӑннӑ. Конкурс ҫӳллӗ шайра иртнӗ. Физика предметне вӗрентекенсем уроксенче, урок тулашӗнче усӑ курмалли методикӑсемпе паллаштарнӑ, опычӗсем пирки, аталантаракан программӑсем, электронлӑ материалсем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Улатӑр районӗнчи Алтышево шкулӗнче физика предметне ертсе пыракан Дарья Ивановна Сетямина конкурсра палӑрнӑ. Унӑн методика ӗҫӗ виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

Пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Чӗмпӗрти И.А.Гончаров ячӗллӗ историпе асӑну центрӗнче Таврапӗлӳҫӗсен кунне паллӑ тума йышӑннӑ. Ку уява пӗрремӗш хут ирттереҫҫӗ.

Чӑнах та, Пулӑҫ, Вӑрманҫӑ кунӗсем, Медицина ӗҫченӗсен кунӗ пур. Таврапӗлӳҫӗ кунӗ вара ҫук. Таврапӗлӳҫӗсенчен чылайӑшӗ ҫак ӗҫе тӳлевсӗр туса пырать.

Вӗсем шырав ӗҫӗсем ирттерсе авалхи документсене тупаҫҫӗ, музейсене экспонатсемпе пуянлатаҫҫӗ. Ҫак ҫынсем шкул ачисене тӑван тавралӑхпа, историпе, культурӑпа паллашма пулӑшаҫҫӗ, вӗсене тӗрлӗ ӗҫе явӑҫтараҫҫӗ.

Чӗмпӗр облаҫӗнче таврапӗлӳпе ҫыхӑннӑ мероприяти чылай иртет. Анчах ун чухне пурте пӗр ҫӗре пухӑнаймаҫҫӗ. Таврапӗлӳҫӗ кунӗнче вара кашниех хӑйӗн ӗҫӗсемпе паллаштарма, кӗнекесемпе ӑслӑлӑх ӗҫӗсен куравӗсене йӗркелеме, опычӗсем пирки каласа кӑтартма пултарать.

Николай Казаков таврапӗлӳҫӗ Сергей Морозов кӗпӗрнаттӑр тата Чӗмпӗр хула пуҫлӑхӗ Марина Беспалова патне ҫыру ҫырнине пӗлтерет. Унта вӗсем таврапӗлӳҫӗ кунне паллӑ тума ыйтса ҫырнӑ. Кӑрлачӑн 27-мӗшӗнче музейсен канашӗн ларӑвӗнче ҫак уява паллӑ тума йышӑннӑ. Кӑҫал вӑл пушӑн 28-мӗшӗнче пулӗ.

Чӑвашсен пултаруллӑ юрӑҫи Иван Христофоров ҫак кунсенче 80 ҫул тултарнӑ. Сумлӑ юбилейпа саламлама Трактор тӑвакансен культура керменне ентешӗсем, тус-юлташӗсем, ӗҫтешӗсем, унӑн пултарулӑхне кӑмӑллакансем пухӑннӑ.

Чӑваш наци конгресӗн президенчӗ Николай Угаслов чӑваш халӑхне нумай ҫул илемлӗ сассипе савӑнтарнӑшӑн, халӗ те маттур пулнӑшӑн тав тунӑ, ҫавра ҫулпа чун-чӗререн саламланӑ.

Юрӑҫа сцена ҫинче мӗн кирли паллӑ ӗнтӗ — микрофон. Николай Федорович Иван Христофорова чаплӑ микрофон парнеленӗ, малашне те халӑха сассипе савӑнтарма сывлӑх суннӑ.

Чӑваш халӑх артистне Елчӗк районӗн ентешлӗхӗ те саламланӑ. Елчӗк тӑрӑхӗнчен тухнӑ хастарсем — ЧНК спорт комитечӗн ертӳҫи Виталий Васильев, кире пуканӗ йӑтакансен федерацийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Карпов, Петр Пупин скульптор тата ыттисем — Иван Христофоровпа мухтаннине пӗлтернӗ.

Юбиляра ывӑлӗ Ваня Христофоров, ЧНК президенчӗн пӗрремӗш ҫумӗ, ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Валерий Клементьев, Фарида, Марта Зайцева тата ытти юрӑҫсем пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ.

Малалла...

Елисеевсем хӑнасемпе

Шӑмӑршӑ районӗнчи Карапай Шӑмӑршӑ тӑрӑхӗнче пурӑнакан Геннадий Пантелеймоновичпа Валентина Васильевна Елисеевсем ҫак кунсенче ылтӑн туйне паллӑ тунӑ. Маттур мӑшӑра район администрацийӗн тата ЧР Юстици министерствин специалисчӗсем, тӑванӗсемпе ҫывӑх ҫыннисем, ачисемпе мӑнукӗсем, Карапай Шӑмӑршӑри «Шӑнкӑрав» фольклор ансамблӗ саламлама пынӑ.

