Вадим Антонов генерал-лейтенант

Чӑваш Енре шалти ӗҫсен министрӗнче 1997 ҫултан пуҫласа 2011 ҫулччен ӗҫленӗ Вадим Антонов юлашки ҫулсенче Красноярск крайӗнче ҫак тытӑма ертсе пырать. Анчах юлашки вӑхӑтра ун пирки: «Ӗҫрен каять», — сӑмах-юмах ҫӳреме пуҫланӑ. Ку хыпара асӑннӑ крайри массӑллӑ информаци хатӗрӗсем сарнӑ. Шалти ӗҫсен министерствин Красноярск крайӗнчи Тӗп управленийӗн пресс-служби ку хыпара ҫирӗплетмест иккен. Унтисем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, Вадим Антонов генерал-лейтенант малтанхиллех хӑй вырӑнӗнче тӑрӑшать, крайри полицие ертсе пырать.

Вадим Антонов Шупашкарта ҫуралнӑ. Федерацин хӑрушсӑрлӑх службинче те пӗр вӑхӑт тӑрӑшнӑ. Кайран ӑна Чӑваш Енри Шалти ӗҫсен министерствине ертсе пыма шаннӑ. 2011 ҫулта ӑна Красноярск крайӗнче тӗп полицейски пулма шаннӑ.

Рустам Минниханов

Нумай пулмасть кӳршӗре, Тутарстан Президенчӗ ҫумӗнчи предпринимательсемпе ӗҫлекен Канашӑн ларӑвӗ иртнӗ. Ытти ыйтусемпе пӗрлех тислӗк таврашне пухассипе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗ саккуна та сӳтсе явнӑ. Унпа килӗшӳллӗн кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа выльӑх-чӗрлӗхпе кайӑк-кӗшӗк тытнӑ хыҫҫӑн пухӑнакан тислӗке лицензи илсен кӑна упрама юрать. Йӗркене пӑхӑнмасан штраф лекме пултарать, пуҫиле ӗҫ те пуҫарма пултараҫҫӗ.

Кунашкал йывӑрлӑх пирки пӗлсен Тутарстан Президенчӗ питӗ кӑмӑлсӑрланнӑ: «Пирӗн ҫӗршывра мӗнле кӑна ухмахла йӗркесем йышӑннишӗн эпӗ чӑннипе те тӗлӗнетӗп. Эпӗ ӑнланатӑп, пысӑк комплекссем пур, вӗсен тӗлӗшпе экологи ыйтӑвӗсем пур, тӗрлӗ требованисем пур. Анчах та выльӑх-чӗрлӗх фермисем те пур-ҫке — унти тислӗк каяш мар, вӑл ӳсентӑрана ӳстерме пулӑшакан продукт. Ку ухмахла япала, ку саккуна кам шутласа кӑларнӑ? Мӗнле каяш пултӑр вӑл? Им-ҫам-ҫке вӑл! Е фермӑна апла-тӑк им-ҫам хатӗрлекен хапрӑк теме пуҫламалла. Тислӗкпе эпир хамӑрӑн тӑпран тухӑҫлӑхне ӳстерме усӑ куратпӑр. Ман шухӑшпа лицензилесси пысӑк комплекссемшӗн кӑна пулмалла».

Юлашкинчен Рустам Минниханов ҫапла сӑмах хушнӑ: «Эпир пурте ялта ӳссе ҫитӗннӗ.

Малалла...

Ҫурла уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи сӗм аваллӑхран хӑйӗн историне тӑсакан ялсенчен пӗри — Вускасси — хӑйӗн уявне юрӑ-кӗвӗпе, хӑнасемпе ял-йыша апат ҫимӗҫпе сӑйласа паллӑ турӗ. Ҫак уяв тӗрлӗ ӑрӑва пӗрлештерет. Вӑл инҫетре пурӑнакан юлташсемпе, пӗлӗшсемпе тата тӑвансемпе тӗл пулмалли чи лайӑх сӑлтав.

Вускасси ялӗнче паллӑ чӑваш ҫыравҫи тата хирург Кузьма Пайраш, филолог Горшков А.Е. ҫуралнӑ.

Кӑҫалхи уява Вускасси ялӗ «Лунтик» ятлӑ ача картишӗ уҫрӗ. Шанатпӑр, ҫитес уяв валли ҫак картишре, халлӗхе пӗчӗк Вускасси пуласлӑхӗ валли, вылямалли хатӗр лӑк тулли пулӗ.

