Хулара
![]() Шупашкарти пӗр автоцентртан чирлӗ ачасем валли пухнӑ укҫа ешчӗкне йӑкӑртнӑ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫав ҫамрӑка тӳрех тытса чарнӑ. Ку кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче каҫхине пулнӑ. Автоцентр ӗҫченӗсем ешчӗк ҫухални пирки полицие шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Темӗнле ҫамрӑк чирлӗ ачасем валли пухнӑ укҫа ешчӗкне фойерен йӑтса тарнӑ. Юрать, ӑна видеокамера ӳкерсе илнӗ. Ӑна пӑхсан ҫав каччӑ мӗнлерех пулнине палӑртнӑ. Кӗҫех вӑрра ҫул-йӗр инспекторӗсем асӑрханӑ та тытса чарнӑ. 20 ҫулти каччӑ ҫумӗнче пӗтӗрсе чикнӗ укҫа тупнӑ. Пӗтӗмпе — 1000 тенкӗ ытларах. Вӑл вӑрланӑ ешчӗке ӑҫта пӑрахса хӑварнине полицейскисене кӑтартнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
![]() Паян, кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Улатӑр хулинче кӗпер айӗнче хӗрарӑм виллине тупнӑ. Юбилей тата Комиссариат урамӗсем хӗресленнӗ вырӑнти кӗпер айӗнче 37 ҫулти хӗрарӑм вилли выртнӑ. Хулара пурӑнакан пӗр ҫын каланӑ тӑрӑх, вӑл йыттипе уҫӑлма тухнӑ. Ҫынсем вӑл канаври шывпа чыхӑнса вилнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Хӗрарӑм виллине ирхине тупнӑ. 10 сехет тӗлне унта ятарлӑ служба ӗҫченӗсем ҫитнӗ. Хӗрарӑм виллине кӗпер айӗнчен кӑларнӑ. «Ҫав вырӑнта 12-13 ҫулсенчи хӗрача та пулнӑ. Ахӑртнех, вӑл унӑн хӗрӗ. Вӑл пӗр чарӑнмасӑр макӑратчӗ», — тенӗ ҫав пӑтӑрмаха курнӑ пӗр ҫын. Ҫав хӗрарӑм — икӗ ача амӑшӗ. Халӗ вӗсене ашшӗн пӑхма тивӗ. Ку ӗҫ-пуҫа следовательсем тишкерӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сумлӑ сӑмах
Чӑвашлӑх
Иртнӗ ҫулхи ӗҫе пӗтӗмлетме вӑхӑт ҫитрӗ темелле. Ку ӗҫе ахаль чухне ҫулталӑк вӗҫӗнче тӑваттӑмӑр-ха та, ҫавах та кӑшт каярах тусан та пӑсмӗ тесе шутлатпӑр. 2017 ҫул малтанхинчен ҫӑмӑлрах пулчӗ. Укҫи-тенки енчен те, ытти тӗлӗшпе те. Енчен те унччен пирӗн сайта кунне 200-300 ҫын кӗретчӗ пулсан, 2017 ҫулта ҫак кӑтарту 300-500 ҫын таран хӑпарчӗ. Сӑмах, паллах, чӑвашла верси пирки. Вырӑсли тата акӑлчанлисем — вӗсене эпир чӑвашла версине пулӑшма кӑна хатӗрлесе, ҫавӑнпа та унта кӗрекенсене ытлашши сӑнамастпӑр. Уйрӑм палӑртмалла — хыпарсене вулакансен йышӗ те самай ӳсрӗ. Енчен те 2016 ҫулта пӗр-пӗр хыпара 50-80 ҫын вулани питӗ пысӑк ҫитӗнӳччӗ пулсан, пӗлтӗр вара 300-500 таран вуланӑ хыпарсем те пулчӗҫ. Ку вӑл — сайт аталанӑвӗн кӑтартӑвӗсем. Кӑҫал та ҫак ӳсӗме ҫухатас марччӗ тесе тӑрӑшса ӗҫлӗпӗр! Пӗлтерӗшӗпе иккӗмӗш вырӑнта тӑракан ҫитӗнӳ — хамӑр сайта МИХ (массӑллӑ информаци хатӗрӗ) пек регистрацилени. Паллах, ҫакӑн хыҫҫӑн пирӗн яваплӑх та ӳсрӗ, анчах усси ҫавах ытларах пулчӗ теме пулать. Пӗрремӗшӗнчен эпир ҫырусем ҫырса тӗрлӗ информаци ыйтса илме май илтӗмӗр. |
Культура
