Ӗнер, нарӑсӑн 28-мӗшӗнче, Муркаш районӗнчи халӑх ятне унччен илнӗ пур пултарулӑх ушкӑнӗ те хӑйӗн чысне хӳтӗленӗ. Ҫав шутра Москакассинчи культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Шуҫӑм» халӑх юрӑпа ташӑ ушкӑнӗ те халӑх ятне хӳтӗлеме пултарнине Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Г. Голубева пӗлтерет.

Ҫав пултарулӑх ушкӑнне Радимир Семенова ертсе пырать. Нумаях ӗҫлемест пулин те «халӑх» ятне тивӗҫлӗн тытса пыма тӑрӑшать ҫамрӑк ертӳҫӗ тесе хаклать ӑна маларах асӑннӑ культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Ҫавӑн пекех Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченне Надежда Кондукторова аккомпаниатора, ташӑсене лартакан Ирина Петрована тата Сергей Николаева ырӑпа палӑртать вӑл.

Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи культура ҫуртӗнчи мероприятисенчен пӗри

Чӑваш Енре чи лайӑх культура учрежденийӗсене тата вӗсенче тӑрӑшакан пултаруллӑ ӗҫченсене палӑртма конкурс ирттернӗ. Кӑҫалхине 61 заявка пырса ҫитнӗ: 37-шӗ — муниципалитет культура учрежденийӗсенчен, 24-шӗ — муниципалитет учреждейӗсенче ӗҫлекенсенчен.

«Ача-пӑча ӳнер шкулӗнчи чи лайӑх педагогика ӗҫченӗ» тата «Муниципалитет музейӗнчи чи лайӑх ӗҫчен» номинацие пӗрер заявка тӑратнипе ку енӗпе ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртман.

Чи лайӑх культурӑпа кану учрежденийӗсенчен Улатӑр районӗнчи Октябрьскинчи, Элӗк районӗнчи Питӗшкассинчи, Патӑрьел районӗнчи Пӑлапуҫ Пӑшьелти, Комсомольски районӗнчи Урмайри, Муркаш районӗнчи Шетмӗпуҫӗнчи, Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнчи, Шӑмӑршӑ районӗнчи Кивӗ Чукалти, Етӗрне районӗнчи Лапракассинчи, Тӑвай районӗнчи Мушарти культура ҫурчӗсене палӑртнӑ.

Малалла...

"Республика" логотипӗллӗ сувенирсенчен пӗрисем

Чӑваш парламенчӗн «Республика» хаҫачӗ хӑйӗн 20 ҫулхине гимнпа кӗтсе илӗ. Ку ырӑ пуҫару авторӗ — хаҫатӑн тӗп редакторӗ Лидия Михайлова. Ӑна ҫынсем Лидия Филиппова сӑвӑҫ тесен ытларах пӗлеҫҫӗ пулӗ. Кунсӑр пуҫне вӑл ЮТВ телеканалпа хӗрарӑмсене телетӗпеле чӗнсе вӗсемпе тӗрлӗ темӑна хускатать.

Гимн авторӗ тата ӑна кам кӗвӗленине тата пуҫласа хӑҫан янӑратассине хаҫатҫӑсем хальлӗхе вӑрттӑнлӑхра тытаҫҫӗ.

Хаҫатӑн 20 ҫулхине кӗтсе илме хатӗрленӗ май кӑларӑм черетлӗ хутчен сувенир продукцийӗ те кӑларнӑ. Хальхинче — хитре ручка. Унччен те «Республика» логотиплӑ ручка хатӗрленӗччӗ, анчах унчченхин пахалӑхӗ хальхи пекех марччӗ. Ручкӑсӑр пуҫне хаҫат логотипӗллӗ блокнот, чей курки, футболка, сунчӑк пур. Ӳлӗмрен, ав, гимн та пулӗ.

Етӗрне районӗнче иртекен Анисим Асламас ячӗпе иртекен халӑх фесивальне хутшӑнса Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнчи артистсем «Человек славен трудом» (чӑв. «Этем ӗҫӗпе илемлӗ») ятлӑ ятарлӑ программа хатӗрленӗ.

