Ӗнер Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗнче «Чӑваш Енре канма вӑхӑт» Ҫӗнӗ ҫул проектне пӗтӗмлетмелли мероприяти йӗркеленӗ. Унта Муркаш районӗнчи культурӑпа кану учрежденийӗсенче тӑрӑшакансем те хутшӑннӑ.
Аса илтерер, «Пӗр районӑн юмахӗ» проекта кӑрлачӑн 3-мӗшӗнчен тытӑнса 7-мӗшӗччен Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Етӗрне районӗсенче, Ҫӗнӗ Шупашкарпа Шупашкар хулисенче пурнӑҫа кӗртнӗ. Ҫынсем ҫулҫӳрев карттинче кӑтартнӑ ятарлӑ вырӑнсем тӑрӑх канса та савӑнса ҫӳреме пултарчӗҫ ҫав вӑхӑтра.
Уйрӑмах хастаррисем мӗнпур уява ҫитнӗ.
Шупашкар районӗнчи Станьял ялӗ ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ «Чемен карти» этнопаркра кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче Шупашкар районӗн Елки иртнине, ӑна влаҫрисем «Этнозима» (чӑв. Этнохӗл) ят панине эпир пӗлтернӗччӗ.
Шупашкарта пурӑнакан Михаил Крымовпа Евгений Порфирьева чысланӑ. Маттур каччӑсем путакан ҫынна ҫӑлнӑшӑн наградӑна тивӗҫнӗ. Вӗсене Станислав Антонов генерал-майор Хисеп грамотипе чысланӑ.
Михаилпа Евгений пӗлтӗрхи ҫулла, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, пляжра каннӑ. Палламан пӗр арҫын, ӳсерскер, аттракционпа тӳлевсӗр ярӑнма шухӑшланӑ та «бананран» ҫакланнӑ. Анчах Атӑл варрине ҫитсен вӑл вӗҫерӗнсе кайнӑ.
Путакан арҫынна аттрацион хуҫисем ҫӑлма килӗшмен. Икӗ каччӑ вара аптӑраса тӑман — тӳрех шыва чӑмнӑ та путакан арҫынна туртса кӑларнӑ.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, нарӑс уйӑхӗн 4-мӗшӗ тӗлне пирӗн республикӑра 12 200 ҫын ОРВИпе тата гриппа чирленӗ. Вӗсенчен 3560-шӗ — ачасем.
Ҫак тапхӑрта сысна грипӗпе чирлекенсен йышӗ те нумайланнӑ. Ку вирус 110 ҫынна ернӗ. Аса илтерер: кӑрлач уйӑхӗн 29-мӗшӗ тӗлне кунашкаллисен хисепӗ 52 тӗслӗхпе танлашнӑ.
Иртнӗ эрнепе танлаштарсан, республикӑра ОРВИпе тата сысна грипӗпе чирлесси 33,3 процент ӳснӗ. Ытларах Шупашкарта тата Ҫӗнӗ Шупашкарта чирлеҫҫӗ. Тӑвай районӗ те вӗсенчен юлмасть.
Чӑваш Енри ултӑ шкула карантина хупнӑ. Ҫавӑн пекех 24 шкулти 77 класа вӑхӑтлӑха хупнӑ. Пӗтӗмпе 4684 ача уроксене ҫӳремест. Пӗр ача пахчи — карантинра. Ҫавӑн пекех вӗсенчи хӑш-пӗр ушкӑна хупнӑ. Хальлӗхе 649 ача килте ларать.
Нумай хваттерлӗ ҫуртра пурӑнакансене капиталлӑ юсавшӑн тӳлеттерес пирки ҫӗршыв шайӗнче кӑларнӑ йышӑнӑва ҫынсем хавасланса йышӑнманни каламасӑрах паллӑ. Ун пирки Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе хутчен те ҫырнӑччӗ.
Тепӗр вунӑ-ҫирӗм ҫултан юсама пултӑр тесе паян укҫа пухнине ҫынсем ниепле те йышӑнасшӑн маррине ӑнланма пулать. Вилме выртнӑ карчӑк вилеймен текен каларӑш пур та, анчах тепӗр ҫирӗм ҫултан такам таҫта пулать. Пурнӑҫа пӗлмелле мар та, те вилсе выртӑпӑр вӑл вӑхӑта, те чӗрӗ пулӑпӑр тесе ултӑ-ҫичӗ теҫеткере пыракан ватӑсем кӑна мар, хӗрӗх ҫула ҫитейменнисем те аптӑраҫҫӗ.
Тата паян пӗр ҫуртра пурӑннишӗн тӳле, ыран, Турӑ пулӑшсан тата хамӑр тӑрӑшсан кивӗ хваттере сутса ҫӗнӗ ҫӗрте туянсан унччен тӗплӗ юсама тесе уйӑхсерен кӗсьене ҫӳхетни такамшӑн парне пулӗ-ши вара? Ара, хамӑр паян пурӑнакан ҫурта ӳлӗмрен юсама тесе пире халех укҫа пухтарттараҫҫӗ пулсан унчченхи вырӑнтан эпир тухса кайсан кӗмӗлӗмӗр кам хӑямачӗ валли пулать тет вара?
Ҫапла, капюсав темипе ӑнланмалла мар самантсем тем тесен те мӑй таран.
РФ ШӖМӗ, Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи салтаксене ҫурматӗтӗмленӗ кӑлпассипе тивӗҫтермешкӗн аукцион ирттересси пирки пӗлтернӗ. Шупашкарти ҫар чаҫӗнче салтак тивӗҫне пурнӑҫлакансем те малашне кӑлпасси ҫиме пуҫлӗҫ.
4300 килограмм ҫурматӗтӗмленӗ кӑлпасси туянмашкӑн 1,2 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Пӗр килограмм 283 тенке ларать. Кӑлпасси Хусанти виҫӗ чаҫе, Чулхула облаҫӗнчи ултӑ чаҫе тата Шупашкарти чаҫе килӗ.
Пирӗн хулара ҫар службинче тӑракан салтаксене ыттисенчен сахалрах кӑлпасси лекӗ — 50 килограмм (14 пин тенкӗлӗх). Чылай пайӗ Чулхулари чаҫсенчи яшсем валли кайӗ.
Тендера хутшӑнмашкӑн заявленисене нарӑс уйӑхӗн 5-15-мӗшӗсенче йышӑнаҫҫӗ. Сӑмах май, Шупашкарти 3997-мӗш ҫар чаҫне 1966 ҫулхи пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче йӗркеленӗ.
«Русфонд» тата «Чӑваш Ен» ПТРК тепӗр пӗчӗк ачана сывалма пулӑшасшӑн. Шупашкарта пурӑнакан 4-ри Владикӑн — ДЦП. Мускаври клиникӑра сиплев курсӗ тухсан унӑн лайӑх аталанас шанчӑк пур. Ӑна пулӑшас тесен 5542 номер ҫине «ДЕТИ» тесе ҫырса ямалла. Пӗр СМС-хыпаршӑн 75 тенкӗ илеҫҫӗ.
Амӑшӗ Владик тунӑ пӗчӗк ҫитӗнӳшӗн тем пекех савӑнать. Арҫын ача срокран маларах, кесарево мелӗпе, ҫуралнӑ. Вӑл хӑй тӗллӗн сывлайман. Темиҫе кунран аппарата сӳнтернӗ. Анчах кӑштахран арҫын ачана япӑх пулса кайнӑ. Ахӑртнех, ҫав вӑхӑтра пуҫне юн кайнӑ.
Ачана киле илсе кайнӑ чухнех тухтӑрсем лайӑххи пуласса шантарман, ҫавӑнпа невропатолог патне кайма хушнӑ. Анчах леш специалист темех каламан: «Ача часах ыттисемпе тан аталанма пуҫлӗ», — тенӗ вӑл. Кӑштахран Владик чирлени паллӑ пулнӑ. Пӗррехинче вӗсем Мускавра сипленнӗ. Халӗ татах сипленмелле. Кун валли 199 620 тенкӗ кирлӗ. «Коммерсант» хаҫат вулаканӗсем тата «Русфонд» 160 620 тенкӗ пухӗҫ. 39 пин тенкӗ ҫитмест.
Шупашкарти полицейски ҫара каясшӑн пулман тесе пӗлтереҫҫӗ. Кун пек шухӑшлаканни — РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн пресс-служби.
Хӗсмете каясшӑн мар ҫамрӑк пирки Следстви управленийӗн Шупашкарти Ленин районӗнчи пайӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫар ретӗнчен пӑрӑнакан каччӑ Шупашкарта пропискӑра тӑрать иккен, хӑй вӑл Чӗмпӗрте йӗрке хуралҫинче ӗҫлет. 22 ҫулти каччӑна РФ Пуҫиле кодексӗн 328-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе айӑплама пултараҫҫӗ.
Ҫара кайма ӑна 2015 ҫулхи раштавра повестка панӑ пулать. Анчах Шупашкарти призыв пунктне вӑл пыман.
Каччӑн айӑпне ҫирӗплетсе парсан унӑн хӑйӗн юратнӑ ӗҫӗпе те сывпуллашма тивет-тӗр — пуҫиле майпа айӑпланисене йӗрке хуралӗнче тытса тӑрасси иккӗлентерет.
