Республикӑра
![]() Вӑрмар районӗнчи Арапуҫ ялӗнчи пӗр хуҫалӑхра йытӑ хуҫисене тапӑннӑ, хаярланса кайнӑскер лӑпланман. Хуҫисем тӑватӑ ураллӑ тусӗ сӗлеке юхтарнине асӑрханӑ. Вӗсем патне ветеринари станцийӗн специалисчӗсем килнӗ. Ун чухне овчарка хаяр мар, сӳрӗк пулнӑ. Кил хуҫи хӗрарӑмӗ специалистсене темиҫе кун маларах кил умӗнче тилӗ йӗрне асӑрханине каласа кӑтартнӑ. Юрать, йытӑпа никам та ҫывӑх пулман. Ӑна специалистсем ҫывратса янӑ та ветлабораторие тӗпчеме ӑсатнӑ. Шухӑшлани тӳрре тухнӑ: йытӑн урнӑ чир пулнӑ. Халӗ Вӑрмар районӗнче — карантин. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
![]() Чӑваш Енре ОРВИ тата грипп тӗлӗшпе лару-тӑру ҫивӗчленнӗ. Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра карантин пулнине палӑртнӑ. Кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗ тӗлне 614 ҫын чирленӗ. Вӗсенчен 444-шӗ — ачасем тата 17 ҫул тултарман ҫамрӑксем. Ҫав кун тӗлне аслӑ ӑрури 3 ҫынна тата 18 шӑпӑрлана пульницӑна вырттарнӑ. Чирлӗ ҫынсем йышланнӑран Чӑваш Енри тӗп санитари тухтӑрӗ карантин палӑртма йышӑннӑ. Вирус ан ҫаклантӑр тесен специалистсем маскӑпа ҫӳреме, ҫанталӑкпа килӗшӳллӗн тумланма сӗнеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() «Раҫҫейри хула. Наци суйлавӗ – 2016» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Палӑртма питӗ кӑмӑллӑ: Шупашкар илӗртӳллӗ хуласен йышне кӗнӗ. Вӑл танлаштарӑмри пиллӗкмӗш йӗркене йышӑннӑ. Шупашкаршӑн 137 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Малти пиллӗкмӗш йӗркене Магас, Кострома, Владикавказ, Владивосток хулисем кӗнӗ. Танлаштарӑмри юлашки йӗркесене Кемӗр, Ӗренпур, Пермь хулисем йышӑннӑ. Ку хуласемшӗн 1 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Халӗ 2017 ҫулти чи илӗртӳллӗ хуласене палӑртас тӗллевпе сасӑлав ирттерме пуҫланӑ. Шупашкар унта виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑнать, уншӑн 4811 ҫын сасӑланӑ. Малта – Владивосток тата Владикавказ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Иртнӗ талӑкра Чӑваш Енре тепӗр икӗ ҫын шӑнса вилнӗ. Темиҫе кун каялла республикӑпа пӗр хӗрарӑм ҫухалнӑччӗ. Шӑнса вилнисенчен пӗри шӑпах вӑл пулнӑ. Етӗрне районӗнчи Мӑн Явӑш ялӗнче пурӑнакан 58 ҫулти хӗрарӑм килтен кӑрлач уйӑхӗн 3-мӗшӗнче тухса кайнӑ. Ҫав каҫ вӑл хӑнара пулнӑ. Кайран киле кайма тухнӑ, анчах ҫитеймен. Унӑн виллине кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче ҫырмара кӗрт ӑшӗнче тупнӑ. Вӑрнар районӗнче те пӗр ҫын шӑнса вилнӗ. Психиатр патӗнче шутра тӑнӑ 24-ри каччӑ эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн урамра выртса пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Икӗ тӗслӗхре те ҫынсене пусмӑрласа вӗлерменни паллӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкар хула администрацийӗ пилотсӑр вӗҫекен комплекссем туянма палӑртать. Вӗсене хулари тӳре-шара пуш уйӑхӗн вӗҫӗччен илесшӗн. Туянма шухӑшланисен списокне вӗҫекен икӗ хатӗр, ҫӗр ҫинчи управлени икӗ станцине (вӗсем ноутбук никӗсӗ ҫинче ӗҫлӗҫ), темиҫе модульпе ытти хушма аксессуара кӗртнӗ. Комплексӑн пуҫламӑш хакӗ — 12,476 млн тенкӗ. Пилотсӑр вӗҫекен хатӗрсене хула администрацийӗ те, Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин подразделенийӗсем те усӑ курӗҫ. Вӗҫекен аппаратӑн 250–1200 метра хӑпарма пултармалла, хӑвӑртлӑхӗ пӗр сехетре 65–100 километр ҫӗнмелле. Ҫунаттин сарлакӑшӗ 2750 миллиметртан кая мар пулмалла, 2950 миллиметртан сарлакине те илесшӗн мар. Пӗрре вӗҫсе хӑпарсан 3 сехетрен кая мар сывлӑшра ҫӳренине те шута илӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Чӑваш Енри пассажирсене турттаракан транспортӑн ҫак уйӑхӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кашнинех терминал пулмалла. Ку вӑл ҫынсене транспорт карттипе татӑлма май памалла. Транспорт карттипе усӑ куракансен ҫул укҫи Шупашкарта, сӑмахран, 1 тенкӗ йӳнӗрех ларать. Ку вӑл «Шупашкар–Кӳкеҫ», «Шупашкар–Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа ҫӳрекенсене те пырса тивмелле. Терминалсем пулмаллине 2013 ҫулхи раштавӑн 31-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ йышӑннӑ 566-мӗш номерлӗ «О картах для безналичной оплаты проезда на транспорте общего пользования на территории Чувашской Республики» (чӑв. Чӑваш Республикин территорийӗнче пӗтӗмӗшле усӑ куракан транспортра укҫӑсӑр тӳлемелли картӑсем ҫинчен) йышӑнура пӑхса хӑварнӑ. Водительсем ун пек терминал ҫукки пирки ӑнлантарма пӑхнине пассажирсене пуҫа чикмесен те пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен терминал ҫук маршрутра укҫа тӳлемсӗрех кайма юрать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Патӑрьел районӗнчи Тӗп клуб тытӑмӗ Ҫӗнӗ ҫул хыҫҫӑн ҫӗнӗ вӑйпа ӗҫе кӳлӗннӗ. Унта ташӑ кружокӗсенчи занятисем ӗҫлеме тытӑннӑ кӑна мар, хореографсем тата культурӑри ытти хастарсем тӑрӑшнипе, ача-пӑчапа ҫамрӑксене явӑҫтарнипе фестивальсемпе конкурссем йышлӑ ирттерме палӑртаҫҫӗ. Массӑллӑ пӗрремӗш мероприятие кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче ирттерме шухӑшласа хунӑ. Вӑл Патӑрьелти культурӑпа кану центрӗнче пулмалла. «Мама года» (чӑв. Ҫулталӑкри анне) шоу-конкурса республикӑра тата Раҫҫейре йышӑннӑ тӗллевлӗ ҫулталӑксене: республикӑри Ашшӗпе Амӑшӗн ҫулталӑкне, Раҫҫейри Экологи ҫулталӑкне тата район 90 ҫул тултарнине халалланӑ. Мероприяти кӑсӑклӑ пуласса шантарнӑ май унта пурне те хапӑл туса кӗтессине пӗлтереҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Кашнин хӑйӗн сӗнӗвӗ Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗнче кӑҫалхи Акатуя епле ирттерессине сумлӑ йышпа пуҫтарӑнса сӳтсе явнӑ. Йӗркелӳ комитечӗн ларӑвне район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Мясников ирттернӗ. Ӗҫлӗ ушкӑна тӗрлӗ отрасльте ӗҫлекенсене кӗртнӗ. Вӗсем Акатуя хӑш вӑхӑтра ирттерме май пуррине, уявӑн сценарине сӳтсе явнӑ. Ларӑва пухӑннисем Акатуйӑн тӗрлӗ сценарийӗ ҫинчен кӑна мар, ӑна ӑҫта ирттересси пирки те калаҫнӑ. Тӗрлӗ ҫын тӗрлӗ вариант сӗннӗ. Кашнин шухӑшне итленӗ хыҫҫӑн ҫитес ларура ку ыйту патне тепӗр хутчен таврӑнма калаҫса татӑлнӑ. Ҫывӑх кунсенче (ку вӑхӑта хальлӗхе кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче палӑртнӑ) йӗркелӳ комитечӗ черетлӗ хут пуҫтарӑнӗ, Акатуя епле тата ӑҫта ирттерессине тӗплӗн тишкерсе сӳтсе явӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Ксения Редькова Михаил Игнатьев саламлать Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев пӗр ӗмӗр чиккине ҫитнӗ милици лейтенантне Ксения Редькована юбилейпа саламланӑ. 100 ҫулхи кинемей — Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗ те. Ҫуралнӑ кунпа салам хутне ӑна РФ Президенчӗ те ярса панӑ. Михаил Игнатьев Владимир Путин саламне ватӑ патне ҫитернӗ май Ксения Редькова ӑрӑвӗ ҫӗнтерӳҫӗсен легендарлӑ тапхӑрӗ тесе палӑртнӑ. Унтан Элтепер Ксения Редькована ӗҫшӗн тав тунӑ, унпа пӗрле тӑрӑшнисем ӑна ырӑпа палӑртнине асӑнса хӑварнӑ. Ксения Редькова вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче фельдшер пулнӑ. Кӑҫалхи кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче ӑна «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе те чысланӑ. Юбиляра Элтеперсӗр пуҫне республикӑн шалти ӗҫсен министрӗ Сергей Неяскин, Валерий Филимонов спикер тата ыттисем саламланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сумлӑ сӑмах
Чӑвашлӑх
Сурхури… Темиҫе ҫул каялла ҫак уява пирӗн ялта анлӑ паллӑ тӑватчӗҫ. Шел те, халӗ ку уяв манӑҫса пырать. Эпир ача чухне ҫветке чупаттӑмӑр. Аслисем те тӗрлӗ тум тӑхӑнса килӗрен ҫӳресе пӑрҫа сапалатчӗҫ. Эх, интереслӗччӗ мӗн тери! Хӑшӗ-пӗри сурхури ачисене кӗртес мар тесе алӑка питӗретчӗ. Урамра тӗл пулнӑ ҫынсене юр ӑшне чӑмтараттӑмӑр. Пӗррехинче ҫветке супса чутах шар кураттӑмӑр. Ун чухнехи пӑтӑрмаха аса илме кӑмӑллӑ мар та, ҫапах каласа кӑтартам. Хамӑр урам ачисем пуҫтарӑнтӑмӑр та пит-куҫа капрон чӑлхапа хупласа, тӑлӑп-пальто, ҫӑмат тӑхӑнса килӗрен кайрӑмӑр. Кашнин патне кӗрсе урайне пӑрҫа сапаларӑмӑр. Кӑштахран ял вӗҫне ҫитрӗмӗр. Виҫӗ-тӑватӑ пӳрт кӑна юлнӑччӗ кӗмелли. Ҫтаппансен тӗлне ҫитсен тӑпах чарӑнтӑмӑр. «Малалла каяр мар пуль, каялла ҫаврӑнса утар», - терӗмӗр. Пурте килӗшрӗҫ. Юрать, малалла кайман. Эпир ун чухне 11-12 ҫулсенчи ачасем ҫеҫчӗ. Ун чухне кӳршӗ пӳрте кӗнӗ пулсан, тен, хӑрушӑ ӳкерчӗк курӑттӑмӑр. Шӑпах ҫав каҫ пӗччен пурӑнакан кинемее такам тискеррӗн вӗлернӗ. Тепӗр кунхине яла милици килсе ҫитрӗ. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 03:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 743 - 745 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |