Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 -0.7 °C
Ӗҫчен ҫыннӑн ыйхи кӗске.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем

ҪӖР
02

Пайсупинсем савӑнчӗҫ
 Георгий Тусли | 02.06.2009 20:12 |

Ырӑ йӑла-йӗрке пур Красноармейски районӗнчи Упи тӑрӑхӗнче. Кунта паллӑ ҫынсене сума сӑваҫҫӗ, вӗсен ҫуралнӑ кунӗсене ял-йышпа пӗрле пухӑнса паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫапла вара ҫак кун пуриншӗн те чӑн уяв пулнипе асра юлчӗ.

Акӑ, 89 киллӗ, 235 ҫын пурӑнакан Пайсупин ялӗшӗн те ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗ — шӑматкун — чӑннипех те историне кӗрсе юлчӗ. Мӗнпе ҫыхӑннӑ-ха вӑл?

1909 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 29-мӗшӗнче кунта ҫӗр-шывӑн ракета хӳтӗлевне тата тӗнче уҫлӑхне тӗпчес ӗҫсене пӗтӗм кун-ҫулне панӑ Иван Ефимович Шашков ҫуралнӑ. Вӑл — ӑсчах-инженер, РФ наукипе техникин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, профессор, доктор, полковник-конструктор.

Пирӗн паллӑ ентешӗмӗр Пайсупинра (Мамҫа) йышлӑ ҫемьере кун ҫути курнӑ. Виҫӗ ывӑл та тӑватӑ хӗр пулнӑ ҫемьере. Ку тӑрӑхра Шашковсем 1928 ҫулччен пурӑннӑ.

Ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, шӑмат кун, ялти кану ҫурчӗ умӗнчи лапамра И. Е. Шашков ҫуралнӑранпа 100 ҫул тултарнине чыслӑн паллӑ турӗҫ пайсупинсем. Уяв вун пӗр сехетре пуҫланчӗ. Ӑна, кӗске сӑмах каласа, Упи ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Владислав Яковлевич Григорьев уҫрӗ.

Малалла...

 

ҪӖР
01

Чӗмпӗр чӑвашӗсен энциклопедийӗ тухрӗ
 Николай Ларионов-Йелмел | 01.06.2009 13:02 |

Хальлӗхе 1-мӗшӗ ҫеҫ-ха. Ун тиражӗ — 4 пин экземпляр. Проект авторӗ, укҫа-тенкӗпе тивеҫтерекенӗ, редакторӗ, издателӗ Дмитрий Кузьмин усламҫӑ ҫак кӗнекесене хӑвӑртрах сутса пӗтерсе ҫав укҫапа 2-мӗш томне кӑларма пикенесшӗн. 1-мӗш тома Ульяновск, Сарӑту, Пенза облаҫӗсенче пурӑнакан е ҫак регионсемпе тачӑ ҫыхӑннӑ 1250 ҫынна кӗртнӗ. Ҫаплах ҫакӑнта вырнаҫнӑ чӑваш ялӗсем, паллӑ вырӑнсем ҫинчен ҫырни пур кунта. Ҫавӑнпа кӗнеке ячӗ те ҫапларах: «Краткая чувашская региональная энциклопедия». 2-мӗш том валли те чылай ят пуҫтарнӑ ӗнтӗ.

Кӗнеке кӑларма патшалӑх пӗр пус та паман, уйрӑм усламҫӑсем ҫеҫ кӑштах пулӑшнӑ. Пӗтӗм йывӑрлӑхне вара Дмитрий Васильевич хӑй ҫине илнӗ: хӑй машинипе ялсем тӑрӑх ҫӳресе тивӗҫлӗ ҫынсен ячӗсене пуҫтарнӑ, укҫалла наборщик, корректор, верстальщик тупса ӗҫлеттернӗ.

Кӗнекене Шупашкарти типографире пичетленӗ.

 

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: "Канаш" хасат

 

Юнкун, ҫӗртмен 3-мӗшӗнче, Мӑн Шетмӗре кашни ҫул иртекен «Юнкун пуххи» ярмӑркка уҫӑлать — сире унта чӑн-чӑн кану кӗтет!

