Йывӑр тиевлисене вӑхӑтлӑха чарӗҫ

Ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнчен пуҫласа ҫу уйӑхӗн 2-мӗшӗччен Чӑваш Енре регион пӗлтерӗшлӗ тата муниципалитетсем хушшинчи ҫулпа йывӑр тиевлӗ автомобильпе ҫӳреме чарӗҫ. Кашни ҫуркунне йышӑнакан ҫак чару асфальта упраса хӑварас тенипе ҫыхӑннӑ.

Ҫапах та пур транспорта пырса тивмӗ ку чару. Халӑхсем хушшинче транспорт турттаракан, инкеклӗ лару-тӑрӑва пӗтерме васкакан машинӑсен, пассажирсене турттаракан автобуссен, эмел, апат-ҫимӗҫ, вӑрлӑх, топливо тата ытти илсе ҫӳрекен транспортӑн ҫулне пӳлмӗҫ.

Чару, сӑмах май, ҫулла та пулать. Ҫӗртме–ҫурла уйӑхӗсенче сывлӑш температури 32 градусран иртсен те йывӑр тиевлӗ машинӑсен кӑнтӑрла хутлама юрамӗ. Ҫапах та васкавлӑ службӑсен тата маларах асӑннӑ хӑш-пӗр категоришӗн чару пулмӗ. Йывӑр тиевлӗ ытти транспортӑн каҫхи вунӑ сехетрен ирхи вуннӑччен ҫула тухма юрӗ.

Мускаври чӑвашсен 2014 ҫулхи Акатуйӗ

Мускаври чӑвашсен автономине 2013 ҫултах пӗтернӗ иккен. Кун пирки Мускаври пӑлхар-чӑвашсен пӗрлӗхӗн ертӳҫи Владимир Болгарский тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсен пӗринче ӗнер пӗлтернӗ.

2002 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче регистрациленӗ автономие пӗтересси пирки Мускавра суд пулса иртнӗ. «Халӑх пӗрлешӗвӗсем» ҫинчен саккунпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ организаци 2007 ҫултанпа хӑй пирки информаци тӑратман иккен. Ҫавна кура Раҫҫей Юстици министерствин Мускаври тӗп управленийӗ суда тавӑҫпа тухнӑ. Мускаври чӑвашсен автономине патшалӑх реестрӗнчен кӑларнине Владимир Болгарский пӑшӑрханса пӗлтернӗ май суд йышӑнӑвӗпе те паллаштарнӑ. Ӑна тишкерсен суда автономи пайташӗсем пыманни, ӗҫе вӗсемсӗрех пӑхса тухма ыйтни палӑрать.

Приватизацилеме кая юлман

Хваттера е пӳлӗме приватизацилеме ӗлкӗрейменнисен кулянмалла мар. Ҫак пурлӑха харпӑрлӑха куҫармалли саккун хӑй вӑйне паянтан ҫухатман.

«Приватизаци вӑхӑтне миҫе хутчен тӑсса панин шутне ҫухатрӑмӑр пулӗ. Саккуна улшӑну кӗртмессерен ӑна хатӗрлекенӗсем: «Хальхинче — юлашки хут», — тесе шиклентеретчӗҫ», — тесе пӗлтернӗ паян «Хыпар» хаҫат сайтӗнче.

Чӑн та, пӗлтӗр черетлӗ хутчен ылмаштарнӑ хыҫҫӑн приватизаци тапхӑрӗ кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 1-мӗшӗнче вӗҫленмеллеччӗ. Анчах кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 22-мӗшӗнче 14-мӗш номерлӗ федераци саккунӗ вӑя кӗчӗ. Ҫав документра пӑхса хӑварнӑ тӑрӑх, приватизаци тапхӑрне палӑртман вӑхӑта тӑсса панӑ. Апла пулсан, социаллӑ найм меслечӗпе пурӑнакан хваттере е пӳлӗме харпӑрлӑха куҫарма кая юлман.

Михаил Игнатьевпа Валерий Шанцев

Паян, нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Сочире иртекен Раҫҫейри инвестици форумӗнче Чӑваш Енӗн тата Чулхула облаҫӗн пуҫлӑхӗсем Михаил Игнатьевпа Валерий Шанцев регионсен правительствисем килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен алӑ пуснӑ.

Сӑмах май, регионсем хушшинчи тавар ҫаврӑнӑшӗ халӗ те пӗчӗк мар, ҫитес вӑхӑтра кӑтартӑва 10 млрд тенке ҫитересшӗн. Ҫак цифрӑна Михаил Игнатьев пӗлтернӗ.

«Ял хуҫалӑхне аталантарма Чӑваш Республикинчен пирӗн чылай вӗренмелли пур. Тавралӑха тирпей-илем кӗртессипе те ырӑ тӗслӗхсем вӗсен самай. Эпӗ сахал мар хулана ҫитсе курнӑ. Шупашкар хули хӑйӗн илемӗпе куҫа илӗртет. Чулхулапа танлаштарсан, Шупашкарта хӑтлӑ, хитре, таса. Эпир Чӑваш Республикипе кӳршӗллӗ регионсем кӑна мар, ӗҫлеме пӗлекен чӑн-чӑн партнерсем пулса тӑтӑмӑр», — тенӗ Чулхула облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Валерий Шанцев.

Ҫӗнӗ кӗнеке

Чӑваш кӗнеке издательствинче «Блюда чувашской кухни. Чӑваш апат-ҫимӗҫӗ» кӗнеке кун ҫути курнӑ. Унта авалтан пыракан ӗҫме-ҫимепе пӗрлех хальхи вӑхӑтри кухньӑра ҫирӗпленнӗ апат-ҫимӗҫ те вырӑн тупнӑ. Унсӑр пуҫне кӳршӗллӗ халӑхсенчен куҫнӑ, чӑвашсем тахҫантанпах хӑйсенни евӗр хатӗрлекеннисем те унта пичетленнӗ.

Ҫӗнӗ кӑларӑма хатӗрлекенӗсем – З.Л. Антипова, В.Н. Алексеев. Художникӗсем – В.Н. Гончаров, С.А. Бритвина. Фото ӳкерчӗксен авторӗ — М.А. Костарев. Чӑваш Енӗн кӗнеке издательстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗнӗ кӑларӑм 1500 экземпляр тиражпа кун ҫути кӑтартнӑ. Вӑл тӗпелтен тухма пӗлмен кил хуҫи хӗрарӑмӗсемшӗн кӑна мар, чӑваш культурипе, йӑли-йӗркипе кӑсӑкланакан ҫынсемшӗн те кӑсӑклӑ пуласса шанмалла.

Кӗнекене «СУМ» лавккара туянма пулать. Хакӗ — 175 тенкӗ.

Чӑваш спортсменки Анжелика Сидорова тӗнче шайӗнчи ӑмӑртура тупӑшӗ. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.

Ӑмӑртӑва хутшӑнма ирӗк илес тесе Пӗтӗм тӗнчери ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн ассоциацине ыйту янӑ. Нарӑс уйӑхӗн 24-мӗшӗнче хурав килнӗ. Дисквалификаци пулсан та Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командинчи шӑчӑпа сикекен Анжелика Сидоровӑна старта тухма ирӗк панӑ. Унсӑр пуҫне Кристина Сивкова, Алексей Сокирский тупӑшӗҫ. Анчах вӗсем нихӑш ҫӗршыв чысне те хӳтӗлемӗҫ.

Тепӗр ултӑ спортсмена старта тухма ирӗк паман. Анна Крылова, Анастасия Калина, Александра Гуляева, Денис Лукьянов, Евгения Соловьева и Максим Афонин ӑмӑртӑва хутшӑнмӗҫ.

Чӑвашстат республикӑра патшалӑх тытӑмӗнче ӗҫлекен ҫынсен ӗҫ укҫине шутланӑ. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан, кӑҫал вӗсен вӑтам ӗҫ укҫи 13 процент ӳснӗ.

2016 ҫулта саккун кӑларакансем вӑтамран 48 пин те 700 тенкӗ илнӗ. Пӗлтӗр патшалӑх тытӑмӗнче вӑй хуракансем вӑтамран 32 пин те 200 тенкӗ илнӗ. Ӗҫ тӑвакан влаҫ ӗҫченӗсене 33 пин те 200 тенкӗ шалу тӳленӗ.

Суд приставӗсем тата прокуратура ӗҫченӗсем — чи сахал ӗҫ укҫи илекенсем. Ку кӑтарту, Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр 27 пин те 100 тенкӗпе танлашнӑ.

Муниципалитет служащийӗсен шалӑвӗ 1,3 процент ҫеҫ ӳснӗ. Вӗсем вӑтамран 22 пин те 200 тенкӗ илнӗ.

Тимур Карамов

Нумаях пулмасть Челепире такан (коньки) спорчӗ енӗпе Раҫҫейри ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Унта хутшӑннӑ пирӗн республика каччи ҫитӗнӳпе таврӑннӑ. Чӑваш Енӗн Физкультурӑпа спорт министерстви хыпарланӑ тӑрӑх, спортӑн ҫак енӗпе юлашки темиҫе ҫулта ун пек ҫитӗнӳ пулман.

Ӑмӑртӑва Спорт министерствин Олимп резервӗн 2-мӗш шкулӗн коньки уйрӑмӗнче ӑсталӑха туптакан Тимур Карамовпа (вӑл Шупашкарти 59-мӗш вӑтам шкулта вӗренет) Анастасия Порфирьева хутшӑннӑ. 500 метра чупассипе Тимур пӗрремӗш вырӑна тухнӑ. 1000 метра яш пиллӗкмӗш ҫитнӗ, 1500 метра тупӑшнӑ чух малти 20 спортсмен ретне лекнӗ, 3000 метрта 30-мӗш пулнӑ. Тӑватӑ дистанцире Тимур 67 ҫамрӑкран 21-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Конькипе чупас ӑсталӑха ӑна Александр Никандров тренер хӑнӑхтарать.

Виталий Емельянов текех министр ҫумӗ мар

Паян, нарӑс уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министрӗн ҫумне Виталий Емельянова ӗҫрен кӑларнӑ. 145-мӗш номерлӗ хушӑва республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗ Иван Моторин алӑ пуснӑ. Документа республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнчи «Законодательство» баннерта вырнаҫтарнӑ.

Виталий Емельянов биографине уҫӑ ҫӑлкуҫсенче тупма май килмерӗ. Министр ҫумӗнче вӑл 2015 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнченпе тӑрӑшни паллӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче летчиксен Ӗрӗнпурти аслӑ ҫар авиаци училищине вӗренсе пӗтернӗ. Летчик-инженер пулнӑ май хӗсметре 1982—1995 ҫулсенче тӑни паллӑ. Виталий Емельянов 1965 ҫулта ҫуралнӑ. Ӑна мӗн сӑлтавпа должноҫрен хӑтарнине официаллӑ йышӑнура каламан.

Чӑхӗ пулсан какайӗ пулӗ

Шупашкар районӗнче вырнаҫнӑ «Акашевская» чӑх-чӗп хапрӑкӗнче пӗр чӑх та хӑварман, анчах халӗ унта чӗп ҫитӗнтереҫҫӗ. Кун пирки республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов тунтикунсерен Чӑваш Ен Правительстви ирттерекен канашлура пӗлтернӗ.

Ларура пулнӑ «Хыпар» журналисчӗ Николай Коновалов хаҫатӑн паянхи номерӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗнчи экономикӑри лару-тӑрӑва тишкернӗ май аш-какай туса илесси чакнине палӑртнӑ. Ҫакна экономика аталанӑвӗн министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Инна Антонова асӑнса хӑварнӑ. Сергей Артамонов шучӗпе ку вӑл иртнӗ ҫул ӗҫӗнче «Акашевская» хапрӑкра пӗр чӑх та хӑварманнипе те ҫыхӑнма пултарнӑ. Халӗ унта 56 пин чӗп ӳстерме пуҫланӑ. Асӑннӑ районти «Чувашский бройлер» предприяти те ансат мар вӑхӑта тӳссе ирттерет.