Ҫак шухӑша ӗнер Xӑваш Ен Элетперӗ Михаил Инатьев Ҫӗнӗ Шупашкарта пулнӑ чух палӑртса хӑварнӑ. Унта ӗҫлӗ ҫулҫӳревпе пулнӑ май вӑл Кирилловсемпе Аверкиевсен нумай ачаллӑ ҫемйисене ҫӗнӗ хваттер уҫҫине тыттарнӑ. Ҫапла телей лекнӗскерсем малашне Строительсен урамӗнче пурӑнма тытӑнӗҫ.
Михаил Васильевич Чӑваш Енре тата ҫӗршывра нумай ачаллисене пулӑшнине палӑртнӑ. «Ҫирӗп ҫемье — пирӗн общество никӗсӗ. Хӑсен тӗслӗхӗпе ачӑрсене ыранхи куна шанчӑкпа талпӑнма пулӑшнӑшӑн тав тӑватӑп», — тенӗ Элтепер.
Ҫапла ӗнентерет информаци агентствисенчен пӗри Комсомольскинчи 1-мӗш вӑтам шкулта пулса иртнӗ пӑтӑрмах пирки. Ку шӑв-шав пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, пуҫламӑш классене вӗрентекен ҫамрӑк педагог 2012–2014-мӗш ҫулсенче ачасемпе хӑйне кӑра тытнӑ иккен. Пӗррехинче вӑл урокра шавласа ларакан ачан тутине скотчпа ҫыпӑҫтарса хунӑ. Тепрехинче мӗнпур класа ура ҫине тӑратса урок ирттернӗ имӗш. Урок пӗлмесен ачасен ҫамки ҫине хӗрлӗ чернилпа «2» тесе ҫырса хуни те вӗрентекеншӗн йӑлана кӗнӗ япала пулнӑ иккен.
Кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче кӑра педагог шкултан каяссине пӗлтернӗ иккен, кӑштахран кун пирки заявлени те ҫырса панӑ, анчах вӑхӑт иртсен шухӑшне улӑштарнӑ. Ҫак хыпара илтнӗ хыҫҫӑн ашшӗ-амӑшӗ прокуратурӑна ҫитнӗ, хӑйсен тӗпренчӗкӗсене хаяр вӗрентекентен хӳтӗлеме ыйтнӑ.
Пушар хыҫҫӑн шыв кирлӗ мар теҫҫӗ те, Каҫал тӑрӑхӗнче пулса иртнӗ пӑтӑрмахшӑн вырӑнти тӳре-шара та, Вӗренӳ министерствинче тӑрӑшакансем те пӑшӑрханнине пӗлтернӗ. Чӑвашсен «Пӗр ӗне пӗтӗм кӗтӗве варалать» текен каларӑш пур та, пӗр вӗрентекен республикӑри пӗтӗм педагога чыссӑрлатать тесе шухӑшлаҫҫӗ-мӗн.
Комсомольски районӗнчи 1-мӗш шкул вӗрнтекенӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна вӗренекенсенчен ытлашши ҫирӗп ыйтнӑшӑн айӑпласшӑн.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, 27 ҫулти хӗрарӑм 2012–2014 ҫулсенче ачасене ӳт-пӳ тата психика тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗ. Тӗслӗхрен, вӑл пӗр ачана пӗтӗм класс умӗнче ҫӑварне скотчпа ҫыпӑҫтарнӑ. Лешӗ дисциплинӑна пӑснӑ-мӗн. Тӑватӑ ачан ҫамки ҫине «2» паллӑ час-часах ӳкернӗ. Кусем киле панӑ ӗҫсене пурнӑҫламан-мӗн. Пӗррехинче 2-мӗш класс ачисене ҫав хӗрарӑм урок вӑхӑтӗнче тӑрса ҫыртарнӑ.
Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑм ачасене кун пирки аслисене каласа кӑтартма чарнӑ. Лешсем хӑранипе итленӗ. Анчах аслисем кун пирки пӗлсен прокуратурӑна заявлени ҫырнӑ.
Авӑнӑн 11-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай тата Патӑрьел районӗсенче пушар алхаснӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Сорӑм ялӗнче лаҫ ҫунса кайнӑ. Ку ирхи 9 сехет иртсен пулнӑ. Малтанлӑха палӑртнӑ тӑрӑх, пушар кӑмакана пӑхмасӑр хӑварнӑран тухнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма сӳнтерсе ӑна кирпӗч ҫурт ҫине куҫма май паман.
Ҫак кунах Патӑрьел районӗнчи Кӗҫӗн Патӑрьел ялӗнче ял хаҫалӑх предприятийӗнче 50 тонна улӑм ҫунса кӗлленнӗ. Пушар ачасем шӑрпӑкпа алхаснӑран тухма пултарнӑ. Ҫулӑм тухиччен вӗсене ҫав купа патӗнче курнӑ.
Болгарире шашка енӗпе иртнӗ ӑмӑртура Чӑваш Енри ҫамрӑк шашистсем тӑватӑ медаль ҫӗнсе илнӗ.
Ӑмӑртӑва 14 ҫӗршыври 210 шашист хутшӑннӑ. Шупашкарти 61-мӗш шкулта 6-мӗш класра вӗренекен Даниил Леонидов 11–13 ҫулсенчи ачасен хушшинче вӑйӑн виҫӗ тӗсӗнче те ҫӗнтернӗ. Даниил ҫапла майпа виҫӗ кубок, 3 ылтӑн медаль хуҫи пулса тӑнӑ.
Чи ҫамрӑккисен йышӗнче, 8 ҫул тултарманнисен ушкӑнӗнче, Артем Тихонов пӑхӑр медаль ҫӗнсе илнӗ. Даниил Леонидовпа Артем Тихонов Шупашкарти «Энергия» спорт шкулӗнче Вячеслав Суховичпа Андрей Унтин патӗнче ӑсталӑхне туптаҫҫӗ.
Шупашкарти 112-мӗш ача пахчинче «зебрӑсем», автомобильсем, светофорсем тупӑннӑ. Вӗсем — чӑн-чӑннисем мар. Анчах ачасем унпа усӑ курса ҫул-йӗр правилисене вӗренеҫҫӗ.
Кунашкалли Шупашкарта хальлӗхе пӗрре ҫеҫ. Статистика палӑртнӑ тӑрӑх, кӑҫалхи 8 уйӑхра ҫул ҫинче ачасемпе 66 пӑтӑрмах пулнӑ. 16 тӗслӗхре ачасем суранланнӑ. Ытларах — 7 ҫула ҫитменнисем.
Ача пахчинчи пӗчӗк светофор чӑн-чӑнни пекех ӗҫлет. Кунтисем ҫул-йӗр правилисене лайӑх пӗлеҫҫӗ. Ачасем инспектор вырӑнӗнче те пулса кураҫҫӗ. Ача сачӗ пӗлтӗр грант ҫӗнсе илнӗ, ҫав укҫапа ҫак проекта хута янӑ. Кун валли ЧР Вӗренӳ министерстви те, ашшӗ-амӑшӗ те укҫан пулӑшнӑ. Автохулана тумашкӑн ҪҪХПИ ӗҫченӗсем те хутшӑннӑ.
Малашне кунашкал автохулана ытти ача пахчинче те тума палӑртнӑ. Анчах ку хӑҫан пурнӑҫа кӗресси паллӑ мар-ха.
Тӗнчере, Раҫҫейре, регионсенче «Илем мисӗ» конкурса ирттереҫҫӗ. Куславккари «Пчелка» (чӑв. «Пыл хурчӗ») ача пахчинче те ҫакнашкал конкус йӗркеленӗ. Воспитательсем тата пӗчӗкскерсем ҫапла майпа Илем кунӗ паллӑ тунӑ.
Конкурса 5 ача хутшӑннӑ. Куракансем вырӑнӗнче ашшӗ-амӑшӗ, ачасем, вӗрентекенсем пулнӑ.
Хӗрачасем хӑйсем пирки, ҫемье, киленӗҫӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Эпӗ ӳссе ҫитӗнсен» тема тавра калаҫнӑ. Ачасем пурте илемлӗ пулнӑ, ҫавӑнпа жюрие ҫӗнтерӳҫе палӑртма йывӑр пулнӑ. «Граци мисӗ» ята Екатерина Калинина ҫӗнсе илнӗ. Елизавета Ефимова — «Ҫепӗҫ сасӑ мисӗ». Анна Цирулна «Мисс фантази» номинацире ҫӗнтернӗ. Тӗп парнене — «Ача пахчин мисӗ» — ята Гульназ Искандарова тивӗҫнӗ.
Чӑваш кӑйкӑрӗн, мухтавлӑ Андриян Николаев космонавтӑн, юратнӑ юррине Ходяшевсем ячӗллӗ Шупашкарти ача-пӑча музыка шкулӗнче вӗренекенсемпе вӗрентекенсем тӗнче уҫлӑхне хӑпарнӑ пӗрремӗш чӑваша халалласа лартнӑ палӑк умне тӑрса юрланӑ. Ку вӑл музыка литературин вырӑна тухса ирттернӗ урокӗ пулнӑ.
Ольга Коноплева тата Тамара Матросова педагогсем хӑйсен вӗренекенӗсемпе палӑк патне ҫитнӗ. унта вӗсем ачасене Андриян Николаев ҫинчен каласа кӑтартнӑ, Унтан вӗсем пурте пӗрле пулса Андриян Григорьевичӑн юратнӑ «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» чӑваш халӑх юррине шӑрантарнӑ.
Сӑнсем (4)
Ҫак кунсенче Шупашкарти Мускав районӗнче вырнаҫнӑ «Созвездие» (чӑв. ҫӑлтӑр ушкӑнӗ) ача пахчинче «Чӑваш пӳрчӗ» пӗчӗк музей уҫӑлнӑ. Унта ачасем тӑван халӑхӑмӑрӑн авалхи йӑли-йӗркипе тата пурнӑҫӗпе паллашма пултараҫҫӗ.
Музей тӗллевӗ — ачасенче ӑс-хакӑлпа этеплӗх туйӑмӗсене аталантарасси, тӑван халӑхӑмӑр ламран лама пухнӑ пуянлӑха вӗсем патне ҫитересси теҫҫӗ. Халӑхӑн сӑмахлӑхӗпе — ваттисен сӑмахӗсемпе, тупмалли юмахӗсемпе, юмах-халапӗпе тата ыттипе — паллаштарассине те музей йӗркелекенсем пӗчӗкрен пуҫламалла тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Сӑнсем (2)
Сӑмахӗ кунта 16 ҫул тултарнӑ, патшалӑхӑн пӗтӗмӗшле аттестацине 9-мӗш класс тытакан ачасем пирки пырать.
Ашшӗ-амӑшӗн хыҫӗнче пурӑнакан ача-пӑчана штрафлани тӗрӗссипе тӗрӗсех маррине пӗлес тесе пӗчӗкрех инстанциллӗ суд ҫӗршывӑн Аслӑ судне ыйтупа тухнӑ иккен. Лере ҫак ӗҫе тишкернӗ те 16 ҫул тултарнӑ ачана штрафлама юранине палӑртнӑ. Сӑмах май каласан, 9-мӗш класс хыҫҫӑнхи аттестаци вӑхӑтӗнче йӗрке пӑснӑшӑн кун пек категорие РФ Административлӑ правонарушени ҫинчен калакан кодекс 3–5 пин тенкӗ штрафлама ирӗк парать. 3 е 5 пин е урӑхларах виҫепе штрафлассине вара тӳре палӑртать. Виҫине палӑртнӑ чух ҫав ҫын ачан пурлӑх лару-тӑрӑвне, вӑл епле ҫын иккенне шута илме тивӗҫ.
+2.3 °C