![]() Пирӗн республикӑра «Время отдыхать в Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енре канма вӑхӑт) проекта пурнӑҫласа Ҫӗнӗ ҫул вӑхӑтӗнчи вӑрӑм канмалли кунсене асра юлмала та хаваслӑ ирттерме майсем туса пачӗҫ. Туристсем тӗрлӗ районпа хулана ҫитсе унти кӑсӑклӑ вырӑнсемпе паллашаҫҫӗ. Проекта хутшӑнакансем Сӗнтӗрвӑрри, Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче, Шупашкар районӗсенче пулма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Ӗнер вӗсем Муркаш районне ҫитнӗ. Ҫавӑнпа Ҫӗнӗ ҫул ҫӳревӗ вӗҫленнӗ. Муркашри тӗп лапамри елка тавра «Новогодние приключения или Волшебство только начинается» ятпа уяв иртнӗ. Унта юмахри тӗрлӗ сӑнар пуҫтарӑннӑ. Ачасемпе аслисем елка йӗри-тавра хаваслӑн ҫаврӑннӑ, ташланӑ, юрланӑ. Хӗл Мучипе юнашар тӑрса сӑн ӳкерӗнме те кашниех тӑрӑшнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял пурнӑҫӗ
![]() Йӗпреҫ районӗнчи Пучинкесем ял халӑxӗн тата спонсорсен укҫипе хоккей курупки туса лартнӑ. Ӑна ӗнер, кӑрлач уйӑxӗн 5-мӗшӗнче, савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура хута янӑ. Янтӑ спорт объектне уҫма тӳpe-шара та пынӑ. Вӗceн йышӗнче Йӗпреҫ район администрацийӗн пуҫлӑxӗ Сергей Горбунов, Пучинке ял хутлӑxӗн пуҫлӑxӗ Николай Федоров пулнӑ. Сергей Горбунов cӑмах илнӗ май хоккей курупки ҫaк вӑййа юратакансемпе сывӑ пурнӑҫ йӗркине кӑмӑллакан ял ҫыннисемшӗн Раштав парни пулнине палӑpтнӑ. Палӑpтса хӑвармалла, ӗнерех Пучинке ял хутлӑxӗн пуҫлӑxӗн парнисене ҫӗнсе илессишӗн турнир иртнӗ. Унта Пучинкесен «Ҫамрӑклӑx» команди ҫӗнтернӗ. Сергей Сергеев чи ӑcта вӑйӑҫӑ ятне тивӗҫнӗ, Кирилл Краснов вара чи маттур хапхаҫӑ пулса тӑнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Чӑваш наци культурин «Сӑвар» фончӗ Сурхури уявне кашни ҫулах «Ҫӑлкуҫ» кафере ирттернине, кӑҫал та ку йӑларан пӑрӑнманнине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтерчӗ-ха. Православи тӗнне ӗненекенсем Сурхури тӗлӗнче чиркӗве каяҫҫӗ. Ҫӗршыв ертӳҫисем те, регионсен пуҫлӑхӗсем те, пуянсемпе чухӑнсем те ҫавӑн чух унта ҫитме тӑрӑшаҫҫӗ. Чӑваш Енӗн Наци телекуравӗ Пукрав-Татиана чиркӗвӗнче ыран, кӑрлач уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ирпе иртекен кӗлле тӳрӗ эфирта кӑтартӗ. Трансляци 8 сехет те 30 минутра пуҫланӗ. Чиркӗве Чӑваш Ен ертӳҫисем те ҫитме пултарӗҫ. Трансляци пирки хыпарланинче ЧР Информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министерстви хыпарланӑ, анчах тӳре-шараран кам хутшӑнассине шарламан. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Кӑрлач уйӑхӗн 5-мӗшӗнче «Улатӑр – Канаш» маршрутпа ҫӳрекен пуйӑс машинисчӗ полицие шӑнкӑравланӑ. Вӑл чукун ҫул тӑрӑх, Улатӑр районӗнчи Алтышево тата Атрать ялӗсен хушшинче, шортик тата майка ҫеҫ тӑхӑннӑ арҫын утнине пӗлтернӗ. Полицейскисем вырӑна тӳрех ҫитнӗ. Анчах унта никама та тупайман. Пакунлисемпе ҫӑлавҫӑсем вӑрманта та, юханшыв хӗрринче те шыранӑ. Юнашар ялсенче пурӑнакансем те айккинче юлман – аялти тум вӗҫҫӗн утакан ҫынна шыранӑ. Темиҫе сехетрен ҫав арҫын камево пулнине палӑртнӑ. Вӑл Атрать поселокӗнче пурӑнакан 23 ҫулти каччӑ пулнӑ. Хайхискер тусӗ патӗнче хӑнара пулнӑ, эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн киле кайма тухнӑ. Вӑл вӑрман хӗррипе темиҫе ҫухрӑм утнӑ, унтан ҫула май машинӑна ларса киле ҫитнӗ. Ирхине вара Мускав облаҫне ларса кайнӑ. Вӑл вахта мелӗпе ӗҫлет-мӗн. Халӗ унӑн сывлӑхӗ хӑрушлӑхра мар. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Раҫҫейре
![]() РФ Президенчӗ Владимир Путин ҪҪХПИ ӗҫченӗсен штатне кӗскетесси пирки хушу кӑларнӑ. «Газета.Ру» пӗлтернӗ тӑрӑх, Раҫҫейре тӳрех 10 пин ӗҫчене ӗҫрен кӑларнӑ. ШӖМӗн 983-мӗш шалти хушӑвӗпе килӗшӳллӗн, ҪҪХПИ ӗҫченӗсен штатне ҫеҫ кӗскетнӗ. Ку кашни пиллӗкмӗш ӗҫчене пырса тивет, мӗншӗн тесен иртнӗ ҫулхи кӗркунне вӗсен йышӗ 55 пин ҫынна ҫитнӗ. Кашни регионтах штата кӗскетӗҫ. Анчах ку машинӑсене регистрацилекен, водитель правине илессишӗн экзамен паракансемпе ӗҫлекенсене пырса тивмӗ. Штат расписанине пӑхса тухса пӳлӗмре ларакансене ҫул-йӗр ҫине ӗҫлеме яма пултарӗҫ. Ӗҫрен кайнисен ШӖМӗн ытти подразделенине ӗҫе вырнаҫма май пулӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
![]() Чӑваш наци культурин «Сӑвар» фончӗ ҫулсерен Сурхури уявне уявлать. Кашни ҫул ӑна «Ҫӑлкуҫ» кафере ирттереҫҫӗ. Ку йӑларан кӑҫал та пӑрӑнмарӗҫ. Уява яланхи пекех ваттисен сӑмахӗнчен пуҫларӗҫ. Ку тивӗҫе 78 урлӑ каҫнӑ Виталий Станьял пурнӑҫларӗ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл ҫак уява Чемен картинче те (Шупашкар районне кӗрекен Станьял ялӗ ҫывӑхӗнчи этно-комплекс) уявласан аван пулни пирки каларӗ. Ҫавӑн пекех йӑлана пӑсмасӑр уявра «Алран кайми аки-сухи» юрӑ та шӑрантарчӗҫ. Пурте пӗрле пӗр харӑс юрларӗҫ. Уйрӑммӑн Владимир Болгарскийпе Валерий Сунгуровӑн ӗҫне палӑртрӗҫ. Владимир Болгарский хӑй те уява ҫитнӗччӗ, сӑмах тухса каларӗ. Аса илтеретпӗр, Ҫӗнӗ ҫул умӗн вӗсем иккӗшӗ чӗлхене хӳтӗлесе Мускаври Патшалӑх Думи умне пӗчченле пикетпа тухнӑччӗ. Уяв хаваслӑ иртрӗ. Чӑвашлӑх анинче тӑрӑшакансем пӗр-пӗринпе курӑнса калаҫма май тупрӗҫ, тутлӑ шӳрпепе хӑналанчӗҫ, мӑйӑрпа пӗҫернӗ пӑрҫа тутанчӗҫ, килте вӗретнӗ сӑрана та ӗҫсе пӑхрӗҫ. |
Харпӑр шухӑш
Чӑвашлӑх
2018-мӗш ҫул — И.Я.Яковлев ҫулталӑкӗ.
И.Я.Яковлев 1848-мӗш ҫулта Кӑнна Кушкинче ҫуралса ӳснӗ. Унӑн амӑшне Анастасия Макарова тенӗ. Чӑвашла тепле каланӑ ӗнтӗ? Паллах мар. Эпир халлӗхе Наҫтук тейӗпӗр. Иван Яккӑльччӑ ҫав Наҫтукӑн пӗртен-пӗр ачи пулнӑ темелле мар. Мӗншӗн тесен татах та пулнӑ. Аслӑраххисем ӗнтӗ. Вӗсем ҫаксем: тата тепӗр Иван, Акулина (Кулине ?), татах тепӗр ывӑл (патриарх асаилевӗсенче ятне кӑтартман). Хӑйпе пӗр тӑваннисене Иван Яккӑльччӑ яланах пӗлсе тӑнӑ, пулӑшма тӑрӑшнӑ. Унпа пӗр тӑваннисенчен пӗрне Иван Анастасин тесе чӗннӗ. Кӑнна Кушкинчех пурӑннӑ вӑл. Паллӑ ӗнтӗ, хӑйӗн юлашки ҫулӗсене И.Я.Яковлев Мускавра, аслӑ ывӑлен килйышӗнче, пурӑнса ирттернӗ. 1928-1929-мӗш ҫулсенче ӑна пӑхма ятарлӑ ҫынна чӗнсе илнӗ. Унӑн ячӗ — А.А.Анастасин. Вӑл — патриархӑн тӑван пиччӗшӗн ывӑлӗ пулма кирлӗ. Ҫав ҫын, ватӑлнӑ Иван Яккӑльччӑна пӑхса пурӑннӑскер, хай хыҫҫӑн асаилӳсем хӑварнӑ. Асаннӑ ҫырав 1962-мӗш ҫулта "Чӑваш календарӗнче" пичетленсе те тухнӑ. Асаилӳсен оригиналӗ вара Чӑваш гуманитари институчӗн архивӗнче упранать (Отдел II. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (25.05.2025 21:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 760 - 762 мм, 13 - 15 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр енчен вӗрӗ.
| Михайлов Валерий Юрьевич, РСФСР Аслӑ Канашне суйланнӑ депутат ҫуралнӑ. | ||
| Турхан Энтри, чӑваш сӑвӑҫи, тӑлмачӗ вилнӗ. | ||
| Васильева Ольга Леонидовна, чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |