Персона
Оксана Матросова тунӑ сӑн Шупашкарти 43-мӗш шкулта вӗренекен Федор Матросов Чӑваш Ене пӗрре мар тӗлӗнтернӗ. Пӗлтӗр вӑл 60 килограмм таякан кавӑн ӳстернӗ, кӑҫал вара унӑн пахчинчи ҫак ҫимӗҫ – 73 килограмм. Вӑл тӗнчери чи пысӑк пулакан сорт пулнӑ – «Атлантический гигант». Федор ӑна ҫуркуннех акнӑ, фитолампа айӗнче ӳстернӗ. Ҫулла пахчана тухса лартнӑ. Ҫимӗҫ пысӑк пултӑр тесе ытлашши хунавӗсене татнӑ. Хальлӗхе арҫын ача пысӑк кавӑнпа мӗн тумаллине палӑртман. Федор тахҫантанпах ӳсен-тӑранпа кӑсӑкланать. Кавӑнсӑр пуҫне вӑл помидор, тӗрлӗ пахча ҫимӗҫ ӳстерет. Арҫын ача ҫитӗнcен агроном пуласшӑн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
www.chgign.ru видеовӗнчен илнӗ скриншот Самарпа Ӗпхӳри учёнӑйсем Етӗрне районӗнчи Мӑн Явӑшра пулнӑ. «Чӑваш Ен» телерадиокомпани пӗлтернӗ тӑрӑх, унти ученӑйсем пирӗн республикӑра виҫҫӗмӗш ҫул ӗнтӗ экспедици ирттереҫҫӗ. «Вӑл е ку халӑха пӗрлештерсе тӑракан вӑй — тӗн е йӑла-йӗрке. Чӑвашсем православие йышӑнни темиҫе ӗмӗр, ҫавах та ӑна пӑхӑнакасем те, тӗне кӗменнисем те аслашшӗ-асламӑшӗн йӑлисене манмаҫҫӗ», — тесе палӑртса хӑварнӑ Александр Осиповпа Виктор Степанов хатӗрленӗ телесюжетра. Екатерина Ягафовапа Игорь Петров ӑсчахсем Вӑрмар районӗнчи Мӑнҫырмара икӗ хут пулнӑ. Паллӑ тӗпчевҫӗсем Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗнчи чӑвашсем мӗнлерех аталанса пыни ҫинчен статьясем ҫыраҫҫӗ иккен. Ӗҫе туса пӗтерсен кӗнеке кӑларма ӗмӗтленеҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
chrio.rchuv.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ Rutube-каналта «Пӗрле ларса калаҫар-ха» рубрика уҫассине пӗлтернӗ. Ӑна чӑваш чӗлхипе литератури кафедри тата Ашмарин центрӗ йӗркелесе пынипе Шупашкар хулин хавшак сывлӑхлӑ ачасене пӗлӳ паракан 2-мӗш шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Ираида Матьянова ертсе пырӗ. Вӗренӳ институтӗнчен пӗлтернӗ тӑрӑх, Ираида Матьянова — тӑван чӗлхе, ҫав шутрах вырӑс чӗлхи те, вӗрентекенсен Раҫҫей шайӗпе иртекен ӑсталӑх урокӗсен конкурсӗн «Ӑста вӗрентекен» номинаци ҫӗнтерӳҫи, «Чӑваш Енри патшалӑх организацийӗсенчи чи ӑста вӗрентекен» конкурсӑн ҫӗнтерӳҫи, Вырӑс патшалӑх чӗлхи тата Раҫҫей Федерацийӗ халӑхӗсен тӑван чӗлхисене вӗрентекенсен меслетлӗх ӗҫӗсен конкурсӗн лауреачӗ. «Пӗрле ларса калаҫар-ха» рубрикӑра тӗрлӗ ыйтӑва сӳтсе явӗҫ. Ҫав шутра — чӗлхепе ҫыхӑннисене те. Тӗслӗхрен, пирӗн ачамӑрсем кӑна мар, мӑнуксем те чӑвашла калаҫчӑр тесен мӗн тумалла? Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
"На связи" форумри сӑн Чӑваш Ене кӗнӗ ҫӗрте вырнаҫнӑ 3 стелӑна улӑштарӗҫ. Ку тӗллевпе ятарласа аукцион ирттернӗ. Стелӑсене лартма 8,6 миллион тенкӗ уйӑрма хатӗр. Вӗсенчен иккӗшне Чӗмпӗр облаҫӗнче лартӗҫ - М-7 тата А-151 федераци ҫулӗсем ҫине. Тепри Тутарстан чиккинче пулӗ. Аукциона пӗр организаци кӑна хутшӑннӑ. Унпа хальлӗхе килӗшӳ алӑ пусман. Сӑмах май, стелӑсене улӑштарма ЧР Элтеперӗ хушнӑ, ҫакна вӗсем кивелнипе, сансӑрланнипе сӑлтавланӑ. Кун пирки вӑл кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче каланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