Ача картишне уҫнӑ хыҫҫӑн сӑмаха ял старости Клопов А.В. сӑмах илчӗ, ялта тирпей-илем кӗртессипе мӗнле ӗҫсем туни пирки каласа пачӗ. Вускассисене Муркаш администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Ананьев В.К. саламларӗ, Ярапайкасси пуҫлӑхӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫласа пыракан Чернова А.В. уявпа саламланисӗр пуҫне тивӗҫлисене Тав хучӗсемпе чысларӗ. Кӳршӗ Яраккасси ялӗнче пурӑнакан Е.Е. Ерагин таврапӗлӳҫӗ тата халӑх академикӗ Вускасси ял историне аса илсе ял уявне йӗркелекен Сыпайкасси культура ҫурчӗн ертӳҫине Боголюбова Н.

Малалла...

Кӑҫал шывра нумай ҫын путса вилнӗ. Шел те, вӗсен йышӗнче ачасем те пур.

Ҫурла уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкарти тӗп пляжра каллех инкек сиксе тухнӑ. Атӑлта шыва кӗнӗ чухне хӗрача путса вилнӗ. Вӑл 14-15 ҫулсенчи пулнӑ. Шкул ачи хӑйӗн тантӑшӗсемпе шыва кӗме килнӗ.

Арҫын ачасем шывра вылянӑ. Путнӑ хӗр ишме пӗлмен ахӑртнех. 12 сехет ҫурӑра вӑл шыв айӗнче ҫухалнӑ. Ҫӑлавҫӑсем ӑна тӳрех шырама тытӑннӑ.

Хӗрачан вилли ҫиеле тухсан ҫеҫ тупнӑ ӑна. Вырӑна полицейскисем те ҫитнӗ. Васкавлӑ медпулӑша килсен хӗрачана ҫӑлма тӑрӑшнӑ. Анчах, шел те, вӑл сывласа яман.

Чӑваш Ен специалисчӗсем телефона пралуксӑр зарядниксӗрех заряд памалли май паракан станци шухӑшласа кӑларнӑ. Ку — Раҫҫейре 2018 ҫулта иртекен футбол чемпионачӗ валли питӗ меллӗ.

Проекта Екатеринбургра утӑн 11–14-мӗшӗсенче иртнӗ пӗтӗм тӗнчери куравра хӑтланӑ. «Synergy» проекта тивӗҫлипех хакланӑ. Ӑна Чӑвашри компани ют ҫӗршыври компанипе пӗрле хатӗрленӗ. Вӑл телефонсемпе планшетсене общество вырӑнӗнче заряд илме май парать.

Станци стадионсенче, аэропортра, отельсемпе офиссенче пулӗ. Телефон палӑртнӑ вырӑнти сӗтеле перӗнсен заряд илме тытӑнать. Кунашкалли Раҫҫейре — пӗрремӗш хут.

Ку йӑлана кашни ҫулах тытса пыраҫҫӗ. Республикӑра пурӑнакан ҫынсем валли пахча ҫимӗҫе улма-ҫырлана йӳнӗрех хакпа туянмалли майсем туса параҫҫӗ.

Кӑҫал «Кӗр парнисем» ҫурла уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен пуҫласа юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗччен иртӗҫ. Ӑна йӗркелес ӗҫе темиҫе ведомство специалисчӗсем ларура сӳтсе явнӑ.

Ярмӑрккӑна ирттермешкӗн ятарлӑ лапамсем уйӑрӗҫ. Пахча ҫимӗҫпе тата улма-ҫырлапа суту-илӳ тӑвакансем валли вырӑнсене тӳлевсӗрех уйӑрӗҫ.

ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ватӑ тата сусӑр ҫынсем валли ятарлӑ пулӑшу та йӗркелӗҫ. Вӗсене пахча ҫимӗҫе киле ҫитиех тӳлевсӗр леҫсе парӗҫ.

Шӑрӑх ҫанталӑкра чылайӑшӗ пляжа, Атӑл хӗррине чӳхенме васкать. Анчах унта килекенсене шывран темӗнле шӑршӑ кӗни сисчӗвлентерет. Атӑл шывӗ симӗсленнӗрен ку.

Ку мӗншӗн пулнине специалистсем ӑнлантарнӑ. Атӑла органика — ҫынран тата выльӑх-чӗрлӗхрен юлакан каяш — нумай лекет-мӗн. Шӑрӑх ҫанталӑка пула шыв курӑкӗ те вӑйлӑ ҫитӗнет. Вӗсем вара шыва япӑх витӗм кӳрекен япаласем кӑлараҫҫӗ. Ӑна пулах пулӑсем те вилеҫҫӗ.

