Шупашкарти Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрне Мускав укҫипе юсама пуҫланӑ. Раҫҫей Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи ача-пӑча тата пукане театрӗсене «Культура» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн ҫӗнетме йышӑннӑ. Министерство асӑннӑ учрежденисен списокӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗ те пур. Регионсенчи ача-пӑча тата пукане театрӗсене федераци укҫипе 2024 ҫулччен юсамалла. 5 ҫулта 40 театра ҫӗнетӗҫ.

Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, унта ӑшӑ тата шыв пӑрӑхӗсене ылмаштарӗҫ, пӳлӗмсене пӑсса ҫӗнӗлле йӗркелӗҫ, пысӑк тата пӗчӗк залсене юсӗҫ. Залсенчи тата пӗрремӗш хутри кивӗ материалсене сӳтсе пӗтернӗ ӗнтӗ. Ҫивиттие ҫӗнӗрен витме тата театрӑн урам енне юсама пуҫланӑ.

Юсавӑн тӗп пайне 2019 ҫулхи ҫӗнӗ сезон пуҫланнӑ вӑхӑта вӗҫлесшӗн. Юсанӑ учреждение кӑҫалхи пӗрремӗш квартал умӗн уҫасшӑн.

Муркаш районӗнче утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫул ҫинче инкек пулнӑ хыҫҫӑн прокуратура ҫул-йӗр инспекторӗсен ӗҫне тӗрӗслесе хак парӗ. 

Аса илтерер: асӑннӑ кун ирхине «Мускав-Ӗпхӳ» федераци трасси ҫинче «Ауди» автомашина ҫул хӗрринчи тимӗр картана пырса тӑрӑннӑ, унтан «УАЗ-3909» автомобильпе ҫапӑннӑ. УАЗ водительне пульницӑна илсе кайнӑ. Салонта пулнӑ тепӗр пассажир та каярах тухтӑрсенчен пулӑшу ыйтнӑ.

Руль умӗнче Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн ывӑлӗ Олег Ладыков пулма пултарнӑ тесе шухӑшланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Каччӑна унччен суд ҫулталӑк та 4 уйӑхлӑха тӗрмене хупмасӑр айӑплама йышӑннӑччӗ. Вӑл тата унӑн юлташӗ тантӑшӗсене хӗненӗччӗ.

Сӑмах май, ҫакна та палӑртар: ӗнер Алексей Ладыков «Уҫӑ хула» форматпа хула ҫыннисемпе тӗл пулнӑ. Шӑв-шав ҫӗкленӗ инкекпе кӑсӑкланакан та тупӑннӑ. Сити-менеджер авари вырӑнӗнче хӑй пулмантан руль умӗнче кам пулнине пӗлменнине палӑртнӑ. Ладыковсен ун пек машина ҫук-мӗн.

Почта тытӑмӗнче ӗҫлекенсен шалӑвӗ ӳсӗ. Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин «Раҫҫей почтин» Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи макрорегионӗн ертӳҫипе Елена Зайцевӑпа тата почтӑн Чӑваш Енри филиалӗн пуҫлӑхӗпе Владимир Тимофеевпа тӗл пулнӑ.

Владимир Тимофеев ӗнентернӗ тӑрӑх, шалу 2 пин ытла ҫыннӑн ӳсӗ. Ку вӑл мӗнпур ӗҫченӗн 70 ытла проценчӗ иккен. Ҫыхӑну уйрӑмӗсенче ӗҫлекенсен тупӑшӗ ҫапла майпа 20 процент нумайланӗ.

Ӗҫ укҫине ӳстерессине Раҫҫей почти калӑпӑшлӑ проект тесе шухӑшлать. Елена Зайцева палӑртнӑ тӑрӑх, предприяти ертӳҫисем шалӑва ҫулталӑк ҫурӑ хушшинче тапхӑр-тапхӑрпа ӳстерсе пыма палӑртнӑ.

Тӗлпулура ялти ҫыхӑну уйрӑмӗсен ӗҫне те сӳтсе явнӑ.

Вера Васильева

Утӑ уйӑхӗн 24-27-мӗшӗсенче Чӑваш Енӗн тӗп хулинче ҫӑмӑл атлетика енӗпе Раҫҫей чемпионачӗ иртет. Ӗнер ӑмӑртӑвӑн иккӗмӗш кунӗ пулчӗ. Чӑваш Енри спортсменсемшӗн вӑл ӑнӑҫлӑ иртнӗ.

Раҫҫейӗн спорт мастерӗ Вера Васильева, тӗрӗссипе, ӑмӑртӑвӑн малтанхи кунӗнчех палӑрнӑ-ха. 800 метрлӑ дистанцире вӑл финала кӗме пултарнӑ. Ӗнер Чӑваш Ен хӗрӗ ҫав дистанцире кӗмӗл медаль ҫӗнсе илнӗ.

Вера Васильева — олимп резервӗн 3-мӗш спорт шкулӗн тата Ардалион Игнатьев ячӗллӗ Спорт хатӗрленӗвӗн центрӗн воспитанници. Пултарулӑха вӑл Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ тренерӗ Валентина Давалова патӗнче туптать.

Паян Вера Васильева 1500 метра чупӗ.

Шупашкарти чемпионата, сӑмах май, ҫӗршывӑн 72 регионӗнчи спорстменсем килсе ҫитнӗ.

Йӗпреҫ районӗнчи Ҫӗнӗ Выҫли ялӗнче фельдшерпа акушер пункчӗ ҫӗкленет. Ӑна хӑпартма «Мостстройинвест» тулли мар яваплӑ обществӑна шаннӑ.

Йӗпреҫ район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, тухтӑр ҫуртне тума 4 миллион та 133 пин тухса кайӗ. Смета хакӗ ҫакӑн пек.

ФАПа Чӑваш Ен Элтеперӗ 2012 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче йышӑннӑ ял ҫыннисене медицинӑпа санитарин пирвайхи пулӑшӑвне лайӑхлатасси ҫинчен калакан хушӑвӗпе килӗшӳллӗн ҫӗклеҫҫӗ. Асӑннӑ документа йышӑннӑранпа Йӗпреҫ районӗнче кӑна 8 фельдшерпа акушер пункчӗ туса лартнӑ. Ҫӗнӗ Выҫлинчи — тӑххӑрмӗш.

Тухтӑр ҫурчӗ 80-а яхӑн тӑваткал метр йышӑнӗ. Ҫӗнӗ ФАПра ҫутӑ та хӑтлӑ пулӗ. Шыв та шала кӗртӗҫ, таса мар шыва юхса тухма канализаци те тӑвӗҫ.

Анжелика Сидорова

Чӑваш Енӗн тӗп хулинче ҫӑмӑл атлетика енӗпе иртекен Раҫҫей чемпионачӗн иккӗмӗш кунӗ ӗнер хыҫа юлчӗ. Раҫҫейӗн 72 регионӗнчен килсе ҫитнӗ спорстменсем тӑватӑ кунта медальсен 40 комплекчӗшӗн ӑмӑртӗҫ.

Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, Анжелика Сидорова хӑйӗн унчченхи рекордне ҫӗнетме пултарнӑ. Шӑчӑпа ҫӳллӗшне сикекенскер 4 метр та 86 сантиметра ҫӗннӗ. Ку кӑтартупа вӑл ылтӑн медале ҫӗнсе илнӗ.

Анжелика Сидорова — Европа чемпионки, тӗнчен икӗ хут вице-чемпионки. Раҫҫейри стартсенче Мускавпа Чӑваш Ен чысне хӳтӗлет.

Чӑваш Енӗн Спорт министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, унчченхи рекорда та спорстменка Шупашкарта тунӑ. 2016 ҫулта иртнӗ Раҫҫей чемпионачӗ вӑхӑтӗнче вӑл 4 метр та 85 сантиметр ҫӳллӗшне сикнӗ.

Раҫҫей чемпионатӗнчи «ылтӑна» Анжелика Сидорова ӗнерхине шута илсен пурӗ тӑватӑ хут ҫӗнсе илнӗ.

Шупашкарти студентсем Мускавра иртнӗ Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсра ҫӗнтернӗ. Ҫамрӑксем ҫӗршывӑн тӗп хулинче культура тата ӳнер енӗпе професси ӑсталӑхне тӗрӗсленӗ.

Чӑваш Енӗн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, пултарулӑх ӑмӑртӑвне культура училищинче тата художество училищинче вӗренекенсем хутшӑннӑ.

Конкурсра художество училищинче вӗренекен Кирилл Кузьмин, Ольга Михайлова, Анастасия Прокопьева тата культура училищинче вӗренекен Никитина Екатерина ӑмӑртнӑ.

«Анимаци» номинацинче Ольга Михайлова, «Дизайн» енӗпе Кирилл Кузьмин пӗрремӗш вырӑн, «Социаллӑ культура ӗҫ-хӗлӗ» енӗпе Екатерина Никитина иккӗмӗш вырӑн, «Фотографи ӳнерӗ» енӗпе Анастасия Прокопьева виҫҫӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.

I, II и III степеньлӗ премисене тивӗҫнисене дипломпа та хавхалантарнӑ. Аслӑ шкулсенчи бакалавриата е специалитета куҫӑн майпа вӗренме кӗрсен ҫӗнтерӳҫӗсен РФ Президенчӗ грантне илес шанчӑк пур.

Елена Калинина

Республикӑри наркологи пульницинче — ҫӗнӗ ертӳҫӗ. Тӗп врач пулма Елена Калининӑна шаннӑ.

Ҫӗнӗ пуҫлӑхпа коллектива Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Викторов паян, утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗнче, паллаштарнӑ. Елена Калинина унччен Республикӑри психиатри пульницин тӗп тухтӑрӗнче ӗҫленӗ. Ҫӗнӗ ертӳҫӗ пирки республикӑн тӗп наркологӗ Ирина Булыгина ырӑ сӑмахсемпе палӑртса коллектив умӗнче тухса калаҫнӑ. Ҫакна та палӑртмалла: наркодиспансерӑн унчченхи тӗп врачӗ Михаил Чепурной ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе тӗпчев пуҫарнӑ.

Психиатри пульницинче ӗҫлекенсем хӑйсен ертӳҫипе хумханса сывпуллашнӑ. Елена Калинина ӗҫтешӗсене чунтан тав тунӑ. ЧР Сывлӑх сыхлав министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ертӳҫӗ тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлама тӗп врачӑн медицина енӗпе ӗҫлекен ҫумне Александр Руссова шаннӑ. Каярах конкурс ирттерсе ҫӗнӗ ертӳҫӗне палӑртӗҫ.

Кӑҫал ака уйӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарта инкек пулнӑ: ҫунакан хваттерте икӗ ача сӗрӗмпе чыхӑнса вилнӗ. Ҫав вӑхӑтра ачасен амӑшӗ саунӑра рехетленнӗ. Инкек хыҫҫӑн хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Паян суд пулнӑ. Судья 38 ҫулти хӗрарӑма 3 ҫул та 9 уйӑхлӑха колони-поселение яма йышӑннӑ.

Суд тата следстви акӑ мӗн ҫирӗплетнӗ: ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче хӗрарӑм ӳсӗр пулнӑ. 2014 тата 2017 ҫулсенче ҫуралнӑ ачисене хваттерте питӗрсе хӑварнӑ та хӑй пӗлӗшӗсемпе саунӑна кайнӑ, унта вӑл 2 сехет ҫурӑ эрех-сӑра ӗҫнӗ.

Арҫын ачапа хӗрача вара зажигалка тупнӑ. Хайхискерсем унпа вылянӑ та пушар тухнӑ. Пӗчӗкскерсем алӑк уҫса урама тухайман – сӗрӗмпе чыхӑнса вилнӗ.

«Ҫыхӑнура» форум сайтӗнчен илнӗ сӑн

ЧР премьер-министрӗ Иван Моторин (вӑл Элтепер отпускра чухне унӑн тивӗҫӗсене пурнӑҫлать) Пӑрачкав районӗнче ӗҫпе пулнӑ. Ӗнер вӑл унта ҫӗнӗ хыпар пӗлтернӗ: Китай инвесторӗсем Ҫӗмӗрле районӗнче 2 пин гектар ҫӗр тара илме хатӗрленеҫҫӗ.

Палӑртмалла: Пӑрачкав тӑрӑхӗнче Китай ҫыннисем ҫӗр унчченех тара илнӗ. Унта 4 пин пуҫ сумалли ӗне валли тата 2 пин пуҫ выльӑх какай валли усрасшӑн. Ҫакӑ «Чӑваш Ен – Сычуань» агропарк тӑвассипе килӗшӳллӗн пурнӑҫланса пырать.

Пӑрачкав район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Евгений Лебедев палӑртнӑ тӑрӑх, района инвестор килнӗренпе усӑ курман ҫӗрсем пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗнӗ. Китайсем унта 5029 гектар ҫӗр тара илнӗ.