|
Республикӑра
 Сергей Беккер тунӑ сӑн Ҫӗрпӳ районӗнче пурӑнакансен сехри хӑпнӑ. Унти халӑх каланӑ тӑрӑх, «Юрма» пӑтӑрмахӗ вӗсем патне те ҫитнӗ. Кун пирки вырӑнти депутат Сергей Беккер пӗлтерет. Аса илтерер: унччен «Юрма» Шупашкар районӗнче пурӑнакансене ырӑ мар шӑршӑпа тарӑхтарнӑ – чӑх-чӗп каяшне уя тухса тӑкнӑ. Халӗ агрохолдинг Ҫӗрпӳ районӗнчи Рындино ялӗ ҫывӑхӗнче каяш тӑкать-мӗн. Ҫынсем кананӑ тӑрӑх, ҫак вырӑна раштав уйӑхӗнчех каяш тӑкма пуҫланӑ. «Чӑх-чӗп каяшӗ курӑк ҫунтарса яма пултарать кӑна мар, вӑл ейӳпе пӗрле Ҫавала та лекме пултарать, хула ҫыннисене шывпа тивӗҫтерекен вырӑна ҫитес хӑрушлӑх та пур», - тенӗ Сергей Беккер. Ҫак кунсенче вӑл «Юрма» ертӳлӗхӗпе ҫыхӑннӑ, ҫак ыйтӑва сӳтсе явма сӗннӗ. Ял халӑхӗпе тӗлпулу та ирттерме палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Раҫҫейре
 Севастопольти 10-мӗш гимназие чӑваш ятне пама йышӑннӑ. Ырӑ хыпара ЧНК пресс-службин ертӳҫи Зоя Яковлева Фейсбукра пӗлтернӗ. Асӑннӑ шкула Совет Союзӗн Геройӗ Мирон Ефимов ятне пама йышӑннӑ. Зоя Миронова хыпарланӑ тӑрӑх, Мирон Ефимович 1915 ҫулта Элӗк районӗнчи Самушка ялӗнче ҫуралнӑ. Вырӑс Сурӑмӗнчи тата Элӗкри шкулсенче вӗреннӗ, Шупашкарти педагогика институтне пӗтернӗ, учитель пулса ӗҫленӗ. Комсомол путевкипе Мирон Ефимов Ейскри ҫар авиаци училищинче вӗреннӗскер летчик-истребитель пулса тӑнӑ. Мирон Ефимов икӗ хут Хӗрлӗ ялав орденне тивӗҫнӗ. 1942 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче ӑна «Совет Союзӗн Геройӗ» ят панӑ. 1961 ҫултан отставкӑна кайсан Мускав хулинче пурӑннӑ. Пурӑннӑ чухнех Крымра тата Севастопольте Мирон Ефимов подполковник ячӗпе палӑксем лартнӑ. 2019-мӗш ҫулхи раштавӑн 18-мӗшӗнче Чӑваш Республикин ертӳҫисем, Чӑваш наци конгресӗ, Севастопольти чӑваш наципе культура автономийӗ тата Чӑваш Енӗн Крымпа Севастопольти суту-илӳпе экономика тата ЧНК элчи Андрей Яковлев ыйтнипе Севастопольти 10-мӗш гимназие Совет Союзӗн Геройӗ Мирон Ефимов ятне пама йышӑннӑ. Кун ҫинчен гимнази директорӗ С. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Раҫҫейре
 Тутарстан министрӗ авиапассажира пулӑшнӑ. Кӑрлач уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Пӗрлешӳллӗ Арап Эмиратӗнчен Хусана килекен самолетра пассажира япӑх пулса кайнӑ. Хӗрарӑм стюардессӑран пулӑшу ыйтнӑ, лешӗ громкоговорительпе — пассажирсенчен. Бортра тухтӑр пур-и тесе кӑсӑкланнине кура Тутарстанӑн сывлӑх сыхлав министрӗ Марат Садыков пулӑшма васканӑ. Хӗрарӑма вӑл кислород маскипе пӗрремӗш пулӑшу кӳнӗ. Самолет Хусанти аэропорта аннӑ ҫӗре унта васкавлӑ пулӑшу машини ҫитсе те ларнӑ, анчах хӗрарӑм пульницӑна кайма килӗшмен. Марат Садыков 1970 ҫулхи кӑрлач уйӑхенче Пӑва хулинче ҫуралнӑ. Хусанти патшалӑх медицина институтӗнче педиатра вӗренсе тухнӑ. Медицина наукисен докторӗ. Тутарстанӑн тава тивӗҫлӗ тухтӑрӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 iltumen.ru сайтри сӑн Хресчен фермер хуҫалӑхӗн ертӳҫи, 44 ҫулти арҫын, кредит организацийӗсен умӗнче 8 миллион тенке яхӑн парӑма кӗнӗ. Хайхискер парӑма татайман. Приставсем ҫак арҫыннӑн харпӑрлӑхӗнче 1,5 гектар ҫӗр пуррине палӑртнӑ. Вӑл Йӗпреҫ районӗнче вырнаҫнӑ. Парӑм пулнӑран хресчен фермер хуҫалӑхӗн пуҫлӑхӗн ҫак ҫӗр лаптӑкне туртса илме пултараҫҫӗ. РФ Граждан кодексӗн 278-мӗш статйипе килӗшӳллӗн, приставсем ҫӗре туртса илмеллине палӑртнӑ заявление Шупашкарти Мускав районӗн судне ярса панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 Кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче «ТНВ «Татарстан» телеканал Шупашкарта Хаяр Йӑван палӑкне лартни ҫинчен сюжет кӑтартнӑ. Тавлаштаракан тата калаҫтаракан тема «7 дней» (чӑв. 7 кун) вырсарникун каҫхи тишкерӳллӗ кӑларӑмра 15 минута яхӑн пынӑ. Ильшат Аминов телеертӳҫӗ Шупашкарти пулӑмпа паллаштарнӑ. Телеканал журналистки Ильзира Юзаева нумаях пулмасть пирӗн республикӑн тӗп хулинче пулнӑ, Чӑваш Енри Ваттисен тӗп канашӗн пайташӗсенчен интервью илнӗ. «Татарстан» телеканалӑн ушкӑнӗ Константин Иванов скверӗнче пулнӑ, Хаяр Йӑван скульптурине ӳкерсе илнӗ. Аса илтерер: Чӑваш Енри ваттисен канашӗ те ҫак палӑка хирӗҫ. Унӑн пайташӗсем палӑка илсе музее пама сӗннӗ. «Ку факта Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи тӗп халӑхсене хисеплеменнипе тан йышанатпӑр. Палӑка илсе Чӑваш наци музейне памалла тесе шутлатпӑр», - ҫапла пӗлтернӗччӗ общество пӗрлешӗвӗн пресс-секретарӗ Тимӗр Акташ. |
|
Сывлӑх
 cap.ru сайтри сӑн Паян, кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче, Шупашкарта ҫӗнӗ поликлиникӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Вӑл Ленин проспектӗнчи 12-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Нумай функциллӗ поликлиникӑна 40 пин ҫын медицина пулӑшӑвӗ илме ҫӳрӗ. Унта 97 тухтӑр ӗҫлӗ. Паян пульницӑра пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗ, участок терапевчӗсем, диагностика служби, хӗрарӑмсен консультацийӗ ӗҫлеме пуҫланӑ. Ытти специалист пациентсене ҫитес вӑхӑтра йышӑнма тытӑнӗ. Каласа хӑварар: поликлиникӑна 2017 ҫулхи ҫулларанпа тума тытӑннӑ. Планпа килӗшӳллӗн, ӑна 2020 ҫул пуҫламӑшӗнче вӗҫлемелле пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Вӗренӳ
