www.chgign.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Хӗвелтухӑҫ халӑхӗсене тӗпченӗ Николай Ильминский (05.05.1822-08.01.1892) ҫуралнӑранпа паян 200 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Пенза хулинче ҫуралнӑ.

Николай Иванович — тюрколог-лингвист, профессор, ҫутӗҫ-миссионер, Питӗрти Император наука академийӗн член-корреспонденчӗ пулнӑ.

Николай Ильминский Пензӑри тӗн семинарийӗнче вӗреннӗ. Хусанти тӗн академийӗнче ӗҫленӗ.

Чӑвашсене ҫутта кӑларнӑ Иван Яковлева Ильминский нумай пулӑшса пынӑ. Пенза ӑсчахӗн уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ ӗҫӗсен шутӗнче 1965 ҫулта тӗпченӗ «О фонетических отношениях между чувашскими и тюркскими языками» материалне асӑнса хӑварма пулать.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Шупашкарта пурӑнакан вӑрҫӑ ветеранӗ юбилейне паллӑ тунӑ. Александр Арсентьев 95 ҫул тултарнӑ.

Вӑл вӑрҫа кайнӑ чухне 17 ҫулта пулнӑ. 1948 ҫулччен Хӗрлӗ Ҫар ретӗнче тӑнӑ, ҫар тивӗҫне Инҫет Хӗвелтухӗнче пурнӑҫланӑ.

Сусӑр пулсан та Александр Арсентьев ҫӗвӗҫе вӗренсе тухнӑ, ӗҫленӗ. Каярахпа вӑл электрик профессине алла илнӗ.

Ветеран паянхи кун та ӑс-тӑнне ҫивӗчлетме тӑрӑшать. 88 ҫулччен вӑл Шупашкарти савутра ӗҫленӗ.

cap.ru сайтран илнӗ сӑн

Паллӑ ентешсен ҫулталӑкне халалласа Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ транспорт ӗҫченӗн Липкин Яков Павловичӑн асӑну хӑмине чаплӑ уяв туса уҫнӑ. Асӑну хӑмине хӑйӗн пурнӑҫӑн ытларах пайне пурӑнса ирттернӗ ҫурт ҫине вырнаҫтарнӑ.

Уявӑн чаплӑ мешехине транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрӗ Владимир Осипов, Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн ректорӗ Андрей Макушев, Яков Павловичӑн мӑшӑрӗ Людмила Александровна, ҫавӑн пекех унӑн ӗҫтешӗсем, тусӗсем тата кӳршисем хутшӑннӑ.

— Чӑваш Ен Элтеперӗн Олег Алексеевич Николаевӑн Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн 2022 ҫула паллӑ ентешсен ҫулталӑкӗ тесе палӑртнӑ. Ҫавна май 2022 ҫулта эпир Чӑваш Енре ҫуралса ӳснӗ, республика аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ ҫынсене хисеп тӑватпӑр. Пирӗн ҫакӑн пек ентешсенчен пӗри вӑл — Яков Павлович Липкин. Унӑн пӗтӗм ӗҫӗ-хӗлӗ «Чӑвашавтотранс» пӗрлешӗвӗпе ҫыхӑннӑ, унӑн тытӑмӗнче вӑл 45 ҫул ӗҫленӗ. Ҫак гранит плитара эпир Яков Павловича мӗнешкен асра тытни, эпир ӑна мӗн таран хисеплени палӑрать. Пирӗн камран тӗслӗх илмеллине эпир пӗлетпӗр! — палӑртрӗ Владимир Осипов хӑй тухса калаҫнинче.

Людмила Александровна Липкина мӑшӑрне асра тытма пулӑшнӑшӑн тата манманнишӗн пурне те тав турӗ, юратнӑ ӗҫпе лешӗ пурнӑҫӑн ытларах пайне, ҫав шутра тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хыҫҫӑн та, ирттернине палӑртрӗ.

Малалла...

elbib.nbchr.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, лирика тенорӗ Иосиф Александров 70 ҫул тултарнӑ.

Вӑл 1952 ҫулхи ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Уйкас Турай ялӗнче ҫуралнӑ. 1969 ҫулта Турайӗнчи вӑтам шкултан вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Чӑвваш патшалӑх педагогика институтӗнчи музыкӑпа педагогика факультетне вӗренме кӗнӗ. Чӑваш АССРӗн Патшалӑх телерадиовещанийӗнче патшалӑх комитечӗн артисчӗ пулса ӗҫленӗ. 1977 ҫулта вӑл Чӑваш патшалӑх академи хор капеллинче юрлама тытӑннӑ.

spec.puppet21.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн артисткине-пуканеҫӗне Елена Хорьковӑна «Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ. Хушӑва паян, ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.

Елена Владимировна — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки. Театрта вӑл 1989 ҫултанпа ӗҫлет. Ярославльти театр училищинче вӗреннӗ. Артистка 17 спектакльте 31 рольте вылянӑ.

culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Аркадий Айдак: романтик, пассионарий, созидатель» кӗнекене хӑтланӑ. Кӑларӑма Аркадий Айдак тӗрлӗ ҫӗрте тухса калаҫнисене, вӑл дневниксенче ҫырса пынисене пухса пичетленӗ. Хӑтлава Етӗрне ентешлӗхӗ йӗркеленӗ.

Мероприятие хутшӑнакансене республикӑн культура министрӗ Светлана Каликова саламланӑ: «Етӗрне районӗнче пирӗн республикӑна Раҫҫейӗпе мухтава кӑларнӑ ҫынсем ҫуралнӑ. Эпир Николай Мордвиновпа, Николай Ашмаринпа, Тани Юнпа мухтанатӑр. Тата, паллах, Аркадий Айдакпа».

Кӗнекене кӑларма Николай Малов (вӑл Патшалӑх Думин депутачӗ пулнӑччӗ) пулӑшнӑ иккен. Кӗнеке авторӗ — Алексей Леонтьев.

cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш кӗнеке издательствинче «Балерина Надежда Павлова» кӗнеке-альбом пичетленсе тухнӑ. Ӑна XX ӗмӗрти пултаруллӑ балеринӑн, СССР халӑх артисткин, Шупашкарта ҫуралса ӳснӗ Надежда Павлова балеринӑн пултарулӑхне халалланӑ.

Надежда Васильевна 1956 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Шупашкарта ҫуралнӑ. Ача чухне вӑл Пионерсен ҫуртӗнчи балет кружокне ҫӳренӗ. Ҫавӑн чухне хӗрачан Турӑ панӑ ӑсталӑхӗ аван сисӗннӗ, кайран вӑл ҫӗршыв шайӗнче ят-сум ҫӗнсе илнӗ. Балерина Мускавра пурӑнать.

Кӑларӑмӑн авторӗ-составителӗ — Светлана Потемкина. Кӗнеке-альбома 1000 тиражпа пичетлесе кӑларнӑ.

Паян ЛДПР парти лидерӗ Владимир Жириновский вилнӗ. Ку информацие официаллӑ майпах ҫиреплетнӗ. Хальхинче ку хыпар суя мар. Темиҫе кун маларах Жириновский вилнӗ тесе сас-хура тухнӑччӗ, анчах вӑл тӗрӗс мар пулнӑ.

Владимир Вольфович кӑшӑлвируспа чирленӗ, нарӑсӑн 2-мӗшӗнченпе пульницӑра выртнӑ. Тухтӑрсем юлашки кунӗччен унӑн пурнаҫӗшӗн кӗрешнӗ. Пӗр хушӑ вӑл медикаметозлӑ комӑра та выртнӑ. Анчах, шел те, политик йывӑр чире парӑнтарайман.

Владимир Жириновский 2021 ҫулта 75 ҫул тултарнӑ. Акан 25-мӗшӗнче 76-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тумаллаччӗ. Унпа Мускаври Союзсен ҫуртӗнче сывпуллашма палӑртнӑ. ЛДПР лидерне Троекуров ҫӑви ҫинче пытарӗҫ. Унта унӑн тӑванӗсем ӗмӗрлӗх канлӗх тупнӑ.

Анатолий Данилов. cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн профессорне, педагогика наукисен кандидатне Анатолий Данилова Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе наградӑланӑ. Ӑна сӑнарлӑ ӳнере аталантарма тата ӑслӑлӑхпа педагогика ӗҫ-хӗлне пысӑк тӳпе хывнӑшӑн чыслама йышӑннӑ.

Анатолий Васильевич — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ, Раҫҫей Федерацийӗн аслӑ шкулӗн хисеплӗ ҫынни, Хӗрлӗ Чутай районӗн хисеплӗ ҫынни, Чӑваш Республикин халӑх художникӗ.

Вӑл Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче ҫуралнӑ. Чӑваш патшалӑх пединститутӗнчи (халӗ — университет) художествӑпа графика факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ.

Шупашкарта пурӑнакан Мария Никитична Башкирова ака уйӑхӗн 1-мӗшӗнче 100 ҫул тултарнӑ. Хӑй вӑл Чӗлепи облаҫӗнче ҫуралнӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче унтах пурӑннӑ, траншея чавнӑ, вӑрман каснӑ, эвакуаципе килнӗ ачасемпе ӗҫленӗ. Шӑпа Мария Никитичнӑна Чӑваш Ене илсе ҫитернӗ.

1945 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче, Ҫӗнтерӳ кунӗнче, вӑл офицерпа паллашнӑ. Ҫак арҫын унӑн упӑшки пулса тӑнӑ. Вӗсем унпа тӗрлӗ тӑрӑха куҫса ҫӳренӗ. Мӑшӑрӗпе 4 хӗр ҫуратса ӳстернӗ. Упӑшки отставкӑна тухсан Шупашкарта тӗпленнӗ.

Халӗ Мария Никитична 5 мӑнукӗпе, вӗсен 8 ачипе савӑнса пурӑнать.