Ял хуҫалӑхӗ
![]() biz.censor.net.ua сайтри сӑн Кӑҫал Чӑваш Енри ял хуҫалӑхӗсем тӑкак курчӗҫ: кӗрхисен чылай пайӗ пӗтнӗ. ЧР Министрсен Кабинечӗ ирттернӗ ларура ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов шӑпах кун пирки калаҫнӑ. Министр пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енри тӑкак курнӑ аграрисене пулӑшмашкӑн республика хыснинчен 79,6 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Кӑҫал кӗрхисем лайӑх шӑтманран ял хуҫалӑхӗсем акмашкӑн вӑрӑ ҫӗнӗрен туяннӑ. Чылайӑшӗ элита вӑрӑ илнӗ. Ларура йышӑннӑ ҫак ҫӗнӗлӗх тепӗр 10 кунран саккунлӑ вӑя кӗрӗ. Кун хыҫҫӑн укҫа-тенкӗ ял хуҫалӑхӗсем патне ҫитӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() yandex.ru сӑнӳкерчӗкӗ Канаш районӗнче пӗр уйӑхри ачка пиҫсе кайнӑ. Шел, унӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май килмен. Пӑтӑрмаха паян иртнӗ ЧР Министрсен кабинечӗн ларӑвӗнче сӳтсе явнӑ. Инкек пирки республикӑн сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов пӗлтернӗ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх инкек ытларикун Мӑкӑр ялӗнче пулнӑ. Йӗркеллӗ ҫемьере. Ҫемьере икӗ пӗчӗк ача иккен. Кил хуҫи арҫынни ӗҫлет, арӑмӗ ачасемпе ларать. Юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче хӗрарӑм пӗчӗк пепкине икӗ ҫулти ачипе пӳртре хӑварнӑ. Урама вӑл самантлӑха ҫеҫ тухса кӗнӗ-мӗн. Пӳрте кӗнӗ вӑхӑтра кӗҫӗннин сӑпки ҫунма пуҫланӑ. Ӳчӗ пиҫсе кайнӑ ачана пульницӑна васкавлӑн илсе кайни те ачан пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма май паман. Кӑҫал пирӗн республикӑра тулаш сӑлтава пула 30 ача вилнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() moygorod-online.ru архивӗнчи сӑн Чӳк уйӑхӗн 2-4-мӗшӗсенче Шупашкарта «Ӳнерсен каҫӗ» акци иртет. Ӑна Халӑх пӗрлӗхӗн кунне халаллӗҫ. Тӗп мероприятисем ЧР Наци вулавӑшӗнче иртӗҫ. Чӳкӗн 2-мӗшӗнче ӳнер литературин пайӗнче Вырӑс драма театрӗн артисчӗсемпе Борис Кукинпа, Лариса Былинкинӑпа, Татьяна Яфановӑпа тата ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗпе Дмитрий Фадейчевпа тӗлпулу иртӗ. Акцие хутшӑнакансем «Чӗрене юрӑпа тултарар» ятлӑ концерт курма пултарӗҫ. Докуметлӑ фильмсене юратакансем Виктор Чугаровӑн «Берлинран пуҫласа Париж таран куҫса ҫӳрени» ятлӑ ӗҫне курма пултарӗҫ. Ҫавӑн пекех вулавӑшра пултарулӑх лапамӗсем, ӑсталӑх класӗсем пулӗҫ. Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче те мероприятисем иртӗҫ. Шупашкарти ӳнер училищине те ҫитсе курма май пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() uk38.ru/ust-kut сайтри сӑн Елчӗк районӗнче пурӑнакан 18 ҫулти каччӑ пӗтӗмӗшле режимлӑ колонире 6 ҫул ирттерӗ. Ӑна 15 ҫулти хӗре вӗлернӗшӗн айӑпланӑ. Хальлӗхе приговор саккунлӑ вӑя кӗмен-ха. Аса илтерер: кӑҫал ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Елчӗк районӗнче 15-ри хӗр ҫухални пирки полицие пӗлтернӗ. Унӑн виллине Елчӗк ялӗ ҫывӑхӗнче тупнӑ. Ун чухне 17-ри каччӑна тытса чарнӑ (вӑл халӗ 18-та ӗнтӗ). Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, каччӑпа хӗр пушӑ ларакан ҫуртра тӗл пулнӑ, вӗсем хирӗҫсе кайнӑ. Каччӑ хӗре вӗлернӗ те виллине пӗвене кайса пенӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() jwkunz.com сайтри сӑн Ӗнер, юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, 17 сехетре республикӑри шыравпа ҫӑлав службин оперативлӑ дежурнӑй пульчӗ ҫине хыпар ҫитнӗ: сунарҫӑсем пулӑшу ыйтнӑ. Виҫӗ арҫын сунара тухнӑ-мӗн. Вӗсенчен пӗри резина кимӗне ларнӑ та шалалла ишсе кӗнӗ. Хайхискер пӑшалтан тӗллесе пенӗ те шыва кӗрсе ӳкнӗ. Тусӗсем ӑна ниепле те пулӑшайман, юлташӗ инкеке лекнине курсан тӳрех ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ. Вырӑна икӗ регионти ҫӑлавҫӑсем килме тухнӑ. Арҫын хӑй тӗллӗнех утрав ҫине ишсе тухнӑ. Ҫӑлавҫӑсене кӗтнӗ чухне вӑл шӑнса кӳтнӗ. Ӑна тусӗсем пульницӑна илсе ҫитернӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Экономика
![]() regpovestka.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паян Чӑваш Енри тӳре-шара укҫа-тенкӗпе ҫыхӑннӑ ыйтӑва пӑхса тухнӑ. Сӑмахӑмӑр — нумай хваттерлӗ ҫуртсенче пурӑнакансем тӗплӗ юсавшӑн тӳлесси пирки. Темиҫе ҫул каялла ун пекки пулман та, анчах халӗ, ав, ҫынсен ҫурт-йӗре хӑйсен шучӗпе юсамалла теме пуҫларӗҫ. Чӑн та, уйрӑм ҫуртра пурӑнакансем хӑйсемех юсаса, ҫӗнетсе тӑраҫҫӗ-ха. Нумай хваттерлӗ ҫурт та ҫавӑн пек — ӑна юсама та хуҫисен укҫа пухмалла теҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра хваттер хуҫисем кашни тӑваткал метршӑн 6 тенкӗ те 30 пус тӳлеҫҫӗ. Ҫав цифрӑна хваттер калӑпӑшӗ ҫине хутламалла та уйӑхсеренхи тӳлев виҫи палӑрӗ. Паян иртнӗ ЧР Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче строительство министрӗ Алексей Грищенко тӳлеве 2018-2019 ҫулсенчи шайрах хӑварма сӗннӗ. Ҫапла вара хак хальлӗхе хакланмӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сумлӑ сӑмах
Кӳршӗре
Силпи улӑхӗсем тавра пуҫланнӑ калаҫусем ҫинчен «Урал сасси» хаҫатра сентябрӗн 12-мӗшӗнче тата октябрӗн 2-мӗшӗнче пичетленнӗ статьясене вуларӑм, «Регионы России» журналта, «Чӑваш халӑх сайтӗнче», «Правда Краснояра ВКонтакте», «Идель.Реалии» сайтра тата ытти хыпарлав хатӗрӗсенче тухнисемпе паллашрӑм. Чӑваш халӑхӗшӗн сӑваплӑ вырӑнсем шутланакан ҫӗре ют ҫӗршыв компанине арендӑна панине, Силпи сӑрчӗпе улӑхӗсене сысна каяшӗ айне тума шутланине ниепле те йышӑнма май ҫук. Хальхи технологи хӑватлӑ теҫҫӗ пулсан та, йышлӑ сысна комплексӗн пылчӑкӗпе шӑршине икӗ хуранта пытарса усрама май пулмасть. Халлӗхе Раҫҫейре ун пек тап-таса комплекссем никам та туман, ҫавӑнпа сысна витине Пелепей хули ҫумне е Шарлӑк (Шаровка) варрине лартмаҫҫӗ. Халӑх сӑлтавсӑр шавламасть. Сысна комплексӗ Слакпуҫ ял хутлӑхӗнчи чӑваш ялӗсен малашлӑхне касса татать, ҫӑлкуҫсене варалать, сывлӑхшӑн пӑрӑнми хӑрушлӑх тӑвать. Кунта нимле юптару-тыттарупа, ӗҫ вырӑнӗ, инвестици ырлӑхӗ тенипе тӳрре тухма пулмасть. Вырӑнти халӑха пӑтратас шутпа халӗ Слакпуҫӗнчи шкула кам ятне парасси пирки тавлашу пуҫарнӑ. |
Культура
