|
Сывлӑх
 Чӑваш Енри хӗрарӑмсен сывлӑхне тӗрӗслеме кӑҫал та ятарлӑ маммографсем ҫула тухӗҫ. Республикӑн онкологи диспансерӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, куҫса ҫӳрекен рентген комплексӗсем кӑҫал пирӗн республикӑра виҫҫӗн тан ҫула тухӗҫ. 2019 ҫулта куҫса ҫӳрекен икӗ комплекс республикӑри районсене 150 хут ытла ҫитсе килнӗ. Машинӑра вырнаҫтарнӑ цифра маммографӗсем ҫав вӑхӑтра 6,5 пин ытла хӗрарӑм сывлӑхне тӗрӗсленӗ. Маммографсем кӑкӑр шыҫҫине вӑхӑтра тупса палӑртма пулӑшаҫҫӗ. Чире мӗн чухлӗ иртерех асӑрхатӑн, ӑна сиплеме ҫавӑн чухлӗ ҫӑмӑлрах теҫҫӗ. «Маммологи онкопатрульне» онкологи диспансерӗ профилактика тӗллевӗпе 2015 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнченпе усӑ курать. Тӗрӗслев вӑхӑтӗнче 39 ҫултан аслӑрах хӗрарӑмсене йышӑнаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ҫутҫанталӑк
 expohobbysiberia.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енре пурӑнакансен хӑйсем валли вӑрман касма юрать. Анчах ӑҫта кирлӗ, унта мар. Ятарлӑ вырӑнсенче тата ирӗк илнипе. Паян, кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, ведомство ятарлӑ хушу кӑларнӑ. Чӑваш Енӗн Ҫут ҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, 2020 ҫулта хӑш районти хӑш вӑрман хуҫалӑхӗнче мӗн чухлӗ йывӑҫ касма юранине палӑртнӑ. Йывӑҫсене лӑсӑллине, хытӑ ҫулҫӑллине тата ҫемҫе ҫулҫӑллине кура палӑртнӑ. Калӑпӑша кубла метрпа виҫнӗ. Уйрӑм ҫынсен хӑйсем валли йывӑҫ касса хатӗрлес тесен министерствӑна ыйтса ҫырмалла. Ятарлӑ ирӗк илсе суту-илӳ килӗшӗвне алӑ пусса ҫирӗплетсен вӑрман хуҫалӑхне каймалла. Вӑрмана вутӑ хутма, строительство материалӗ хатӗрлеме касма ирӗк параҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Вӗренӳ
 cap.ru сайтри сӑн Шупашкарти виҫӗ ача пахчи ҫӗршыври чи лайӑх учрежденисен йышне кӗнӗ. Кун пирки хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗ хыпарлать. Шупашкарти 19-мӗш, 128-мӗш тата 205-мӗш ача пахчисем «Раҫҫейри ертсе пыракан тӗп учрежденисем» Пӗрлехи наци реестрне кӗнӗ. Ҫак йыша хӑйсен ӗҫне пахалӑхлӑ пурнӑҫлакан учрежденисем кӗрееҫҫӗ. Ҫавӑн пекех ҫак реестра регионта социаллӑ пӗлтерӗш ҫӗнсе илнӗ, ӳсекен ӑрӑва патриотлӑх туйӑмӗ парас ӗҫе тӳпе хывнӑ ача пахчисемпе шкулсем лекме пултараҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Статистика
 «Про Город» сайтран илнӗ сӑн Иртнӗ ҫулта республикӑра 715 мӑшӑрпа ЗАГСра нумай ҫул пӗрле пурӑннӑ ятпа саламланӑ. Вӗсенчен пӗр мӑшӑр пӗрле 71 ҫул кун кунлать. 507 мӑшӑр вара 50 е ытларах ҫул пӗрле пурӑнать. 208 мӑшӑр вара пӗрле 1-50 ҫула хыҫа хӑварнӑ. Елчӗк районӗнчи Аслӑ Елчӗк ялӗнче пурӑнакан Иванпа Венера Кассировсем пӗрлешнӗренпе 71 ҫул хыҫа юлнӑ. Вӗсем тӑватӑ ачана кун ҫути парнелесе воспитани панӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 Василий Пословский Чӑваш Енӗн прокурорне Василий Пословские ҫӗршывӑн тӗп прокурорӗ Юрий Чайка ҫирӗп выговор панӑ иккен. Ҫакӑн пирки пурне те пӗлсе тӑракан, тем ҫинчен те уҫҫӑн ҫырма шикленмен республикӑри кӑларӑмсенчен пӗри, «Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хаҫат, паян пӗлтернӗ. Унта ҫырнӑ тӑрӑх, прокуратура ӗҫченӗсем ҫӗнӗ ҫулӑн малтанхи кунӗсенче мӗнле улшӑнусем пулса иртессине пӗлмеҫҫӗ. Регионти прокурорсене ун пек ҫирӗп выговор пани 2000 ҫулсенче пулман-мӗн. Василий Пословский хӑйне пӑхӑнакансемпе кӑнттам тытнӑ, кӳрентермелле сӑмахсем те каланӑ имӗш. Юлашки 2,5 ҫулта Чӑваш Ен прокуратурин тытӑмӗнчен 83 ҫын тухса кайнӑ, вӗсенчен 73-шӗ — хӑйӗн кӑмӑлӗпе. Прокуратура тытӑмӗнче ҫынсене пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна час-час куҫараҫҫӗ имӗш. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 Анна Матросова Комсомольски районӗнчи Ҫӗнӗ Мӑратри шкул ушкӑнӗнче нумаях пулмасть онлайн викторина иртнӗ. Чи малтан тӗрӗс те туллин Анна Матросова хуравланӑ. Ачасен Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗ хӑш ӗмӗрте пулса кайнине пӗлмелле пулнӑ. Истори докуменчӗсенче ял 17-мӗш ӗмӗрӗн малтанхи ҫур ҫулӗнче пулса кайни курӑнать иккен. Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗ чи малтанах Ямаш уесне кӗнӗ. Ҫӗнӗ Мӑратӑн Хапаскасси е Турикас урамӗ чи малтан йӗркеленнӗ. 1748-мӗш ҫулта Каҫалта православи прихочӗ йӗркеленӗ хыҫҫӑн ялти хӑш-пӗр ҫын христианство тӗнне йышӑнма пуҫланӑ. Ҫӗнӗ Мӑратра пӗрремӗш хут шкул 1913 ҫулта уҫӑлнӑ. Тукай ялӗн историйӗ виҫӗ халапра курнать. Пӗрремӗш халап тӑрӑх ку ял Ҫӗрпӳ тӑрӑхӗнчи тукайсем куҫса килнипе ҫыхӑннӑ. Иккӗмӗш халап тӑрӑх вара Шупашкар тӑрӑхӗнчи чӑвашсем кунта тутарсем хыҫҫӑн ҫӗр шыраса килнӗ. Виҫҫӗмӗш халап тӑрӑх яла Тукай ятлӑ улпут пуҫласа янӑ. Ҫак тата ытти ытӑва хуравланӑ ачасем. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 ptzgovorit.ru сайтри сӑн Чӑваш Енри ҫӑлавҫӑсене Атӑл ҫинче пулӑ тытакансем пӑшӑрхантараҫҫӗ. ГЭСрна аяларах пӑр ҫирӗп мар, Сӗнтӗрвӑрри ҫывӑхӗнче пачах та пӑр ҫук. Шупашкар ҫывӑхӗнче те ҫӳхерех вырӑнсем пур. Анах ку пулӑҫсене хӑратмасть. Нумаях пулмасть, Ҫӗнӗ ҫул умӗн, Куславкка ҫывӑхӗнче 68 ҫулти арҫын пӑр айне пулнӑ, унӑн кӗлеткине шыв пӑр айӗн юхтарса кайнӑ. Вӑл виҫӗ шӑтӑк шӑтарнӑ, тӑваттӑмӑшне тунӑ чухне инкек сиксе тухнӑ. Ҫӑлавҫӑсем каланӑ тӑрӑх, унӑн виллине ҫуркунне е ҫулла ҫеҫ тупма май килӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Хулара
 Василий Кузьмин сӑнӳкерчӗкӗ Паян, кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче, Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисене троллейбуспа ҫыхӑнтарнӑ. Ку пулӑма Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Инстаграмра хӑпартланса пӗлтернӗ. Ҫапла пулмасӑр! Икӗ хулана троллейбуспа ҫыхӑнтарасси пирки унчченех калаҫатчӗҫ. «Пирӗншӗн троллейбус сечӗ Мускавшӑн метро пекех, вӑл — тӗп транспорт артерийӗ», — ҫырнӑ историлле пулӑма хакласа сити-менджер. Муниципалитетсем хушшинчи пӗрремӗш троллейбус маршручӗ 100-мӗш номерпе хутлӗ. Шупашкарти Хӗрлӗ лапамран Ҫӗнӗ Шупашкарти «Библиотека» («Каблучок» патӗнчи ҫул ҫаврӑмӗ) чарӑнӑва троллейбус 48 минутра ҫитӗ. Шупашкарта 16 ҫӗрте чарӑнӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарта — 7 ҫӗрте. Ҫӗнӗ маршрута кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче ӗҫлеттерсе яма палӑртнӑ. Паян троллейбуса тӗрӗслемелле ҫула кӑларнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Харпӑр шухӑш
Культура
(«Чӑваш халӑх сайтӗнчи» шӑрпӑклансене каласа пани)
Вӑл тӑван тавралӑха юратни, ӑна тӗпчени, хӑй шыраса тупнине ҫынсене пӗлтерме тӑрӑшни мана унпа паллаштарчӗ. Паллашнӑранпа нумай ҫул иртрӗ ӗнтӗ. Чим-ха, паллаштарам-ха сире унпа. Ӑна эсир пӗлетӗр те пулӗ-ха, вӑл Тутарстанри Вырӑс Киреметӗнче пурӑнакан чӑваш ӑсчахӗ Виктор Симаков, ЧНК Мӑн канашӗн тата Чӑваш академийӗн пайташӗ, краевед, журналист, педагог, 15 кӗнеке кӑларнӑ ҫыравҫӑ. Эпӗ унӑн пӗр кӗнеки ҫинчен йӗркеллӗ ӗнчӗхетех (рецензи) ҫырасшӑнччӗ. Анчах эрешмен шӑрпӑкланӗсем ман хӑтавсем пирки пӑтратса ҫырнине вуларӑм та, ку хутӗнче вӗсенни пек хӑтланса пӑхас-ха терӗм...
Мана сиплевӗшре выртнӑ чухне (эсир, интернетри Акапасар, де Герсо, Микула, Вырык, И вот, Лешкукка, ad modum пӑтранчӑк Ю.Яковлев тата ытти тусӑмсем, сиплевӗш тесен те, сыватӑш тесен те пӗлместӗр пулӗ-ха; эппин калам, сыватӑш вӑл больница, сиплевӗш — лечебница) аякри тусӑм Симакур (эпӗ ӑна «симакур» тетӗп, мӗншӗнне кайран каласа парӑп-ха) хӑйӗн 16-мӗш кӗнекине — «Суйласа илнисем» текеннине ярса пачӗ. |
|
Республикӑра
 http://old-kalin.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Шупашкарти халӑх дружинисене хыснаран укҫа парассине пӗлтереҫҫӗ. Субсидие тивӗҫес тесен вӗсен ятарлӑ конкурса хутшӑнмалла. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗнче иртнӗ уйӑх вӗҫӗнчех пӗлтернӗччӗ-ха, халӗ шӑпах аса илтерме вӑхӑт. Шупашкарти йӗркелӗхе тытса тӑма хутшӑнакан дружниксене субаиди парӗҫ. Укҫа памалли йӗркене тата субсиди виҫине хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче кӑларнӑ ятарлӑ йышӑнупа ҫирӗплетнӗ. Заявкӑсене Шупашкарти Карл Маркс урамӗнчи 36-мӗш ҫуртри 119-мӗш пӳлӗме ҫитермелле. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗсем ҫапларах: (8352) 23-50-28, 23-51-11. Ӗҫ кунӗсенче ирхи 8 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен шӑнкӑравлама юрать. Кӑнтӑрлахи апат вӑхӑчӗ — 12.00-рен 13.00-ччен. Заявкӑсене кӑрлачӑн 9-мӗшӗнчен пуҫласа 20-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+3.3 °C
