Валериан Пайгусов. nasledie.nbchr.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, чӑваш халӑх артисчӗ, Чӑваш АССР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Валериан Пайгусов ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитнӗ.

Валериан Евстратьевич (26.05.1937-11.03.2001) Етӗрне районӗнчи Тептӗ ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш ҫамрӑксен театрӗ ҫумӗнчи театр студийӗнчен вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 1959-1996 ҫулсенче ӗҫленӗ. Ҫав вӑхӑтра Валериан Пайгусов 100 ытла роле калӑпланӑ. Вӑл пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑранпа пӗлтӗрхи пуш уйӑхӗнче 20 ҫул ҫитнӗ.

www.chuvbook.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Станислав Никоноров (Сатур) поэт кӗнеке хыҫҫӑн кӗнеке кун ҫути кӑтартать. Нумаях пулмасть унӑн тепӗр сӑвӑ пуххийӗ пичетленсе тухнӑ. Вӑл «Кӗр ванчӑкӗ» ятлӑ.

Станислав Сатур 1959 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Ушанарта ҫуралнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарти 14-мӗш профессиллӗ техника училищине пӗтернӗ хыҫҫӑн пӗр хушӑ стройкӑра платник-монтажник пулса ӗҫленӗ, ҫар хӗсметӗнче пулнӑ. Тӗрлӗ ҫӗрте вӑй хунӑ. Ӗҫленӗ хушӑрах вӑл хӑйӗн пӗлӗвне И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче, Хусанта зонӑри комсомол шкулӗнче, Мускавра Пӗтӗм Союзри комсомолӑн курсӗнче ӳстернӗ. Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Республикин писательсен союзӗ ҫумӗнчи «Сунтал» литература пӗрлешӗвне ҫӳренӗ. Хальхи вӑхӑтра Мускаври М.В. Фрунзе ячӗллӗ ҫар академийӗнче пушар хӗсметӗнче тӑрать.

Айӑплава пурнӑҫлакан федераци службин Чӑваш Енри управленийӗ тунӑ сӑн

Ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче юсанмалли 2-мӗш колони ӗҫченӗ Яков Андреев киле таврӑннӑ чухне пулӑшу ыйтса кӑшкӑрнине илтнӗ. Пӗве хӗрринче 6 ҫулти хӗрача ҫыранран ӳксе шыва чӑмнӑ иккен.

Арҫын часрах пулӑшма васканӑ. Вӑл хӗрачана ҫыран хӗррине йӑтса тухнӑ. Пӗчӗкскерӗн сывлӑхӗ аптӑраман та, ӑна ашшӗ-амӑшне панӑ.

Ҫак кунсенче Яков Андреев ячӗпе Айӑплава пурнӑҫлакан федераци службин Чӑваш Енри управленине Тав хучӗ килнӗ. Ӑна хӗрачан асламӑшӗ /е кукамӑшӗ/ ҫырса янӑ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри культура отраслӗнче чылай ҫул тухӑҫлӑ ӗҫлекен сӑвӑҫ, юрӑҫ, Чӑваш Республикин халӑх поэчӗ Светлана Асамат ҫинчен фильм ӳкерӗҫ.

«Чӑвашкино» киностуди «Ҫынсем-легендӑсем» ярӑмпа 2018 ҫултанпа документлӑ фильмсем ӳкерет, кашни кинокартинӑра сумлӑ пӗр-пӗр ҫын кун-ҫулӗпе паллаштарать. Ҫывӑх вӑхӑтра ун пеккине Светлана Асамата халаллӗҫ.

Фильм валли материалсем пухнӑ май ӳкерӳ ушкӑнӗ ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче поэтӑн тӑван тӑрӑхӗнче — Канаш районӗнче, тата Шупашкарти телебашня патӗнче видеокадрсем ӳкерсе илнӗ.

Фильма Светлана Асаматӑн 70 ҫулхи юбилейӗ тӗлне (поэт 1952 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кайри Ӑнтавӑш ялӗнче ҫуралнӑ) хатӗрлесе ҫитересшӗн.

medicin.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ врачне, медицина наукисен кандидатне, республикӑн сывлӑх сыхлав аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ Вениамин Вишевский педиатра юлашки ҫула ӑсатӗҫ. Ӑна, эпир хамӑр ҫӑлкуҫсем урлӑ пӗлнӗ тӑрӑх, тӑван тӑрӑхӗнче — Етӗрне районӗнчи Советскинче — пытарӗҫ.

Вениамин Яковлевич 82 ҫула кайнӑ. Вӑл — 50 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗн авторӗ. Унӑн ӗҫӗсем республикӑра аллергологи тытӑмне йӗркелесе яма пулӑшнӑ.

Вениамин Вишневский Етӗрне районӗнчи Анат Сӑнар ялӗнче 1940 ҫулхи кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Хусанти мединститутра вӗреннӗ. Йӑлӑмра педиатрта, Шупашкарти ача-пӑча пульницинче тӗп врач ҫумӗнче тӑрӑшнӑ. Чӑваш патшалӑх университетӗнче малтан ассистентра, 1987–1998 ҫулсенче педиатри кафедрин доцентӗнче ӗҫленӗ. 1983-1987 ҫулсенче республикӑн Сывлӑх сыхлав министерствин тӗп педиатрӗ шутланнӑ. 1998 ҫулта Вениамин Вишневский тӑван тӑрӑхне таврӑннӑ, Хучашри участок пульницинче ӗҫленӗ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

«Чӑвашкино» патшалӑхӑн киностудийӗ 2018 ҫулта «Люди-легенды» (чӑв. Ҫынсем-легендӑсем) ярӑмпа ӗҫлеме тытӑнчӗ. Мухтавлӑ ентешсем ҫинчен каласа кӑтартакан кашни кинокартинӑра — республикӑмӑр аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ сумлӑ та мухтавлӑ пӗр-пӗр ҫыннӑн историйӗ.

Паллӑ ентешсен ҫулталӑкӗнче ҫав ярӑмри фильмсемпе «Чӑвашкинон» «Ютуб» видеохостингри каналӗнче паллашма май туса панӑ. Организацире пӗлтернӗ тӑрӑх, каналта ҫӗнӗ картинӑсене кашни эрнесерен вырнаҫтарса пырӗҫ. Ҫак эрнере, ҫу уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, тӗслӗхрен, Геннадий Айхи пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе паллаштаракан «Люди-легенды: Г.Н. Айги» фильм вырнаҫтарнӑ.

www.chgign.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Хӗвелтухӑҫ халӑхӗсене тӗпченӗ Николай Ильминский (05.05.1822-08.01.1892) ҫуралнӑранпа паян 200 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Пенза хулинче ҫуралнӑ.

Николай Иванович — тюрколог-лингвист, профессор, ҫутӗҫ-миссионер, Питӗрти Император наука академийӗн член-корреспонденчӗ пулнӑ.

Николай Ильминский Пензӑри тӗн семинарийӗнче вӗреннӗ. Хусанти тӗн академийӗнче ӗҫленӗ.

Чӑвашсене ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлева Ильминский нумай пулӑшса пынӑ. Пенза ӑсчахӗн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ӗҫӗсен шутӗнче 1965 ҫулта тӗпченӗ «О фонетических отношениях между чувашскими и тюркскими языками» материалне асӑнса хӑварма пулать.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Шупашкарта пурӑнакан вӑрҫӑ ветеранӗ юбилейне паллӑ тунӑ. Александр Арсентьев 95 ҫул тултарнӑ.

Вӑл вӑрҫа кайнӑ чухне 17 ҫулта пулнӑ. 1948 ҫулччен Хӗрлӗ Ҫар ретӗнче тӑнӑ, ҫар тивӗҫне Инҫет Хӗвелтухӗнче пурнӑҫланӑ.

Сусӑр пулсан та Александр Арсентьев ҫӗвӗҫе вӗренсе тухнӑ, ӗҫленӗ. Каярахпа вӑл электрик профессине алла илнӗ.

Ветеран паянхи кун та ӑс-тӑнне ҫивӗчлетме тӑрӑшать. 88 ҫулччен вӑл Шупашкарти савутра ӗҫленӗ.

cap.ru сайтран илнӗ сӑн

Паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалласа Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ транспорт ӗҫченӗн Липкин Яков Павловичӑн асӑну хӑмине чаплӑ уяв туса уҫнӑ. Асӑну хӑмине хӑйӗн пурнӑҫӑн ытларах пайне пурӑнса ирттернӗ ҫурт ҫине вырнаҫтарнӑ.

Уявӑн чаплӑ мешехине транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Осипов, Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн ректорӗ Андрей Макушев, Яков Павловичӑн мӑшӑрӗ Людмила Александровна, ҫавӑн пекех унӑн ӗҫтешӗсем, тусӗсем тата кӳршисем хутшӑннӑ.

— Чӑваш Ен Элтеперӗн Олег Алексеевич Николаевӑн Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн 2022 ҫула паллӑ ентешсен ҫулталӑкӗ тесе палӑртнӑ. Ҫавна май 2022 ҫулта эпир Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ, республика аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ ҫынсене хисеп тӑватпӑр. Пирӗн ҫакӑн пек ентешсенчен пӗри вӑл — Яков Павлович Липкин. Унӑн пӗтӗм ӗҫӗ-хӗлӗ «Чӑвашавтотранс» пӗрлешӗвӗпе ҫыхӑннӑ, унӑн тытӑмӗнче вӑл 45 ҫул ӗҫленӗ. Ҫак гранит плитара эпир Яков Павловича мӗнешкен асра тытни, эпир ӑна мӗн таран хисеплени палӑрать. Пирӗн камран тӗслӗх илмеллине эпир пӗлетпӗр! — палӑртрӗ Владимир Осипов хӑй тухса калаҫнинче.

Людмила Александровна Липкина мӑшӑрне асра тытма пулӑшнӑшӑн тата манманнишӗн пурне те тав турӗ, юратнӑ ӗҫпе лешӗ пурнӑҫӑн ытларах пайне, ҫав шутра тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хыҫҫӑн та, ирттернине палӑртрӗ.

Малалла...

elbib.nbchr.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, лирика тенорӗ Иосиф Александров 70 ҫул тултарнӑ.

Вӑл 1952 ҫулхи ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Уйкас Турай ялӗнче ҫуралнӑ. 1969 ҫулта Турайӗнчи вӑтам шкултан вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Чӑвваш патшалӑх педагогика институтӗнчи музыкӑпа педагогика факультетне вӗренме кӗнӗ. Чӑваш АССРӗн Патшалӑх телерадиовещанийӗнче патшалӑх комитечӗн артисчӗ пулса ӗҫленӗ. 1977 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх академи хор капеллинче юрлама тытӑннӑ.