Мӗн тарӑн чӑваш халӑхӗ ӑҫта кӑна сапаланса пӗтмен-ши, тӗнчен тата ҫӗршывӑн хӑш кӗтесӗнче кӑна тӗпленмен-ши?! Бурят Республикинче те пурӑнать чӑваш. Унти йӑхташӑмӑрсен ентешлӗхне Надежда Колесникова (Надежда Аякри) ертсе пырать.
Надежда Николаевна ҫинчен ҫак йӗркесен авторӗ маларах темиҫе хутчен те ҫырнӑччӗ, вӑл хӑйсен республикине пырса курма та йыхравланӑччӗ.
Надежда Колесникова Тутарстанри Аксу ялӗнчен куҫса кайнӑ чӑвашсен ҫемйинче 1968 ҫулта ҫуралнӑ. Нумаях пулмасть вӑл Чӑваш кӗнеке издательствинче «Вдали от Родины» кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ.
Кӑларӑмра иртнӗ ӗмӗрӗн 50-мӗш ҫулӗсенче тутар чӑвашӗсем мӗншӗн Бурят Республикине куҫса кайни ҫинчен ҫырса кӑтартнӑ. Ҫерем ватакансем лайӑх шӑпа шырани тӳрре тухнӑ-и-ха? Кун пирки кӗнекене вуласан ӑнланса илме май килӗ.
Шупашкар хулин кунӗ тӗлне «Чувашия: вехи истории и современность» кӗнеке-альбом пичетленсе тухӗ. Ӑна Чӑваш кӗнеке издательствинче хатӗрлеҫҫӗ.
Издательствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑларӑм истори материалӗсемпе тата сӑнӳкерчӗксемпе пуян пулӗ. Кӗнеке аваллӑхран пуҫласа паян кунчченхи тапхӑра уҫса парӗ.
Кӗнекене пухса хатӗрлекенӗсем тата авторӗсем — Е.В. Касимов, С.Н. Кодыбайкин, Ф.Н. Козлов историк-ученӑйсем.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Микки мыскарисем» кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Унӑн авторӗ – Чӗмпӗрте пурӑнакан Николай Ларионов ҫыравҫӑ-журналист.
Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ кӗнекен алҫырӑвӗ ачасемпе ҫамрӑксем валли чӑвашла ҫырнӑ произведенисен 2022 ҫулхи конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Кӗнекене кӗҫӗн ҫулхи ачасем валли шӑрҫаланӑ 11 калав кӗнӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑм редакторӗ – Ольга Федорова, художникӗ — Юлия Лутошкина.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Манӑн туссем. Мои друзья» ятлӑ кӗнеке пичетленсе тухнӑ.
Кӗнекене килти чӗрчунсемпе выльӑх-чӗрлӗх ҫинчен хайланӑ ултӑ калав кӗнӗ. Вӗсен авторӗсем – Николай Ишентей, Олеся Михайлова, Елен Нарпи, Лариса Петрова, Лидия Сарине, Екатерина Силерова.
Кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна ултӑ ҫултан аслӑрах ачасем валли харӑсах икӗ чӗлхепе – чӑвашла тата вырӑсла – хатӗрленӗ.
Чӑваш ҫыравҫисен хайлавӗсене вырӑсла Ольга Васильева, Лариса Петрова тата Анастасия Федорова куҫарнӑ. Ӳнерҫи – Мария Ермолаева, редакторӗ тата пухса йӗркелекенӗ – Ольга Иванова.
Кӑларӑм 1000 экземплярлӑ тиражпа кун ҫути курнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче «Вера Кузьмина» кӗнеке-альбом кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Ӑна СССР халӑх артисткин Вера Кузьминан (1923–2021) пурнӑҫӗпе пултарулӑхне халаллӗҫ.
Чӑваш театрне юратакансем Вера Кузьминана чунтан сума сунӑ. Теприсем ӑна курасшӑнах театра спектакль курма ҫӳренӗ. Ҫирӗп кӑмӑллӑ та йывӑрлӑхра авӑнман-хуҫӑлман хӗрарӑм сӑнарӗсем самай калӑпланӑ вӑл. Пур роле те ӗнентерӳллӗ, чунпа пырса тивмелле вылянӑ.
Кӗнекере сцена ӑстин тӗрлӗ ҫулӗсенчи сӑнӳкерчӗкӗсем, артисткӑран илнӗ интервьюсем, статьясемпе рецензисем пулӗҫ.
К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче ӗҫленӗ Вера Кузьминана халалланӑ кӗнеке-альбома хатӗрлессипе С.В. Журавлев фотограф, Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ В.В. Степанов тата Вера Кузьминан ывӑлӗ А.П. Хузанкай тӑрӑшаҫҫӗ.
Чӑваш Республикин наци вулавӑшӗнче паян «Раҫҫей халӑхӗсен хальхи литератури» ятлӑ анлӑ проект шайӗнче пичетленнӗ кӗнекесене хӑтларӗҫ.
Хӑтлава Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗн ректорӗ Юрий Исаев ертсе пычӗ. Вӑлах ҫак кӗнекесен ярӑмӗ мӗнле ҫурални пирки, ӑна мӗнле сӑлтава пула пурнӑҫлани ҫинчен каласа пачӗ.
«Раҫҫей халӑхӗсен хальхи литератури» мӗнпурӗ ултӑ кӗнеке тухнӑ. Улттӑмӑшӗ, «Халӑх ӑс-хакӑлӗ» ятлӑскер, нумай пулмасть кун ҫути курчӗ. Ҫак кӗнекесене мӗн пӗр тӗвве пӗрлештерет-ха? Вӗсенче кашнинче чӑвашсен хайлавӗсем пичетленнӗ. Поэзире Марина Карягинӑн пултарулӑхӗпе паллашма пулать, драматурги пайӗнче — Арсений Тарасовӑн ӗҫӗпе. Юрий Исаевӑн ӗҫӗсем те ку ярӑмра вырӑн тупнӑ — «Публицистика» ятлӑ томра.
«Раҫҫей халӑхӗсен хальхи литератури» ярӑмри кашни кӗнеке питӗ хулӑм, пысӑк пахалӑхпа пичетленӗскерсем. Ярӑма Раҫҫей Федерацийӗнчи халӑхсен наци литературине пулӑшас программӑпа килӗшӳллӗн хатӗрлеҫҫӗ, укҫа-тенкӗ енчен вара Раҫҫей Федерацийӗн цифра аталанӑвӗн, ҫыхӑну тата массӑллӑ коммуникацисен министерстви нухрат уйӑрать.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Мальвина Петрован иккӗмӗш кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Ӑна «Витӗр Ҫил» ят панӑ. Унччен Мальвина Петрова «Пӗччен Хӗвел» кӗнекене кун ҫути кӑтартнӑччӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Витӗр ҫил» кӗнеке редакторӗ – Алина Майорова, ӳнерҫи – Татьяна Бурдина. Кӑларӑма тӗрлӗ ҫулта ҫырнӑ сӑвӑсем кӗнӗ.
Мальвина Петрова Ҫӗрпӳ районӗнче кун ҫути курнӑ, Шупашкарти Г.С. Лебедев ячӗллӗ наци лицейӗнче, Чӑваш патшалӑх университечӗн журналистика факультетӗнче вӗреннӗ. Чӑваш патшалӑх телерадиокомпанийӗнче, Чӑваш наци телерадиокомпанийӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче вӑй хунӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Иван Яковлева халалланӑ ҫӗнӗ кӗнеке кун ҫути курнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑм ячӗ — «Иван Яковлевич Яковлев – великий просветитель». Кӗнекери материалсене Ф.Н. Козлов тата Е.В. Касимов пухса хатӗрленӗ.
Кӗнекен пӗрремӗш пайӗ «Патриарх чувашской культуры: вехи биографии» ятлӑ. Вӑл тӑван халӑхӑмӑрӑн патриархӗн пурнӑҫӗпе кӗскен паллаштарать. Иккӗмӗш пайне Чӗмпӗрти чӑваш шкулне халалланӑ. Унта 1868–1919 ҫулсенче 1379 ҫын вӗреннӗ. Вӗсен йышӗнче — паллӑ общество тата патшалӑх ӗҫченӗсем, ҫар ҫыннисем, вӗрентӳ, литература тата ӳнер ӗҫченӗсем, ӑсчахсем, чиркӳ ҫыннисем. РСФСР ҫутӗҫ комиссарӗ А.В. Луначарский ахальтен мар ӗнтӗ ҫав шкула «пӗтӗм чӑваш культурине чӗртсе тӑратакан ҫӑлкуҫ» тесе хакланӑ. Сӑмах май каласан, Иван Яковлев ҫутӗҫ енӗпе тӑрмашнипе кӗнекен виҫҫӗмӗш пайӗнче паллаштарнӑ.
2022 ҫулта Мускавра «Литература народов России: Народная мудрость» антологи пичетленсе тухнӑ.
Ҫав тома Раҫҫейри тӗрлӗ халӑхӑн 14,5 пин пин ытла паремийӗ кӗнӗ. Вӗсене 65 наци чӗлхинчен, ҫав шутра 22 диалектпа калаҫуран суйласа илнӗ.
Чӑвашсен ваттисен сӑмахӗсемпе тата каларӑшӗсемпе 587–597-мӗш страницӑсенче паллашма пулать. Вӗсене Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институчӗн филологи енӗпе ӗҫлекен аслӑ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Ольга Михайлова пухса хатӗрленӗ. Вӗсене вырӑслана асӑннӑ институтӑн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, истори наукисен кандидачӗ Алексей Леонтьев куҫарнӑ.
Вилӗмсӗр Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалласа сӑвӑсен пуххине кӑларма хатӗрленеҫҫӗ. Ку яваплӑха канӑҫсӑр чунлӑ хальхи вӑхӑтри ҫыравҫӑ, поэт, публицист, журналист Лидия Филиппова хӑй ҫине илнӗ.
Вӑл, ентешӗ пекех хастар, ырӑ ӗҫе тӗплӗн, тепӗр чухне ҫеҫпӗлле хӗрӳлӗхпе пурнӑҫлаканскер, мухтавлӑ ентешӗн ятне-сумне асра тытассишӗн ҫине тӑрса талпӑнать. Асӑннӑ тӑрӑхри ениешлӗх хастарӗсем, ҫав шутра Лидия Филиппова та паллах, Канаш районӗнчи икӗ шкулта Ҫеҫпӗл парттисене те уҫнӑччӗ.
...Поэта халалланӑ сӑвӑ кӗнекине валли хайлавсене ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Вӗсене lrigel@rambler.ru электрон почтӑпа ӑсатмалла. Чи лайӑххисене суйласа илсе кӗнеке пичетлесе кӑларӗҫ.
-1.7 °C