Кӑкшӑмри Культура ҫуртӗнче ӗҫ ҫыннине халалласа ятарлӑ стенд йӗркеленӗ. Кунта вырӑнти ӗҫченсене халланӑ «С любовью к родной земле» (чӑв. Тӑван ҫӗре юратса) сӑнсен стенчӗ те, алӗҫ ӑстисен ӗҫӗсем те пур. Кӑкшӑмри «Родничок» (чӑв. Ҫӑлкуҫ) ача пахчинче ӗҫлекенсем курава чӑваш тумӗсем тӑхӑннӑ пуканесем илсе килнӗ. Людмила Гордеева «Чечексем — сире валли!» ятлӑ композици ӑсталанӑ. Людмила Максимова, Ильина Людмила, Андреева Зинаида, Мазюкина Елизавета, Федорова Алина, Семенова Ирина та тӗрлӗ мелпе ӑсталанӑ чечексемпе куракансене савӑнтарнӑ.

Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнче темӗн тӗрлӗ ӑстаҫӑ та пур иккен! Салфетка, алшӑлли, панно, коврик, тӗрлӗ ҫипуҫ ӑстисем Римма Артемьева, Тамара Миронова, Нина Иванова, Оксана Ильина, Инесса Иванова, Мария Матвеева тата ыттисем. Вӗсен пултарулӑхӗпе куракансем хаваспах паллашрӗҫ.

Концерт «Улах каҫӗпе» пуҫланчӗ.

Малалла...

Кино ҫулталӑкӗнче ЧР Электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗ чылай проект пурнӑҫа кӗртме палӑртнӑ. Архив районти ӗҫтешӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлет.

Архив ЧР Вӗренӳ министерствипе пӗрле «Киномобиль шкула каять» проект пурнӑҫлать. Мобильлӗ центр шкулсене килсе тӗрлӗ фильм кӑтартать. Ку эрнере вӑл Шупашкарти 2-мӗш лицейра тата 10-мӗш шкулта пулнӑ. Сеанса 350 ытла шкул ачи хутшӑннӑ.

Нарӑсӑн 26-мӗшӗнче архива Елчӗкри шкулта 7-мӗш класра ӑс пухакансем килнӗ. Артур Галкин вӗсемпе экскурси ирттернӗ. Унтан чӑваш киновӗ пирки видеородик тата «Королева бензоколонки» фильм кӑтартнӑ.

Мобильлӗ центр республикӑри кирек мӗнле района та ҫитме хатӗр. Заявкӑсене 51-05-21, 52-15-36 номерсемпе йышӑнаҫҫӗ.

Нарӑсӑн 24-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти «Химик» культура ҫуртӗнче Ирина Вдовина ячӗпе «Юри килтӗм юрлама» халӑх юррисен концерчӗ пулнӑ. Ку чӑваш наци культурин хӑйне евӗр палли. 15 фольклор ушкӑнӗ сцена ҫине тухса юрланӑ.

Концерта Чӑваш Енри ушкӑнсем кӑна мар, Тутар, Мари республикинчисем те хутшӑннӑ. Тутар юррин «Ялкын» ансамблӗ тата Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» ансамбль пулнӑ. Кунсӑр пуҫне Элӗк районӗнчи «Валинке» фольклор ансамблӗ, Мари Республикинчи «Ушанлык» фольклор ансамлӗ, Шупашкарти «Укӑлча» фольклор ансамблӗ, Ҫӗнӗ Шупашкарти «Теветкел» фольклор ансамблӗ куракансене юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ.

«Чыслӑх салтакӗсемпе» елчӗксем паллашаҫҫӗ

Афганистан тата Ҫурҫӗр Кавказ ҫӗрӗсенче ҫапӑҫса паттӑрлӑх кӑтартнӑ ентешсем ҫинчен Елчӗк тӑрӑхӗн ҫынни Николай Малышкин «Чыслӑх салтакӗсем» кӗнекене пӗлтӗр кӑларнӑччӗ. Кӗнеке тишкерӗвне пӗлтӗр район центрӗнчи тӗп вулавӑшра халӑха пухсах хӑтлани пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Унта Елчӗк район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Н.П. Миллин, Афган вӑрҫин инваличӗсен районти пӗрлӗхӗн ертӳҫи, «Раҫҫей ветеранӗсен союзӗн» Елчӗк районӗнчи уйрӑмӗн ертӳҫи П.И. Анисимов тата ыттисем пухӑннӑччӗ.

Паян «Чыслӑх салтакӗсене» Чӑваш Республикин ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗн краеведенипе наци литературин пайӗнче хӑтланӑ. Кӗнеке авторӗ Николай Малышкин кӑларӑмри кашни ҫын пирки пӗрчӗн-пӗрчӗн материал пухни, кӗнеке кӑларассипе ҫыхӑннӑ ытти вӑрттӑнлӑх ҫинчен каласа кӑтартнӑ.

Эрбина Никитина сӗрме купӑспа калать

Пултаруллӑ ҫын пур енӗпе пултаруллӑ. Ҫакна Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн ӗҫченӗсем нумаях пулмасть Муркаш районӗнчи Каршлӑхри вӑрҫӑ тата ӗҫ ветеранӗсен ҫуртӗнче пулнӑ чух кӑтартса панӑ. Шӑпа ҫавӑн пек ҫаврӑнса тухнипе ваттисен ҫуртне лекнисем патне хаҫатҫӑсем хӑйсен пичет кӑларӑмӗ тухма пуҫланӑранпа 20 ҫул ҫитнине халалланӑ ыр кӑмӑллӑх акцине ирттернӗ май ҫитнӗ. Ватӑсене сума сунине ЧР парламенчӗн депутачӗ, Муркашри чӑх-чӗп хапрӑкне чылай ҫул ертсе пынӑ Николай Ванеркин та кӑтартнӑ — унта вӑл парнесемпе ҫитнӗ.

Хаҫатҫӑсем хӑйсемпе пӗрле чӗнсен Чӑваш Енӗн тава тивӗҫлӗ артистки Лариса Васильева та хирӗҫлемен: мучи-кинемейсене хӑйӗн ҫепӗҫ сассипе савӑнтарнӑ. «Республика» хаҫат тӗп редакторӗ Лидия Филиппова хӑйӗн чуна тивекен сӑввисене вуланӑ, Эрбина Никитина журналист сӗрме купӑспа чех композиторӗн Эденек Фибихӑн «Поэма» хайлавне каласа кӑтартнӑ.

Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗ ҫывхарать. Ҫавна май республикӑра «Чӗнтӗрлӗ чаршав» конкурс ирттерме хатӗрленеҫҫӗ.

Театрсем конкурса ачасем тата аслисем валли лартнӑ чи лайӑх спектаклӗсене тӑратаҫҫӗ. Жюри вара номинцисенче ҫӗнтернисене пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗ тӗлне палӑртӗ.

Чӑваш патшалӑх драма театрӗ конкурса Иоаким Максимов-Кошкинский пьеси тӑрӑх ӳкернӗ «Вӗри чунлӑ ҫемҫе чун» спектакле тата Владимир Илюховӑн «Как Настенька чуть Кикиморой не стала» юмахне тӑратма шухӑшланӑ.

Валерий Яковлев лартнӑ постановка конкурса хутшӑнма тивӗҫ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Вӑл чӑваш чӗлхипе культурин, халӑх шӑпин пуласлӑхӗ пирки шухӑшлаттарать.

Спектакльте пӗтӗм труппа хутшӑнать. Чӗрӗ юрӑ чуна тыткӑнлать. Чӑваш патшалӑх драма театрӗ конкурса тӑратнӑ ӗҫсем хӑш номинацисенче ҫӗнтернине Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗнче пӗлӗпӗр.

Кӑҫал Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пулнӑ май «Россия 1» телеканалпа «Успешные сироты: на ринге жизни» (чӑв. Ӑнӑҫлӑ тӑлӑхсем: пурнӑҫ ҫулӗ ҫинче) ярӑмри фильмсене кӑтартма пуҫлӗҫ. Ку проекта Мускаври режиссер Алексей Шамраев пуҫарнӑ.

Куракансем пилӗк очеркри сӑнарсемпе паллашма пултараҫҫӗ. Вӗсем ача ҫуртӗнче ҫитӗнсе пурнӑҫра хӑйсен вырӑнне тупнӑ, йывӑрлӑхсене парӑнтарнӑ. Алексей Шамраев кунашкал сӑнарсемпе ӗҫлеме йывӑр маррине палӑртнӑ. Чи кирли — вӗсемпе таса чунлӑ пулни.

Ку вырсарникун кӑтартакан фильм «Мария» ятлӑ. Тӗп сӑнар — ҫамрӑк хӗрарӑм, Томскри ача ҫуртӗнче ӳснӗ. Мария Даниловӑн йӑлтах пур халӗ. Анчах телейлӗ пурнӑҫ хыҫӗнче — йывӑрлӑхсем. Ӑна юлташӗсем сутнӑ, Мария йывӑр чире парӑнтарнӑ. Хӗр пурне те каҫарса малалла пурӑнма вӑй тупни пирки фильмра курма пулать. Вӑл 19 сехет те 35 минутра пуҫланӑ.