Елисеевсем ӑшӑ та ырӑ сӑмахсене чӑннипех те тивӗҫ. Геннадий Пантелеймонович тивӗҫлӗ канӑва тухичченех Киров ячӗллӗ колхозра зоотехникра ӗҫленӗ. Ӑна нумай ҫул чунне парса ӗҫленӗшӗн «Хисеп палли» орденпа чысланӑ, «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ зоотехникӗ» ята панӑ. Вӑл халӗ те ялти ӗҫсене хастар хутшӑнать. Вӑл – Карапай Шӑмӑршӑ ял тӑрӑхӗн хисеплӗ гражданинӗ.

Валентина Васильевна шкулта математика вӗрентекенӗнче, директор ҫумӗнче вӑй хунӑ. Унӑн «Халӑх вӗрентӗвӗн отличникӗ» ят пур.

Елисеевсем тӑватӑ ача ҫуратса ура ҫине тӑратнӑ, тивӗҫлӗ пӗлӳ илме пулӑшнӑ. Ҫемье Карапай Шӑмӑршӑ ял тӑрӑхӗнче тӗслӗх шутланать.

Сӑнсем (5)

Ҫавра сӗтелте. Г. Зотова тунӑ сӑн

Ӗнер Хӗрлӗ Чутайри ял тӑрӑхӗсен пӗрлехи вулавӑшӗнче районта ҫуралса ӳснӗ тата ку тӑрӑхра пурӑнакан ҫыравҫӑсемпе тӗлпулу ирттерчӗҫ. Ӑна хатӗрленсе вулавӑш ӗҫченӗсем Литература ҫулталӑкне тата Константин Иванова халалласа ку тӑрӑхран тухнӑ ҫыравҫӑсен тата Константин Ивановӑн кӗнекисен куравне йӗркеленӗ, «Хӗрлӗ Чутай ҫыравҫисем» хӑтлав (презентаци) хатӗрленӗ. Ҫыравҫӑсенчен ытларахӑшӗ районти тӗрлӗ ялтах пурӑнать, теприсем Шупашкарта тӗпленнӗ.

Ҫавра сӗтел хушшинче хӑнасем тӗрлӗ ыйту сӳтсе яврӗҫ: ҫырма пултаракансене тупса палӑртасси, вӗсене малалла аталанма пулӑшасси; Хӗрлӗ Чутай ҫыравҫисем ҫинчен кӗнеке кӑларасси; таврапӗлӳҫӗсемпе ытларах ҫыхӑну тытасси; Хӗрлӗ Чутай район энциклопедине кӑларнӑ ҫӗре хутшӑнса пулӑшасси.

Ҫыравҫӑсемпе тӗл пулма ялсенчи библиотекарьсемпе Хӗрлӗ Чутайри вӑтам шкулта вӗренекенсем те хастар хутшӑнчӗҫ. Тӗлпулӑва Елена Чубайкина йӗркелесе ертсе пычӗ.

Ҫыравҫӑсене администрацин вӗренӳ пайне ертсе пыракан Татьяна Шереметьева, культура пайӗн ертӳҫи Александр Самсонов саламларӗҫ, Литература ҫулталӑкӗнче пултарулӑхра татах та ытларах ҫитӗнӳсем тума ырлӑх-сывлӑх сунчӗҫ.

Малалла...

Капюсавшӑн укҫа пухма тытӑнсан нумайӑшӗ ӑна тӳлесшӗн пулмарӗ. Чӑннипе, ӑна хӑшӗ-пӗри халӗ те тӳлемен-ха. Халӑх кун тӗлӗшпе митинг та ирттерчӗ. Анчах кунпа кӑна саккуна улӑштарайӑн-и вара?

Кӑҫал Шупашкарта чылай ҫуртра юсав ирттересшӗн. Хула администрацийӗнче кун пекки Совет Союзӗ арканнӑ хыҫҫӑн пачах пулманнине пӗлтереҫҫӗ.

Аса илтерер: республикӑра капюсавшӑн укҫа пухмалли программа пӗлтӗр раштав уйӑхӗнче пурнӑҫа кӗнӗ. Раштавра кашни тӑваткал метршӑн 5 тенкӗ те 20 пус илнӗ. Кӑрлач уйӑхӗнче вара 30 пус хӑпартнӑ. Пӗтӗмпе Шупашкарта икӗ уйӑхра 37 миллион тенкӗ пухнӑ. Ку — ҫурри ҫеҫ.

Пухнӑ укҫапа кӑҫал хӑш ҫуртсенчен юсав ирттерме палӑртнине Капюсав фончӗн сайтӗнче пӑхма пулать. Кӑҫал 500 ҫурта списока кӗртнӗ. Вӗсен тӑррисене, инженери коммуникацийӗсене улӑштарӗҫ. Списока ытларах Иван Франко, Константин Иванов, Карл Маркс, Шкул урамӗсенчи, Ленин проспектӗнчи ҫуртсем кӗнӗ. 80-шӗнче утӑ уйӑхӗччен юсав туса пӗтермелле. Вӗсем валли укҫа та пухнӑ.

Юсав тумашкӑн ҫынсенчен пухнӑ укҫасӑр пуҫне республика, хула, федераци хыснисенчи те тӑкакланӗ.