Юлашки ҫулсенче пирӗн республикӑра ҫӗленсем йышланса кайрӗҫ. Унччен вӗсем вӑрманлӑ вырӑнсенче пурӑннӑ пулсан халӗ ялсенех пырса кӗреҫҫӗ, кил хушшинче шуса ҫӳреҫҫӗ, уҫӑ алӑк пулсан ҫурта та кӗреҫҫӗ.
Ҫӗлен сӑхнипе ҫичӗ ҫынна (ҫав шутра икӗ ача пулнӑ) тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулса тухнӑ.
Вӗлле хурчӗ тата сӑпса сӑхсан та тепӗр чух ҫынсене тухтӑр пулӑшӑвӗ кирлӗ. Кашни ҫыннӑн организмӗ тӗрлӗрен, хӑшӗсен аллерги шокӗ пуҫланать, ҫын сывлайми пулса ларать.
Чӑваш Енре хир качакисен шучӗ нумайланнӑ. Ку хыпара республикӑн Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерстви пӗлтерет. Ҫавна май ҫак чӗрчуна 2020 ҫултан тытӑнса пирӗн тӑрӑхра тытма ирӗк параҫҫӗ. Анчах шутран ытла мар. Сунарҫӑсем пӗлтӗр 13 хир качаки тытнӑ.
Ҫутҫанталӑка сыхлакансене пӑшӑрхантараканни те пур. Кӑҫал хир качакисем ҫул ҫинчи инкеке самайӑн лекнӗ. Ҫур ҫулта 10 чӗрчун машина умне сиксе тухса вилмеллех аманнӑ.
Хуҫасӑр йытӑсем те хир качакисене тапӑнаҫҫӗ. Вӗсем кӑҫалхи кӑрлач-ҫӗртме уйӑхӗсенче 20 чӗрчуна вӗлернӗ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 16-мӗшӗнче каҫхи 6 сехет ҫурӑра Куславкка районӗнчи Карач ялӗ ҫывӑхӗнче, М-7 ҫул ҫинче, "Лада Калина" пӑшие ҫапса хӑварнӑ. Машинӑн малти кантӑкӗ ҫӗмӗрӗлнӗ. Салонри ҫынсем, телее, чӗрех юлнӑ.
Пӑши те чӗрех. Анчах чӗрчун авари хыҫҫӑн ҫул ҫинчен тӑрса тарайман. Унӑн ури хуҫӑлнӑ.
Сӑмах май, юлашки вӑхӑтра республикӑри ҫулсем ҫинче пӑшие ҫапса хӑварнӑ тӗслӗх темиҫе те пулнӑ.
Ҫӗмӗрлере килсӗр чӗрчунсем валли приют тӑвасшӑн. Хула администрацийӗ проектпа смета документацине хатӗрлемешкӗн 6,8 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.
Документсене кӑҫал чӳк уйӑхӗн 30-мӗшӗ тӗлне хатӗрлесе ҫитермелле. Приюта вара ҫитес ҫул, 2023 ҫулта, тума тытӑнмалла. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев та Ҫӗмӗрлере приют тӑвасси пирки унччен сӑмах хускатнӑ. Кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче вӑл унта ҫулталӑкран килсӗр чӗрчунсене вӑхӑтлӑх тытмалли вырӑн пуласса шантарнӑ. Пӗтӗмпе 150 чӗрчун вырнаҫмалӑх пулмалла.
Сӑмах май, кӑҫал пӗрремӗш кварталта республикӑра хуҫасӑр 466 чӗрчуна тытнӑ.
Чӑваш Енре хир сыснисен йышӗ 10 хут чакнӑ. Кун пирки ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтерет. Ҫавна май кӑҫал хир сыснисене пеме юрамӗ.
2021-2022 ҫулсенче Африка мурӗ сарӑлас хӑрушлӑх пуррипе ҫак чӗрчуна персех тӑнӑ. Хир сыснисен йышӗ ҫакна пула чакнӑ.
Хир сыснисен хисепӗ ытти сӑлтава пула та сахалланнӑ. Тӗслӗхрен, вӗсене ҫул ҫинче ҫапса кайнӑ.
Комсомольки районӗнчи Чӗчкен ялӗнче пурӑнакансене тилӗ канӑҫ памасть. Вӑл чӑхсемпе хурсене тытать.
Ял ҫыннисем каланӑ тӑрӑх, тилӗ ялта хӑрамасӑрах ҫӳрет. Халӑх ачасене те урама кӑларма шикленет.
Ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче тилӗ пӗр хуҫалӑхри 15 чӑхха тытнӑ. Тепӗр кунхине урӑх хуҫалӑхри 6 чӑхха тӗп тунӑ. Паян ирхине тилӗ тепӗр кил хуҫалӑхне ҫитсе 12 хура тытнӑ.
Чӗчкен ҫыннисем каланӑ тӑрӑх, вӗсем вырӑнти тӳре-шараран пулӑшу кӗтсе илеймеҫҫӗ.
Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Шупашкарти «Ҫӗнӗ хула» микрорайонта пӑши чупса ҫӳренӗ. Ӑна унта пурӑнакансем видео ӳкернӗ.
Пӑши шкул умӗнче чупса ҫӳренӗ, ниҫта кайма пӗлмесӗр тимӗр карта ҫине те пырса тӑрӑннӑ.
Кайран ҫак пӑшие водительсем Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче те курнӑ. Сӑмах май, нумаях пулмасть Улатӑр тата Шупашкар районӗсенче пӑшисене машина ҫапса кайнӑ.
Патшалӑх ветеринари служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ЧР Элтеперӗ Олег Николаев республикӑри пӗр ялта урнӑ чире пула карантин пулнине ҫирӗплетсе йышӑну тунӑ.
Ҫӗмӗрле муниципалитет округӗнчи пӗр территорире ӗнертенпе карантин. Мӗншӗнни паллӑ: Янташ ялӗнче тилӗ ами ҫынна тапӑннӑ. Каярахпа чӗрчун виллине тупнӑ. Хальхи вӑхӑтра тилӗрен шар курнӑ ҫын антираби терапийӗ витӗр тухать.
Карантин пулнӑ вӑхӑтра ялтан чӗрчунсене илсе тухма, зоопарк валли тытма юрамасть.
Ҫӗнӗ Шупашкарти ҫӳп-ҫап тиекен станцире ӗҫлекенсем ӑнсӑртран чӗрӗп тупнӑ. Телее, вӑл кӑшт ҫеҫ аманнӑ, унта вӑй хуракансем унӑн суранӗсене сипленӗ. Ҫӑва тухиччен чӗрӗпе станцире ӗҫлекен пӗр ҫын хӑйӗн патӗнче усрӗ.
Ҫитес вӑхӑтра чӗрчуна ветеринар патне тӗрӗслеме илсе кайӗҫ. Хальлӗхе чӗрӗп хӗл ыйхинчен вӑранман-ха. Ӑшӑтсанах ӑна ялти пахчана кайса ярӗҫ.
Сӑмах май, ҫак станцире пӗлтӗр кушак ҫури тупнӑ, ӑна ҫӑлнӑ. Телее, вӑл чӗрех юлнӑ. Унта ӗҫлекенсем ӑна Босс ят панӑ.
Чӑваш Енри ветеринарсем ӗнене ҫӑлнӑ. Вӑл ҫӳҫ ҫыхмалли резинка ҫине пуснӑ. Ӑна кӑларсан тин сывалма пуҫланӑ.
Ветеринарсене пӗлтернӗ тӑрӑх, выльӑх пӗр уйӑх ӗнтӗ утнӑ чух уксахланӑ, ытларах выртма пуҫланӑ. Тухтӑрсем ӑна пӑхнӑ та чӗрни хушшине силикон резинка кӗрсе ларнине асӑрханӑ. Вӑл чылай вӑхӑт унта пулнӑран ӳт те илме пуҫланӑ.
Выльӑх хуҫисем тухтӑрсене чӗнмен тӗк ӗнене аш-какая ямалли ҫеҫ юлӗччӗ.
+9.3 °C