 rosmetod.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри вӗренӳ заведенийӗсем, хальхинче техникумсемпе колледжсем, Раҫҫейре чи лайӑх лайӑххисен йышне лекнӗ. Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейӗн Ҫутӗҫ министерстви 2019 ҫулта ҫӗршывра кадрсене епле хатӗрленин мониторингне хатӗрленӗ. Топ-500-е Канашри транспортпа энергетика техникумӗ, Ҫӗрпӳри аграрипе технологи техникумӗ, Шупашкарти апатлану технологийӗпе коммерци техникумӗ, Самарти ҫул-йӗрӗн патшалӑх университечӗн Улатӑрти филиалӗ лекнӗ. Мониторинга хатӗрленӗ чухне вӗренӳ ӗҫне, вӗренсе тухакансен пӗлӳ шайне, учрежденисен инфраструктурине, финанспа экономика ӗҫ-хӗлне, кадрсене, вӗренсе пӗтернисем профессипе ӗҫе вырнаҫнине тата ытти хӑш-пӗр ҫавӑн пек критерие шута илнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Персона
 Владислав Николаев ҫыравҫӑ, драматург, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн журналисчӗ, нумаях пулмасть Пушкӑртстанра пулнӑ. «Пушкӑртстана ҫул ҫывӑх мар, ҫавӑнпа та эпӗ вӑхӑта туллин усӑ курма тӑрӑшатӑп: юлташсемпе тӗл пулатӑп, шкулсене кӗрсе тухатӑп…», — тесе ҫырнӑ журналист тата ҫыравҫӑ Фейсбукра. Унти Авӑркас районӗнчи Юламан ялӗнче пурӑнакан чӑваш ҫыравҫипе, поэчӗпе Александр Савельев-Саспа курнӑҫнӑ. 87 ҫулхискер Ҫӗнӗ ҫул умӗн хӑйӗн 20-мӗш кӗнекине кун ҫути кӑтартнӑ иккен. Владислав Николаев шурсухала Раҫҫей ҫыравҫисен союзӗн пайташӗ пулнине ӗнентерекен ҫӗнӗ удостоверение (ҫав хутсене пӗлтӗр ҫӗнетрӗҫ) ҫитерсе панӑ. Александр Сергеевич вара хӑнана хӑйӗн кӗнекине парнеленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Харпӑр шухӑш
Культура
Хаяр Иван – пачах та хаяр мар!.. Тумаллине вӑл тунӑ тахҫанах: Юхтарнӑ юн, кӑларнӑ вӑл пушар... Ман мӗншӗн савмалла тет пит ӑна?!
Ах, «Раҫҫее ҫӗкленӗ»?.. Раҫҫейре, Каҫарӑр та, Иван ҫеҫ пурӑнман!.. Йӑлтах татса параҫҫӗ Тӳпере. Аван — ялан ҫакна асра тытсан.
Иван ҫӑлман ман халӑха тахҫан! Ӑна Иван паман телей сапса! Ман халӑхӑм хӑй паттӑр пулнӑран Вучахӗ ун ҫунать-ха ялкӑшса!
Тата ҫакна каласшӑн эп паян: Ҫук, Иван мар, сӑнарӗ ун хаяр!.. Паян каллех ыйтатӑп Турӑран: Ман халӑха упра та Шанчӑк пар!!!
Валери Туркай 27.12.19 Редакцирен: Статьяна вырнаҫтарни редакци автор шухӑшӗпе килӗшнине пӗлтермест. |
|
Политика
 gazeta1931.ru сайтри сӑн «Петербургская политика» (чӑв. «Питӗр политики») фонд эксперчӗсен шухӑшӗпе, ҫитес вӑхӑтра Чӑваш Республикин Элтеперне отставкӑна ярас хӑрушлӑх пысӑк. Кунашкал кандидатсен йышне Архангельск облаҫӗн, Камчатка крайӗн тата Калуга облаҫӗн ертӳҫисем те лекнӗ. Михаил Игнатьев унччен ҫапла пӗлтернӗччӗ: РФ президенчӗ Владимир Путин тата республика халӑхӗ ырласан, пулӑшсан ҫеҫ вӑл ҫитес суйлава хутшӑнӗ. Палӑртмалла: суйлав авӑн уйӑхӗнче 16 регионта иртӗ. Унччен Кремль хальхи пуҫлӑхсенчен хӑшӗсем суйлава хутшӑнассине, хӑш тӑрӑхра ҫӗнӗ ҫынна сӗнессине татса парӗ. Пӗлтӗр Иркутск облаҫӗнче тата Еврей автономи облаҫӗнче ҫӗнӗ ертӳҫӗсене палӑртнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+22.3 °C