«Юнкун пуххи» ярмӑркки 10 сехетре пуҫланать. Малтан ӗҫ хастарӗсене чыслӗҫ, кайран вара кану программи пуҫланӗ: юрӑҫсемпе ушкӑнсем хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарӗҫ, спорт ӑмӑртӑвӗсем, «Сӑра ӑсти» конкурс иртӗ. Кунтах кулленхи пурнӑҫра кирлӗ тавар, ал ӑстаҫисем хӑйсем тунӑ япалисене сутӗҫ. Уявра сире шӳрпепе, шашлыкпа хӑналӗҫ.

Чаплӑ? Сирӗн ку мероприятине килес кӑмӑл пурах пулӗ? Мӑн Шетмӗ ялӗ Красноармейски районӗнче вырнаҫнӑ. Шупашкартан кунта Газельпе («Чебоксары» — «Анаткасси» мартшрутлӑскерпе) килме пулать. Вӑл 8:30 Шупашкартан тухать. 10 сехет тӗлне ҫитеттӗр те. Ҫавӑн пекех Йӗпрем (Юпрямы) урлӑ иртекен автобуссемпе (Вӑрнара, Красноармейскине каякансемпе) те килме май пур. Ҫӗрпӳ-Анат Чӑрӑш (Анаткасы) автобус маршручӗ те пур.

Ан манӑр, уяв 10 сехетре пуҫланать!

Малалла...

 

ҪУ
28

Акатуй
 Николай Ларионов-Йелмел | 28.05.2009 09:49 |

Ҫӗртмен 12-мӗшӗнче Чӗмпӗрте чӑваш Акатуйӗ пулать. Вырӑнӗ — Винновка ращи (чукун ҫул вокзалӗ патӗнчен инҫе мар). 11 сехетре пуҫланать. Артистсене, кӗрешӳҫӗсене, кире пукан йӑтакансене, куракансене йыхравлатпӑр.

Уява Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗ ирттерет.

 

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: "Канаш" хаҫат

 

ҪУ
26

Учителе айван пулма ирӗк панӑ
 Геннадий Дегтярёв | 26.05.2009 07:26 |

Чӑваш кӗнеке издательствинче Борис Чиндыковӑн “Тухса кайиччен” ятлӑ хайлав пуххи пичетленсе тухрӗ. Унта калавсем, драмӑлла повеҫсем, пьесӑсем кӗнӗ.

Иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗшпе 90-мӗш ҫулӗсен чиккинче Борисӑн ячӗ тӑван тӑрӑхра янраса кӑна тӑратчӗ. Эстрада ҫӑлтӑрӗсем унӑн Николай Казаковпа пӗрле ҫырнӑ юррисене янрататчӗҫ (пирӗн кӳршӗри Ҫӑрахви кинемей вӗсен “Пӗчӗк тӑлӑх хӗрачине” аса илсен халь те куҫҫульленмесӗр чӑтаймасть). Чиндыковӑн пьеси тӑрӑх академтеатр лартнӑ “Ҫатан карта ҫинчи хура хӑмла ҫырли” тӗрлӗ фестиваль-конкурсра приз хыҫҫӑн приз ҫӗнсе илетчӗ. Хаҫатсенче вӑл пуҫарнӑ диспутсем пуринчен те хӗрӳллӗрехчӗ. Борис пуҫласа хӑй шучӗпе кӗнеке кӑларнӑччӗ, “Аван-и” ятлӑ харкам хаҫачӗ йӗркеленӗччӗ. Ҫав вӑхӑтри чӑваш ҫамрӑкӗ пӗтӗмпех Чиндыков витӗмне лекнӗччӗ, юратӑвӗ те унӑн “Аван-и” пичет органӗнче ҫырса кӑтартнӑ пеккиччӗ.

Унтан Борис Борисович “ЛИК Чувашии” журналӑн тӗп редакторӗ пулчӗ, пьесишӗн патшалӑх премине илчӗ. Вара Мускава парӑнтарма тухса кайрӗ.

Малалла...

 

ҪУ
22

Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх конференцийӗ пулать
 Акташ Чунтупай | 22.05.2009 22:18 |

Республикипе паллӑ Нестер Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхне йӗркеленӗренпе кӑҫал, раштав уйӑхӗнче, 20 ҫул пулать. Ҫак пӗрлӗхӗн Нестер Янкас ячӗпе хисепленекен премийӗпе 1990 ҫултан пуҫласа чысланӑ. Ку таранччен Нестер Янкас ячӗллӗ премине илнисен шучӗ 48 уйрӑм ҫынна тата 13 коллектива ҫитрӗ. Нестер Янкас ячӗпе хисепленекен преми тӗллевӗ ҫакӑн пек: чӑваш культурипе искусствине, литературипе чӗлхине аталантарас, культурӑпа истори палӑкӗсене упрас, халӑхсен туслӑхне ҫирӗплетес, ӳссе ҫитӗнекен ӑрӑва тӗрӗс-тӗкел воспитани парас, уйрӑм ҫынсен пултарулӑне аталантарас, наци культурин ҫитӗнӗвӗсене халӑх хушшине сарас енӗпе хавхалантарасси. Нестер Янкас ячӗллӗ премин пӗлтерӗшӗ паян кун та капашсӑр пысӑк. Вӑл литературӑпа искусствӑри вуншар ӗҫчене чыспа хисеп кӳрсе тӑрать, пултарулӑха аталантарма хавал парать, кӑмӑл-туйӑма ҫӗклет. Апла пулсан пурте пӗрле пуҫтарӑнса ҫак уява мӗнле кӗтсе илесси ҫинчен шутламалла. Ҫак тӗллевпе ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 10 сехетре Красноармейски район библиотекин вулав залӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗн конференцийӗ — аслӑ органӗн черетлӗ ларӑвӗ пулать.

Малалла...

 

Паян, ҫӑвӑн 22-мӗшӗнче, Элӗкре черетлӗ «Вирьял шевлисем» фестиваль иртӗ, кая юлса та пулин хыпарлас терӗмӗр.

Фестиваль кун-ҫулӗ вӑрӑм та пуян — кӑҫал вӑл 14 хут иртрӗ. Чи малтан вӑл район шайӗнчи чӑваш эстрада юррисен конкурсӗ кӑначчӗ, халӗ вара унта хутшӑнакансем тӗрлӗ регионсенчен пухӑнаҫҫӗ. Ҫак вӑхӑт хушшинче пурӗ 2500 ҫын ытла хутшӑннӑ, юрӑпа ташӑ ӑсталӑхне кӑтартнӑ.

Фестивале 5 ҫултан пуҫласа 40 ҫула ҫитнисем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Конкурсра чи лайӑх юрӑҫа, кӗвӗ авторне палӑртаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех ыттисенчен лайӑхрах илемлетнӗ халӑх юррине, чи чаплӑ эстрада ушкӑнне суйласа илӗҫ. Мала тухнисене 1,2,3 степеньлӗ гран-при допломсене парӗҫ.

Фестивале паллӑ юрӑҫсем те хутшӑнӗҫ: Светлана Печникова, Августа Уляндина.

 

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

 

Ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Курнавӑшри пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӑтам шкулта Елчӗк районӗнчи тавра пӗлӳҫӗсен пӗрремӗш конференцийӗ иртрӗ. Ӑна Курнавӑшри халӑх музейӗн ертӳҫи А.П.Смирнов пуҫарнипе йӗркеленӗ. Унӑн тӗллевӗ — шкул ачисене тӑван ен историне, йӑли-йӗркине, сӑмахлӑхне тӗпчеме хӑнӑхтарасси. Тӑван тӑрӑхри аваллӑха тишкерсе малашлӑх валли ҫул уҫма пулать.

Конференци ӗҫне районти паллӑ тавра пӗлӳҫӗсем — Елчӗкри историпе тӑван ен халӑх музейӗн ертӳҫи В.Г.Вастулова, Курнавӑшри шкулта нумай ҫул директор пулса ӗҫленӗ, кунти музея уҫакансенчен пӗри, Раҫҫей тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ учителӗ П.М.Смирнов, Вырӑскассинчи учитель-пенсионер Н.С.Кириллов, Ҫуткӳл шкул директорӗ Е.И.Никифорова, Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗрентӳ тата ҫамрӑксен политикин пайӗн ертӳҫи Л.В.Левый, Курнавӑш шкул директорӗ П.В.Кузнецов хутшӑнчӗҫ.

Конференцире Курнавӑш, Ҫуткӳл, Елчӗк, Ҫирӗклӗ Шӑхаль, Лащ-Таяпа, Кӗҫӗн Таяпа, Тӑрӑм, Патреккел тата ытти шкулсенчи ачасем хастар пулчӗҫ.

Малалла...

 

Ҫӑвӑн 13-мӗшӗнче эпӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче журналиста вӗренекен студентсемпе тӗлпултӑм. Виҫҫӗмӗш курсра пӗлӳ пухакансене «Халап хапха тӑрринче...» литература конкурсӗ пирки каласа патӑм, вӗсен ыйтӑвӗсем ҫине хуравларӑм. Студентсем конкурса хутшӑнма шантарчӗҫ.

Ӑмӑрту майӗпен малалла пырать. Пӗлетӗр, ӗнтӗ, хайлавсене эпир чӳкӗн 1-мӗшӗччен йышӑнатпӑр. Пӗрремӗш хутшӑнакансен ӗҫӗсем те киле пуҫларӗҫ. Нумай пулмасть Хӗрлӗ Чутай районне кӗрекен Хусанушкӑн тӗп шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературӑна вӗрентекен Светлана Яруткина хӑйӗн сӑввисене ярса пачӗ: пӗри «Сӗнтӗкҫырми ялӗ» ятлӑ, тепри — «Хапӑс».

 

Пысӑк хӑнасем килнӗ самант вырӑнти влаҫсемшӗн яланах пӑлхӑнуллӑ самант — вӗсене кӗтсе илме тӗмпӗн хатӗрленеҫҫӗ: сумлӑ ҫынсем иртмелли вырӑнсене тирпейлеме тӑрӑшаҫҫӗ. Ытларах чухне ӗҫӗ ытла нумай пулнӑран ӗҫе пӗтӗмӗшле тумаҫҫӗ, курӑнакан вырӑнсене ҫеҫ юсаҫҫӗ, ҫӗнетеҫҫӗ. Ак маларах Путин Шупашкара килнӗ чухне унӑн вырӑнти пӗр шкула ҫитсе курмалла пулнӑ тет. Вӑл килнӗ ҫӗре шкулӑн пӗрремеш хутри пур алӑка та юсаса тухнӑ тет, ытти хутри алӑксене ҫаплипех хӑварнӑ — Путин (ун чухне вӑл президент пуканне йышӑннӑччӗ) унта хӑпармасть тенӗ. Ку ӗҫ тахҫанах пулса иртнӗ, хальхинче пире вара тин ҫеҫ Медведев Кирова килсе кайни кӑсӑклантарать. Хӑнана кӗтсе илме вӑхӑт нумай юлман чухне яланах мыскараллӑ ӗҫсем пулса иртеҫ. Хальхинче те ҫапла ӗҫсем пулса иртнӗ: Медведев иртсе каймалли ҫул ҫинче чукун ҫула асфальтласа хунӑ тет (сӑнӳкерчӗкре курма пултаратӑр). Ку ҫеҫ те мар — асфальт айне канализаци люкӗсем те лекнӗ тет.

Киров хулин коммуникаци предприятийӗн пӗр ӗҫтешӗ ҫапла каласа панӑ тет: «Ӗҫе ытла та хӑвӑрт тума тиврӗ — канализаципе чукун ҫул ӑҫта иртнине шыраса тӑма вӑхӑт пирӗн пулман.

Малалла...

 

Страницӑсем: 1 ... 3779, 3780, 3781, 3782, 3783, 3784, 3785, 3786, 3787, 3788, [3789], 3790, 3791, 3792, 3793, 3794, 3795, 3796, 3797, 3798, 3799, ... 3852
Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 0 - 2 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Уйрӑах харпӑр хутшӑнура ӑнӑҫу пулӗ ку эрнере. Ҫемье ҫавӑрма ӑнӑҫлӑ вӑхӑт. Шӑпах халӗ ача ҫуратасси пирки шутламалла. Пӗрлешменнисем те тимлӗхсӗр юлмӗҫ. Тен, тахҫанхи ӗмӗт пурнӑҫланӗ.

Пуш, 15

1916
109
Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ.
1920
105
Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ.
1921
104
Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ.
1939
86
Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ.
1956
69
Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ.
1989
36
Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...