Ҫӗмӗрле районӗнчи Якуртушкӑнь ялне ҫак кунсенче Чӑваш Енӗн фольклор ушкӑнӗсем пухӑннӑ. Вӗсем Вӑрнар, Куславкка, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле районӗсенчен пырса ҫитнӗ. Вырӑнти шайри сцена ӑстисен тӗлпулӑвне Культура ҫулталӑкне халалласа йӗркеленӗ.

Куракансене Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутарти «Ӗмӗт» ушкӑн, Якуртушкӑньти «Шанчӑк», Куславкка районӗнчи «Эткер», Сӗнтӗрвӑрри тӑрӑхӗнчи «Кунер» тата «Шӳлкеме», Вӑрнар районӗнчи «Шурӑмпуҫ», Ҫӗрпӳ районӗнчи «Ямаш» халӑх фольклор коллективӗсем хӑйсен тӑрӑхӗнчи халӑх юрри-ташшипе савӑнтарнӑ. Сӗнтӗрвӑрринчен пынӑ «Шӳлкеме» вӑл тӑрӑхра салтака епле ӑсатнине туса кӑтартнӑ, йӑла-йӗрке ташшисене лартнӑ.

Сӑнсем (26)

Чӑваш Республикин чемпионатӗнче тата ӑмӑртӑвӗнче Вӑрнар районӗнчи Ҫӗн Сӑрьелте пурӑнакан пӗр тӑван Зайцевсене ҫитекен пулман. 3 ҫухрӑмлӑ инҫӗше классикӑлла мелпе тупӑшассинче вӗсем малти икӗ вырӑна ҫӗннӗ. Елена 10 минутра 53 ҫеккунтра чупса тухса финиша маларах ҫитнӗ, унӑн тӑванӗ Зоя — тепӗр 15 ҫеккунтран.

Сӑмах май, виҫҫӗмӗш вырӑна та Вӑнар район хӗрӗ — Дарья Титова — ҫӗнсе илнӗ. Вӑрнарсем пиллӗкмӗш вырӑна та Вӑрнар пики, 1-мӗш шкулта вӗренекен Екатерина Лукина, йышӑннине хавасланса пӗлтереҫҫӗ.

3 ҫухрӑма ирӗклӗ майпа чупассипе вара Вӑрнар тӑрӑхӗнчи пӗр тӑван Зайцевасем виҫҫӗмӗшпе тӑваттӑмӗш ҫитнӗ. Вӗсене Владимир Кузьмин тренер ӑсталӑха туптама пулӑшать.

Ҫав вӑхӑтрах хӗрачасен аслӑ аппӑшӗ Лариса Сыктывкарта иртнӗ Раҫҫей ӑмӑртӑвӗнче Мускав командин йышӗнче тупӑшнӑ. Асӑннӑ йыш унта пӗрремӗш вырӑна тухнӑ. Хӑй вӑл Шупашкарти Олимп резервӗн училищинче вӗренет. Унӑн йӑмӑкӗсем хальлӗхе тӑван шкулта вӗренеҫҫӗ.

Ҫак уйӑхӑн пуҫламӑшӗ тӗлне муниципалитетсен хыснине 1,3 миллиард ытларах тенкӗ тупӑш кӗнӗ, ку вӑл ҫулталӑка палӑртнин 7,3 проценчӗ пулнине республикӑн Финанс министерстви хыпарлать. Тӑкак вара 1 миллиардран кӑштах иртнӗ е — ҫулталӑка палӑртнин 5,5 проценчӗ чухлӗ.

Районсемпе хуласен пӗтӗмӗшле хыснине тишкерсен тупӑш пайӗ тӑкакран 307,1 миллион тенкӗ иртнине палӑртмалла. Малтанласа вара 379,6 миллион тенкӗлӗх дефицит пуласса планланӑ. Ҫапах та 14 муниципалитетра хысна дефититпа тулнӑ. Ҫавӑн йышшисен шутӗнче — Элӗк, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар, Тӑвай районӗсемпе Улатӑр, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисем.

Алина Иванова спортсменка факелпа

Чӑваш Енре «Олимпиадӑпа ҫывӑхрах паллаш» акци малалла пырать. Ҫак тапхӑрта Олимп вӑййисен тӗп палли республикӑри мӗн пур шкулта, ача пахчинче тенӗ пекех пулса курнӑ. Нумаях пулмасть, нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, факел Ҫӗрпӳ районӗнчи хӗрарӑмсен колонийӗнче пулнӑ.

Акци йӗркелӳҫисем палӑртнӑ пекех, Чӑваш Республикинче Олимп вӑййисен факелне кашниех тытса пӑхма, унпа сӑн ӳкерӗнме пултарать. Ҫӗрпӳ районӗнчи хӗрарӑмсен колонине факела РФ тава тивӗҫлӗ спорт мастерӗ, марафон чемпионки, Олимп вӑййисене хутшӑннӑ тата Шупашкарта Олимп эстафетинче ҫулӑм йӑтса чупнӑ Алина Иванова илсе ҫитернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ӑна колонире питӗ ӑшшӑн кӗтсе илнӗ, йӗплӗ пралук леш енчи хӗрарӑмсемпе калаҫу лӑпкӑн иртнӗ. Алина Иванова факелсӑр пуҫне хӑйӗнпе пӗрле медальсем илсе пынӑ. Спортсменка колонири хӗрарӑмсем ӑна пӗлнинчен, унӑн ҫитӗнӗвӗсемпе кӑсӑкланнинчен тӗлӗннӗ. Йӑлапа килӗшӳллӗн тӗлпулу факелпа сӑн ӳкерӗннипе вӗҫленнӗ.

Аса илтерер: Шупашкарта Олимп ҫулӑмӗн эстафети пулнаранпа 1,5 уйӑх иртнӗ, Олимп вӑййисем вӗҫлениччен пӗр эрнене яхӑн юлнӑ.

Малалла...

Сочири асӑнмалӑх сӑнӳкерчӗк

Етӗрне районӗнчи «Присурье» (чӑв. Сӑрҫум) вӑй-хал культурипе спорт комплексӗн самбо тата дзюдо преподователӗ Александр Семенов Ҫӗнӗ Шупашкарти Олимп резервӗн училищинче вӗренекен Евгений Паркинпа пӗрле Сочинчи Олимпиадӑна кайса курнӑ иккен. Унта ытти ҫын та тухса кайнӑ. Чӑваш академи драма театрӗн артисчӗ те ҫитесси пирки эпир, сӑмах май, маларах пӗлтернӗччӗ.

Сочине ҫитсе килнӗ самбо тата дзюдо преподавателӗ ҫулҫӳрев пирки кӑмӑл-туйӑмне вырӑнти район администрацийӗн пуҫлӑхӗпе Владимир Кузьминпа тӗл пулсах каласа кӑтартнӑ. Вӑл пысӑк шайри спортсменсене ҫывӑхран курма, вӗсенчен автографсем илме май килнишӗн чунтан савӑннӑ иккен. Олимп вӑййине кайса курнишӗн вӑл Владимир Кузьмина чунтан тав тунӑ иккен.

Сасӑлав вӑхӑчӗ

Ӗнер Вӑрнар районӗнче Чӑваш наци конгресӗн уйрӑмне туса хунӑ. Асӑннӑ район пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак шухӑш патне ЧНК пырса тухнӑ. Ун пеккисене ҫывӑх вӑхӑтра мӗнпур районта пуҫарма палӑртнӑ. Ҫапла туни чӑваш чӗлхипе культурине, литературине, ӳнерне, ҫутта кӑлараслӑхне, халӑхӑн эткерлӗхне сарассине, халӑхсен историйӗпе туслӑхне хисеплессине аталантарма пулӑшмалла-мӗн.

Тухса калаҫнисем тӑван чӗлхепе культурине упраса хӑварасси кашнинчен килнине, чӑваш чӗлхин пуянлӑхӗпе илемӗ пулас ӑрусемшӗн те пуянлӑх пултӑр тесен май килнӗ таран йӑлтах тумаллине палӑртнӑ.

ЧНК Вӑрнар районӗнчи уйрӑмӗн ертӳҫи пулма «Вӑрнарҫултӑвӑм» обществӑн тӗп директорне Ольга Куликовӑна шаннӑ. Ун пирки вырӑнтисем ҫыравҫӑ тата нумай кӗнеке авторӗ тесе пӗлтереҫҫӗ. Куликовӑна «Хорнзор» ял хуҫалӑх кооперативӗн ертӳҫи Федор Кузьмин ҫум должноҫӗнче пулӑшса пырӗ. Вӑл та чӑваш культурине упраса хӑварассишӗн хыпса ҫунаканскер-мӗн. Пӗлтӗр вӑл тӑван ял историйӗ пирки кӗнеке кӑларнӑ, вӑл пуҫарнипе Хорӑнсор Ҫармӑс ялӗнче таврапӗлӳ музейӗ йӗркеленӗ иккен. ЧНК Вӑрнар районӗнчи уйрӑмӗн пайташӗ пулма вӗрентекенсене, тӗрлӗ шайри тӳрене шаннӑ.

Малалла...

Улатӑрти «Ҫӑлтӑрчӑк» ача пахчи

Улатӑрти «Ҫӑлтӑрчӑк» ача пахчинче «Пӗчӗк Олимпиада» спорт уявӗ ирттернӗ. Шӑпӑрлансене Олимп вӑййисен историйӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Каласа кӑтартнипех ҫырлахман-ха — пӗчӗкскерсен уявӗ асра юлмалла пултӑр тесе тӗрлӗ ӑмӑрту йӗркеленӗ. Вырӑнтисем хыпарланине ӗненсен пӗчӗкскерсем ҫавӑн хыҫҫӑнах Олимп вӑййипе кӑсӑкланма тытӑнса кайнӑ. Вӗсем Олимпиадӑра пулӑмсемпе хаваслансах паллашаҫҫӗ имӗш.

Ача-пӑча учрежденийӗн ертӳҫи Ирина Яшина вара ҫавӑн йышши мероприятисем ачасен сывлӑхне ҫирӗплетме, вӗсен сывӑ пурнӑҫ йӑли-йӗркипе пурӑнас туртӑмне вӑйлатнине палӑртса хӑварнӑ.

Петр Павловӑн «Иоанн Грозный» ӳкерчӗкӗ

Паян, нарӑсӑн 18-мӗшӗнче, Чӗмпӗрти Аркадий Пластов музейӗнче «Петр Павлов. Вӑхӑт сывлавӗ» курав уҫӑлнӑ. Унта Раҫҫей тата Чӑваш Республикин халӑх ӳнерҫин Петр Павловӑн (1937–2010) ӗҫӗсене курма пулать. Картинӑсене Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗн тата ӳнерҫӗ кил-йышӗн пуххинчен илсе килнӗ.

Петр Павлов станок живопиҫӗн терлӗ жанрӗнче ӗҫленӗ. Вӑл — портрет ӳкерекен, лирика пейзажӗн ӑсти. Петр Павлов натюрморт жанрӗнче те ӗҫленӗ. Анчах унӑн пултарулӑхӗнче тематика картини чылай вырӑн йышӑннӑ. Унта вӑл ытларах истори жанрне килӗштернӗ.

Петр Павлов хайлавӗсем Третьяков галерейинче, РФ Художниксен союзӗн ӳнер куравӗн дирекцийӗнче, Донецкри, Ижевскри, Калиниградри, Краснодарти, Красноярскри, Омскри, Шупашкарти ӳнер музейӗсемпе галерейисенче тата тӗрлӗ ҫӗршыв музейӗсемпе харпӑр ҫын пуххисенче упранаҫҫӗ.