Чӑваш Республикин халӑх артистки Августа Уляндина «Поле чудес» (чӑв. Телӗнтермӗш уйӗ) телепередачӑн ӗнерхи, нарӑсӑн 5-мӗшӗнче, тӗлӗнтересси пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Ун чухне эпир вӑл вӑййа хутшӑнасси е юрласси пирки каламанччӗ. Халӗ вара пӗлетпӗр. Вӑййа хутшӑнмарӗ. Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки вӑййа Чӑвашран хутшӑннӑ ҫынпа пӗрле тухрӗ.
Шупашкар ҫынни, Иван Егорович Дмитриев, Августа Уляндинӑпа унӑн ушкӑнне «музыка парни» тесе паллаштарчӗ. Иван Егорович Виталий ывӑлӗн ачипе, Семенпа, параппан умне тухрӗ. Калаҫма ӳркенмен, питӗ йӑрӑ ача сӑвӑ вуласа пачӗ, хӑйӗн ҫулталӑкри йӑмӑкӗ пуррине пӗлтерчӗ. Вӑл Иван Дмитриев вара вӗлле хурчӗ тытнине пӗлтернӗ май пыл сӑри илсе пынӑ, унпа Леонид Якубовичпа сӑйларӗ. Тата вӑл чӑваш мунчине килсе кӗме сертификат парнелерӗ, милӗк, шӑрттан. Милӗкпе хӑй ҫапса яма шантарчӗ. Кӑларӑма арҫын пилӗк мӑнукӗнчен виҫҫӗшӗнпе ҫитнӗ. Вӗсенчен тепри те сӑвӑ вуларӗ.
Шупашкар арҫынни финала тухрӗ, унта та ҫӗнтерчӗ, тӗкӗрлӗ фотоаппарат ҫӗнсе илчӗ.
Хурлӑхлӑ хыпар пӗлтеретпӗр. 89 ҫула кайнӑ Мария Васильевна Асламас пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл чылай ҫул телекуравра ӗҫленӗ.
Мария Асламас Тӑвай районӗнче ҫуралса ӳснӗ, Сарӑтури консерваторие пӗтернӗ. Мария Васильевна чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗнче ӗҫленӗ, хӗрарӑмсен квартетӗнче юрланӑ, телекуравра сасӑ режиссерӗ пулнӑ.
Мария Васильевна шӑпине Анисим Асламаспа ҫыхӑнтарнӑ. Вӗсем чӑн-чӑн пултарулӑх династине йӗркеленӗ. Ачисем те, мӑнукӗсем те аслисен ҫулӗпе кайнӑ. Анисим Асламас 15 ҫул каялла ҫӗре кӗнӗ.
Мария Асламаспа паян, 14 сехетре, Шупашкарти Ленин проспектӗнчи 38-мӗш ҫуртра сывпуллашнӑ.
Етӗрне районӗнчи 13-ри хӗр комӑра выртни пирки республикипех калаҫаҫҫӗ. Ксюшӑн ашшӗ-амӑшӗ чылай клиникӑран пулӑшу ыйтнӑ. Ҫав шутра — Израильти тата Канадӑри клиникӑсенчен те.
Паян, нарӑсӑн 5-мӗшӗнче, амӑшӗн йӑмӑкӗ Инна Максимова ют ҫӗршыври клиникӑсенчен хурав килнине пӗлтернӗ. Вӗсем Ксенийӑна пулӑшса пӑхма хатӗр.
Шупашкар тухтӑрӗсем хӑйсен ӗҫне пурнӑҫланӑ, урӑх вӗсем нимӗн те тӑваймаҫҫӗ. Ашшӗ-амӑшне Ксюшӑн чӗрине чирлӗ ачана пама сӗннӗ. Паллах, вӗсем хирӗҫленӗ. Ҫывӑх ҫыннисем шанчӑка ҫухатмаҫҫӗ.
Инна каланӑ тӑрӑх, Израиль тухтӑрӗсем Чӑваш Енри шкул ачин диагнозне тӗпчеҫҫӗ. Кун хыҫҫӑн вӗсем хурав парӗҫ: ҫемьен Израиле килмелле-и е ҫук-и?
Унти специалистсем каланӑ тӑрӑх, Шупашкар тухтӑрӗсем лартнӑ диагнозпа Ксюшӑн вӑранмалла пулнӑ (шанчӑкӗ — 80 процент). Ашшӗ-амӑшӗ хӗрӗн аппаратне сӳнтерме ирӗк памӗҫ. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, вӑл кун пек пурнӑҫ тӑршшӗпех выртма пултарать.
+5.9 °C