![]() Паян, юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗннче, Иван Яковлева сума суса Шупашкарта астӑвӑм кунӗ иртӗ. Чӑваш халӑхне ҫутта кӑларнӑ ҫынна хисеплекенсем Шупашкарта Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗ умӗнче вырнаҫнӑ палӑк умне пухӑнӗҫ. Мероприяти 13 сехетре пуҫланмалла. Иван Яковлева асра тытнине палӑртса митинг ирттерекенсем хушшинче — Чӑваш Ен Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви, Шупашкарпа Чӑваш епархийӗ тата ыттисем. Иван Яковлев XIX ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурринче, XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнче ӗҫленӗ. Вӑл чӑваш шкулӗсем валли учительсем хатӗрлекен Чӗмпӗрти чӑваш шкулне уҫнӑ, чӑваш алфавитне йӗркеленӗ, православи литературине чӑвашла куҫарнӑ. Иван Яковлев 100 ытла кӗнекепе брошюра пичетленӗ, 400 ытла шкул уҫнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
![]() Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫсене вырӑнти ача пахчисенчен пӗри патӗнче тротуар ҫукки пӑшӑрхантарать. Унта сӑмах район центрӗнчи ҫӗнӗ районсенчен пӗрин, Совет урамӗн вӗҫӗнче, вырнаҫнӑ «Крепыш» ача пахчи пирки пырать. Унтан куллен иртсе ҫӳрекенсен машина ҫулӗпе е симӗс курӑк тӑрӑх (вӑл хытса ҫирӗпленнӗ темелле) иртме тивет. Унтан ача-пӑча та, аслисем те ир-каҫ та, кӑнтӑрла та утаҫҫӗ. Шӑпӑрланӗсене ача пахчине илсе пынисен машинисем ирсерен тата каҫсерен ҫавӑнта шӑкӑрттин ларнине кура урапа айне ним мар лекме пулать. Тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринче ҫырнӑ постпа нумайӑшӗ килӗшет. Тротуар тахҫанах кирлине вӗсем пӗр-пӗринпе ӑмӑртмалла тенӗ пек палӑртса ҫырнӑ. Ҫавӑнти машинӑсен парковки саккун ыйтнипе килӗшсе тӑмасть текен те тупӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() tsn.ua/ru сайтри сӑн Шупашкарта пурӑнакан 52 ҫулти хӗрарӑм паллашу сайчӗсенче савни шыранӑ. Хайхискер ют ҫӗршыв арҫыннисемпе паллашнӑ, анчах ку кашнинчех ултавпа вӗҫленнӗ. Хӗрарӑм каланӑ тӑрӑх, вӑл ют ҫӗршыври виҫӗ арҫынпа ҫырӑнма пуҫланӑ, пурте укҫа ыйтнӑ. Анчах пурте нухрат куҫарса парсан ҫухалнӑ. Пӗрремӗш арҫынни — АПШри «ҫар тухтӑрӗ», «хӗрӳ точкӑра» службӑра тӑрать-мӗн. Ӑна 350 доллар кирлӗ иккен: ӑна улӑштарма килӗшнӗ специалиста тӳлеме. Унтан самолета ларма билет туянма 3500 доллар ыйтнӑ. Паллӑ ӗнтӗ: арҫын вӗҫсе килмен. Тепри те — «ҫар ҫынни», хӗрарӑма АПШран 5 миллион доллар илсе тухма сӗннӗ. Хайхискер виртуаллӑ савнине 7700 доллар куҫарса панӑ. Шупашкар хӗрарӑмӗ тепӗр савнине 1500 доллар куҫарса панӑ. Унтан каллех укҫа куҫармалли пирки ҫыру килнӗ: 4500 доллар. Хальхинче тин хӗрарӑмӑн иккӗленӳ ҫуралнӑ, тек укҫа куҫарман. Халӗ полицейскисем ӗҫ-пуҫа уҫӑмлатаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (30.04.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, 7 - 9 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Разумов Василий Петрович, инженер, тинӗс ҫар флочӗн вице-адмиралӗ ҫуралнӑ. | ||
| Петров Николай Петрович, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ агрономӗ ҫуралнӑ. | ||
| Андронов Николай Иванович, Раҫҫей Федерацийӗн халӑх ӳнерҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |