Шупашкарти «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта каллех кино курма май пур. Ака уйӑхӗн 20–28-мӗшӗсенче унта наци киновӗсемпе паллӑ мультфильмсене экран ҫине кӑларӗҫ.

«Кино таврӑнать!» акци вӑхӑтӗнче Чӑваш чӗлхи кунне халалласа «Киремет кати» илемлӗ фильм кӑтартӗҫ. Ӑна чӑваш кинорежиссерӗ тата «Чӑвашкино» киностуди пуҫаруҫи И.С.Максимов-Кошкинский ӳкернӗ.

Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 12 сехетре ырӑ мультфильмсем экран ҫине тухӗҫ. Ҫавӑн пекех программӑна Совет Союзӗнче, Раҫҫейре ӳкернӗ мультфильмсене кӗртнӗ: «Ну, погоди!», «Мальчик-с-пальчик», «Муха-цокотуха», «Лиса и Заяц», «Шапокляк» тата ыттисем.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Михайловкӑра пурӑнакансем ҫӗнӗ культура ҫурчӗ лартса панӑшӑн савӑнаҫҫӗ. Унччен уявсене кивӗ клубрах ирттерме тивнӗ.

Ҫӗнӗ объект Ҫӗнӗ ҫул умӗн хута кайнӑ. Унччен киве клуба кӑмака хутса ӑшӑтнӑ. Халӗ вара михайловкӑсемшӗн — ырлӑх: ӑшӑ, ҫутӑ. Халӑх та ытларах ҫӳреме пуҫланӑ.

Клубра вулавӑш вырнаҫнӑ, унта алӑстисен кружокӗ те ӗҫлет. Аваллӑха халалланӑ кӗтес те пур. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алена Аршинова михайловкӑсене клуба ҫӗнӗ хатӗр-хӗтӗрпе пуянлатмашкӑн 400 пин тенкӗлӗх сертификат панӑ. Кунашкал пулӑшӑва республикӑри тепӗр 24 культура ҫурчӗ тивӗҫӗ.

Клубсене ҫӗнетмешкӗн ЧР правительстви пӗлтӗр 600 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Етӗрне районӗнчи Анат Мучар ялӗнче пурӑнакан ҫынсем культура ҫуртне юсасса чӑтӑмсӑррӑн кӗтеҫҫӗ. Ҫурта модернизаци программине кӗртнӗшӗн питӗ савӑнаҫҫӗ вӗсем.

Клуб кивелнӗ ӗнтӗ. Аппаратура та юрӑхсӑра тухнӑ. Пултарулӑх ҫыннисене костюмсем те кирлӗ. Ялта вара унашкал ҫынсем нумай. Унта «Мучар Ен» фольклор ушкӑнӗ ӗҫлет. Вырӑс юррисене юрлакан «Задоринка» ансамбль те пур, ачасем «Шевле» ушкӑна ҫӳреҫҫӗ. Ялта пӗтӗмпе 300-е яхӑн ҫын пурӑнать.

Культура ҫуртӗнче вулавӑш та пур. Унта ҫынсем яланах йышлӑн ҫӳреҫҫӗ. Унта алӑстисем те пухӑнаҫҫӗ. Ҫынсем вулавӑшра чӑвашла кӗнекесем вулама юратаҫҫӗ.

Кӑҫал республикӑра 4 культура ҫурчӗ хута ярӗҫ, 31 ҫурта юсаса ҫӗнетӗҫ, 25-ӗшне аппаратурӑпа тивӗҫтерӗҫ. Анат Мучар клубне те кӑҫал ҫӗнетӗҫ.

Иосиф Дмитриев режиссер

Ӗнер, Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче «Чӗнтӗрлӗ чаршав» конкурс ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Йӑлана кӗнӗ республика шайӗнчи конкурсра хамӑр тӑрӑхри профессилле театрсен ӗҫне хаклаҫҫӗ.

Кӑҫалхи вӑхӑтӗнче Мускаври, Ӗпхӳри, Чӗмпӗрти критиксем пӑхса хӑйсен шухӑшне пӗлтерессине эпир маларах систернӗччӗ. Конкурса тӑратнӑ ӗҫсене вӗсем пуш уйӑхӗн 21-26-мӗшӗсенче пӑхнӑ.

«Ҫулталӑкри чи лайӑх спектакль (режиссура)» номинацире П. Чайковскин «Спящая красавица» балетне (ӑна Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн сцени ҫинче Данил Салимбаев лартнӑ) ҫӗнтернӗ. «Ачасем валли лартнӑ чи лайӑх спектакль (режиссура)» – Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн «Снежная королева» спектаклӗ (ӑна Иосиф Дмитриев лартнӑ).

