|
Республикӑра
 @mchschuvashii сӑнӳкерчӗкӗ Ҫуллахи вӑхӑтра юханшывпа пӗвесенче пӗчӗк кимӗсемпе ярӑнма юратакансем йышланаҫҫӗ. «Шывра та ҫул ҫинчи пекех асӑрхануллӑ пулмалла», — теҫҫӗ республикӑн Пӗчӗк кимӗсен патшалӑх инспекцийӗн ӗҫченӗсем. Асӑннӑ инспекци ӗҫченӗсем йӗркене пӑсакан «капитансене» тытса чараҫҫӗ. Сезон пуҫланнӑранпа ҫӑлавҫӑсем 450 профилактика рейчӗ йӗркеленӗ. Йӗркене кӑнттамӑн пӑснӑшӑн 94 ҫынна штрафланӑ. Час-час тӗл пулакан кӑлтӑк — ҫӑлав жилетне тӑхӑнманни. Экипировка пирки карап хуҫисем те, пассажирсем те манаҫҫӗ. Тепӗр чухне кимме ӳсӗр пуҫпа тытса пыракансем тупӑнаҫҫӗ. Ун пеккисене икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Ӳсӗрскерсене 1500 тенкӗрен пуҫласа 2000 тенкӗ таран штрафлама е кимӗпе ҫӳреме 1 ҫултан пуҫласа 2 ҫул таран чарма пултараҫҫӗ. Сӑмах май каласан, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн пирӗн республикӑри шыв-шурта 21 ҫын вилнӗ, вӗсенчен иккӗшӗ – ачасем. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Чӑвашлӑх
 Руслан Соловьёвӑн «Контактра» страницинчен илнӗ скриншот Александр Химушин паллӑ этнофотограф ЮНЕСКОн штаб-хваттерӗнчи курава хатӗрленнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: «The World in Faces» куравра 170 ӗҫпе паллашма май килӗ. Унта тӗнчен тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакансем ҫынсемпе паллаштарӗҫ. Таймырпа Ҫӗнӗ Гвинейӑри Папуаран тытӑнса Етӗрне районӗнчи Орапакасси таранах. Утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче уҫӑлнӑ курава Тӗнчери тӗп халӑхсен чӗлхисен пӗтӗм тӗнчери вунӑҫуллӑхне (кун пирки Пӗрлештернӗ Нацисен организацийӗн Ассамблейи хӑйӗн 74-мӗш сессийӗнче йышӑннӑ. Ҫав тапхӑра 2022 ҫултан 2032 ҫулччен тесе йышӑннӑ) халалланӑ. Курав авторӗ Александр Химушин юлашки 9 ҫулта тӗнчери 85 ҫӗршывра пулнӑ. Пӗлтӗрхи ҫулла вӑл Чӑваш Ене килсе ҫитнӗ. Курав уҫнӑ чухне чӑваш наци юррисем шӑранна. Вӗсене «Diva Ethno Future Sound» ушкӑн янӑратнӑ. Этно-ушкӑнӑн ертӳҫи — Руслан Соловьев музыкант. Вӑл Чӑваш Енре ҫуралнӑ, халӗ Мускавра пурӑнать. Вӑл хӑйӗн маттур та пултаруллӑ, талпӑнуллӑ та ӑста ушкӑнӗпе чӑваш халӑх юррисене ҫӗнӗлле янӑратать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Политика
 Ольга Чилибина. @leaders_of_chuvashia сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енӗн промышленноҫпа энергетика министрӗн ҫумӗсенчен пӗрне, Сергей Лекарева, ӗҫрен хӑтарнине эпир иртнӗ эрнере пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: Сергей Лекарев ведомствӑри сумлӑ вырӑнсӑр утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче юлнӑччӗ. Сумлӑ вырӑн темччен пушӑ тӑрас ҫук. ЧР Промышленноҫпа энергетика министерствинче те ҫавӑн пекех пулса иртнӗ. Унта министр ҫумӗ пулма тепӗр ҫынна тупнӑ та. Вӑл — Ольга Чилибина. Ольга Петровнӑна ведомствӑри пысӑк вырӑна шанса парасси ҫинчен калакан 588-мӗш номерлӗ йышӑнӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев паян, утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Инстаграмри @leaders_of_chuvashia страницӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, Ольга Чилибина — сертификаци специалисчӗ. Ольга Петровна «Эксперт ГРУПП» тулли мар яваплӑ обществӑн коммерци директорӗнче ӗҫленӗ, вӑл менеджмент тытӑмне сертификацилекен орган ертӳҫи пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Сывлӑх
