Паян Чӑваш Енре Митта Ваҫлейӗ ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине паллӑ тӑваҫҫӗ.

Сӑвӑҫ ҫуралнӑ районта ку куна халалласа тӗрлӗ мероприятисем ирттереҫҫӗ — литература каҫӗсем, кӗнеке куравӗсем, пултарулӑх тӗлпулӑвӗсем.

Шупашкарта вара асӑну каҫӗ иртрӗ, унта сӑвӑҫ пултарулӑхӗпе тӗплӗнрех паллашма тата сӳтсе явмашкӑн ҫыравҫӑсем, сӑвӑҫсем, журналҫӑсем, вӗрентевҫӗсемпе вӗренекенсем пухӑнчӗҫ. Мероприяти валли ятарлӑ «Хӗнпе хӗрсе туптаннӑ сасӑм. Каллех ян хурҫӑ пек таса!…» курав та хатӗрленӗ. Куравра хӑнасем сӑвӑҫ пурнӑҫӗпе, унӑн пултарулӑхӗпе паллашма пултарчӗҫ. Митта Ваҫлейӗ кирки ӳкернӗ фильма та хӑнасене кӑтартрӗҫ.

Митта Ваҫлейӗ нумай ҫыншӑн вӗрентӳҫӗ пулнӑ. Геннадий Айхи те ӑна хӑйӗн вӗрентевҫи тесе шутланӑ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

РБК сайтӗнчи «Боль Японии» статья

Тӗнчери калӑпӑшӗпе иккӗмӗш экономика халиччен те ура ҫине тӑраймасть – политикӑна пула.

Японин "ҫухатнӑ вунпӳлӗхӗн" ӗмӗлки АПШ-на та йӗрлесех пырать. Америкӑн хаплатнӑ ипотекӑ "супӑнь хӑмпин" хумӗсем халӗ те урӑх финансӑ пасарӗсенче туйӑнаҫҫӗ. Япунсен ипотекӑпа тӗплӗх "супӑнь хӑмпийӗ" 1990 ҫулта пӑчланнӑ, каялла тавӑрман ҫав тери нумай кредит пуххи тулса ҫитнӗ, вӗсен пӗтӗм сумми ҫӗршывӑн 1/5 ШПП таран шутланать. Экономика 12 ҫул иртсен ҫеҫ каллех ҫӗкленме тытӑнса, 2005 ҫул тӗлне ӗнтӗ, финансӑ хыпӑнӑвӗпе кивҫенлӗх дефляцийӗ (хаксем ӳкни) Японишӗн хыҫала юлаҫҫӗ. Ҫапах та ҫӗршывӑн паянхи номиналлӑ ШПП хӑйӗн 90-мӗш ҫулсенчи чи ҫӳллӗхне ҫитеймеҫҫӗ-ха.

Паллах, ҫав чухнехи Японипе хальхи АПШ хушшинчи пӗрпеклӗхсем пур, вӑл — финансӑ кризисӗ чӑн экономикӑна сиен кӳме пултарни. Ҫапах уйрӑмлӑхӗсем чылайрах.

Японири ӳсӗмӗ АПШ-ринчен ҫӳлерех кайнӑ пулнипе Японири рецесси те америкӑринчен калӑплӑрах шутланать. Тӗслӗхрен, тӗплӗх пасарӗ ӳкни. Хӑйӗн 1999 ҫулхи тӳпипе танлаштарсан S&P 500 америка индексӗ 8% кӑна ӳкет.

Малалла...

Кӑҫал К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэми пичетленсе тухнӑранпа 100 ҫул ҫитрӗ. Ҫавна май тӗрлӗ мероприятисем ирттереҫҫӗ. Ак Комсомольскинчи 2-мӗш шкулта поэмӑпа ҫыхӑннӑ ӳкерчӗксен конкурсӗ иртрӗ. Конкурса 7-11 классенче вӗренекен ачасем хутшӑнчӗҫ.

Нумай пулмасть конкурса пӗтӗмлетрӗҫ. Пӗтӗмлетӗве икӗ ушқана уйӑрчӗҫ. 7-9 классенче вӗренекенсен хушшинче чи лайӑх ӳкерчӗксем ҫаксен пулчӗҫ: чи лайӑххи 7-мӗш класра вӗренекен Алена Кокаревӑн, иккӗмӗш вырӑнта — Инна Шамбинӑн (8-мӗш клас). Виҫҫӗмӗш вырӑна 8-мӗш класра веренекен Анастасия Андреевӑпа Екатерина Ахметова ӳкерчӗкӗсем йышӑнчӗҫ.

10-11 классенче вӗренекенсем хушшинче Марина Косовӑн (11б клас), Татьяна Алексеевӑн (10в клас), Михаил Хреновӑн (10б клас) ӗҫӗсене палӑртрӗҫ.

Ҫӗнтерӳҫӗсене хисеп хучӗсене пачӗҫ. Чи лайӑх ӗҫсене район конкурсне тӑратӗҫ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Ҫӗнӗ Эйпеҫ культура ҫуртӗнче «Юмах» ушкӑн хӑйӗн пултарулӑхне кӑтартрӗ. Ку ушкӑн шкул ҫулне ҫитмен ачасенчен тӑрать, ҫавна кура вӗсен юррисемпе ташшисене курма яланах нумай халӑх пуханать. Хальхинче те халах тӑп-тулличчӗ. Ачасем юрӑсене чӑвашла тата вырӑсла юрласа пачӗҫ, ташшисене чуна илмелле ташларӗҫ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Нарӑсӑн 29-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх университечӗн «О» корпусне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫрӗҫ. 2007 ҫулхи ҫу уйӑхӗнчен пуҫласа кунта юсав ӗҫӗсем пыратчӗҫ, халӗ вара вӗсем вӗҫленчӗҫ. Корпус уҫӑлнине уйрӑмах химипе фармацефтика тата управленипе психологи факультечӗсен студенчӗсем хаваслӑн кӗтсе илчӗҫ. Факультет ертӳҫисем (Насакин Олег Евгеньевичпа Кадышев Евгений Николаевич) тата студентсен канашӗн ертӳҫисем Кураков Л.П. тав сӑмахӗсене, строительсене ырӑ сӑмах каларӗҫ. Лев Понтелеймонович савӑнӑҫлӑ уява ҫитнӗ студентсене корпуса уҫнипе саламларӗ, малашне «чаплӑ» паллӑсемпе ҫеҫ вӗренме халал пачӗ.

Кураков Л.П. тата ҫакна та каласа хӑварчӗ: Пӗтӗм тӗнче шайӗнчи хӑвӑрт утассипе ирттерекен Тӗнче Кубокӗ тӗлне «Г» корпуса мраморпа витсе тухмалла.

Хӗрлӗ хӑйӑва Лев Пантелеймоновичпа Стедентсен канашӗн председателӗ Иванов А.В. касса татрӗҫ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Ҫитес вӑхӑтра Митта Ваҫлейӗ ҫуралнӑранпа 100 ҫулӗ ҫитӗ. Ҫавна май пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Турхан ялӗнчи тӗслӗх вулавӑшӗнче вырӑнти шкулта 5-мӗш класра вӗренекен ачасем хушшинче «Пултарулӑхӗ – халӑх пуянлӑхӗ…» ятлӑ пӗлӳ сехечӗ иртрӗ.

Вулавӑш заведущийӗ Шелякова А.В. ачасене «Чунри черченлӗхӗн чечекӗ» кӗнеке куравӗпе, Митта Ваҫлей кун-ҫулӗпе паллаштарчӗ.

Ачасем Митта Ваҫлейӗн «Ҫӗршӑвӑм пилле ман чуна» ярӑмри сӑввисене вуларӗҫ. Уйрӑмах «Сиктермерӗн мана кӗленче сӑпкара», «Ҫуралнӑ ҫӗршывра» сӑввисем вӗсене кӑмӑла кайрӗҫ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Чӑваш Ен ТСК ертӳҫи Людмила Линик пӗлтернӗ тӑрӑх ӗнерхи суйлавра икӗ хулана пӗрлештерес ыйтӑва татса пама май тупӑнман. Шупашкар ҫыннисем ытларах хуласене пӗрлештерессишӗн сасӑланӑ пулсан (63% ку пулӑма ырланӑ), Ҫӗнӗ Шупашкар ҫыннисем вара — хирӗҫ (38% ҫеҫ хуласене пӗрлештерме килӗшнӗ).

Тутаркасси ял тӑрӑхӗнче иртнӗ референдум та ӑнӑҫлӑ иртмен: ял тӑрӑхӗн ҫыннисем ытларах енӗпе Питтукасси патӗнчи каяш вырӑнне хӑйсем патне куҫарма килӗшмен.

Пӗтӗмӗшле Шупашкарта суйлава суйлавҫӑсенчен 63,8%, Ҫӗнӗ Шупашкарта 62,91% сасӑланӑ.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ

Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче чӑваш халӑхне ҫутта кӑлараканӑмӑр Иван Яковлевич Яковлев ҫуралнӑранпа 160 ҫул ҫитет. Тӑван чӗлхе аталанӑвӗшӗн, чӑваш халӑхӗшӗн ҫав тери пысӑк ӗҫсем туса хӑварнӑ вӑл. Иван Яковлевич кашни чӑвашшӑн Турӑ вырӑнӗнче. «Нарӑсӑн 21-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери тӑван чӗлхе кунне паллӑ тунӑ май хамӑр халӑха хут вӗрентес тесе вӑй-халне шеллемен аслӑ ҫыннӑмӑра И.Я.Яковлева халалласа викторина ирттерес терӗмӗр» — тесе палартаҫҫӗ суварҫӑсем. Кӑмӑл тӑвакансем пурте хутшӑнма пултараҫҫӗ унта. Пур ыйту ҫине те тӗп-тӗрӗс хуравланисене «Сувар» хаҫат редакцийӗнчен парнесем кӗтеҫҫӗ. Чи хастар шкула редакцин Тав хучӗпе ятарлӑ парни кӗтеҫҫӗ.

«Сувар» редакцийӗ викторина хуравӗсене акан 20-мӗшӗччен йышӑнать, И.Я.Яковлев ҫуралнӑ кунӗ тӗлне пӗтӗмлетме шутлать. Хуравсене почта урлӑ ярас пулсан конверт ҫине «Викторинӑна» тесе ҫырма ан манӑр. Хӑвӑрӑн ятӑра, хушаматӑра, адресӑра, хӑш шкулта, миҫемӗш класра вӗреннине (е ӗҫленине) палӑртма ан манӑр. Ҫавӑн пекех викторина хуравӗсене «Суварӑн» электронлӑ адресӗпе те ярса пама пултаратӑр: suvar@mail.

Малалла...

«РБК дейли» хаҫат хыпарӗсем Турцире ислам тӗнне ҫӗнетеҫҫӗ.

Анкара университечӗ ҫӗршывӑн премьер-министӑрӗ Реджеп Тайип Эрдоган пулӑшса пынипе исламӑн хӑшпӗр вырӑнӗсене пур енлӗ реформа тӑвассипе ӗҫлет. Тӗнӗн чылай шухӑшӗсене паянкунхи лару-тӑрӑва тата улшӑннӑ этеплӗхе шута илсе ҫӑмаллатма тӑрӑшаҫҫӗ. Вӗсем хадиссене (Мӑхамет пӳлӗх пурнӑҫ пирки каланисене, вӗрентнисене) ҫӗнӗрен ҫырса хурасшӑн, тӗн йӗркин хытӑ ҫирӗплӗхӗсене ҫӗмҫетес, ҫыннӑн правипе ирӗклӗхне уҫса парас тӗллеве пурнӑҫа кӗртесшӗн.

Ҫак ӗҫсене Турцин паллӑ тӗн ӗҫченӗсем Тӗн ӗҫӗсен Аслӑ канашӗ (Диянет) ертсе пынипе тимлеҫҫӗ, ҫавна пурнӑҫласа ҫитес пилӗк ҫул хушшинче исламӑн хальхи ыйтӑвӗсене татса памалли пилӗк томлӑ пуххине пичетлеме палӑртнӑ.

Ҫаплах, тӗслӗхрен, ҫӗршывра пыракан модернизаци 450 хӗрарӑма мӑсӑльман прави енӗпе ятарлӑ ӗҫтӗше хатӗрлеме хушу йышӑннӑ. Мӑсӑльман тӗнчишӗн ҫак вара халиччен пулман япала шутланать.

Мӑхамет тӗнӗн ҫакнашкал турккӑ версийӗ Европа хаклӑхӗсем еннелле туртӑннӑ ислам пулать темелле, вӑл Турцие анӑҫ тӗнчипе тӑтӑш ҫыхӑнуллӑ пурнӑҫ тытма мел уҫать. Пурӗ те пӗлеҫҫӗ ӗнтӗ, Анкара пӗтӗм вӑйӗпе Европӗрлӗхе кӗресшӗн тӑрмашать.

Малалла...

Нумай пулмасть «Питӗр чӑвашӗсем» хаҫатӑн ҫӗнӗ кӑларӑмӗ тухрӗ. 11 номер чи малтан «К.В. Ивановӑн «Нарспи» поэми — тӗнче литература классикин шедеврӗ» ятлӑ конференципе паллаштарать. К.В. Ивановӑн «Нарспийӗпе» ҫыхӑннӑ материалсем ку кӑларӑмра нумай: ара поэма тухнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ-ҫке! Хаҫат ку пулӑма ҫутатса памасӑр иртсе каиман.

Ку кӑларӑмра эсир ҫавӑн пекех Праски Виттипе тата Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗпе илнӗ интервьюпа паллашма пулать.

Ку номере уҫласа илсен эсир «Хритун» юмахӑн малалли пайне, Анчӑкӑн 1920 ҫулхи «Йал пуххи» сӑввине, К. Тухханӑн «Сӗве Атӑла юхса кӗрет» маллалли пайне вулама пултаратӑр.

Хаҫат сайчӗ: http://peterchuvash.googlepages.com/