Атӑл кашни ҫулах «чечеке» ларать. Кунашкаллине утӑ уйӑхӗн вӗҫӗнчен пуҫласа ҫурлан вӗҫӗччен курма пулать. Ҫак тапхӑрта ҫыран хӗррине шыв курӑкӗсем тухаҫҫӗ. Авӑн уйӑхӗнче ҫанталӑк сивӗтсен вӗсем ӳсме пӑрахаҫҫӗ, шыв тасалать.

Шывран лайӑх мар шӑршӑ кӗнӗрен хӑшӗ-пӗри унта кӗме тӑхтать. Питех пӑлханмалли ҫук. Специалистсем ку вӑхӑтлӑха ҫеҫ пулнине калаҫҫӗ.

Иртнӗ эрнекун Шупашкарта ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем валли экскурси автобусӗ ӗҫлеме тытӑннӑ. Икӗ автобус ҫула тухнӑ. Аса илтерер: унччен тӗп хулара туристсем валли те ятарлӑ автобус ҫӳреме пуҫланӑ.

Шӑпӑрлансем хула курса ҫӳренӗ. Маршрут Шупашкарти кӳлмекрен пуҫланнӑ. Иккӗмӗш Кӗтерне палӑкӗ умӗнче ачасене патша майрин фрейлинӗсем кӗтсе илнӗ. 1767 ҫулта Шупашкара Иккӗмӗш Кӗтерне килсе кайнӑ. Шӑпӑрлансене кун пирки тӗплӗн каласа кӑтартнӑ. Унтан автобус «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче чарӑннӑ. Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм мӗн вӑл? Шӑпӑрлансем ҫакна та пӗлнӗ, ҫар техникипе паллашнӑ.

Юлашкинчен ачасене Николаев паркне илсе кайнӑ. Унта вӗсем «Ковчег» зоокӗтесе кӗрсе чӗрчунсене сӑнанӑ. Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасене экскурси валли ача пахчинче суйлаҫҫӗ.

Богдан Хмельницкий урамӗнчи 81-мӗш ҫурт

Шупашкар хула администрацийӗ ведомствӑсем хушшинчи комисси ӗҫне йӗркелеме васкаман. Ҫак сумлӑ йыша кӗрекен специалистсен республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗрин тӑрӑмне пӑхса тухса вӑл унта ҫынсем пурӑнма юрӑхлипе юрӑхсӑррине татса памалал пулнӑ.

Богдан Хмельницкий урамӗнчи 81-мӗш ҫуртра пурӑнакансем хула администрацийӗн тӳре-шара ведомствӑсем хушшинчи комисси йӗркелеме кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчех ыйтнӑ. Унти тӳре-шара ҫурта ятарлӑ организаци хакланӑ хыҫҫӑн кӑна апла комиссие явӑҫтарма май пур тесе хуравланӑ. Ҫынсене ку хурав тивӗҫтермен, мӗншӗн тесен пӗлтӗрех хакланӑ.

Хула администрацийӗпе пӗр чӗлхе тупайман енне ҫынсем прокурурӑран пулӑшу ыйтнӑ. Лере тӳре-шара ячӗпе асӑрхаттару хучӗ ҫырса панӑ.

Елчӗк районӗнчи ял хуҫалӑх предприятийӗсенче те ҫак кунсенче хӗрӳ ӗҫҫи пырать. Анчах ун вӑхӑтӗнче хӑрушсӑрлӑх йӗркине пӑхӑнаҫҫӗ-и? Ҫак тӗллевпе Гостехнадзорӑн районти инспекцийӗн ертӳҫи А. Соловьев хуҫалӑхсене куллен тухса ҫӳрет, уй-хирти кӗрхи ӗҫсене хутшӑнакан техника юсавлӑхне тӗрӗслет.

Тыр-пул пухса кӗртнӗ вӑхӑтра комбайнсем ҫинче 2 огнетушительтен кая мар, ҫавӑн пекех 40 литр шыв, хӑйӑр кирлӗ. Тимӗр икӗ кӗреҫе, йывӑҫран пӗр кӗреҫе, шӑпӑр е швабра пуррине те вӑл пӑхать. пушар тухсан ӑна хупласа хума брезент кирлӗ.

Нумаях пулмасть специалист «Эмметево» тулли мар яваплӑ обществӑра, «Труд» ялхуҫалӑх производство кооперативӗнче, Таяпа Энтринчи А. Петров хресчен (фермер) хуҫалӑхӗнче пулса унти комбайнсене хакланӑ.