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев шӑматкун Ҫӗмӗрлери территорисем хушшинчи медицина центрӗнче пулнӑ. Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Ҫӗмӗрле ертӳҫисене халӑха кӑшӑлвирусран прививка тӑвас ӗҫе начар йӗркеленӗшӗн сӑмах лекнӗ. Юлашки кунсенче пирӗн республикӑра талӑксерен 8 пин ҫын прививка тутарасшӑн иккен. Унччен ҫак цифра 4 пинпе танлашнӑ. Ҫавна май медицина учрежденийӗсенче черет вӑрӑмланнӑ. Апла пулсан ӗҫе ҫӗнӗ лару-тӑрӑва кура йӗркелеме тивет. Паянхи куна илсен Ҫӗмӗрлере кунсерен 350 ытла ҫынна вакцинацилеме пулать, анчах чи хӗрӳ вӑхӑтра та кунсерен 160 ҫын ҫеҫ прививка тутарнӑ. Элтепер шухӑшланӑ тӑрӑх, халӑхпа ытларах ӗҫлемелле, кӑшӑлвирусран епле хӳтӗленмелли ҫинчен ытларах каласа кӑтартмалла. Ҫӗмӗрлере е ытти муниципалитетра вакцинаци валли хушма бригада кирлӗ пулсан унта ытти ҫӗртисене яма пулать тесе палӑртса хӑварнӑ Олег Николаев. Канаш хулинче, Красноармейски тата Хӗрлӗ Чутай районӗсенче вакцинаци витӗр халӑхӑн 40 ытла проценчӗ тухнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарпа Улатӑр хулисенче, Вӑрмар, Тӑвай, Элӗк тата Улатӑр районӗсенче прививка тутарнисен хисепӗ 30 процентран сахалрах. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 Паян Муркаш районӗнче ӳсӗр хӗрарӑм ҫуран утакан ҫынна машинӑпа ҫапса хӑварнӑ. Лешӗ вилнӗ. Ку 10 сехет ҫурӑра Йӳҫкасси ҫывӑхӗнче пулнӑ. «Семерка» рулӗ умӗнче ларнӑ хӗрарӑм ача кӗтни паллӑ. Курнӑ ҫынсем каланӑ тӑрӑх, авари вӑхӑтӗнче вӑл ӳсӗр курӑннӑ. Вӑл ҫул хӗррипе утакан 59 ҫулти арҫын ҫине пырса кӗнӗ. Арҫын йывӑр сурансене пула вилнӗ. Хӗрарӑма авари вырӑнӗнче медосвидетельствовани тунӑ. Вӑл чӑнах та ӳсӗр пулни палӑрнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Хулара
 deni-m.livejournal.com сайтри сӑн Утӑ уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкар хула администацийӗ кӑшӑлвируса сарӑлма парас мар тесе чару мерисем йышӑннӑ. Кун пирки администраци пресс-служби пӗлтерет. Тӳре-шара Хӗрлӗ лапамра тата Мускав ҫыран хӗрринче ирттерме палӑртнӑ мероприятисене йӗркелеме чарни пирки пӗлтернӗ. Ку йышӑнӑва кӑшӑлвирус сарӑлассине хирӗҫ кӗрешекен оперативлӑ штаб тунӑ. Ку чару мерисем эпидемиологи лару-тӑрӑвӗ йӗркелениччен вӑйра пулӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Харпӑр шухӑш
Культура
Ӑс-кӑмӑла, чун-чӗрене тӗрлӗрен хускатма пулать: пӗрре – хитре, илемлӗ, тарӑн шухӑшлӑ ӗҫпе (ун пек чухне кӑмӑл-туйӑм ҫӗкленет, вӗҫес килет, пурӑнас килет, татах та ырӑ ӗҫ тӑвас килет), тепре – йӑваш, юрлӑ, ултавлӑ пулӑмпа (ун пек чухне кӑмӑл-туйӑм хуҫӑлать, чун тарӑхать, тӑн-пуҫ пӑтранать). Тепӗр чухне, чӑнах та, шалт! тӗлӗнсе каятӑн: мӗнле-ха ҫав усал, тӗрӗсмарлӑх пирӗн пурнӑҫра вӑй илсе пырать, пуҫ пулса тӑрать, сцена ҫине тухать, хӑйне истори чӑнлӑхӗ пек кӑтартать? Калаҫу, хисеплӗ вулаканӑм, тин кӑна К. В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Михаил Сунтал пьеси тӑрӑх лартнӑ «Эп сӳннӗ чух – эс ҫун...» (Угаснет свет во мне – а ты гори!) спектакль пирки пырӗ (режиссерӗ – Наталия Сергеева). Ӑна «китай чӗлхине тӗпченӗ Н. Я. Бичурин пирки ҫырнӑ» тесе палӑртнӑ, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн гранчӗпе лартнӑ. Чӑваш театрӗ Иакинф аттен сӑнарне сцена ҫинчен пӗрремӗш хут кӑтартмасть. Иртнӗ ӗмӗрӗн утмӑлмӗш ҫулӗсен пуҫламӑшӗнче театрта В. Романовӑн «Никита Бичурин» ятлӑ пьеси кун ҫути курнӑ. Паллах, ӑна – социализмла реализм мелӗпе ҫырнӑскере – паянхи куҫпа хаклама йывӑр. |
|
Хулара
 ШӖМ тунӑ сӑн Утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Шупашкарта пурӑнакан 32 ҫулти хӗрарӑм полицие пырса пулӑшу ыйтнӑ. Вӑл банк карттине ҫухатнӑ. Ӑна вара тивӗҫлӗ канури хӗрарӑм тупнӑ. Хайхискер тӳрех лавккана кайнӑ, ҫын карточкипе апат-ҫимӗҫ, аялти тум туяннӑ. Ҫапла вӑл 11 пин тенкӗ тӑкакланӑ. 74 ҫулти хӗрарӑма темиҫе кунран полицие илсе ҫитернӗ. Вӑл лавккара ҫӳренине видеокамера ӳкернӗ. Шӑпах ҫакӑ ӑна тупма пулӑшнӑ та. Полици уйрӑмӗнче вӑл тӑкакланӑ укҫана тавӑрса пама шантарнӑ. Апла пулин те унӑн саккунпа килӗшӳллӗн явап тытма тивӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Сывлӑх
 1pnz.ru сайтри сӑн Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа республикӑра 1604 ҫын кӑшӑлвируса пула вилнӗ. Иртнӗ талӑкра 6 ҫыннӑн пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Ҫапла чирленӗ кашни 17-мӗш ҫын кӑшӑлвируса пула вилнӗ. Ку таранччен 27886 ҫын инфекциленнӗ. Вӗсенчен 59-шӗ – юлашки талӑкра. 25468 ҫын кӑшӑлвируса парӑнтарнӑ. Юлашки талӑкра 43 ҫын сывалнӑ. Хальхи вӑхӑтра стационарта тата килте амбулатори мелӗпе 814 ҫын кӑшӑлвирусран сипленет. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Экономика
 strsite.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри ятлӑ-сумлӑ ҫынсене ҫеҫ мар, хисепе тивӗҫ организацисене те чыслаҫҫӗ. Республика Элтеперӗн Олег Николаевӑн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн «Строймаш» акционерсен обществине Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ. Ӗҫлӗ хутра палӑртнӑ тӑрӑх, организаци регионӑн промышленность аталанӑвне пысӑк тӳпе хывать. Хушӑва республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ. «Строймаш» акционерсен обществи Шупашкарти Канаш шосси урамра вырнаҫнӑ. Предприятин сайтӗнчи хыпар тӑрӑх хакласан, акционерсен обществинче автомашинӑсемпе тракторсем, пӑрахут-карапсемпе чукун ҫул техники валли «пысӑк пахалӑхлӑ резина тата резинатехника хатӗрӗсене» 2001 ҫултанпа кӑлараҫҫӗ, «предприятие Раҫҫейӗпе пӗлеҫҫӗ». Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+21.3 °C