www.chgign.ru сӑнӳкерчӗкӗ Юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче «Проблемы этнографии и этнологии чувашского народа (середина XIX – конец XX в.)» (чӑв. Чӑваш халӑхӗн этнографийӗпе этнологийӗн ыйтӑвӗсем (XIX ӗмӗрӗн ҫурри — XX ӗмӗр вӗҫӗ) ятпа ҫавра сӗтел иртнӗ. Ӑна Пётр Фокин этнограф ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнине халалланӑ. Мероприятие институтӑн истори, филологи тата искусствоведени енӗпе ӗҫлекен специалисчӗсем хутшӑннӑ. Ларӑва институтӑн директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Геннадий Николаев (вӑл — истори наукисен кандидачӗ) уҫнӑ. Пётр Фокин (1947–2007) – истори наукисен кандидачӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Мускаври патшалӑх университетӗнче историпе филологи факультетӗнче вӗреннӗ. Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхсен институтӗнче ӗҫленӗ. 90 ытла ӑслӑлӑх ӗҫӗн (монографисен, сборниксемпе статьясен) авторӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
21.mchs.gov.ru сӑнӳкерчӗкӗ Шупашкарти таксист пӗр кунхине ултавҫӑ капкӑнне ҫакланнӑ. Юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче вӑл палламан икӗ ҫамрӑка хула тӑрӑх турттарса ҫӳренӗ. Вӗсем малтан пӗр ҫӗре, унтан тепӗр ҫӗре кӗрсе тухма ыйтнӑ. Ҫамрӑксенчен пӗри ҫула май тенӗ пек хӑйӗн чуна ыраттаракан историне каласа кӑтартма тытӑннӑ: унӑн ачи чирлӗ имӗш, ӑна васкавлӑн сиплеме эмел туянас тесе укҫа пухать. Таксист ҫамрӑк ашшӗне хӗрхеннипе ҫав ҫыннӑн банк картти ҫине 5 пин укҫа куҫарса панӑ. Тата тепӗр ҫӗре ҫитсен ҫамрӑксем таксиста ҫул укҫи тӳлеме тата кивҫен илнӗ укҫана тавӑрса пама шантарса машинӑран тухнӑ. Анчах водитель вӗсене кӗтсе илеймен. Унтан вӑл йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Улталаканни судпа унччен темиҫе хутчен те айӑпланнӑ (наркотикпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмахшӑн, вӑрланӑшӑн тата улталанӑшӑн) 20 ҫулти каччӑ пулнӑ. Унӑн ача-пӑча тавраш пулман. Пакунлисем ҫав каччӑ ҫавӑн пек мелпе тата ытти ҫынна та улталаман-ши тесе шанмаҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
sportkp.ru сӑнӳкерчӗкӗ Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 59 ҫулти хӗрарӑм виҫӗ ҫул каялла мессенджерсенчен пӗринче ют ҫӗршыв арҫыннипе ҫыру ҫӳретме тытӑннӑ. Хайхи этем хӑйӗнпе пӗччен ашшӗ тесе пӗлтернӗ, укҫа-тенкӗ ҫитсе пыманнишӗн пӑшӑрханнӑ. Ҫӗнӗ тусне пуҫ усма парас мар тесе хӗрарӑм темиҫе хутчен те кивҫен илнӗ. 2019-2021 ҫулсенче вӑл ют ҫӗршыври банксен счёчӗ ҫине 1,2 млн ытларах тенкӗ куҫарса панӑ. Ҫав вӑхӑтра хӗрарӑм ултавҫӑпа ҫыхланнине сисмен те, туйман та. Пакунлисене пӗлтерме хӗрарӑмӑн тӑванӗ хистенӗ. Вӑл ҫывӑх ҫынни кредит илсе тултарнине пӗлсен тӗлӗнсех кайнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
Google.Map-ран илнӗ скриншот Суд приставӗсен федераллӑ службин Чӑваш Республикинчи управленийӗ хыпарланӑ тӑрӑх иртнӗ уйӑхра республикӑра 85 автомобиле арестленӗ. Ҫак ӗҫе суд приставӗсем ҪҪХПИ ӗҫченӗсемпе пӗрле йӗркеленӗ. Машшинсене республикӑн тӗп ҫулӗсем ҫинче те тытса чараҫҫӗ, ял-хуласенче те. Вӗсене тӗрлӗ штрафсене тӳлесе татманшӑн арестлеҫҫӗ. Сӑмахран, ведомство каласа панӑ тӑрӑх, нумай пулмасть Шупашкар районӗнче пӗр водителе тытса чарнӑ. Ун тӗлӗшпе 76 штраф ҫырса панӑ иккен, анчах 1976 ҫулта ҫуралнӑ арҫын вӗсене тӳлемен. Мӗнпурӗ 105 пин пухӑнса кайнӑ. Ҫав шутра штрафа шыраса илес ӗҫшӗн тӳлесси те. Тепри, 1997 ҫулта ҫуралнӑскер, 26 штрафа тӳлесе татман. Приставсем водительсене штрафа тӳлесе татма ыйтнӑ, анчах лешсем хирӗҫ пулнӑ. Ҫавна пула транспорта штрафстоянкӑна илсе кайма тивнӗ. 10 кун хушшинче штрафсене тӳлесе татмасан вӗсен машшинисене сутса штрафсене шыраса илме ирӗк пур. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ҫул-йӗр
Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртам ялӗнчи 2,5 ҫухрӑм ҫула ҫӗнӗ асфальт сарнӑ. Ку ӗҫе 145 миллион тенкӗпе пурнӑҫланӑ. Ӗҫе "Дорстар" подрядчик пурнӑҫланӑ. Подрядчик ӗҫе чылай маларах вӗҫленӗ. Ҫула 3 уйӑхрах сарса пӗтернӗ. Шӑнкӑртамсем "Ял территорийӗсен комплекслӑ аталанӑвӗ" программӑпа килӗшӳллӗн ҫӗнӗ асфальтлӑ пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
Шӑмӑршӑ районӗнчи Анат Чаткас ялӗнче врач амбулаторийӗ уҫӑлнӑ. Унта Тури Чаткас, Хӗрлӗ Васан, Максим Горький ялӗсенчи ҫынсем ҫӳрӗҫ. Тӗрӗссипе, амбулаторие ҫуркунне вӗҫӗччен туса пӗтермелле пулнӑ. Анчах вӑл юпа уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫеҫ хӑйӗн алӑкне уҫнӑ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, амбулаторие 1,2 пин ҫын пулӑшу илме пырӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (16.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, -6 - -8 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Асанкасси (Каҫал тӑрӑхӗ) ялӗнче земство училищине уҫнӑ. | ||
| Юдин Василий Николаевич, чӑваш ҫыравҫи, талмачӗ, публицисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| Витвинский Валентин Федорович, Совет Союзӗн Паттӑрӗ ҫуралнӑ. | ||
| Махмутов Владимир Ильич, производство пуҫараканӗ ҫуралнӑ. | ||
| Немцев Виктор Леонтьевич, Чӑваш АССРӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ ҫуралнӑ. | ||
| Тутаркас районӗ вырӑнне Сӗнтӗр районне туса хунӑ. | ||
| Чӑваш АССРӗн Аслӑ Канаш Президиумӗн Хисеп кӗнекине пуҫарса янӑ. | ||
| Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар вӑтам шкулне И.Н. Ульянов ятне панӑ. | ||
Пулӑм хуш... |