Пирӗн республикӑра «Чӑваш киновӗн эрни» акци иртӗ. Кун пирки «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацин архивӗ пӗлтернӗ.

Чӑваш автономийӗн 100 ҫулхине халалланӑ ҫак мероприяти кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртмен 24-мӗшӗччен пырӗ. Акци Улатӑрта паян уҫӑлнӑ. Вӑл ҫулла Хӗрлӗ Чутайӗнче хупӑнӗ.

Чӑваш киновӗн эрни вӑхӑтӗнче ҫутта кӑларакан фильмсене кӑтартма палӑртнӑ. Программӑра тулли метрлисем те, кӗске метрлисем те, документлисем те пулӗҫ. Кинона культура тата вӗренӳ учрежденийӗсенче кӑтартма палӑртнӑ.

Акцие пуҫараканӗсем — республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствипе «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацин архивӗ.

Вӗреннӗ чӑваш (ӑна, пӗтӗмӗшле илсен, интеллигенци теме май килмест) хӑйне епле тытнине 30 ҫул ытла сӑнанӑ май пуҫра (маншӑн, чӑвашшӑн, хӑрушла) шухӑш йӑва ҫавӑра пуҫланӑччӗ: тискер (ыттисенчен катӑкран катӑк) халӑх мар-ши эпир?.. Тӗнчере этеме этем тӑвакан ӑнлавсем ҫирӗпленнӗ теме пулать. Ҫынлӑх (гуманизм), чӑнлӑх, тӗрӗслӗх, тӳрӗ кӑмӑллӑх… тавра йӗркеленеҫҫӗ вӗсем. Ҫак ыйтусем чӑваша хускатаҫҫӗ-и, канӑҫ памаҫҫӗ-и?.. Хуравне шыраса пӑхмалли мелсем ансат. Тытӑр та уҫса пӑхӑр пирӗн хаҫат-журналсене, итлӗр радио-телевидение, ҫӳрӗр пуху-митингсене… Тупатӑр-и эсир унта чӑнлӑхпа, тӗрӗслӗхпе, тӳрӗ кӑмӑллӑхпа ҫыхӑннӑ шухӑш-кӑмӑл?.. Ҫук пулӗ... «Справедливая Россия – Чувашия» хаҫатра та тӗрӗслӗх концепт/тема шайӗнче те ҫук. «Справедливая Россия – Чувашия» тӗрӗслӗхшӗн чӑнтан ҫунманнине ӑнланма контент-тишкерӳ те кирлӗ мар. Тӗрӗслӗх кунта ятӗнче кӑна, ячӗшӗн кӑна…

Мана ҫиелти питех кӑсӑклантармасть. Фрейд, тарӑнран тарӑн психологи (глубинный психоанализ) чӗлхе вӗҫне мӗн килнине те, ӑнсӑртран мӗн каласа янине те, катӑклӑх комплексӗн шалти тымарӗсене те, ҫӳлтен е таҫтан муртан килекен пулӑм-хӑватсене те… ӑнланма май параҫҫӗ.

Малалла...

Испание ҫитнӗ «Глория» ҫил-тӑвӑла пула ҫав тери ҫӳллӗ хумсем ҫӗкленнӗ, ҫыран хӗрринче ларакан хуласем кӑпӑк айне пулнӑ. Сӑмахран, Тосса-де-Мар ҫыннисен хӑйсен ҫурчӗсене лекес тесе кӑпӑкланса тӑракан урамсем урлӑ каҫма тивнӗ. Майорка утравӗнче вара тем ҫӳллӗш хумсем, 13 метра ҫитекенсем, ҫӳллӗ ҫуртсене тӑрри таранах хуплама пултарнӑ. Ҫутҫанталӑк алхасӑвӗ пирки «Гисметео» хыпарлать.

Ҫил-тӑвӑл Испание иртнӗ эрне вӗҫӗнче ҫитнӗ. Ҫӗршывӑн тухӑҫ енчи ҫӗрсем шыв айне пулнӑ, ҫурҫӗрте тата сӑртлӑ вырӑнсенче юр тем хулӑнӑш ҫунӑ. Пуринчен те ытларах Андалуси, Валенси тата Балеар утравӗсем шар курнӑ. Специалистсем ӗнентернипе, ку тӑрӑхра кунашкал инкек кӳрекен хӗллехи ҫил-тӑвӑлсем 40 ҫул пулман.

Ҫил-тӑвӑла пула 200 пин патнелле испан ҫынни электричествӑсӑр тӑрса юлнӑ. Пурӗ 8 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ, темиҫе теҫетке ҫын суранланнӑ. Хӑш-пӗр районсенче вӑхӑтлӑх аэропортсем, шкулсем хупӑннӑ, транспорт ҫыхӑнӑвӗ татӑлнӑ.

Улатӑр районӗнче пурӑнакансем заповедникра пулӑ тытнӑ. Ҫавӑн пирки пакунлисене систерекен пулнӑ.

Тӑватӑ арҫын тӗлӗшпе халӗ тӗрӗслев пырать. Вӗсен тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Пуҫиле ӗҫ пуҫарас хӑрушлӑх та пур. РФ Пуҫиле кодексӗн 259-мӗш статйи вара кӑра. Вӑл статья 300 пин тенкӗрен пуҫласа 500 пин тенкӗ таран штрафлама, е 480 сехет таран ӗҫлеттерме, е юсанмалла 2 ҫул таран ӗҫлеттерме е ҫавӑн чухлӗ вӑхӑта ирӗкрен хӑтарма ирӗк парать.

Пулӑҫсенчен йӗрке хуралҫисем виҫӗ сӑскӑ туртса илнӗ. Ҫав хатӗрпе Улатӑр арҫыннисем 413 карас, 229 уланкӑ, 21 чапак тытма ӗлкӗрнӗ. Чӗрӗ пулла пакунлисем шыва янӑ. Заповедникра пулӑ тытнин тӑкакне йӗрке хуралҫисем 110 пин тенкӗ таран шутласа кӑларнӑ.

Паян Чӑваш Ен Правительство ҫуртӗнче Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, халӑх художество промыслисен ӑсти Евгения Жачева пулнӑ. ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑстана республика ертӳҫи хӑй йыхравланӑ.

Ӑстапа ӳкернӗ сӑнӳкерчӗксем тӑрӑх хакласан, тӗлпулӑва Чӑваш Ен Элтеперӗн Администрацийӗн Ертӳҫи Валерий Филимонов тата ыттисем хутшӑннӑ. Хыпарта ҫырнӑ тӑрӑх, тӗлпулӑва Евгения Жачеван ывӑлӗ, Питӗрти Мариински театрти балетӑн концертмейстерӗ Гурий Жачев; Евгения Жачеван вӗренекенӗ, Культура тата ӳнер институчӗн кафедрин заведующийӗ Раиса Васильева та хутшӑннӑ.

Евгения Жачева Михаил ИгнатьевЭлтепере Чӑваш тӗррин музейне йӗркеленӗшӗн тав тунӑ-мӗн.

"Про Город" сайтри сӑн

Муркаш районӗнчи Хуракасси ялӗнче пурӑнакансене кӗпер пӑшӑрхантарать. Кивелнӗскер тӑрӑх ҫӳреме те хӑрушӑ. Анчах мӗн тӑвӑн: ватӑсемпе ачасем те ҫавӑнтах каҫса ҫӳреҫҫӗ.

Ку ыйтупа ҫынсем «Про Город» хаҫата пынӑ. Пилӗк ҫул ытла ӗнтӗ ялти темиҫе кил ялтан «уйрӑлса» тӑрать. Ара, кивӗ кӗперпе каҫса ҫӳреме хӑрушӑ.

Унччен кӗпере колхоз пӑхса тӑнӑ. Вӑл салансан кӗпер те саланма тытӑннӑ. Вырӑнти администраци пулӑшма шантарнӑ: тепӗр икӗ ҫултан. Ҫатракасси ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Надежда Никитина пӗлтернӗ тӑрӑх, районта кӗпере юсамашкӑн укҫа шыраҫҫӗ, хӑвартах пулӑшма шантарнӑ.

Шāматкун, кāрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш ачисен клубӗ (вӑл Шупашкарта ӗҫлет) тӑван чӗлхене вēренес шухашлā шӑпӑрлансене хӑй патӗнче пуҫтарӗ.

«Ҫыннӑн пӗр анне. Тӑван чӗлхе те пӗрре. Ӑна упрасси – пирӗн тивӗҫ. Чӗлхе чечекленесси пӗтӗмпех хамāртан килет.

Атте-анне чӗлхи – пирӗн тӑван чӗлхе. Тӑван чӗлхе – халӑх чунӗ», — тесе ҫырнӑ «Аталану» ассоциаци «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче.

Заняти Шупашкарти Ленин проспектēнчи 15-мӗш ҫyртра, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнчи 212-мēш пулēмēнче иртӗ. Унта икӗ ӳсӗмри ачасене йыхравлаҫҫӗ. Шкул ҫулне ҫитмен ачасен ушкāнēн занятийӗ 12 сехетре, аслā ушкāнāн вара 13 сехетре пуҫланē.

Тӗплӗнрех ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсене те кӑтартнӑ: 89051987795 тата 89603030880.

Шупашкарти лифтсене кӑҫал та ҫӗнетӗҫ.

2020 ҫулта нумай хваттерлӗ 16 ҫуртра 90 лифт ылмаштарма палӑртнӑ. Ҫакӑн валли 158 миллион тенкӗ кирлӗ. Укҫана нумай хваттерлӗ ҫуртсене тӗплӗн юсасси ҫинчен калакан программӑпа килӗшӳллӗн уйӑраҫҫӗ.

Шупашкар хула администрацийӗн Ҫурт-йӗр фончӗн управленийӗн пуҫлӑхӗ Андрей Шестаков ӗнентернӗ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра 12 ҫуртра 62 лифта ылмаштарса пӗтернӗпе пӗрех. Тепӗр 28 лифта пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗччен хута яма палӑртнӑ. Ҫакӑн пӗлтереҫҫӗ Шупашкар хула администрацийӗн пресс-службинче. Кӑҫалах тепӗр 11 ҫуртри лифтсене ҫӗнетмелле.

Шупашкарти ҫуртсенче пассажирсене турттармалли лифтсен шучӗ 3479-па танлашать. Япӑхнисене кашни ҫулах пӗчӗкшерӗн ҫӗнетсе пыраҫҫӗ.

«Чӑваш Ен» ПТРК тунӑ видео скринӗ

Муркаш районӗнче пурӑнакан Иван Васильев кӑҫал ЧР Элтеперӗн стипендине тивӗҫнӗ. 29 ҫулти арҫын чӑнах та маттур – схемӑсемпе чертежсемсӗрех ял хуҫалӑх техникине пуҫтарать. Пӗтӗм шухӑшӗ – пуҫра.

Иван Васильевӑн хуҫалӑхӗнче техника пайтах: вӑл ҫӗрулми кӑлармалли хатӗрсем, боронсем, культиваторсем пуҫтарнӑ. Тӗлӗнмелле те, пӗр пек модельсем тӗл пулмаҫҫӗ унӑн, пурте тӗрлӗрен.

Унӑн ашшӗ – инженер, кӳршӗри хуҫалӑхра ӗҫлет. Ҫак ӗҫе хӑнӑхтарнӑ вӗрентекенӗ те ҫавӑнтах тӑрӑшать. Вӗсене кура Иван та ҫак ӗҫпе аппаланма тытӑннӑ.

«ДобротворецЪ» водолазсен ушкӑнӗн» сӑнӗ

Кӑрлач уйӑхӗн 21-22-мӗшӗсенче Атӑл ҫинче хыпарсӑр ҫухалнӑ ҫынна шыранӑ. Унта водолазсем, ҫӑлавҫӑсем тата следовательсем ӗҫленӗ.

«ДобротворецЪ» водолазсен ушкӑнӗ» пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускаври водолазсен ушкӑнӗ хыпарсӑр ҫухалнӑ ҫынна Куславкка районӗнчи Криуш ялӗ ҫывӑхӗнче шыранӑ.

Ҫак ӗҫе Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн ӗҫченӗсемпе ҫӑлавҫисем те хутшӑннӑ. Анчах ведомство кун пирки нимӗн те хыпарламан.

Водолазсемпе ҫӑлавҫӑсем нимӗн те тупайман. Специалистсен ӗҫне шыв юххи вӑйлӑ пулни те йывӑрлатнӑ.