|
Республикӑра
 «Ӗҫ ялавӗ» хаҫатӑн «Контактра» страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк Юлашки вӑхӑтра республикӑн массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче тӑрӑшакансене час-часах чысланине асӑрхама тивет. Чӑваш Енӗн Цифра аталанӑвӗн министерствине пӑхӑнса тӑракан МИХсен темиҫе ӗҫченӗ кӑҫал ят-сума тивӗҫрӗ. Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче, Чӑваш Республикин Хисеп грамотине Етӗрне районӗнчи «Ӗҫ ялавӗ» хаҫатӑн тӗп редакторне Лилия Петровӑна парасси ҫинчен калакан хушу тухнӑ. 115-мӗш номерлӗ ҫав документа республика Элтеперӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ. Лилия Петрова пӗлтӗр Ҫемен Элкер ячӗллӗ журналистсен премине те тивӗҫнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ял хуҫалӑхӗ
 agro.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри аграрисем соя туса илесшӗн. Пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем тата ҫу йышши культурӑсем хушшинче соя анлӑ сарӑлнӑ. Ӑна аш-какай тата сӗт-ҫу продукцине те хушаҫҫӗ. Россельхозцентрӑн республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, хальлӗхе илсен пирӗн республика соя ӳстерекен регион шутӗнче мар. 2021 ҫулта пирӗн тӑрӑхра ҫак культурӑна пурӗ те 508 га ҫинче акса хӑварнӑ, 2022 ҫулта – 1 500 га, 2023 ҫулта – 1 230 га. Кӑҫал сойӑн тӑватӑ сортне акса хӑварнӑ. Вӗсене хамӑр ҫӗршывра туса кӑларнӑ. Малашне республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви соя туса илессипе ытларах ӗҫлеме пуҫласшӑн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ӳнер
 Шупашкарта электробудкӑсенчен ӳнер хайлавӗсем пулса тӑраҫҫӗ. Вӗсене ҫӗнӗ сӑн кӗртекенни — Юлия Прокопьева. Унӑн «Вӑййа тухнӑ хӗрсем» стрит-арчӗ ҫинчен эпир унччен каласа кӑтартнӑччӗ. Хулари тӗрлӗ вырӑнта этно-муралсем хатӗрлеме Юлия ҫу уйӑхӗнче пуҫланӑ. Ҫав ӗҫе хӗр республика гранчӗн шучӗпе пурнӑҫлать. Унӑн «Чебоксары: добавь цвета!» (чӑв. Шупашкар: тӗс хуш) проекта республикӑн Экономика аталанӑвӗн министерствин тата Президент гранчӗсен фончӗн конкурсӗнче ҫӗнтернӗ. Проектпа килӗшӳллӗн художникӑн 10 этно-мурал хатӗрлемелле. Вӗсенчен саккӑрӑшне паянхи кун тӗлне вӑл вӗҫленӗ. Ҫав шутра — «Гастелло урамӗ» чарӑну ҫывӑхӗнчи Нарспи, «Куҫ микрохирургийӗпе» юнашар «Хӗллехи ял», Гагарин урамӗнчи 49-мӗш ҫурт патӗнчи этно-автан. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Тӗнчере
 Альфред Мэр. t.me/chuv_kray каналтан илнӗ сӑнӳкерчӗк Чӑваш Ене Германири пенсионер велосипедпа килсе ҫитнӗ. 74 ҫулти Альфред Мэр велосипедпа тӗнче тӑрӑх пуҫласа 10 ҫул каялла, пенси ҫулне ҫитсен, тухса кайнӑ. Унччен арҫын шкулта ӗҫ тата физкультура учителӗ пулса ӗҫленӗ. Велосипедпа Германи арҫынни Европӑри ҫӗршывсем тӑрӑх нумай ҫӳренӗ, Аляскӑра, Кӑнтӑр тата Ҫурҫӗр Америкӑсенче пулнӑ. Ҫурла уйӑхӗнче арҫын Питӗре ҫитнӗ. Унтан Мускава, Чулхулана ҫул тытнӑ, «Ылтӑн ункӑ» туризм маршручӗпе ҫаврӑннӑ, Хусан хыҫҫӑн Шупашкара килнӗ. Тӑван тӑрӑхне вӑл Турци урлӑ каясшӑн. «Кун пек уҫӑ кӑмӑллӑ ҫӗршыва курман эпӗ. Кунта хама килти пекех туятӑп темелле. Ҫынсем ырӑ кӑмӑллӑ, уҫӑ чунлӑ. Паянхи лару-тӑрура вӗсем ҫавӑн пек пулни мана тӗлӗнтерет», — тенӗ ҫулҫӳревҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Чӑвашлӑх
 t.me/chuv_kray каналтан илнӗ сӑнӳкерчӗк Йӗпреҫ районӗнче «Мелодия древних народов» (чӑв. Авалхи халӑхсен кӗвви-ҫемми) фольклор фестивалӗ иртнӗ. Унта хутшӑнакансем Йӗпреҫри уҫӑ вырӑнти этнографи музейӗнче пуҫтарӑннӑ. Вӗсем пысӑк вӑйӑ катне тӑрса тухнӑ, «Ҫивӗтсене ҫивӗтлесси» ятлӑ чӑваш халӑх вӑййине вылянӑ. «Фестиваль хаваслӑ иртрӗ. Вӑл ӑшӑлӑхпа, тӑван тӑрӑхпа культурӑна юратни сисӗнсе тӑчӗ», — тесе палӑртнӑ район администрацийӗнче. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Сывлӑх
 rdkb.med.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Енри тухтӑрсем магнит ҫӑтса янӑ ачасене пулӑшнӑ. Республикӑн ача-пӑча клиника больницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, сывлӑх сиплев учрежденийӗн йышӑнупа диагностика уйрӑмне магнит ҫӑтса янӑ ачасем час-часах лекеҫҫӗ. Кашни ҫул — 15 ача таран. Тухтӑрсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ашшӗ-амӑшӗ тӗпренчӗкӗсене магнит шариксенчен тӑракан пуҫватмӑшсем туянса пама юратать. Пӗчӗкскерсем конструктор пайӗсене ҫӑтса яраҫҫӗ. Харӑсах темиҫе магнит хыпса лартсан вӑл хырӑмран хӑй тӗллӗн тухаймасть, операци тума тивет. Юлашки икӗ эрнере ҫеҫ ҫавӑн пек хӑтланнӑ икӗ ачана тухтӑрсем патне илсе пынӑ. Магнитсем пӗрлешсе ярса хырӑмра перитонит пуҫланса кайнӑ. Вӗсен пурнӑҫне тухтӑрсем ҫӑлса хӑварнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 Канаш хулинче пурӑнакан ҫамрӑк мар хӗрарӑм ултавҫӑсен серепине ҫакланнӑ. Ҫурла уйӑхӗн ҫурринче хӗрарӑм патне ют ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл хӑйӗнпе Тӗп банк ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. «Ырӑ» ҫын хӗрарӑма такамсем ун ячӗпе кредит илесшӗнни пирки «систернӗ». Улталанас мар тесен мӗн тумаллине вӗрентнӗ. 53 ҫулти хӗрарӑм кӗҫех банксене тухса чупнӑ. Икӗ банкра кивҫен илнӗ, тата онлайн мелпе кредит-карттиллӗ пулса тӑнӑ. Кредит учрежденийӗнче ӗҫлекенсене хӗрарӑм хӑйне укҫа кирлине ӗнентернӗ. 10 кунта хӗрарӑм 1 миллион тенкӗ ытлалӑх кивҫен укҫа илсе тултарнӑ, ҫавна йӑлтах ют ҫынсене куҫарса панӑ. Ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче хӗрарӑм йӗрке хуралҫисем патне вӗҫтернӗ. пулӑшма ыйтнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Пӑтӑрмахсем
 chuvashia.sledcom.ru сӑнӳкерчӗкӗ Етӗрне районӗнче тухтӑра суд тенкелӗ ҫине лартнӑ. Етӗрне районӗнчи тӗп больницӑра ӗҫленӗ хирурга РФ Пуҫле кодексӗн 291.2 статйин 1-мӗш пайӗпе (пӗчӗк сӗтев илнӗшӗн), 292-мӗш статьян 1-мӗш пайӗпе (ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑшӑн) явап тыттарнӑ. Шурӑ халатлӑ ҫав ҫын 2021 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнчен тытӑнса 2022 ҫулхи ҫурла уйӑхӗччен 2 ҫына суя больничнӑйсем туса панӑ. Суд тухтӑра сӗтев илнӗ виҫелӗх штраф хурса панӑ. Сӗтев илнӗ укҫана вара патшалӑха тавӑрса пама тивӗ. Пакунлисем тухтӑра сӗтев панисен тӗлӗшпе те пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ӗҫе ҫывӑх вӑхӑтра суд пӑхса тухӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «VK Места» пабликра ҫулҫӳревҫӗсемшӗн кӑсӑклӑ вырӑнсемпе паллаштараҫҫӗ. Ҫӗнӗ ушкӑна «Больше, чем путешествие» коммерцилле мар автономи организацийӗ Интернета аталантаракан институтпа пӗрле пуҫарса янӑ. Халӗ асӑннӑ проект команди Чӑваш Ене килсе ҫитнӗ. Влад Левский блогер тата PLC музыкант, ҫавӑн пекех «Больше, чем путешествие» (чӑв. Ҫулҫӳрев ҫеҫ мар) программӑна хутшӑнакансем пирӗн тӑрӑхри илемлӗ вырӑнсем ҫинчен сюжет хатӗрлеҫҫӗ. «VK Места» проект йӑлана кӗнӗ тревел-программӑсенчен ертсе пыракансем ҫуккипе, контента роликран йӗркеленипе уйрӑлса тӑрать. Унта медиаэкспедцие хутшӑнакансен кӑмӑл-туйӑмне уҫса параҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ял хуҫалӑхӗ
 Канаш районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан фермер тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. 2019 ҫулта ҫав ҫамрӑк арҫын мӑйракаллӑ шултра выльӑх туянма тесе патшалӑхран 3 миллион тенкӗ грант илнӗ. Нумаях пулмасть пакунлисем фермер отчёт валли суя документсем тӑратнине тупса палӑртнӑ. Улталаса арҫын 250 пин тенке вӑрланӑ-мӗн. Йӗрке хуралҫисем тата Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерствин ӗҫченӗсем вырӑна тухса тӗрӗсленӗ те нимле ферма та курман. Халӗ ял ҫынни тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 15-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе килӗшӳллӗн пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+1.3 °C