Чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче ҫӗнӗ чӑваш поэзине никӗсленӗ Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 120 ҫул ҫитнине халалласа сумлӑ уяв ирттернӗ.

Унта тӳре-шара, культура ӗҫченӗсем, ҫыравҫӑсемпе поэтсем, депутатсем, поэт пултарулӑхне сума сӑвакансем пухӑннӑ. Сцена ҫине тухса чылайӑшӗ поэт-трибунал пирки ӑшӑ сӑмах каланӑ. Театр фойинче Ҫеҫпӗле халалласа хатӗрленӗ курав ӗҫленӗ.

Ҫеҫпӗл Мишшин премине тивӗҫнӗ лауреатсем те астӑвӑм каҫӗнче пулнӑ. Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн ертӳҫи Валери Туркай премие Дагестан халӑх поэтне, авар сӑвӑҫне, Дагестанри Писательсен союзӗн ертӳҫине Магомед Ахмедова тата СССР летчик-космонавчӗн А.Г. Николаевӑн мемориал комплексӗн ертӳҫине Александр Тукмакова панӑ.

«Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Цивильск и район» (чӑв. Ҫӗрпӳ тата район) пабликра пӗлтернӗ тӑрӑх, 27 ҫулти хӗрарӑм ҫухалнӑ. Килтен тухса кайса ҫӗтни — Григорьева (пӗлтерӳре ГригорьевНа тенӗ те, йӑнӑшнӑ курӑнать) Анна Андреевна. Вӑл чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче тухса кайнӑ иккен. Ҫӗтни Ҫӗрпӳре пурӑнать. Уншӑн пӑшӑрханса пӗлтерекенни — Ульяна Васильева.

Ҫухалнӑ хӗрарӑм мӗнле тумпа пулнине те, ытти паллӑна тс асӑнман.

Маларах Чӑваш халӑх сайчӗ Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 18 ҫулти хӗр ҫухалнине хыпарланӑччӗ. Тӑванӗсем ыйтнипе пикене Чӑваш Енри йӗрке хуралҫисем шырама пикеннӗччӗ. Ҫавна пӗлнӗ хыҫҫӑн хӗр сас панӑ. Вӑл килтен ятарласа тухса кайнине, хӑйне шырамалла маррине пӗлтернӗччӗ.

interfax.ru сайтри сӑн

Йӗпреҫ районӗнче пурӑнакан 29-ти арҫын, унччен судпа 5 хутчен айӑпланнӑскер, хальхинче ҫирӗп режимлӑ колоние 12 ҫуллӑх лекнӗ. Ӑна ҫынна асӑрханмасӑр вӗлернӗшӗн айӑпланӑ. Ҫав ҫын – унӑн 59 ҫулти ашшӗ.

Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫал авӑнӑн 2-мӗшӗнче вӑл пиччӗшӗ патӗнче пулнӑ, вӗсем эрех ӗҫнӗ. Кайран хайхискер ашшӗне тискеррӗн хӗненӗ, тумтирӗнчен тытса бетон урайне пуҫӗпе ҫапнӑ. Лешӗ пуҫӗ суранланнӑран, аяк пӗрчисем хуҫӑлнӑран васкавлӑ медпулӑшу машини ҫинчех вилсе кайнӑ.

Палӑртмалла: арҫын тӗрмерен 2018 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче тухнӑ. Унӑн татса пӗтермен айӑплав та пулнӑ.

cap.ru сайтри сӑн

Канаш районӗнчи Шӑхасан ялӗнче ҫӗнӗ Культура ҫурчӗ уҫӑлнӑ. Унта ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫитсе курнӑ.

Михаил Васильевич каланӑ тӑрӑх, ку Культура ҫурчӗ республикӑра чи инновациллӗ шутланать. Кунашкалли тата 25 ҫурт пулмалла-мӗн. Шӑхасанти культура ҫуртне сусӑр ҫынсем те кӗрсе тухайӗҫ – унта лифт та пур.

Культура ҫуртне тумашкӑн 55 миллион ытла тенкӗ тӑкакланӑ. Унта 300 ҫын вырнаҫмалӑх курав залӗ, кружоксем ӗҫлемелли пӳлӗмсем пур. Кунтах халӑх театрӗ, ветерансен хорӗ, фольклор ушкӑнӗ тата ытти пултарулӑх ушкӑнӗ вырнаҫма пултарӗ.

НТВ телеканал тунӑ видео скринӗ

Шупашкарта пурӑнакан арҫынна 2002 ҫулта операци тунӑ – аппендикс касса илнӗ. Унтанпа, 17 ҫул, вӑл хырӑм ыратнипе аптӑранӑ. Тухтӑрсем тӗрлӗ диагноз лартнӑ: гастрит, панкреатит. Кӑҫал ҫулла тухтӑр ӑна рентген тума янӑ. Хырӑм мӗншӗн ыратни ҫийӗнчех паллӑ пулнӑ: 17 ҫул каялла операци тунӑ вӑхӑтра йӗп манса хӑварнӑ, вӑл организмрах юлнӑ.

Йӗппе ҫийӗнчех кӑларнӑ. «Ҫывӑраймастӑм. Мӗншӗн тесе шутлаттӑм. Халӗ лӑплантӑм, киле ҫитсенех ҫывӑрса кайрӑм», - каласа кӑтартнӑ арҫын НТВ ӳкернӗ сюжетра. Вӑл куншӑн компенсаци шыраса илесшӗн.

Судчен пульницӑра тухтӑрсемпе калаҫса татӑлма май килмен. Вӗсем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫын организмри ют япалапа виличченех пурӑнаять. Тӗслӗхрен, вӑрҫӑра снаряд ванчӑкӗ лекнӗ салтаксем. Анчах арҫыннӑн организмӗнче шӗвӗр япала юлнӑ-ҫке, вӑл темӗнле сиен те кӳме пултарнӑ.

cap.ru сайтри сӑн

Йӗпреҫ поселокӗнче, Йӗпреҫ районӗнчи Пӑва ялӗнче тата Улатӑр районӗнчи Кире поселокӗнче геологсем шыв шыраҫҫӗ. Резерв ҫӑлкуҫ ӗҫмелли, ял хуҫалӑхӗнче усӑ курмалли пулӗ. Кун пирки ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтерет.

Кӑҫал геологсем «Пӑва» тата «Кире» шырав участокӗсенче 5 картировлӑ тата 3 шырав скважини чавнӑ. Ҫапла майпа вӗсем 23-28 метр тата 60-63,5 метр тарӑнӑшӗнче ҫӗр айӗнчи шыв тупнӑ.

Патӑрьел районӗнчи нумай ачаллӑ ҫемьене ҫурт туса панӑ. Ҫакӑн пек телее Иванпа Тамара Чунчурскийсем тивӗҫнӗ. Вӗсем Патӑрьел районӗнчи Сӑкӑт ялӗнче пурӑнаҫҫӗ.

Патӑрьел район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Сӑкӑт тӑрӑхӗнче Чунчурскийсемччен те нумай ачаллисене патшалӑх шучӗпе ҫурт-йӗр хӑпартса панӑ тӗслӗхсем пулнӑ. Асӑннӑ ял тӑрӑхӗнче ун пек ҫемьесен йышӗ тӑваттӑпа танлашнӑ.

Чунчурскийсем 6 ача ӳстереҫҫӗ. Иван Николаевич «Красная Знамя» ял хуҫалӑх производство кооперативӗнче ӗҫлесе тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ. Халӗ вӑл — тивӗҫлӗ канура. Тамара Васильевна — кил хуҫи хӗрарӑмӗ, ҫул ҫитмен ачасене ӳстерет.

Ҫемьене пӳрт хӑпартса пама федераци хыснинчен 4 миллион ытларах тенкӗ уйӑрнӑ. Ҫурт лаптӑкӗ 144 тӑваткал метр ытла.

Паян, чӳкӗн 22-мӗшӗнче, Раҫҫейре сӑмахсарсемпе энциклопедисен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ.

Ку уяв официаллисен йышне кӗмест пулин те чӗлхеҫӗсемшӗн вӑл пӗлтерӗшлӗ кун шутланать. Ҫак кун сӑмахсарсем пирки лекцисем вулаҫҫӗ, тӗрлӗ мероприятисем хатӗрлесе ирттереҫҫӗ.

Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ те ҫак куна палӑртмасӑр ирттерсе ярас темерӗ — электронлӑ сӑмахсарсен сайтне Николай Иванович Ашмарин хатӗрленӗ «Чӑваш сӑмахӗсен кӗнекин» 5-мӗш томне кӗртрӗ. Ҫапла май халь кунта 3-мӗш томсӑр пуҫне пӗтӗм Ашмарин словарӗ вырнаҫнӑ.

Чӳкӗн 22-мӗшӗнче сӑмахсарсемпе энциклопедисен кунне паллӑ тума вӑл кун Владимир Даль ҫуралнине кура суйланӑ. Асаилтеретпӗр, Владимир Даль — вырӑс чӗлхин ӑнлантаруллӑ сӑмах кӗнекин авторӗ. Кунашкал уяв АПШ-ра та пур. Вӗсем словарьсен кунне юпан 16-мӗшӗнче, Ной Вебстер ҫуралнӑ кунхине, паллӑ тӑваҫҫӗ. Вӑл та, вырӑс ӑсчахӗ пекех, сӑмахсарсем калӑпласа чапа тухнӑ. Чӑваш чӗлхеҫисемшӗн вара ку тӗлӗшпе 1870 ҫулхи авӑнӑн 22-мӗшӗнче ҫуралнӑ Николай Иванович Ашмарин паллӑ вырӑн йышӑнать. Анчах хальччен авӑнӑн 22-мӗшӗнче словарьсен уявне уявласси пулман-ха.

Чӑваш Енре туса кӑларакан мечӗке республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев чысланӑ. Продукци «100 лучших товаров России» (чӑв. Раҫҫейри чи лайӑх 100 тавар) йышне кӗнӗ.

Шупашкарти В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ ача-пӑча валли резина мечӗк кӑларать. Ҫӗнтерӳҫӗ предприятие (унӑн ертӳҫи пулса Михаил Резников тимлет) республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Шупашкарта ӗнерпе паян иртекен регионсен хушшинчи XV «Ӑнӑҫлӑ бизнесӑн стратегийӗ тата практики» форум вӑхӑтӗнче чысланӑ. Мероприятие тӗрлӗ предприяти-организаци ертӳҫисем, усламҫӑсем, тӳре-шара хутшӑнать.

Шупашкар хулин Мускав район администрацийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ун пек мечӗке Раҫҫейре тек никам та туса кӑлармасть. В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ ҫак енӗпе 1960 ҫултанпа тӑрӑшать.

"Лиза Алерт" сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан Борисов Александр Александровича тахҫантанпах шыраҫҫӗ. Тӑванӗсемпе ҫывӑх ҫыннисем ӑна юпа уйӑхӗн 9-мӗшӗнченпе курман.

Ҫитменнине, Александр Борисова тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ. Арҫын 38 ҫулта. Вӑл 185 сантиметр ҫӳллӗш, туллирех кӗлеткеллӗ, ҫӳҫӗ хӑмӑр, куҫӗ тӗксӗм симӗс.

Ҫухалнӑ кун Александр карттус, хура куртка, тӗксӗмрех водолазка, тӗттӗм кӑвак джинс шӑлавар, хура пушмак тӑхӑннӑ пулнӑ. Ун пирки хыпар пур тӑк полицие пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.