Чи лайӑх хӗрарӑм рольне В. Николаев пьеси тӑрӑх Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче лартнӑ «Пихампар чунӗ манра» спектакльти Сипет сӑнарне калӑпланӑ Эмилия Назарова тивӗҫнӗ. Арҫын ролӗпе Вырӑс драма театрӗнчи «Отель двух миров» спектакльти Раджапура сӑнарӗшӗн Борис Кукин палӑрнӑ. «Иккӗмӗш планри чи лайӑх сӑнара» та ҫав театрӑн артисчӗ тивӗҫнӗ.

Малалла...

ЧР Профессионал писательсен пӗрлӗхӗ 2016 ҫула пӗтемлетнӗ. Халӗ ӑна Геннадий Максимов ертсе пырать. Ҫӗнӗ пуҫлӑх ларнӑранпа пӗрлӗх чылай ӗҫ тунӑ.

Геннадий Максимов ҫӗнӗлле ӗҫленине палӑртаҫҫӗ. Вӑл ҫак тивӗҫе йышӑннӑранпа Чӑваш наци конгресӗпе, республикӑри вулавӑшсемпе пӗрле ӗҫлесси пирки килӗшӳ тунӑ. Ҫавӑн пекех пултарулӑх ӑмӑртӑвӗсемпе тӗлпулусем йӗркеленӗ.

ЧР культура министрӗн ҫумӗ Вячеслав Оринов ҫыравҫӑсене ырӑ хыпар пӗлтернӗ: пӗрлӗхе пулӑшмашкӑн майсем тупнӑ. Вячеслав Оринов унччен режиссер пулнӑ, ҫавӑнпа вӑл хальхи драматургсен пултарулӑхне палӑртнӑ.

Ларура Борис Чиндыков халӗ ҫыравҫӑсенчен ҫамрӑкраххисем сахалтан та 40–50 ҫулсенче пулнине палӑртнӑ. Патшалӑх пулӑшмасан малашне ҫырас текенсем пулмӗҫ. Кӳршӗ республикӑра гонорар тӳлеме майсем тупнӑ. Пирӗн те ҫавнашкал пулсан ҫыравҫӑсем тем пек савӑнӗччӗҫ.

Лару вӗҫленнӗ май тепӗр лайӑх хыпар пӗлтернӗ: Халӑхсен туслӑх ҫурчӗ уҫӑлсан унта пӗрлӗх валли пӳлӗм пулӗ. Пӗрлӗхӗн сайтне те йӗркелесшӗн.

Шупашкарти Ф.Лукин ячӗллӗ 5-мӗш музыка шкулӗнче Чапаев хорӗ юрлама тытӑнӗ. Ушкӑнра арҫын ачасем пулӗҫ.

Хора РФ патшалӑх премийӗн лауреачӗ, РФ тава тивӗҫлӗ искусство ӗҫченӗ, РФ халӑх артисчӗ, Пӗтӗм Раҫҫейри хор обществин Президиумӗн пайташӗ Эдуард Маркин йӗркелеме шухӑшланӑ. Ҫапла майпа ача-пӑча хор ӳнерне анлӑ сарасшӑн, ӳсекен ӑрӑва республикӑн тата хулан наци паттӑрне асра тытма вӗрентесшӗн.

Тата ҫакна палӑртмалла: Эдуард Маркин арҫын ачасен Владимир капеллине йӗркеленӗ.

Пӗтӗм тӗнчери театр кунӗ умӗн Чӑваш Енре ҫулсеренех «Чӗнтӗрлӗ чаршав» конкурс иртет. Республикӑн Культура министерстви, Чӑваш Енри Театр ӗҫченӗсен пӗрлешӗвӗ тата республикӑри театрсем пӗр шухӑшлӑн йӗркелекен конкурса яланах хамӑр патри тӳресем хаклаканччӗ. Кӑҫал ютри ҫынсем те комисси йышне лекнӗ.

«Советская Чувашия» хаҫатӑн журналисчӗ Рита Кириллова пӗлтернӗ тӑрӑх, тӳресен ертӳҫи — театр критикӗ, искусствоведени кандидачӗ Ирина Мягкова. Унсӑр пуҫне йышра Ӗпхӳри «Нур» тутар театрӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Дина Давлетшина, Чӗмпӗрти пукане театрӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Олеся Кренская пур. Вӗсен пӗтӗмпе тӑхӑр спектакль пӑхса хакламалла.

Ҫӗнтерӳҫӗсене К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче чыслӗҫ.

Пӗтӗм тӗнчери поэзи кунне халалласа пуш уйӑхӗн 25–26-мӗшӗсенче ЧР Наци вулавӑшӗнче актуаллӑ тата виртуаллӑ поэзин фестивалӗ иртет. «ГолосА» фестиваль кӑҫалхипе саккӑрмӗш хут йӗркеленӗ.

Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, Шупашкара Мускаври, Питӗрти, Хусанти, Чулхулари, Чӗмпӗрти, Сарӑтури, Самарти поэтсемпе критиксем килӗҫ. Вӗсем поэзии вулавне, ҫӗнӗ кӗнекесен хӑтлавне хутшӑнӗҫ. Хӑйсем лекцисем, докладсем вулӗҫ, видеохӑтлав ирттерӗҫ.

Кӑҫал фестивальте ҫӗнӗлӗхпе савӑнтарӗҫ: «micro Art Book Fair» проект пулӗ. Швецири «Ariel» издательство, Чӑваш кӗнеке издательстви, Шупашарти тата Хусанти харпӑр издательствӑсем хутшӑнӗҫ. Игорь Улангин ӳнерҫӗ пичет графики енӗпе ӑсталӑх класӗ ирттерӗ.

Аса илтерер: ку фестиваль 2008 ҫулта пӗрремӗш хут иртнӗ. Вӑл регионсен хушшинче кӑна йӗркеленет пулин те унӑн географийӗ ҫулсерен анлӑланса пырать. Тӗрӗссипе, вӑл халӗ тӗнче шайӗнчи фестиваль пулса тӑнӑ.

Тӗрлӗ шайри Хисеп грамотине, тава тивӗҫлӗ ята, медаль-ордена камсем тата мӗне кура тивӗҫни чылайӑшне тӗлӗнтермест те, шухӑшлаттармасть те пулӗ. Ик айкки те тӑвайкки маррисем вара тӗлӗнеҫҫӗ, хӑюллӑраххисем вара ҫавӑн пирки уҫҫӑнах сӑмах хускатаҫҫӗ.

Ҫак эрнере республикӑри профессилле ҫыравҫӑсем ларӑва пуҫтарӑнчӗҫ. Унта пулнӑ Марина Карягина ҫыравҫӑ, поэт, драматург хӑйӗн чун ыратӑвне Фейсбукра уҫса панӑ. Ыттисене те вӑл калаҫӑва хутшӑнма чӗннӗ. Акӑ еплерех ҫырать-ха паллӑ кӑна мар, чӑннипех пултаруллӑ автор тата тележурналист:

«Ҫыравҫӑсен ӗнерхи ларӑвӗ хыҫҫӑн каллех кӑмӑл пӑтранать... Кунти чӑваш туссемпе тӗплӗ калаҫу ирттерес килет,» — пуҫланӑ вӑл сӑмахне.

«Юбилейӗсем ҫывхарнӑ май Чӑваш халӑх писателӗ е поэчӗ, ЧР е Раҫҫей культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ хисеплӗ ят, орден-медаль т.ыт.те илес тесе хӑйсем ӑшталанса ҫӳрекенсем яланах пулнӑ-ши вӗсем е юлашки вӑхӑтра, пушӑлӑха пула, ӗрчесе кайрӗҫ?

Вероника Пинеслу

Чӑваш юрӑҫи Вероника Пинеслу Казахстанра иртекен Навруз-байрама хутшӑнать.

Ислам тӗнне ӗненекен халӑх палӑртакан ҫак уяв унта ӗнер, пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, пуҫланнӑ. Вӑл пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче вӗҫленӗ.

«Контактра» халӑх сетӗнче Елчӗк тӑрӑхӗнчи Кипеҫ ялӗнчи Вениамин Краснов ятлӑ ҫын пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗк халӑхӗсен уявне хутшӑнакан Пинеслу чӑвашла, тутарла, вырӑсла пӗлнипе пӗрлех ют ҫӗршыв чӗлхисене те ӑша хывнӑ. Вӑл итали, араб, хрантсус, акӑлчан, нимӗҫ чӗлхисене вӗреннӗ, кирлӗ пулсан ним мар калаҫма пултарать.

Вениамин Краснов Вероника Пинеслуна хисеплесе ҫапларах ҫырнӑ: «Нарспи пекех хитре Вероникӑна ентешӗсем наци утӑмне малалла аталантарса та ҫирӗплентерсе кӑна пырасса ентешӗсем шанаҫҫӗ».