Шупашкарта ҫамрӑксем валли «Чеплашка» фильм ӳкересшӗн. Ун валли тизер хатӗр ӗнтӗ.
Фильма Раҫҫейри паллӑ мусӑкҫӑсем хутшӑнӗҫ. Тизер тӗнче тетелӗнче пур, ӑна пӑхма пулать. Халӗ «Чеплашка» кӗске метражлӑ фильма ӳкерес ӗҫ пырать.
Андрей Армант фильм ырӑ пулассине пӗлтернӗ. Юрий Спиридонов, «Обочина» кинокартинӑн продюсерӗ, ку Чӑвашфильм наци киностудин ҫӗнӗ проекчӗ пулать.
Кинора ҫапӑҫусем, бандитсем пулмӗҫ. Унта кӗвӗ, ташӑ, шӳтсем ҫеҫ пулӗҫ. Унта Дима Билан, Ханна тата Нюша юрӑҫсем хутшӑнӗҫ.
Андрей Армант палӑртнӑ тӑрӑх, ку «Битва за Новоюжку» фильмӑн ҫӗнӗ серийӗ пулмаллаччӗ, анчах вӑл тепӗр продюсер патне куҫнӑ.
«Чеплашка» — аслӑ класра вӗренекен хӗр пирки. Вӑл ирсӗрлӗхпе сутӑнчӑклӑха парӑнтарма пултарнӑ.
Ака уйахӗн 25-мӗшӗнче, Чӑваш чӗлхи кунӗнче, Шупашкарти пӗр кинотеатрта чӑваш халӑх историне ҫутатакан кинофильм премьери пулнӑ.
«История Великого Народа» фильма «Три пингвина» кинотеатрта катартнӑ. Вӑл чӑваш халӑхӗн историйӗ пирки: пирӗн эрӑчченхи 3-мӗш ӗмӗртен пуҫласа 13-мӗш ӗмӗрччен.
Премьерӑра ӳкерӗве хутшӑннӑ ҫынсене чысланӑ. Чыслава чӑваш наци культурин паллӑ ӗҫченӗсем те хутшӑннӑ.
Ӗнер Чӑваш Республикинчи кинематографсен пӗрлешӗвӗ ҫавра сӗтел ирттерчӗ, «Чӑваш кинематографӗн пуласлӑхӗ. Мӗн тумалла?» ятлинче чӑваш кино ӑсталӑхне мӗнле майпа малалла аталантармаллине сӳтсе яврӗ.
Пӗрлешӳ пайташӗсен шухӑшӗпе тӗп вырӑнта патшалӑх пулӑшӑвӗ пулмалла. Ку — кино ӳкерес культури аталаннӑ ытти республикӑсенче лайӑх палӑрнине каларӗҫ. Чӑваш киновне тӗрек паракан саккунсем йышӑнма сӗнчӗҫ. Тӗслӗх пек Якути, Пушкӑрт, Тутар республикисене илсе пачӗҫ — саккунсем ҫине таянса вӗсем хӑйсен кино ӑсталӑхне аталантарма сахал мар укҫа уйӑраҫҫӗ. Пушкӑрт Республикинче, сӑмахран, 40–80 миллион ҫулталӑкне параҫҫӗ, анчах вырӑнтисемшӗн ку та ҫителӗксӗр, ытла сахал тесе калаҫҫӗ. Пирӗн республикӑна илес пулсан кино ӑсталӑхне пӗтӗмпех тенӗ пекех уйрӑм хастарсем аталантараҫҫӗ. Кунта «Аксар» студине тата ыттисене илсе кӑтартма пулать.
Ҫавра сӗтелте ҫавӑн пекех ҫамрӑксене ятарлӑ вӗрентме яма сӗнчӗҫ. Кунта Якути тӗслӗхӗпе ҫирӗплетрӗҫ. Вырӑнта вӗрентме пултараканнисем пуррине те палӑртрӗҫ, анчах кино ӳкерес ӑсталӑха укҫалла ӑса хывас текеннисем сахалли чӑрмантарни ҫинчен каларӗҫ.
Шупашкарта «Егор Шилов» фильмӑн режиссерӗ Юрий Спиридонов тепӗр фильм ӳкерме хатӗрленет. Унӑн каҫхи клубра массӑллӑ сцена ӳкермелле. Кун валли 100 яхӑн ҫын кирлӗ.
Малтанлӑха каланӑ тӑрӑх, ку ӳкерчӗке пуш уйӑхӑн 22-мӗшӗнче камера ҫине куҫарӗҫ. Унта кирек кам та хутшӑнма пултарать. Клуба тӳлевсӗрех кӗртеҫҫӗ.
Унта ӳкернӗ чухне ытларах Граф анти-герой тавра ӗҫ-пуҫ пулса иртӗ. Ҫавантах икӗ сӑнар, арҫынпа хӗрарӑм, паллашнине те ӳкерӗҫ.
Ӳкерӗве паллӑ тата пултаруллӑ dj Kastas хутшӑнать. Юрий Спиридонов клубра ӳкерӗнмешкӗн дресс-кода пӑхӑнмаллине асӑрхаттарать. Тата кӑмӑл лайӑх пулмалла.
Кӑҫал Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пулнӑ май «Россия 1» телеканалпа «Успешные сироты: на ринге жизни» (чӑв. Ӑнӑҫлӑ тӑлӑхсем: пурнӑҫ ҫулӗ ҫинче) ярӑмри фильмсене кӑтартма пуҫлӗҫ. Ку проекта Мускаври режиссер Алексей Шамраев пуҫарнӑ.
Куракансем пилӗк очеркри сӑнарсемпе паллашма пултараҫҫӗ. Вӗсем ача ҫуртӗнче ҫитӗнсе пурнӑҫра хӑйсен вырӑнне тупнӑ, йывӑрлӑхсене парӑнтарнӑ. Алексей Шамраев кунашкал сӑнарсемпе ӗҫлеме йывӑр маррине палӑртнӑ. Чи кирли — вӗсемпе таса чунлӑ пулни.
Ку вырсарникун кӑтартакан фильм «Мария» ятлӑ. Тӗп сӑнар — ҫамрӑк хӗрарӑм, Томскри ача ҫуртӗнче ӳснӗ. Мария Даниловӑн йӑлтах пур халӗ. Анчах телейлӗ пурнӑҫ хыҫӗнче — йывӑрлӑхсем. Ӑна юлташӗсем сутнӑ, Мария йывӑр чире парӑнтарнӑ. Хӗр пурне те каҫарса малалла пурӑнма вӑй тупни пирки фильмра курма пулать. Вӑл 19 сехет те 35 минутра пуҫланӑ.
«Ветки» фильмпа куракансене нумаях пулмасть паллаштарнӑччӗ. Анчах вӑл хупӑ сеанс пулнӑччӗ. Ӑна ун чухне журналистсемпе тӳре-шара ҫеҫ курнӑ.
Шупашкар режиссерӗн Владимир Синяевӑн «Ветки» фильмӗ проката тухассине пӗлтереҫҫӗ. Ӑна пысӑк экран ҫинче паянтан пуҫласа курма май пур.
Фильма «Волжский» тата «Три пингвина» кинотеатрсенче курма пулать. Пӗрремӗшӗнче — нарӑсӑн 15–18-мӗшӗсенче, 20 тата 22–25-мӗшӗсенче, иккӗмӗш кинотеатрта нарӑсӑн 15–29-мӗшӗсенче кӑтартаҫҫӗ.
Киносеанса 18 ҫул тултарнисене ҫеҫ кӗртеҫҫӗ. Фильм 1,5 сехет пырать. Ӑна 100 тенкӗпе курма май пур.
Чӑваш патшалӑх гуманитари институтӗнче кино пӑхни пирки унта ӗҫлекенсем иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче кӑна пӗлтерчӗҫ-ха. Шӑп та лӑп пӗр уйӑх каялла пулса иртнине паян кӑна аса илнишӗн вулакансем хытах тӗлӗнмеҫҫӗ пулӗ тетпӗр. Пӗрремӗшӗнчен, хыпарне каярах юлса илтрӗмӗр. Иккӗмӗшӗнчен, ӑслӑлӑх институтӗнче вӑхӑт сутмалла кино пӑхса ларман-ҫке. Вӗсем архиври фильмсене аса илнӗ. Ҫитменнине, ӗлӗкхилле пленка ҫинче мар халӗ вӗсем. Вӗсене Чӑваш Енӗн электронлӑ тата кинодокументаци патшалӑх архивӗ цифрӑлати пирки Чӑваш халӑх сайчӗ маларах хыпарланӑччӗ.
Аса илтерер, хальхи аппаратурӑпа пӑхма май тунӑскерӗсемпе гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ халӑха паллаштарма та ӗлкӗрнӗ. Чи малтанах институт каналӗнче «Иван Яковлевич Яковлев» кинолента вырнаҫтарнӑ. 1928 ҫулта ӳкернӗ «Иван Яковлевич Яковлев» фильм вӑрӑмах мар, икӗ ҫеккунт та тӑсӑлмасть. Ҫавах та ҫак кӗске вӑхӑт хушшинче куракан Иван Яковлевича тата XX ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи Кӑнна Кушки ялӗн сӑнне курма пултарать.
Ҫывӑх вӑхӑтра институт каналӗнче ытти фильмсене те вырнаҫтарма палӑртнине, пурин те пахалӑхӗ чаплах маррине пула хӑш-пӗрине ҫеҫ куракан патне ҫитерессине те эпир унччен асӑнса хӑварнӑччӗ.
Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пулнӑ май тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ. Кӑҫал Чӑваш Енре ӳкернӗ пирвайхи фильм юбилей паллӑ тӑвать тата. Вӑл «Волжские бунтари». Чӑваш халӑхӗ хӑйӗн правишӗн кӗрешнине ҫутатакан фиьма 90 ҫул каялла ӳкернӗ.
ЧР Наци вулавӑшӗнче Кино ҫулталӑкне халалласа курав уҫнӑ. Ӑна чӑвашсен пӗрремӗш актрисине Тани Юна халалланӑ. Вӑл асӑннӑ фильмра тӗп роле вылянӑ. Чӑвашкинон ытти фильмӗнче те вӑл сӑнарсене калӑпланӑ. Режиссерӗ — унӑн упӑшки Иоаким Максимов-Кошкинский пулнӑ.
Специалистсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, 20-мӗш ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи чӑваш фильмӗсем тӗнче стандарчӗсемпе пӗр килнӗ. Шел те, халӗ республикӑри кинематограф ура ҫине тӑрать ҫеҫ.
Тани Юна халалланӑ курав Чӑваш Енри чылай кӗтесре пулнӑ. Халӗ актрисӑн пурнӑҫӗпе шупашкарсем паллашма пултараҫҫӗ.
Ыран, кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче, пӗрремӗш чӑваш киноактрисин Тани Юнӑн ҫуралнӑ кунӗ. Вӑл 113 ҫул каялла ҫут тӗнчене килнӗ. Чӑваш культуринче пысӑк йӗр хӑварнӑскерне ыран унӑн вилтӑпри ҫине кайса асӑнма шутлаҫҫӗ. «Мир Луксор» кинотеатр умӗнче 10 сехет ҫурӑ валли пухӑнӗҫ.
Чечек кайса хунӑ хыҫҫӑн 14 сехетре Чӑваш Республикин киноматографистсен пӗрлешӗвӗн хастарӗсем Чӑваш наци музейӗн конференц-залӗнче «Кинори ӗҫ ҫыннийӗ» ятлӑ проекта уҫӗҫ. Ӑна Раҫҫейри кино ҫулталӑкне тата Чӑваш Енри ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалланӑ.
Проект — Чӑваш Республикин киноматографистсен пӗрлешӗвӗн тата Чӑваш наци музейӗн пӗрлехи ӗҫӗ. Кашни уйӑхрах тӗрлӗ кинематографистсене халалласа тӗлпулусем ирттерме палӑртнӑ. Ыранхи мероприяти Тани Юнӑн ҫуралнӑ кунне тата Ҫеҫпӗл фильм экран ҫине тухнӑранпа 45 ҫул ҫитнине халалласа иртӗ.
Кӑҫал Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пулнӑ май пирӗн республикӑра та ку енӗпе ӗҫлеме пуҫланӑ. Тӗрӗссипе, пирӗн фильмсемпе мухтанмаллиех ҫук-ха. Кун тӗлӗшпе ҫанӑ тавӑрсах ӗҫлемелле пирӗн. Кинематографистсен пӗрлӗхне йӗркелени, Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» кинофестивальне пӗрремӗш хут ирттерни — пӑр вырӑнтан хускалниех. Ҫапах хастарсем тӑрӑшнипе ҫеҫ чӑваш киновӗ малалла каяс ҫук. Голливуд ҫулталӑкне ҫӗр-ҫӗр фильм кӑларать, унта пысӑк укҫа ҫаврӑнать. Ҫапла, укҫа ура хурать чӑваш киновне малалла аталанма. Унсӑр нихӑш ӗҫ те вырӑнтан хускалас ҫук.
Нумаях пулмасть ЧР Наци вулавӑшӗнче Каҫал тӑрӑхӗнчи Михаил Луков 2013 ҫулта ӳкернӗ «Нарспи» фильма кӑтартнӑ. Ун пирки мана ӗҫтешӗм каласа кӑтартрӗ. Михаил Луков маттур-ха, аякран пулӑшу килессе кӗтмен — тытнӑ та ӳкернӗ фильм. Унӑн шайӗ, паллах, чаплӑ мар. Автор поэмӑна хӑй вулать. Нарспи сасси пӗр хут ҫеҫ илтӗнет. Ӑна та пулин 3–4 сехет ӳкернӗ. Мӗншӗн тесен автор актерсен урамра тупнӑ. Иртен-ҫӳрен килӗшнӗ те вӗсене роль шанса панӑ. Нарспи сӑнарне калӑплакан хӗр вырӑс акценчӗпе калаҫнӑран сценӑна ӳкерес ӗҫ вӑраха тӑсӑлнӑ.
+8.3 °C