Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи Янӑшра пурӑнакан, унти шкулта чылай ҫул учительте ӗҫленӗ Геннадий Васильев Шурча вулӑсӗ ҫинчен кӗнеке кӑларнӑ. Унпа вӑл нумаях пулмасть Муркашри вулавӑшра паллаштарнӑ.
«Акрамовская волость в истории Чувашии» кӗнеке авторӗ – Чӑваш наци наукӑпа ӳнер академийӗн членӗ, Раҫҫейӗн пӗтӗмӗшле пӗлӗвӗн хисеплӗ ӗсченӗ, Чӑваш Республикин хисеплӗ краевечӗ.
Маларах автор «События и судьбы Янышского края» (2007), «Исчезнувшая, но незабытая деревня Салакасы» (2021) кӗнекесем кӑларнӑ.
Шупашкарта нумаях пулмасть «Чӑваш романӗн» ҫӗнтерӳҫине палӑртнӑ. Чӑваш кӗнеке издательстви «Чӑваш романӗ» конкурс ирттерессине, ал ҫырусене ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗччен йышӑнассине эпр унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: унӑн тӗллевӗ – хальхи чӑваш литературине тата пысӑк калӑпӑшлӑ хайлавсене аталантарасси.
«Чӑваш романӗ» литература конкурсӗ ҫулталӑк ытла пынӑ. Конкурса тӑратнӑ ӗҫсемпе жюри членӗсем тимлӗ паллашнӑ хыҫҫӑн Аркадий Русаковӑн «Турхан сӑмахӗ» ал ҫырӑвне пысӑка хурса хакланӑ. Ҫитес ҫул вӑл Чӑваш кӗнеке издательствинче уйрӑм кӗнекен кун ҫути курӗ.
Юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен библиотекинче Зинаида Иванован «Пчёлка. Пыл хурчӗ» кӗнекин хӑтлавӗ иртнӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ Ольга Иванова пӗлтернӗ тӑрӑх, хайлав пуххине вырӑсла тата чӑвашла кӗҫӗн ҫулсенчи ачасем валли хатӗрленӗ. Кӑларӑма икӗ юмах – «Пыл хурчӗ» тата «Икӗ улмуҫҫи» – кӗнӗ. Вӗсене чӑвашла Ольга Иванова куҫарнӑ.
Зинаида Ивановна чылай вӑхӑт Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗнче вӑй хунӑ.
Хӑтлава Зинаида Ивановӑн мӑшӑрӗ те – Геннадий Иванов-Орков паллӑ искусствовед, Чӑваш Республикин патшалӑх премийӗн лауреачӗ хутшӑннӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Галина Антонован «Ҫил ҫинчи турат» кӗнеке хӑтлавне ирттерӗҫ. Кун пирки ҫыравҫӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Хӑтлав 16 сехетре пуҫланӗ. «Пурне те хапӑл туса кӗтетӗп», — тесе ҫырнӑ автор.
Аса илтерер: Галина Алексеевна Вӑрнар районӗнчи Витӗртухан Ялтӑра (Аҫӑм-Ҫырми) ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Республикӑри хаҫатсенче чылай ҫул ӗҫленӗ, 2006 ҫултанпа Чӑваш кӗнеке издательствинче вӑй хурать. Маларах унӑн «Хамӑркка», «Чӑваш», «Его звали Чуваш», «Курак тӑманӗ», «Мӑшӑр ҫунат», «Хутлӑ-хутлӑ хут кермен. Волшебный дворец», «Ҫураҫми кӳршӗсем. Недружные соседи» кӗнекисем пичетленсе тухнӑ.
Юпа уйӑхӗн 3-мӗшӗнче чӑвашcен паллӑ этнографӗ, историкӗ, философӗ, педагогӗ, ҫыравҫи, фольклорҫи, литература тӗпчевҫи, тавра пӗлӳҫи, «Чуваши Казанского Заволжья» тата «Чӑваш халӑхӗн историйӗ» монографисен, «Чӑваш халӑхӗ малалла кайӗ-и, каймӗ-ши? эссе авторӗ Гурий Иванович Комиссаров (Вантер) ҫуралнӑранпа 140 ҫул ҫитрӗ. Шӑпах ҫак кунсенче унӑн Ҫырнисен пуххин I томӗ пичетленсе тухрӗ. Ӑна Г.И. Комиссаров (Вантер) ячӗллӗ фонд кӑларнӑ, пухса хатӗрлекенсем: фонд президенчӗ В.В. Комиссаров тата истори ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ А.П. Леонтьев. Кӗнекене ӑсчахӑн истори, этнографи, фольклор, литература тӗпчевӗн ыйтӑвӗсемпе ҫырнӑ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн Ӑслӑлӑх архивӗнче ал ҫыру халлӗн упранакан ӗҫӗсем кӗнӗ.
2023 ҫулхи юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, эрнекун, Чӑваш Республикин Наци библиотекинче (1-мӗш хут, 119-мӗш пӳлӗм) ҫӗнӗ кӗнекен хӑтлавӗ иртет. 14 сехетре пуҫланать. Йыхравлатпӑр.
Ӗпхӳри ӑслӑлӑхпа технологисен университечӗн Ҫтерлӗри филиалӗнче «Пушкӑрт Республикин Шаран районӗнче пурӑнакан чӑвашсен вырӑнти калаҫӑвӗн словарӗ» ятлӑ словарь пичетленсе тухнӑ. Кун пирки «Урал сасси» хаҫат сайчӗ хыпарлать.
