Ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче «Плакат» издательствӑра «Пурӑн,
пирӗн Ҫеҫпӗл!» – «Живи, наш Сеспель!» сӑвӑ кӗнеки пичетленсе тухнӑ.
Ҫеҫпӗл Мишши —поэт-реформатор, силлабо-тоника сӑвӑ виҫине чӑваш поэзине кӗртнӗ сӑвӑҫ, драматург, прозаик, патшалӑх тата общество ӗҫченӗ.
«Пурӑн, пирӗн Ҫеҫпӗл!» – «Живи, наш Сеспель!» сӑвӑ кӗнекине Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине халалланӑ. Унта поэт ҫинчен вырӑсла тата чӑвашла ҫырнӑ Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчи (Чӑваш Енри, Бурят Республикинчи, Мари Элти,
Пушкӑртстанри, Тутарстанри, Оренбургпа Чӗмпӗр облаҫӗсенчи, Мускаври) тата Киеври 90 авторӑн сӑвви кӗнӗ.
Кӗнекене Лидия Филиппова поэт тата публицист пухса хатӗрленӗ, тӗп редакторӗ-консультанчӗ – чӑваш халӑх поэчӗ Юрий Сементер.
Лидия Ивановна сӑвӑ авторӗсене ҫеҫ мар, ҫӗнӗ кӑларӑма кун ҫути кӑтратма пулӑшнӑ меценатсене те: Ю.А. Попова, Ю.А. Зорина, О.В. Мешкова, Ю.М. Карпова, Ф.Н. Волкова, А.П. Князева, И.В. Клементьевӑна, Н.Е. Лукианова — тав тӑвать.
Кӗнекене Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче авӑн уйӑхӗн 28-мӗшӗнче хӑтлӗҫ.
Паян, ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Елчӗк муниципалитет округӗн тӗп вулавӑшӗнче Галина Изратован кӗнеке-альбомне пахаланӑ.
«Чувашская быль Галины Изратовой» ӗҫ хӑтлавне елчӗксем Ҫемье кунне халалланӑ иккен. Кун пирки Елизавета Долгова ҫыравҫӑ халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Чӑваш Енре парламентари пирки кӗнеке кӑларасшӑн. Вӑл 324 страницӑллӑ пулмалла. Ҫавна май аукцион иртӗ. Малтанхи хак – 822 пин те 190 тенкӗ.
Аукциона ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнче петӗмлетӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗн кӗнекен дизайнне те хатӗрлемелле пулӗ. Ӗҫе килӗшӳ алӑ пуснӑранпа 15 кунра вӗҫлемелле.
Кӗнеке-альбом тӗрлӗ тӗслӗ, 324 страницӑллӑ пулӗ. Формачӗ – кӗнеке евӗрри. Вӑл 300 экземплярпа тухӗ, шуберӗ – 50.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Чӑваш халӑх ҫыравҫин Хветӗр Уярӑн ҫырнисен пуххин 4-мӗш томӗ 1 пин тиражпа пичетленсе тухнӑ. Ӑна В.Н. Алексеев пухса хатӗрленӗ, редакторӗ Н.В. Вечеркина, художникӗ С.А. Бритвина.
– Ҫырнисен пуххин 1-2 томӗсене «Шурча таврашӗнче» историллӗ романа кӗртнӗччӗ (2021 – 2022), – каласа парать пирӗн корреспондента В.Н. Алексеев пухса хатӗрлекен. – 3-мӗш томра – повеҫсемпе калавсем (2023). Юлашки тӑваттӑмӗш том ҫыравҫӑ ҫуралнӑранпа 110 ҫул тӗлне пичетленсе тухрӗ, унта очерксем, асаилусемпе статьясем. Калас пулать, чӑваш литературине Хв. Уяр хӑйӗн чаплӑ историлле романӗпе, чуна тыткӑнлакан повӗҫсемпе калавӗсемпе кӑна мар, ҫивӗч публицистикипе те кӗрсе юлнӑ. Вӑл Ҫӗпӗр тайгине, Инҫет Хӗвелтухӑҫне, тундрӑна ҫитсе килнӗ, БАМ ҫулӗсемпе вуншар ҫухрӑм кутамкка ҫакса утнӑ, ҫав вырӑнта ӗҫлесе пурӑнакан чӑвашсене шыраса тупса вӗсемпе калаҫнӑ. Ҫыравҫӑн сукмакӗсем Индипе Шри-Ланка еннелле те тӑсӑлнӑ, вулакансене вӑл ҫавӑн пекех Болгари тата Венгри ҫӗршывӗсемпе паллаштарнӑ. Асаилӳсемпе статьясенче чӑваш тата вырӑс ҫыравҫисен пултарулӑх уйрӑмлӑхӗсене уҫса кӑтартнӑ. «Ҫынсем пек ҫырма вӗренеймерӗм», «Ӑҫта ҫитсе тухрӑмӑр эпир?
Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ тата ҫыравҫӑ Ольга Австрийская ӗнер, Чӑваш чӗлхи кунӗнче, Шупашкарти Ашмарин урамӗнчи шкулта иртнӗ литература тӗлпулӑвне хутшӑннӑ.
Пултаруллӑ пике «Контактра» халӑх тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 8 «А» тата 8 «Б» классемпе литература, поэзи ҫинчен калаҫнӑ. «Хамӑн пултарулӑх ҫулӗ, «Чӑлах пуканесем», «Пӗчӗкҫӗ шевле. Я – маленькая точка во Вселенной...» кӗнекесем ҫинчен каласа кӑтартрӑм, сӑвӑсем вуларӑм. Издательство ӗҫӗ-хӗлӗ, алҫыруран еплерех хатӗр кӑларӑм пулса тӑни ҫинчен те сӑмах хускатрӑм», — хыпарланӑ Ольга.
Ҫыравҫӑ асӑннӑ шкулта 8-мӗш класра ӑс пухакан Даша Кондратьевӑн калавӗпе тата сӑввисемпе те паллашнӑ. «Хӗрача тарӑн шухӑшлӑ произведенисем хайлать, пуласлӑхра кӗнеке кӑларасшӑн», — ырланӑ ача тӑрӑшӑвне ҫамрӑк ҫыравҫӑ.
(Людмила Сачковӑн «Авӑр» историлле романӗ пирки)
Юлашки ҫулсенче чӑваш хӗрӗсем тулли романсемпе самаях савӑнтарчӗҫ. Лайӑх-и, витӗмлӗ-и, тен, аплах та мар-и — маншӑн савӑнса та шухӑшласа вуламалли тупӑнсах пычӗ.
Сиктермесӗр сӑнаса пыракан паллӑ журналист, драматург, редактор, ҫыравҫӑ Людмила Николаевна Сачкова ҫинчен «Тӑван Атӑл» журнал умлӑ-хыҫлах темиҫе хӑтав (статья), хӑйӗн тишкерӗвне, фотоӳкерӗксене тата «Авӑр» романӗн сыпӑкӗсене пичетлесе пычӗ (ТА, 2022, 11, 12; 2023, 1, 2, 11). «Паян манӑн ҫыру сӗткелӗ ҫинче — «Авӑр» историллӗ роман-трилогин иккӗмӗш кӗнеки. Пӗрремӗш кӗнекине «Сиксе юхать Хула ҫырми» ятпа тухнӑскерне, ӑсчахсемпе вулакансем сӗнӗвӗсене шута илсе чылай улшӑну кӗртрӗм, истори пайне ҫӗнетрӗм, пуянлатрӑм. Тӑван ялӑн историне пикенсех тишкернӗ майӑн истори хӑй ман пата киле пуҫларӗ халь» — ҫырчӗ автор.
Алла кӑранташ тытсах вуласа пытӑм. Хамӑн хытса ларнӑ йӑлапа, шкулти пек ӗнтӗ, тӳрех мӗнле тема, тӗп шухӑшӗ ӑҫта, хӑш вӑхӑт, ырӑ-усал сӑнарсем пулса тухнӑ-и, хирӗҫтӑрусемпе (конфликтсемпе) ӗртӗсем (сюжет йӗрӗсем) пур-и-ха тесе шӑрпӑклантӑм.
Апашра пурӑнакан, вырӑти халӑх театрӗн артисчӗ Владислав Кириллов нумаях пумасть хӑйӗн сӑввисен кӗнекине пичетленӗ. Ӑна «Ҫутӑр ҫӑлтӑр ҫумӑрӗ» ят панӑ.
Кӗнекене хакласа умсӑмахра чӑваш халӑх поэчӗ Светлана Асамат ҫапларах ҫырнӑ: «Владислав Кириллов-Апаш сӑвӑҫ, драматург хӑй хайланӑ сӑввисене пухса кӗнеке кӑларса, чӑваш литературин ани ҫине хӑйӗн тутланса ҫитнӗ сӑмах вӑрлӑхне акма хӑю ҫитерни мана савӑнтарать. (...)
Сӑвӑҫ – халапҫӑ, вӑл кӗрхи сывлӑшӑн тӑкӑска шерпетне тутанса ӗҫме пӗлет. Иртсе пыракан ӗмӗрӗн кунӗсене шутлакан шӑпана шахвӑртса, асран каяйми савнийӗн сӑнарӗпе пуплесе, хальхи пурнӑҫӗпе тачӑ ҫыхӑннӑ чӑнлӑхпа ҫирӗплетсе хурлӑ асилӗвӗсене лӑплантарма пултарать: «Ӑҫта эп пур – эс ҫук, сан валли юнашар вырӑн ҫук». Апла пулсан, ҫемье тытӑмӗн шӑнӑрӗ хуҫӑлас ҫук, ҫемье тасалӑхӗ вараланас ҫук.
Владислав Апаш сӑвӑ тӗнчине кӗрсе кайсан тухас килмест. Ахальтен мар ӗнтӗ, чӑваш композиторӗсем унӑн сӗтеклӗ сӑввисемпе савӑк юрӑсем хываҫҫӗ, паллӑ юрӑҫсем вӗсене чуна витерсе юрлаҫҫӗ».
Степан Аслан чӑваш писателӗн «Ахрат» романне вырӑсла куҫарнӑ. Тӑлмачи — А. В. Асланина-Павлова.
Роман XIX ӗмӗр вӗҫӗнчи - XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи чӑваш ялӗн пурнӑҫне ҫутатса парать. Кӗнекене Макарӑн биографийӗ евӗр йӗркеленӗ. Ача чухне вӑл выльӑх-чӗрлӗх пӑхать, ҫӑпата ҫыхнӑ, вунӑ ҫула ҫитнӗ ҫӗре тырӑ вырма вӗренсе ҫитет, вун иккӗ валли — сӳрелеме.
Ӗҫе мӗн пӗчӗкрен хӑнӑхнӑскер кайран та ӳрӗк пулса пурӑнать, таса чунлӑ пулса ӳсет.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Станислав Сатурӑн (Никоноровӑн) кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Автор ӑна «Иртни патне эп кӗтӗм ҫула май... Я к прошлому зашел на огонек...» тесе ят панӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствин ӗҫченӗ Галина Антонова пӗлтернӗ тӑрӑх, «кӗнекен пӗрремӗш пайне автор хӑй сӑмах ӑстисен произведенийӗсем ҫинчен ҫырнӑ литературӑпа критика статйисемпе рецензийӗсене, публицистика жанрӗпе тата тӗнчекурӑмпа ҫыхӑннӑ ӗҫӗсене кӗртнӗ, 4-мӗш стройтрестри 46-мӗш строительство управленийӗнчи комсомол организацине ертсе пынӑ чух хаҫат-журналта пичетленнӗ статйисемпе интервьюсем те пур».
Сӑмах май каласан, Станислав Сатур хӑйӗн пурнӑҫне Ҫеҫпӗл Мишшин кӗске кун-ҫулӗпе танлаштарса темӗн чухлӗ пӗрпеклӗх тупнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательстви Мускаври ВДНХра иртекен «Раҫҫей» курав-форума хутшӑнать.
Паян кӗнеке издательстви ача-пӑча кӗнекисемпе паллаштарать. Кӑларӑмсем ҫинчен Чӑваш кӗнеке издательствин тӗп редакторӗн ҫумӗ, писатель, куҫаруҫӑ Ольга Федорова (Васильева) каласа кӑтартать.
«Пирӗн кӗнекесемпе паллашма пыракансем вӗсене уҫса пӑхнӑ чухне чунтан ырлаҫҫӗ. Питӗрти, Самарӑри, Мускаври, Калининградри, Чӑваш Енри тата Пушкӑртстанри ҫынсем пирӗн кӗнекесене ырласа калаҫнине итлеме кӑмӑллӑ», – пӗлтернӗ Ольга Леонидовна.
+11.3 °C