Наци вулавӑшӗнче кашни эрнере роботла техникӑн кружокӗ ӗҫлеме тытӑнӗ. Пӗрремӗш заняти нарӑсӑн 16-мӗшӗнче иртнӗ. Кружока 8 ҫултан аслӑрах ачасем тата вӗсен ашшӗ-амӑшӗ ҫӳреме пултараҫҫӗ. Проект йӗркӗлӳҫи — «Компьютер графикин академийӗ». Ҫамрӑксен инноваци пултарулӑхӗн центрӗ техника пулӑшӑвӗ парать. Кружок тренерӗсем пулас конструкторсене роботсен тӗслӗхӗсемпе паллаштарнӑ. Малашне вӗсем ҫакнашкаллисене занятисенче пуҫтарма тытӑнӗҫ.

«Компьютер графикин академийӗ» 2013 ҫулта субсидие тивӗҫнӗ. Ӑна Чӑваш Ен Правительстви хушма пӗлӗве тата ӑслӑлӑх-техника пултарулӑхне аталантармашкӑн уйӑрнӑ. Проект тӗллевӗ ачасене робототехникӑна вӗрентесси кӑна мар: кун пек майпа ачасемпе ашшӗ-амӑшӗ вӑхӑта усӑллӑ ирттерӗҫ. Занятисенче Lego Education Mindstorms EV3 ҫӗнӗ конструкторсемпе усӑ курӗҫ. Вӗсене федераци тата регион хыснисенчен уйӑрнӑ грант укҫипе туяннӑ.

Ачасем тата вӗсен ашшӗ-амӑшӗ кружокра роботсем тума, вӗсене программӑлама вӗренӗҫ. Вӑл библиотекӑн вӗренӳ центрӗнче вырсарникунсерен пулӗ. Унта кашниех тӳлевсӗр лекме пултарать. Хальлӗхе икӗ ушкӑн уҫма палӑртнӑ. Кружока ҫӳрес текен нумайлансан тепӗр ушкӑн та йӗркелӗҫ.

Малалла...

Иртнӗ канмалли кунсенче Шупашкарта Самаровсен «Седьмой лепесток» (чӑв. Ҫиччӗмӗш чечек ҫуначӗ) ырӑ кӑмӑллӑх театрне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Куракансем Катаевӑн «Цветик-семицветик» (чӑв. Ҫич тӗслӗ чечекӗм) юмахӗ тӑрӑх хатӗрленӗ спектакльпе киленнӗ.

— Ҫӗнӗ театр Шупашкарта Культура ҫулталӑкӗн пуҫламӑшӗнче уҫӑлни савӑнтарать, — тенӗ спектакль режиссерӗ, ӳнер ертӳҫи Игорь Милосердов. — Унсӑр пуҫне театр тӗллевӗ — ырӑ кӑмӑллӑх. Пухӑннӑ укҫапа чирлӗ ачасене сиплӗҫ. Чи пахи — укҫа-тенке фондсене мар, ҫынсене алла парӗҫ. Ҫак ӗҫе мана сӗнсен тӳрех паллӑ драматургӑн Евгений Шварцӑн каларӑшне аса илтӗм: «Ачасем валли спектакле аслисем валли пекех лартмалла, анчах тата лайӑхрах». Пирӗн театр ыттисенчен нимӗнпе те уйрӑлса тӑмасть, кунта Шупашкарти тӗрлӗ театрти профессионал актерсем выляҫҫӗ. Хальлӗхе пирӗн ятарлӑ ҫурт ҫук, анчах вӑл ҫитес вӑхӑтра пуласса шанатпӑр. Чи кирли — тӗллев тата ӗмӗтленни.

Ырӑ кӑмӑллӑх театрӗн йӗркелӳҫисем Александр тата Ольга Самаровсем каланӑ тӑрӑх, остеопетрозпа чирлекен Дима Григорьев нушине кура вӗсем ҫакнашкал театр пуҫарма шухӑшланӑ.

Малалла...