Сӑмах кӗнекине филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Лариса Коротаева доцентпа Елена Ботвинева магистрант хатӗрленӗ. Яваплӑ редактор пулса И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче ӗҫлекен филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Алина Ахвандерова тӑрӑшнӑ. Словаре мӗнпурӗ 400 яхӑн сӑмах кӗнӗ. Вӗсене диалектологи экспедицийӗ вӑхӑтӗнче пухнӑ.
Словаре кӑларма хутшӑннисем ӑсчахсемшӗн, аспирантсемшӗн, магистрантсемшӗн, студентсемпе ытти вулаканшӑн кӑсӑклӑ пуласса шанаҫҫӗ.
Авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, 16 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Чувашия: вехи истории и современность» кӗнеке-альбомӑн хӑтлавӗ иртӗ. Кӑларӑма хаклама патшалӑх тата общество ӗҫченӗсем, учёнӑйсем, педагогсем, культурӑпа ӳнер ӗҫченӗсем, краеведсем хутшӑнӗҫ.
Кӗнеке-альбом тӑван тӑрӑхӑмӑрӑн пуян культурипе, хӑйне евӗр ҫутҫанталӑкӗпе, нумай ӗмӗрлӗ историйӗпе, паллӑ ҫыннисемпе паллаштарать. Кӗнекен тӗп пайне ХХ ӗмӗрти пулӑмсене халалланӑ.
Кӑларӑма хальхи вӑхӑтри паллӑ учёнӑй-историксем: Евгений Касимов, Сергей Кодыбайкин, Фёдор Козлов — хатӗрленӗ.
Ӗнер, авӑн уйӑхӗн 12-мӗшенче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче Улькка Эльменӗн «Пурнӑҫ сулӑнка лексен...» романӗн хӑтлавӗ иртнӗ.
Кӑларӑм Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленнӗ. Ӑна пахалама прозаиксемпе поэтсем, литературоведсемпе критиксем, журналистсемпе вулавӑш ӗҫченӗсем йышлӑн пуҫтарӑннӑ.
Людмила Сачкова прозаик шухӑшланӑ тӑрӑх, «сюжет аталанӑвӗ, конфликт – йӑлт вырӑнлӑ. Сӑнарсен портречӗсем тулли, характерсене кӑтартса пама пултарнӑ». Юрий Артемьев критик, литературовед «романри характерсем пулса ҫитнӗ. Ку авторӑн пӗрремӗш кӗнеки марри сисӗнет»,— тесе палӑртса хӑварнӑ.
(Улькка Эльменӗн «Пурнӑҫ сулӑнка лексен...» романне вуланӑ май)
Улькка Эльмен (31.8.1961) - чӑваш профессионал писательсен союзӗн председателӗ. Виҫӗ кӗнекеллӗ «Упраймарӑм сана» романпа палӑрнӑ прозаик. Нумай калавсемпе повеҫсен авторӗ.
Пултаруллӑ та хастар ҫыравҫӑ Улькка Эльмен (Ольга Васильева-Куликова) «Пурнӑҫ сулӑнка лексен...» роман ҫырса пӗтерни ҫинчен виҫӗмҫул журнал тӑрӑх («Ылхансӑр куҫҫуль» калавӗ умӗнче каланинчен) пӗлтӗм. «Унта паянхи пурнӑҫра тӗл пулакан пӑтӑрмахсем, ыйтусем, юратупа курайманлӑх, ӑмсанупа кӗвӗҫӳ» тенӗччӗ. Ҫӗнӗ романпа 2022 ҫулхи «Тӑван Атӑл» журналӑн 7-10-мӗш кӑларӑмӗнче кӑштах паллашрӑм, халӗ Чӑваш кӗнеке издательствинче тухнӑ тулли кӑларӑма вуласа тухрӑм.
Хам пӗлекен ҫыравҫӑсен хайлавӗсене тишкерес йӑла пур манӑн. Эппин, вуланӑ роман ҫинчен (романа эпӗ чӑвашла «сӑскан» теттӗмччӗ) ватӑ пуҫри шухӑшсене калама хӑюлӑх ҫитеретӗп.
Улькка Эльмен XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗче чӑваш литературине «Ма инҫе-ши ҫӑлтӑрӑм» (2001) кӗнекипе вирхӗнсе кӗчӗ те кӗҫех малти рете тухрӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Роза Шевлепин «Тунсӑхпи. Грустинка» юмахӗ пичетленсе тухнӑ. Ӑна икӗ чӗлхепе хатӗрленине ятӗнченех ӑнланма пулать. Кӑларӑма кӗҫӗн ҫулсенчи ачасем валли кун ҫути кӑтартнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, Роза Шевлепи – чӑвашсен паллӑ писателӗ тата педагогӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, Эмине ячӗллӗ наци премийӗн тата Алексей Талвир ячӗллӗ литература премийӗн лауреачӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (16.04.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 757 - 759 мм, 9 - 11 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Ржанов Василий Тимофеевич, чӑваш драматургӗ ҫуралнӑ. | ||
| Шупашкарта Чӑваш тӗп музейӗ уҫӑлнӑ. | ||
| Одюков Иван Ильин, чӑваш фольклорне пухаканӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |